باتری‌های سرب اسید جزو اولین باتری‌های ساخت دست بشر هستند که در حفاری‌های باستانی کشف شده‌اند. در واقع طی این حفاری‌ها، باستان‌شناسان کوزه‌هایی یافتند که در داخل آن بقایای نوعی باتری دیده میشود. البته این مساله که این کوزه به عنوان باتری مورد استفاده قرار می‌گرفته هنوز به طور قطع به اثبات نرسیده است.
گاستن پلنت که یک فیزیکدان فرانسوی بود باتری سرب اسید به شکل امروزی را در سال 1859 اختراع کرد. این نوع باتری قابل شارژ، اولین نوع از باتری‌های قابل شارژ صنعتی به حساب می‌آید که هنوز پس از گذشت بیش از 16 سال از اختراع آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته باتری‌های سرب اسید امروزی تفاوت‌های بسیار زیادی با باتری اختراع شده توسط گاستن پلنت دارند.
این نوع از باتری شامل دو صفحه فلزی سرب و اکسید سرب است که با فاصله کمی از یکدیگر قرار گرفته‌اند و مایع اسید سولفوریک رقیق شده با آب مقطر فاصله بین الکترودها را پر کرده است.
طی عملیات شارژ و دشارژ در این باتری‌ها، گاز تولید شده و آب مقطر هم تبخیر میشود لذا درپوش این باتری‌ها دریچه‌هایی جهت خروج گازهای حاصله است. بدنه این نوع باتری‌ها، پلاستیکی است و هر سلول (سل) آن دارای 2 ولت اختلاف پتانسیل است که مجموع این سلول‌ها، باتری را تشکیل می‌دهد.
باتری‌های سرب اسید معمولا دارای ولتاژ 4 ولت (2 سل) ، 6 ولت (3 سل)، 12 ولت (6 سل) است ولی ابعاد آن‌ها ارتباط مستقیمی با میزان ظرفیت ذخیره سازی آن‌ها دارد.
باتری‌های سرب اسید قدیمی به علت وجود اسیدی که در آن ریخته می‌شد و گاز حاصل از این فرآیند بسیار زود خراب می‌شدند و حتی گاز اسید تبخیر شده می‌توانست وسایلی که در مجاورت باتری قرار داشتند را دچار خوردگی و خرابی کند. لذا نسل بعدی باتری‌های سرب اسید با نام باتری سرب اسید آب‌بند که در ایران به اشتباه به آن باتری اتمی گفته می‌شوند به وجود آمد.
در این نوع باتری‌های سرب اسید از ژل خاصی که توسط الیافی به حالت نیمه جامد در آمده‌اند ما بین پلیت های (الکترودهای ) باتری استفاده میشود و سوپاپ‌های ویژه‌ای جهت خروج گازهای حاصله (که به علت بهینه سازی به حداقل ممکن خود رسیده‌اند) تعبیه شده است که این مساله باعث سهولت در استفاده از این باتری‌ها شده است.
امروزه این نوع باتری‌ها جزو پر مصرف‌ترین نوع باتری در صنعت هستند به نحوی که در بسیاری از دستگاه‌های صنعتی از این نوع باتری‌ها استفاده میشود. از جمله موارد استفاده این نوع باتری‌ها می‌توان به استفاده در خودرو، موتورسیکلت، UPS ها و … اشاره کرد.
این نوع از باتری‌ها در رده بهترین باتری‌ها در کارهای صنعتی هستند البته دارای معایب و مزایای گوناگونی هستند که در ذیل به آن‌ها پرداخته میشود:
برخی از معایب این باتری‌ها عبارتند از:
1- عدم امکان انبارش باتری در حالت خالی (باعث سولفاته و خراب شدن باتری میشود.)
2- سنگین بودن باتری که باعث میشود بیشتر به صورت کاربردهای ثابت مثل UPS ها یا ادوات چرخ دار مورد استفاده قرار گیرد.
3- دارای شارژ و دشارژ محدود است (از نظر تعداد دفعات شارژ و دشارژ)
4- به علت وجود سرب و اسید در آن از نظر محیط زیست چندان مناسب نیست.
5- ایجاد حرارت بالا در زمان شارژ نادرست باتری
مزایای باتری:
1- قیمت مناسبی دارند که موجب سهولت در تولید آن‌ها میشود.
2- دوام و طول عمر مناسبی دارند.
3- دشارژ داخلی اندکی دارند به نحوی که در بین باتری‌های قابل شارژ دارای کمترین نرخ دشارژ داخلی هستند.
4- نیاز به ملزومات نگهداری خاصی ندارند.
5- دارای شارژ راحتی هستند.
6- دشارژ این نوع باتری‌ها سریع است (مناسب جهت استارت دستگاه‌ها)
لازم به ذکر است به علت استفاده صنعتی این نوع از باتری‌ها جزو قابل بازیافت‌ترین نوع باتری‌ها در ایران به شمار می‌آیند. این نوع باتری‌ها به صورت جعبه‌های بسته مکعب مستطیل و مکعب مربع هستند که درون آن‌ها سلول‌ها به صورت سری قرار گرفته‌اند.
دیدگاه ها