گپ و گفتي با دکتر حسن توکلي

نویسنده: سيده مينا مجابي

شرايطي مهيا شد تا گفتگويي صميمي با دکتر حسن توکلي، دانشيار بيوفيزيک و عضو سابق هيئت علمي گروه مهندسي پزشکي دانشگاه آزاد فني و مهندسي تهران جنوب و عضو هيات علمي مدعو گروه بيوفيزيک واحد علوم و تحقيقات دانشگاه آزاد داشته باشم.
دکتر حسن توکلي دانش آموخته فيزيک کاربردي با گرايش حالت جامد از دانشگاه اصفهان، در مقطع کارشناسي و فيزيک پزشکي از دانشگاه تربيت مدرس در مقطع کارشناسي ارشد و بيوفيزيک از دانشگاه تهران در مقطع دکتري است.

وي سابقه ي تدريس دروسي چون فيزيک پزشکي، بيوفيزيک، تجهيزات بيمارستاني، فيزيک راديولوژي، بيوفيزيک پرتوي و دروس فيزيک پايه را براي دانشجويان مهندسي پزشکي در کارنامه خود دارد.
دکتر توکلي از سال 1374 با دانشگاه آزاد تهران جنوب واحد فني و مهندسي تهران جنوب همکاري مي کند. در آن روز ها دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب تنها قطب مهندسي پزشکي ميان دانشگاه آزادهاي تهران بود. چندين سال بعد بنابر تصميماتي که در دانشگاه آزاد در حد کلان گرفته شد، گروه مهندسي پزشکي از واحد تهران جنوب منفک و به واحد علوم و تحقيقات انتقال پيدا کرد. اما بعضي از اساتيد اين رشته از جمله دکتر توکلي علي رغم داشتن حکم هيات علمي براي رشته مهندسي پزشکي، براي ادامه همکاري دعوت نشدند و به همين دليل با ارائه دروسي ديگر در واحد تهران جنوب همکاري خود را با دانشگاه آزاد ادامه دادند.
اما علت اصلي علاقه من به مصاحبه با دکتر توکلي، آشنايي با کارهاي پژوهشي اين استاد از جمله چاپ بيش از پانزده مقاله بين المللي و تعداد زيادي مقالات فارسي و انگليسي ديگر و کارهاي پژوهشي او بود که در ادامه با اين استاد پژوهشگر بيشتر آشنا مي شويد.
طرح هاي پژوهشي دکتر توکلي که به همراه تيمي از دانشجويان دوره دکتري از دانشگاه هاي مختلف تحت حمايت وزارت بهداشت و غالبا در دانشگاه علوم پزشکي بقيه الله انجام مي شود به شرح زير است:

 تاثيرات بيولوژيک و پزشکي پرتوهاي يونيزان (شامل پرتوهاي پرتو گاما، پرتو ايکس، پرتو آلفا و پرتو بتا)
عمده کار دکتر توکلي برروي دو پرتو ايکس و گاما است.
 طراحي و ساخت بيوسنسورها يا زيست حسگرها
در واقع در اين بخش زمينه جديدي از اندازه گيري پرتو ها به کمک بيوسنسورها
(در محيط هاي آبي و مايع به وسيله آنزيم هاي عمدتا از نوع اکسيدازي اندازه گيري پرتو انجام مي شود) که روش جديدي نسبت به روش هاي معمول آشکار سازي پرتو يونيزان مثل گايگر مولر و… است.
 اثرات بيولوژيک امواج الکترومفناطيس يا بيوالکترومغناطيس (پرتو هاي غير يونيزان)
همانطور که مي دانيد يکي از وظايف اصلي مهندسان پزشکي توليد روش هاي جديد درمان است که عمده
فعاليت هاي تيم دکتر توکلي درمان و بهبود بيماري هاست.

 زيست حسگرهاي نروترنسميتري در شرايط
In – Vitro براي کمک به شناخت دقيق تر بيماري هايي همچون پارکينسون و الزايمر و مانند آنها.

بازار کار مهندسي پزشکي
دکتر توکلي مي گويد در کشوري که مصرف کننده تکنولوژي است نه توليد کننده آن، نه تنها در زمينه مهندسي پزشکي بلکه در تمامي زمينه ها همواره جامعه و مسئولان دچار سردرگمي عميقي هستند. ما در دانشگاه ها مهندسي پزشکي تربيت مي کنيم تا بتواند در کنار تحقيق و توسعه، سيستم ها و دستگاه هاي موجود در بيمارستان ها و مراکز درماني را با تعمير و نگه داري به موقع در شرايط بهينه استفاده قرار دهد ولي متاسفانه در عمل اين اتفاق نمي افتد. بنا به دلايلي اعم از حجم زياد فارغ التحصيلان و محدوديت تعداد مراکز درماني موجب مي شود بيشتر مهندسان پزشکي به جاي عاملي براي تحقيق و توسعه، به کارهايي مانند بازاريابي و يک عامل کاري براي پيشرفت و فروش شرکت هاي بزرگ جهاني مشغول مي شوند. از سويي ديگر بومي سازي تکنولوژي که يکي از مهم ترين عوامل پيشرفت يک کشور است در ايران به نحو احسن انجام نمي شود.

ايراد وارد بر دانشگاه ها
من به شخصه براين باورم که متاسفانه از پتانسيل هاي خوب و اساتيد تخصصي هر رشته که تجربه کافي نيز دارند به خوبي استفاده نمي شود و اين ضعف مسئولان در شناسايي اساتيد تنها به ضرر دانشجويان عزيز است.

ديدگاه دکتر توکلي در خصوص تحصيلات آکادميک در رشته مهندسي پزشکي
من به تمامي دانشجويان با صراحت مي گويم که مدارک تحصيلي بالا فقط از نظر آکادميک (علمي و پژوهشي) ارزش دارد و همچنين مدرک تحصيلات تکميلي (فوق ليسانس) به تنهايي ارزشي ندارد مگر منجر به دکتري شود، لذا من به تمام کساني که علاقه مند به ورود به بازار کار هستند توصيه مي کنم پس از اتمام مقطع کارشناسي به بازار کاري مهندسي پزشکي بپيوندند و وقت خود را صرف کسب تجربه کنند، اما نکته حائز اهميت اين است که دوره هاي کوتاه مدت کمک قابل توجهي به پيشرفت دراين رشته مي کند.
از دکتر توکلي که يک الگوي علمي براي دانشجويان بوده است، به خاطراينکه وقت خودرا در اختيار ماهنامه مهندسي پزشکي قرار داد سپاسگزاريم.
دانشجويان و پژوهشگران مي توانند با دکتر توکلي از طريق ايميل زير در ارتباط باشند.
tavakoli1339@gmail.com