نباید به حمایت از تولید به‌صورت کلی نگریست؛ چراکه مقوله‌ای بسیار مهم با جزئیات و مولفه‌های فراوان است که تنها باتوجه‌به این موارد می‌توان حمایت را به‌درستی انجام داد. هرچند توجه‌به حمایت از تولید در سالیان اخیر به‌ویژه در حوزه تخصصی و حیاتی تجهیزات پزشکی را می‌توان گامی مثبت و رو به جلو ارزیابی کرد، اما شیوه اجرای این کار با انتقاداتی روبه‌رو است. این انتقادات علاوه‌بر واردکنندگان از جانب جامعه تولیدکنندگان و نماینده آن‌ها یعنی انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان تجهیزات و ملزومات پزشکی نیز وارد می‌شود. شاکله انتقادات وارده به شیوه کنونی حمایت از تولید را نیز می‌توان آسیب رسیدن به شرکت‌های تولیدکننده دانست؛ چراکه حمایت صددرصدی از تولید داخل بدون شناخت و دسترسی شرکت‌ها به تکنولوژی‌های جدید دنیا و به‌دنبال آن تقویت حوزه R&D و توسعه محصول، عملا ضرری بیش به تولیدکنندگان و همچنین سلامت مردم نیست. توجه‌به توان تولید کشور و اعمال ممنوعیت واردات بر اساس آن، نکته‌ای اساسی و بسیار مهم است که گویا در تصمیم‌گیری‌ها دیده نمی‌شود. در واقع ممنوعیت واردات بدون لحاظ این نکته، علاوه بر ضربه به تولیدکنندگان، چالش دیگری را نیز برای تامین دستگاه‌های وارداتی ایجاد کرده است؛ این چالش، محدودیت در تعداد دستگاه وارداتی یک کالا بانام حمایت از محصول مشابه تولید داخل بدون توجه‌به نوع دستگاه تولیدی در کشور و تفاوت آن با نمونه وارداتی است. خواسته بیشتر تولیدکنندگان و واردکنندگان ایجاد بازار رقابتی و عرضه محصولات تولیدی و واراداتی در کنار هم است تا علاوه‌بر تقویت و پیشروی تولیدات ایرانی همپای تکنولوژی روز دنیا، نیاز کشور به محصولات وارداتی که عمدتا های‌تک هستند نیز برطرف شود. در گزارش پیش‌رو به مسئله حمایت از تولید، چالش‌ها و انتقادات آن پرداخته‌ایم.
وجود چالش‌های فراوان برای دریافت تسهیلات صندوق نوآوری و معاونت علمی و فناوری
احیا گستر طب فرآیند یکی از شرکت‌های دانش‌بنیانی است که از سال 1398 خط تولید خود را در زمینه دستگاه‌های سی پپ و بای پپ، اکسیژن‌ساز خانگی، ماسک‌های تنفسی و ونیتلاتور راه‌اندازی کرد. مهدی محمدی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان احیا گستر طب فرآیند با بیان اینکه تامین مواد اولیه یکی از چالش‌های شرکت‌های تولیدکننده در ایران است، گفت: «تولیدکنندگان برای ساخت محصولات ناچار به واردات برخی از قطعات هستند و با مشکلات و محدودیت‌هایی در این زمینه روبه‌رو می‌شوند.»
وی همچنین با گلایه از نبود حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان برخلاف شعاری که داده می‌شود، افزود: «با وجود اینکه شرکتی دانش‌بنیان هستیم، اما در خصوص تسهیلاتی که معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری یا صندوق نوآوری می‌توانند برای رشد محصول دانش‌بنیان و توسعه کار پرداخت کنند دچار چالش‌های زیادی می‌شویم.»
محمدی با تاکید بر اینکه به‌عنوان شرکتی دانش‌بنیان که باید چتر حمایتی بالای سر خود داشته باشند، در عمل هنوز چنین چیزی را ندیده‌اند، یادآور شد: «یکی دیگر از چالش‌های موجود این است که برای توسعه بازار محصولی دانش‌بنیان مانند محصولات ما که نیاز جامعه است، مدارک و مستندات بسیار زیادی می‌خواهند که گاهی اوقات دست و پاگیر می‌شود.»
وی با بیان اینکه بازار ایران به محصولات تنفسی نیاز دارد، تصریح کرد: «ما در زمان کرونا توانستیم کمک شایان توجهی در زمینه محصولات تنفسی مورد نیاز کشور بکنیم، اما متاسفانه با کاهش کرونا، توجه و حمایت از شرکت مقداری کنار گذاشته شد.»
وقتی پروژه‌ای جزو طرح‌های کلان ملی است باید در سطح ملی از آن حمایت شود
مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان احیا گستر طب فرآیند، با اظهار اینکه در بسیاری مواقع نهادهای مسئول خریداری محصولات و تجهیزات پزشکی در مراکز درمانی به برند ایرانی توجه نمی‌کنند، گفت: «این درحالی است که شرکت ما توانسته است با تولید محصول با کیفیت، اعتماد پزشکان و کادر درمان را جلب کند؛ به‌گفته پزشکان فوق تخصص ریه و متخصصان ICU در مقایسه تولیدات شرکت ما با محصولات مشابه خارجی در ایران، کیفیت این محصولات را خوب ارزیابی کرده‌اند و نتیجه مثبتی از آن گرفته‌اند.»
محمدی با اشاره به اینکه قیمت محصول تولید داخل 30 تا ۴۰ درصد از نمونه وارداتی کمتر است، توضیح داد: «۸۰ درصد بیماران از این محصولات در منزل به‌صورت طولانی‌مدت استفاده می‌کنند؛ بنابراین علاوه‌بر اینکه بهتر است با قیمت کمتری آن‌ها را فراهم کنند بلکه خدمات پس از فروش و پشتیبانی از محصول نیز بسیار مهم است.»
وی با یادآوری اینکه ۱۰ سال پیش به‌عنوان واردکننده این محصولات با مشکل تامین قطعات مورد نیاز دستگاه‌ها و ارائه خدمات پس از فروش روبه‌رو بودند، اضافه کرد: «اگر قطعه کوچکی روی برد به مشکل می‌خورد مجبور به تعویض برد می‌شدیم، اما اکنون دانش و تکنولوژی آن را داریم و قادر به تعمیر هر قطعه‌ای که در دستگاه خراب می‌شود هستیم ؛ این توانمندی کمک زیادی به بیماران و کاهش هزینه‌ها کرده است.»
محمدی با اظهار اینکه انتظار داشتند واردات محصولات سی پپ، بای پپ و اکسیژن‌ساز به کشور کم شود، گفت: «دو محصول اکسیژن‌ساز قابل حمل و ماسک‌های تنفسی شرکت ما از طریق معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری جزو طرح‌های کلان ملی شدند؛ وقتی پروژه‌ای در حد ملی است، انتظار حمایت در سطح ملی نیز داریم.»
وی با بیان اینکه در صورت داشتن رابطه با پزشکان و بیمارستان‌های مختلف می‌توانند بازار مناسبی را برای فروش محصولات خود داشته باشند، اظهار داشت: «متاسفانه این محصولات خریداری نمی‌شوند درحالی‌که در همه دنیا یکی از حمایت‌هایی که از شرکت‌ها می‌شود اختصاص فضای کاری مناسب به آن‌ها و همچنین کاهش ۲۰ تا ۳۰ درصدی سطح واردات محصولات مشابه در کشور است.»
به‌گفته محمدی، چنین روالی در ایران وجود ندارد و تولیدکنندگان عملا باید کفش آهنی به‌پا کنند و خود به میدان مبارزه با کمپانی‌های خارجی موجود در ایران بروند.
اداره کل تجهیزات پزشکی در بررسی تجهیزات به موارد کلینیکال اهمیت چندانی نمی‌دهد
این بار با مدیر فروش بخش Point Of Care شرکت ماورای فنون که نمایندگی کمپانی فوجی فیلم در بخش گوارش هستند، به‌عنوان شرکتی واردکننده گفت‌وگو کردیم.
مرتضی پرهیزکار با بیان اینکه به‌تازگی فوجی فیلم، کمپانی هیتاچی را خریداری کرده و نام شرکت به کمپانی فوجی فیلم Healthcare تبدیل شده است، گفت: «بدین‌ترتیب سی‌تی اسکن، ام آر آی و دستگاه‌های اکوسونو مبله نیز به مجموعه ماورای فنون اضافه شد.»
وی با یادآوری اینکه نمایندگی سونوسایت آمریکا نیز سال 1396 به آن‌ها منتقل شده است، افزود: «شرکت ماورای فنون در زمینه‌های مختلف فعالیت دارد؛ از جمله نمایندگی کمپانی بوسان آمریکا که شاخه گوارش آن اورولوژی و عروق محیطی برعهده ماست.»
بااین‌حال، پرهیزکار به وجود یکسری مشکلات و معضلات از جمله مقوله ایجاد محدودیت برای واردکنندگان به‌نام حمایت از تولید اشاره و تصریح کرد: «یکسری از قوانین به‌ظاهر در حمایت از تولید است، اما متاسفانه در عمل با تدوین قوانین کلی موجب ایجاد مشکلات کلان می‌شوند؛ برای نمونه میزان نیاز موجود کشور به دستگاه‌های مختلف و توان تولید داخلی در زمینه هر دستگاه و همچنین مجهز بودن به قابلیت‌های مدنظر پزشکان، بررسی نمی‌شود.»
مدیر فروش بخش Point Of Care شرکت ماورای فنون با اظهار اینکه اداره کل تجهیزات پزشکی فقط استانداردهای کلی را بررسی می‌کند و به موارد کلینیکال اهمیت چندانی نمی‌دهد، گفت: «درنتیجه مثلا شرکتی دستگاه سونوگرافی یا اکو تولید می‌کند و در بیمارستان‌ها نیز نصب و راه‌اندازی می‌شود، اما مراکز به‌دلیل کیفیت پایین از آن‌ها استفاده نمی‌کنند؛ بدین‌ترتیب عملا سرمایه و بودجه مرکز با خاموش ماندن دستگاه از بین می‌رود و به‌دلیل اینکه قبلا این دستگاه را خریده است، برای خرید دوباره‌اش منع قانونی دارد.»
پیش از تولید تجهیزات باید نیاز کشور سنجیده و سپس به تولیدکننده درصدی از سهم بازار داده شود
وی با بیان اینکه اداره کل تجهیزات پزشکی باید برای تولید هر دستگاهی ابتدا نیاز کشور را بسنجد، توضیح داد: «سپس به شرکت تولیدکننده درصدی از سهم بازار را بدهد؛ مثلا برای سال اول ۲۰ درصد سهم بدهند و نسبت به بازخوردهای دریافتی از مراکزی که دستگاه در آن‌ها نصب شده است، درصد سهم بازار شرکت را بیشتر کنند.»
پرهیزکار با تاکید بر اینکه باید نسبت به توان تولید کشور برای واردات ممنوعیت گذاشته شود، گفت: «نباید روال اینگونه باشد که شرکتی ادعای تولید داشته باشد، اما دستگاه درجه سه چینی را وارد و سرهم‌بندی کند و یک قاب روی آن بگذارد و این کالایی که کیفیت لازم را ندارد را به اسم تولید داخل بفروشد.»
وی همچنین به برخی از شرکت‌هایی که همزمان تولیدکننده و واردکننده هستند اشاره کرد و هرجایی که به‌نفع آن‌ها باشد به‌عنوان تولیدکننده دستگاه خود را ارائه می‌کنند؛ اما جایی که می‌بینند بیمارستان تمایلی به خرید دستگاه بی‌کیفیت‌شان ندارد، اقدام به معرفی دستگاه وارداتی خود می‌کنند.
به‌گفته مدیر فروش بخش Point Of Care شرکت ماورای فنون، این تضاد منافع در چنین شرکت‌هایی کاملا واضح است و اداره کل تجهیزات پزشکی و مجموعه وزارت بهداشت باید نسبت به این قضیه و عملکرد این شرکت‌ها هوشیار باشند.
قوانین حمایت از تولید باید از حالت کلی‌نگری خارج شوند تا از داشتن تجهیزات خوب محروم نشویم
پرهیزکار به لزوم وجود فضای باز رقابتی تاکید کرد و یادآور شد: «سالیان قبل در بحث مانتیور علائم حیاتی، فضایی رقابتی بین شرکت‌های فعال به وجود آمد که منجر به تولیدات با کیفیت در کشور شد؛ به‌گونه‌ای که اکنون همه مراکز مانیتور علائم حیاتی ایرانی دارند و حتی صادارت نیز می‌کنیم.»
به‌باور وی، در سایر زمینه‌ها نیز باید به این روش اقدام شود تا شرکت‌ها بتوانند در فضای رقابتی ایجاد شده در راستای منافع کشور رشد کنند؛ نه اینکه شرکتی فقط تولیدکننده باشد و یکسری مراکز به‌خاطر موانع قانونی مجبور باشند محصولی که کیفیت لازم را ندارد از آن‌ها بخرند.
پرهیزکار با همه این احوال از مسئولان انتظار دارد که ابتدا ارز را تثبیت کنند و در اختیار شرکت‌ها بگذارند، زیرا یکی از دغدغه‌های واردکنندگان و تولیدکنندگان است.
وی همچنین درباره ارائه پروانه ساخت به شرکت‌ها نیز اظهار داشت: «اداره کل تجهیزات پزشکی باید به شرکت پروانه ساخت بدهد که تولید واقعی دارد نه مونتاژ؛ در غیر این صورت نه‌تنها هیچ خروجی نخواهد داشت بلکه جلوی واردات کالاهای با کیفیت و مطرح دنیا نیز گرفته می‌شود.»
به باور پرهیزکار با این روال عملا خودمان را از داشتن تجهیزات خوب محروم می‌کنیم؛ بنابراین بهتر است قوانین به‌گونه‌ای تدوین شوند که از حالت کلی‌نگری با عنوان منع واردات کالاها برای حمایت از تولید خارج شوند.
وی در تکمیل توضیح خود اضافه کرد: «زیرا چنین عناوین کلی موجب می‌شود که داستان خودروسازی پیش بیاید که چند خودروساز داریم که مجبور به خرید از آن‌ها هستیم درحالی‌که هیچ‌کدام از کیفیت تولیداتشان راضی نیستیم.»
مدیر فروش بخش Point Of Care شرکت ماورای فنون، با تاکید بر اینکه اگر با این روال پیش برویم در آینده نزدیک چنین وضعیتی را برای تجهیزات پزشکی کشور خواهیم داشت، تصریح کرد: «قالب کلی قوانین حمایت از تولید خوب است، اما نگاه کلی‌نگری هنگام اجرا منجر به خودتحریمی می‌شود.»
حضور تکنولوژی‌های نوین در ایران کمک کننده تولیدکنندگان برای رسیدن به استانداردهای جهانی
محمدرضا رزقی، مدیر فروش شرکت راهیان طب صبا نیز با بیان اینکه در حوزه واردات تجهیزات تاپ‌برند در حوزه‌های مختلف فعالیت دارند، گفت: «محصولات برندهای مدترونیک، کارل اشتورز، استرایکر، رزمکس، ترومو و کاو را عرضه می‌کنیم؛ این کمپانی‌ها به‌ترتیب تولیدکننده دستگاه‌های ونتیلاتور بنت، تجهیزات اتاق عمل، ابزار جراحی و سیستم‌های نور و تصویر، محصولات اورژانس و دستگاه‌های الکتروشوک لایف پک، پیشگیری، نظارت، درمان، مداخلات عروقی و راه‌حل‌های جراحی قلب و عروق، انتقال خون و فناوری سلول و ابزارهای تشخیصی در مقیاس کوچک هستند.»
وی با اظهار اینکه وجود چنین تکنولوژی‌های جدیدی در ایران می‌تواند بسیار کارآمد باشد، افزود: «حضور تکنولوژی‌های نوین در ایران حتی با وجود داشتن تولید داخل، باعث کمک به تولیدکنندگان برای رسیدن به استانداردهای جهانی می‌شود؛ زیرا ایران با این استانداردها فاصله بسیار زیادی دارد.»
رزقی با اظهار اینکه برای تولید تجهیزات پزشکی ابتدا باید تاپ‌برندها و تکنولوژی‌های جدید را در ایران داشته باشیم سپس اقدام به حمایت از تولید داخل کنیم، توضیح داد: «عملا جلوگیری از واردات این تیپ کالاها و محروم شدن از تکنولوژی‌های روز جهان به سلامت مردم ضرر می‌زند.»
وی با تایید لزوم حمایت از تولید داخل، تاکید کرد: «منتها حمایت از تولید داخل نباید به‌صورت کورکورانه و صددرصدی و با بستن مرزها انجام شود تا شاهد وقوع هر اتفاقی در کشور باشیم که صرفا بگوییم اشتغال‌زایی و کارآفرینی داریم.»
مدیر فروش شرکت راهیان طب صبا با اظهار اینکه تجهیزات پزشکی به طور مستقیم با سلامت و جان مردم در ارتباط است، گفت: «گذشتن از سلامت مردم به قیمت حمایت از تولید داخل سیاست بسیار اشتباهی است.»
انحصار در تجهیزات پزشکی واقعا خطرناک است
رزقی درباره چگونگی واردات از برندهای آمریکایی همچون مدترونیک و استرایکر نیز اظهار داشت: «قانع کردن آن‌ها برای ورود به بازار ایران به‌خاطر دردسرها و موانع ناشی از تحریم‌ها، بسیار دشوار بود؛ با گفت‌وگوهای بسیار زیاد موفق به جلب رضایت آن‌ها شدیم و راه‌های تبادلات مالی را به‌صورتی ایجاد کردیم تا بتوانیم کالا را وارد کشور کنیم.»
وی با اشاره به وجود مشکلاتی در زمینه واردات تجهیزات پزشکی به کشور، گفت: «مانع اصلی داخل ایران است؛ در واقع مشکلاتی که در زمینه ثبت سفارش و تایید تعداد دستگاهی که قصد واردات آن را داریم، از جمله چالش‌ها و سنگ‌هایی است که پیش پای ما قرار دارد.»
رزقی با بیان اینکه بخشی از این مسئله ناشی از تفکر حمایت از تولید داخل است، افزود: «متقاعد کردن سیستم به اینکه مثلا یک دستگاه ونتیلاتور، دو نوع ساده و پیشرفته دارد و نباید آن را در قالب کلی ونتیلاتور دید، کار بسیار دشواری است؛ چراکه صرف‌نظر از اینکه در کشور چه نوع ونتیلاتوری تولید می‌شود، مجوز واردات این دستگاه را نمی‌دهند یا به‌سختی می‌دهند.»
مدیر فروش شرکت راهیان طب صبا با تاکید بر لزوم سیاست‌گذاری درست با هدف ایجاد بازار رقابتی در کشور، تصریح کرد: «باید شرایطی فراهم شود که دستگاه‌های وارداتی و ایرانی کنار هم در بازار کشور عرضه شوند؛ در واقع مرکز درمانی است که باید تصمیم بگیرد چه کالایی را با چه قیمتی خریداری کند.»
وی، منع شدن بیمارستان‌های دولتی و تامین اجتماعی از خرید کالاهای خارجی را موجب خارج شدن بازار از رقابت بیان کرد و گفت: «انحصار در تجهیزات پزشکی واقعا خطرناک است و می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری در پی داشته باشد.»
تولید داخل به معنی تولید به‌صورت CKD یا SKD نیست
رزقی با بیان اینکه باید واقع‌‌بین بود زیرا تولید داخل به معنی تولید به‌صورت CKD یا SKD نیست، افزود: «شرکت‌های کوچک بیشتر به این نوع تولید تمایل دارند زیرا فاقد تکنولوژی‌های های‌تک هستند.»
وی برای نمونه به دستگاه‌های پمپ سرم و سرنگ موجود در ایران اشاره کرد و یادآور شد: «یکی از دستگاه‌های پمپ سرم و سرنگ موجود در ایران مربوط به سه نسل قبل یک کمپانی چینی است که عملا این لاین را در چین تولید و عرضه نمی‌کند؛ همچنین یک لاین دیگر نیز متعلق به سه نسل قبل تولیدات شرکتی لهستانی است که ما این دو را با نام تولید داخل در کشور داریم.»
رزقی با اظهار اینکه با تولید این محصولات از رده خارج در کشور بی‌شک بخشی از کار را انجام می‌دهیم، اما قرار نیست با انجام آن پیشرفت کنیم، تاکید کرد: «هیچ کمپانی کار R&D قوی خود که به تکنولوژی رسیده است را نمی‌فروشد؛ بنابراین اینکه بخواهیم اقدام به خرید دانش روز کنیم عملا محقق نمی‌شود بلکه دانشی که متعلق به دهه‌های قبل است و برای آن شرکت‌ها سوخته است را می‌خریم.»
حمایت صددرصدی از تولید داخل عملا به شرکت‌های تولیدکننده ضرر می‌زند
مدیر فروش شرکت راهیان طب صبا با همه این اوصاف با تاکید بر اینکه حمایت صددرصدی از تولید داخل عملا به شرکت‌های تولیدکننده ضرر می‌زند، گفت: «آن‌ها با تکنولوژی‌های جدید آشنا نیستند و رغبتی برای انجام کار R&D و توسعه محصول خود ندارند؛ به همین دلیل هم معمولا محصولات تولید داخل ورژن‌های جدید ندارند و همچنان عملا از ورژن ده سال پیش استفاده می‌کنند.»
وی با اظهار اینکه باید بسیار عاقلانه‌تر عمل کرد، افزود: «باید قید صددرصد را بردارند و به مراکز درمانی اجازه دهند که خودشان انتخاب کنند؛ بی‌شک تهیه کالاهای خارجی که گران‌تر هستند برای مراکز درمانی دشوارتر است، اما اینکه مجوزهای قانونی برای خرید کالا وجود داشته باشد امکانی است برای آن‌هایی که توان خرید را دارند.»
رزقی، توضیح خود را اینگونه تکمیل کرد: «اکنون اگر مرکزی درمانی به عنوان مثال به وزارت صمت نامه بزند که خواهان خرید یک دستگاه خارجی بنا به‌دلایلی مشخص است، درخواستش به‌نام حمایت از تولید دخل رد می‌شود؛ بنابراین لازم است که به کار تخصصی احترام بگذارند و درخواست مراکز درمانی و اساتید حوزه‌های مختلف درمانی را برای خرید فلان دستگاه خارجی بپذیرند.»
برای حمایت از تولید، هر سازمانی باید وظایف خود را به‌درستی انجام دهد
در این رابطه گفت‌وگویی هم با مهندس مريم قاسمی، دبير انجمن توليدكنندگان و صادركنندگان تجهيزات و ملزومات پزشكی داشتیم. وی با مهم خواندن این مقوله و تاکید بر وجود نکات قابل بحث فراوان، گفت: «برای بررسی این مبحث باید وارد جزئیات شد؛ زیرا ممکن است هر نهاد یا سازمانی در کشور بگوید با روش و اقدامات خود قصد حمایت از تولید را دارد.»
قاسمی با تاکید بر اینکه در حوزه تجهیزات پزشکی اصلا بنا نیست به اسم حمایت از تولید هر فردی حرکت خاصی انجام دهد، افزود: «کافی است هر سازمانی وظیفه خود را به‌تنهایی و درست انجام دهد؛ پیش گرفتن این روال، حمایت بزرگی از تولید به‌شمار می‌رود.»
وی بر این باور است همین که گاهی دولت کار خاصی انجام ندهد یا سازمان‌های مختلف تغییرات خلق‌الساعه ایجاد نکنند، کمک به حمایت از تولید به‌شمار می‌رود؛ چه برسد به اینکه برای رسیدن به این هدف اقدام به طراحی راهکارهایی کنند.
دبير انجمن توليدكنندگان و صادركنندگان تجهيزات و ملزومات پزشكی با بیان اینکه اساسا قانون کشور وظایف ذاتی سازمان‌ها را مشخص کرده است، تصریح کرد: «اگر نهادها و سازمان‌های دولتی به قانون در هنگام اجرا احترام بگذارند و هر سازمان قائل به وظایف ذاتی خود باشد، هنگام اجرای همین قانون موجود، بخشی از مشکلات ریزش می‌کند؛ چه‌بسا به احتمال زیاد حمایت از تولیدکننده نیز با معنای واقعی‌تری مفهوم خود را بیابد.»
قاسمی بر این نکته تاکید کرد که اگر هر سازمانی بخواهد برای خود راهکارهایی در راستای حمایت از تولید تعریف کند، نتیجه‌ای جز تداخل و تعارض بخشنامه‌های مختلف و سردرگمی تولیدکنندگان دربر ندارد.
تولیدکنندگان به ارز سوبسیددار و ترجیحی دسترسی ندارند
وی با بیان اینکه برخی از اقدامات در ظاهر به نظر می‌رسند که حمایت از تولید باشند، اما در باطن واقعا اینگونه نیستند، توضیح داد: «برای نمونه چندگانه شدن نرخ ارز شاید در وهله نخست حمایت از تولید به‌نظر بیاید، اما یکی از چالش‌های ضربه‌زننده موجود است.»
قاسمی در تکمیل توضیح خود بر این نکته تاکید کرد که زمانی چندگانه بودن نرخ ارز حمایت از تولید خواهد بود که شرایطی عادلانه برای دسترسی همه به این ارز فراهم شود و تولیدکننده نیز بتواند ارز سوبسیددار و ترجیحی را بگیرد.
با این وجود، وی با قطعیت اعلام کرد که تولیدکنندگان به ارز سوبسیددار و ترجیحی دسترسی ندارند و هنوز مکانیزم آن در کشور وجود ندارد.
قاسمی با بیان اینکه تولیدکننده‌ای که می‌خواهد برای مواد اولیه ارز بگیرد از واردکننده‌ای که روی ۱۰۰ درصد محصول و کالا ارز می‌گیرد، باز هم عقب است، گفت: «این مسئله در درازمدت صدمه می‌زند؛ به همین دلیل تاکید دارم که سازمان‌ها به‌دنبال ایجاد حمایت نروند بلکه تنها کافی است هر سازمان بر اساس قانون به وظایف ذاتی خود عمل کند و در اجرا به آن‌ها پایبند باشد.»
دبير انجمن توليدكنندگان و صادركنندگان تجهيزات و ملزومات پزشكی که بر این باور است باید سازمان‌ها اجازه دهند متن قانون، خودش حمایت از تولید را انجام دهد، افزود: «برای نمونه طبق مصوبه مجلس، تعیین عمق ساخت، جزو وظایف وزارت صنعت، معدن و تجارت است؛ حالا اگر عمق بخشی به تولید و تعیین عمق ساخت را در دل وزارت صمت و بر اساس قانون موجود انجام دهیم خودبه‌خود طبق قوانین و بخشنامه‌های متعاقب همان قانون، حمایت از تولید در امور گمرکی و در حمایت‌های گمرکی از تولیدکنندگان انجام می‌شود.»
وی در تکمیل توضیح خود اضافه کرد: «برای نمونه، خرید مواد اولیه، معافیت‌های گمرکی یا مشوق‌های تولیدکنندگان در بحث عمق ساخت انجام می‌شود؛ این حمایت‌ها بر اساس پنج گروه عمق ساخت و درصدبندی‌های هرکدام در قانون تعریف و معین شده است.»
قاسمی با اظهار اینکه به‌جای خلق راهکارها و ایده‌های جدید یا داشتن تفاسیر متفاوت در سازمان‌های مختلف برای حمایت از تولید، باید در مسیر قانون موجود قرار گرفت، تصریح کرد: «حرکت به‌سمت تفاسیر مختلف سازمان‌ها، قرار گرفتن در مسیر اشتباه است؛ هرچند در کوتاه‌مدت و به ظاهر به‌نظر می‌رسد که می‌خواهیم از تولیدکننده حمایت کنیم، اما در باطن این اتفاق نمی‌افتد و حتی برای تولیدکننده ایجاد مشکل می‌کند.»
ایران کشوری درحال گذار است و نباید به‌طور کامل در را به روی واردات بست
یکی دیگر از نکات اساسی، گلایه‌مندی بسیاری از تولیدکنندگان از شیوه حمایت از تولید و ممنوعیت واردات محصولات دارای تولید مشابه داخلی است؛ چراکه معتقدند با ممنوعیت واردات آن‌ها، جلوی پیشرفت تکنولوژی در ایران گرفته می‌شود. دبير انجمن توليدكنندگان و صادركنندگان تجهيزات و ملزومات پزشكی در این باره توضیح داد: «این مورد نیز مسئله‌ای بسیار مهم و اساسی است زیرا حسن نیت و انجام کار کارشناسی در بحث برقراری توازن بین آمار تولید و مصرف کشور بسیار موثر است.»
وی با دسته‌بندی کشورها به صنعتی، درحال بسترسازی برای تولید و درحال گذار، گفت: «ایران کشوری در حال گذار است؛ یعنی در جایگاهی مابین کشورهای صنعتی و فاقد ساختار یا بستر تولید قرار دارد.»
قاسمی باتوجه به درحال گذار بودن ایران تاکید کرد: «صنعت و تولید در ایران نیاز به تقویت دارد؛ از سوی دیگر نیز نمی‌توان به‌طور کامل در را به روی واردات بست؛ زیرا باید تعادل و توازنی بر اساس آمار واقعی مصرف کشور بین تولید و واردات برقرار شود.»
وی با اظهار اینکه بستن در به روی واردات تجهیزات پزشکی برای رسیدن به تولید تا مثلا ۱۰ سال بعد درست و اصولی نیست، تصریح کرد: «در مقابل نیز باز بودن در به روی واردات، به‌گونه‌ای که هر کالای از هر کشوری و با هر قیمت و کیفیتی وارد ایران شود نیز اشتباه است.»
باید کالایی را وارد کرد که به لحاظ فنی بالاتر از محصولی باشد که در کشور تولید می‌شود
قاسمی با بیان اینکه تولیدکننده، مصرف‌کننده و در نهایت کشور همگی در مجموع می‌توانند با تعریف یک آمارنامه درست و اصولی، ذی‌نفع این قضیه باشند، ادامه داد: «به کالایی که در کشور تولید نمی‌شود هر ارزی که می‌خواهند بدهند و هراندازه که تمایل دارند آن را وارد کنند، اما وقتی تولید کمی و کیفی آن کالا در کشور وجود دارد باید از کشورهایی اقدام به واردات کرد که ویژگی‌هایی بیشتر از آنچه در ایران تولید می‌شود، داشته باشند.»
دبير انجمن توليدكنندگان و صادركنندگان تجهيزات و ملزومات پزشكی در کنار لحاظ کردن ویژگی‌های خاص محصول برای واردات آن به کشور تاکید کرد که قیمت آن نیز باید متناسب با مشخصات فنی کالا باشد.
وی با تاکید بر اینکه واردات کالا به هر اسمی، از هر کشوری و با هر قیمت و کیفیتی، نه به مصرف‌کننده کمک می‌کند نه به تولید کشور، گفت: «بنابراین باید کالایی را وارد کشور کرد که به لحاظ فنی بالاتر از محصولی باشد که در ایران تولید می‌شود؛ البته این دست کالاها نیز قیمت خاص خود را دارند و تولید را نیز به خطر نمی‌اندازند.»
قاسمی با بیان اینکه چون ایران کشوری درحال گذار است باید به این امور با ظرافت بیشتری توجه شود، ادامه داد: «اصلا نمی‌گویم جلوی واردات گرفته شود، بلکه تاکید دارم باید توجه داشت که کالا با چه مشخصات فنی، چه هدفی، از چه کشوری و با چه قیمتی وارد ایران شود؛ ضمن اینکه باید حساسیت ویژه‌ای نسبت به محصولاتی داشت که مکفی، کمی و کیفی در کشور تولید می‌شوند.»
دیدگاه ها