بیست‌وچهارمین دوره نمایشگاه بین‌المللی تجهیزات پزشکی، دندانپزشکی و آزمایشگاهی «ایران هلث» ششم تا نهم خرداد در محل دائمی نمایشگاه بین‌المللی تهران برگزار شد.
به گزارش ماهنامه «مهندسی پزشکی و تجهیزات آزمایشگاهی»، مراسم افتتاحیه این دوره از نمایشگاه برخلاف دوره‌های گذشته بدون برگزاری آیین سخنرانی و در غیاب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام شد. برخی از مسئولان مربوطه که در مراسم برش روبان حضور داشتند، در حاشیه برنامه پاسخگوی پرسش‌های خبرنگاران شدند.
تسریع و تسهیل صدور مجوزها در دستور کار اداره کل تجهیزات پزشکی
در این راستا دکتر جلال غفارزاده، مدیرکل اداره تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو در حاشیه این مراسم با اشاره به رویکرد جدید سازمان نسبت به حمایت از تولید داخل، گفت: «تسریع و کمی تسهیل در صدور مجوزها و همچنین پیوست صادراتی را در دستور کار داریم.»
وی منظور از پیوست صادراتی را تشویق و الزام شرکت‌های تولیدکننده به صادرات بیان کرد و افزود: «تاکنون محدودیت‌هایی داشته‌ایم و برخی از تولیدکنندگان اجازه صادرات نداشتند؛ زیرا اولویت با تامین نیازهای داخلی کشور بود، اما اکنون برای بالا رفتن کیفیت و ایجاد فضای رقابتی، رویکرد به‌سمت حضور در بازارهای خارجی تغییر کرده است.»
غفارزاده، کمک به افزایش صادرات را رویکرد پیش‌رو بیان و تصریح کرد: «اولین قدم برای افزایش صادرات، تسهیل امور تولید در کنار الزام تولیدکنندگان به صادرات محصولاتشان است؛ به‌گونه‌ای که می‌توان یکی از الزامات برای تمدید مجوزهای تولید را صادرات محصولات تعیین کرد.»
به باور وی، در پیش گرفتن چنین رویکردی و الزام به صادرات موجب ارتقاء محصولات تولیدی نیز خواهد شد.
کاهش رشد صادرات تجهیزات پزشکی به‌دلیل کرونا
احمد مسلمی، رئيس هیئت مدیره انجمن متخصصان تجهیزات پزشکی کشور و رئیس کمیته تجهیزات پزشکی دانش‌بنیان وزارت بهداشت در معاونت تحقیقات نیز با اشاره به حضور ۵۰۰ شرکت در نمایشگاه، گفت: «از این میان ۴۰۰ شرکت تولیدکننده هستند که از این تعداد، ۱۰۰ شرکت نیز عنوان دانش‌بنیانی و سابقه صادراتی دارند.»
وی با اظهار اینکه عمده شرکت‌های حاضر در نمایشگاه در قالب اتحادیه صادرکنندگان تجهیزات پزشکی حضور یافته‌اند، افزود: «این شرکت‌ها محصولات صادراتی قابل‌توجهی را از نظر تعداد دارند، اما متاسفانه از نظر میزان ارز حاصل از صادرات جایگاهی که باید را نداریم.»
مسلمی با اشاره به رشد منفی صادرات تجهیزات پزشکی در یکی دو سال اخیر، تصریح کرد: «هرچند در دوران کرونا شرکت‌های ایرانی توانستند محصولاتی مانند ونتیلاتور را تولید و صادر کنند، اما به‌دلیل محدودیت‌های صادراتی اعمال شده توسط دولت، صادرات در دو سه سال اخیر کم شد.»
رئيس هیئت مدیره انجمن متخصصان تجهیزات پزشکی کشور و رئیس کمیته تجهیزات پزشکی دانش‌بنیان وزارت بهداشت در معاونت تحقیقات در تکمیل توضیح خود اضافه کرد: «خوشبختانه در سال 1401 نسبت به سال 1400 و سال‌های قبل، رشد تقریبا دو برابری صادرات را شاهد بودیم؛ به‌گونه‌ای که رقم صادراتی حدود ۳۰ میلیون دلاری برای این سال ثبت شده است.»
مسلمی هرچند این رقم را قابل‌توجه ندانست، اما باتوجه‌به رشد دو برابری که نسبت به سال ۱۴۰۰ داشته است برآورد کرد که هم‌اکنون این عدد حداقل به ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار نیز می‌تواند برسد.
تولیدکنندگان برای رشد و ماندگاری چاره‌ای جز صادرات ندارند
وی با بیان اینکه تعداد شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات پزشکی از ۴۵۰ شرکت به ۱۸۰۰ شرکت رسیده است، گفت: «تولیدکننده اگر می‌خواهد روی پا بماند، ادامه دهد و رشد کند، راهی جز این ندارد که صادرات داشته باشد که خوشبختانه به این سمت درحال حرکت است.»
مسلمی همچنین با اشاره به سفر اخیر رئيس‌جمهور به اندونزی، از انعقاد تفاهم‌نامه‌ای با ۱۲ بیمارستان این کشور مبنی بر تجهیز آن‌ها با تجهیزات پزشکی تولید ایران خبر داد و تصریح کرد: «بنابراین می‌توان پیش‌بینی کرد که امسال حداقل حدود ۵۰ تا ۶۰ میلیون دلار صادرات داشته باشیم.»
وی درعین‌حال با اظهار اینکه نسبت تولید و واردات ایران حدود ۴۵ به ۵۵ است، افزود: «اینکه ایران ۵۵ درصد واردکننده تجهیزات پزشکی است به این مشکل بازمی‌گردد که تولیدکنندگان ما هنوز به بحث صادرات جدی فکر نکرده‌اند؛ ما 1.5 تا ۲ میلیارد دلار تولیدات داریم، اما فقط ۳۰ میلیون دلار صادرات می‌کنیم که رقم بسیار کمی است؛ بنابراین باید به‌سمت افزایش تولید و صادرات قدم برداشت.»
تجهیزات پزشکی تبدیل به حوزه‌ای بسیار استراتژیک شده است
عبدالرضا یعقوب‌زاده، رئیس هیئت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان تجهیزات پزشکی نیز نمایشگاه ایران هلث را یک المپیک تجهیزات پزشکی دانست و گفت: «این نمایشگاه چهار روزه، کار چهار ماه و شاید بیشتر را انجام می‌دهد؛ زیرا در این مدت محدود شرکت‌ها، مراکز درمانی و بیمارستانی و مسئولان می‌توانند با هم تبادل و مذاکره داشته باشند.»
وی در تشریح اهمیت جایگاه تجهیزات پزشکی در عصر حاضر، با بیان اینکه اکنون بسیاری از بیماری‌ها توسط تجهیزات پزشکی درمان می‌شوند، اظهار داشت: «اکنون تجهیزات پزشکی تبدیل به ابزاری برای پزشکان شده است و کاربرد آن‌ها دیگر فقط محدود به مطب‌ها و اتاق‌های عمل نیست بلکه درحال ورود به داروخانه‌هاست؛ به‌گونه‌ای که اکنون تجهیزات پزشکی تبدیل به حوزه‌ای بسیار استراتژیک شده است که دوران کرونا بزرگ‌ترین شاهد این مسئله به‌شمار می‌رود.»
یعقوب‌زاده یادآور شد: «در دوران کرونا کشورهایی که در حوزه تجهیزات پزشکی ضعف داشتند به‌شدت دچار مشکل شدند، اما ایران به علت فعالیت شرکت‌های بسیار خوب و قوی در حوزه تجهیزات پزشکی، از این بحران سربلند بیرون آمد.»
حوزه تجهیزات پزشکی یکی از عرصه‌های بسیار مهم برای رونق تولید است
همچنین سید مرتضی خاتمی، نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با مهم خواندن رویداد ایران هلث در حوزه سلامت کشور، گفت: «ایران هلث عرصه‌ای برای نمایش توانمندی‌ها و تکنولوژی‌های شرکت‌های تجهیزات پزشکی کشور و بهره‌مندی تمامی بیمارستانها و مراکز درمانی از آخرین دستاوردهای تجهیزات پزشکی است.»
وی در تشریح جایگاه صادراتی تجهیزات پزشکی ایران نیز اظهار داشت: «در این حوزه در ابتدای راه هستیم و امیدواریم مجلس و دولت با اقداماتی به شرکت‌ها کمک کنند تا بتوانند راه‌های نرفته را با سرعت بیشتری طی کنند.»
خاتمی با اظهار امیدواری از اینکه شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات پزشکی بتوانند رقم قابل‌توجهی از کالاهای خود را صادر کنند، افزود: «خواسته صادرکنندگان برای برخورداری از حمایت دولت و داشتن پاویون اختصاصی در نمایشگاه‌های خارجی درست است؛ ما نیز در کمیسیون بهداشت و درمان و در مواجهه با دولت تاکید داریم که حوزه تجهیزات پزشکی یکی از عرصه‌های بسیار مهم برای رونق تولید است.»
نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی ادامه داد: «اگر بتوانیم در تولید داخلی از فناوری‌های روز دنیا بهره‌مند شویم و همراه با دنیا پیش برویم و حتی یک گام جلوتر باشیم، نه‌تنها ذخیره ارزی بسیار قابل‌توجهی خواهیم داشت بلکه می‌توانیم به سایر کشورهای کم برخوردار کمک کنیم.»
صرفه‌جویی ۴ هزار میلیاردی با خرید تجهیزات داخلی
در طول چهار روز برگزاری نمایشگاه ایران هلث، مسئولان مربوطه به بازدید از غرفه‌ها پرداختند. در دومین روز از برگزاری این نمایشگاه، سید حسین صفوی، رئیس هیئت امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه بیماران درباره نقش این نهاد در حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، گفت: «هیئت امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه بیماران در کنار وظایفی که برعهده دارد، تامین اقلام استراتژیک و حیاتی برای بیماران را نیز انجام می‌دهد؛ در این راستا کالاهای خاص مورد نیاز بیماران قلبی و ناشنوا را تامین می‌کند و در کنار آن نیز برای تجهیز بیمارستانها اقدام لازم را انجام می‌دهد.»
وی با بیان اینکه هیئت امنای صرفه‌جویی ارزی با انجام خریدهای تجمیعی از تولیدکنندگان، بزرگ‌ترین حامی شرکت‌های تولیدکننده در کشور است، افزود: «می‌توانیم با افتخار بگوییم بیش از 90 درصد محصولات تامین شده در سال گذشته از سبد تولیدات داخلی کشور بوده است.»
صفوی با اشاره به افزایش سالانه کیفیت تجهیزات و ملزومات پزشکی تولید داخل، گفت: «فقط در برخی از محصولات نیازمند واردات هستیم.»
وی با اظهار اینکه در چند سال گذشته در حوزه تولید تجهیزات و ملزومات پزشکی توسعه قابل‌توجهی اتفاق افتاده است، تاکید کرد: «امسال نیز در نمایشگاه شاهد عرضه محصولاتی با تکنولوژی بالا هستیم؛ به‌گونه‌ای که محققان ایرانی به فناوری‌هایی دست یافته و آن‌ها را به محصول تولیدی برای بخش‌های تشخیص و درمان رسانده‌اند که در دنیا تولیدکنندگان محدودی دارند.»
رئیس هیئت امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه بیماران درعین‌حال یادآور شد: «به‌طورکلی هیئت امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه بیماران درصورتی‌که تولیدات داخلی با کیفیت در کشور وجود داشته باشد فقط از آن محصولات خرید می‌کند؛ همچنین برای حمایت از تولیدکنندگانی که محصولی را برای اولین‌بار به بازار عرضه می‌کنند باتوجه‌به فرایندهای موجود، از روش‌های خرید بار اول به‌صورت پیش‌خرید یا خریدهای حمایتی برای ورود محصولات آن‌ها به چرخه درمان استفاده می‌کند.»
صفوی با اظهار اینکه هیئت امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه بیماران، پیوسته درحال گرفتن بازخورد از کیفیت محصولات است، تصریح کرد: «گزارش این بازخوردها را به سازمان غذا و دارو به‌عنوان مرجع تاییدکننده کیفیت محصولات، اعلام می‌کنیم؛ البته به‌صورت پیوسته کیفیت این محصولات درحال افزایش و به‌روز شدن است.»
وی اظهار داشت: «تقریبا حدود ۲ هزار میلیارد تومان خرید هیئت امنای صرفه‌جویی ارزی از محل تولید داخل برای تجهیز مراکز درمانی بوده است؛ درصورتی که اگر می‌خواستیم از محصولات خارجی خرید کنیم این عدد بیشتر از ۶ هزار میلیارد تومان رقم می‌خورد.»
درخواست همکاری ۱۰ کشور از ایران برای تامین تجهیزات پزشکی و دارو
همچنین در آخرین روز از نمایشگاه، بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به برپایی بیش از ۵۰۰ غرفه در حوزه‌های گوناگون سلامت و حضور نمایندگان ۲۵ کشور در نمایشگاه ایران هلث، گفت: «به‌طور کلی نمایشگاه بین‌المللی ایران هلث امسال نسبت به سال گذشته ارتقاء کمی و کیفی داشته است و امیدواریم بتوانیم تجهیزات پزشکی را متناسب با نیازهای کشور تولید کنیم.»
وی با بیان اینکه برخی از کالاهای تولید شده توسط شرکت‌های دانش‌بنیان، منحصر به‌فرد هستند، افزود: «هم‌اکنون ۴۰ درصد از نیاز تجهیزات پزشکی در داخل کشور تولید می‌شود و ۶۰ درصد نیز وارداتی است؛ نزدیک به یک میلیارد دلار هزینه تجهیزات وارداتی ایران است که تلاش داریم به‌مرور این مقدار را کاهش دهیم.»
عین‌اللهی با یادآوری اینکه سال گذشته حدود ۱۲۰ میلیون دلار به کشورهای مختلف صادرات داشته‌ایم، تصریح کرد: «با وضعیتی که اکنون از آن برخوردار هستیم در سال‌های آینده می‌توانیم بازاریابی بهتری داشته باشیم.»
وی با اشاره به حضور خود در هفتاد و ششمین مجمع جهانی بهداشت در ژنو اظهار داشت: «در این اجلاسیه با وزیر بهداشت 10 کشور مختلف مذاکره دو جانبه داشتم و بسیاری از این کشورها از جمهوری اسلامی ایران در رابطه با تجهیزات پزشکی و دارو درخواست همکاری و مشارکت داشتند.»
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در تکمیل توضیح خود اضافه کرد: «همچنین برخی از کشورها مانند چین، هند، مالزی و عربستان سعودی امکاناتی داشتند که مایل بودند در اختیار جمهوری اسلامی قرار دهند؛ در نشست‌های بعدی این موارد را به‌نتیجه خواهیم رساند.»
عین‌اللهی همچنین درباره درخواست کشور اندونزی برای خرید تجهیزات پزشکی و بیمارستانی، گفت: ما ربات جراح پیشرفته‌ای را که فقط تعداد محدودی از کشورها در دنیا آن را تولید می‌کنند نه‌تنها تولید کرده‌ایم بلکه فناوری آن را در اختیار اندونزی قرار داده‌ایم؛ همچنین دولت اندونزی مایل است بسیاری از بیمارستان‌های درحال تاسیس خود را با امکانات و تجهیزات تولید ایران تجهیز کند.»
وی کیفیت تجهیزات به نمایش درآمده در نمایشگاه بین‌المللی ایران هلث را مثبت ارزیابی و تاکید کرد: «در تلاش برای پشتیبانی از شرکت‌های دانش‌بنیان هستیم؛ در دولت نیز آیین‌نامه حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان به تصویب رسیده و تسهیلات و امکاناتی در اختیار آنان قرار گرفته است و خواهد گرفت تا رشد ۴۳ درصدی شرکت‌های دانش‌بنیان در علوم پزشکی در سال آینده افزایش یابد.»
آمادگی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان از شکل‌گیری کنسرسیومی از شرکت‌ها
در همین روز، روح الله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور در بازدید از نمایشگاه، آن را نسبت به سال‌های پیش بسیار پرشورتر و پراستقبال‌تر ارزیابی کرد.
دهقانی فیروزآبادی همچنین بر آمادگی این معاونت برای حمایت از شکل‌گیری کنسرسیوم‌های بزرگ متشکل از شرکت‌های دانش‌بنیان سلامت تاکید کرد.
وی با بیان اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان توانمند و بزرگ، در صورت حمایت از ایجاد استارت‌آپ‌های جدید در حوزه سلامت، مورد حمایت قرار بگیرند، افزود: «علاوه‌بر این برای ایجاد بازار واقعی در عرصه داخلی و بین‌المللی با مشارکت و هماهنگ‌سازی سایر دستگاه‌های اثرگذار و ایجاد خط حمایتی از شرکت‌های دانش‌بنیان فناور و نوآور آمادگی داریم.»
دهقانی فیروزآبادی از شکل‌گیری حداقل ۲۰۰ شرکت جدید فناور در حوزه سلامت به کمک شرکت‌های دانش‌بنیان و صاحب‌نام این حوزه خبر داد و تصریح کرد: «شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور، میدان رقابت را در دست دارند؛ بنابراین دور از ذهن نیست که در چند سال آینده تمامی شرکت‌های حوزه سلامت از جنس دانش‌بنیان باشند؛ چراکه حوزه سلامت مدام درحال توسعه است و حوزه پزشکی معادل با فناوری‌های جدید و نو شناخته می‌شود.»
وی با اظهار اینکه ایران توجه بسیار خوبی به حوزه فناوری پزشکی دارد و به دستاوردهای قابل‌توجهی نیز رسیده است، گفت: «کشورهای دنیا، ایران را به‌عنوان کشوری توانمند در تجهیزات پزشکی، دارو و ملزومات سلامت می‌شناسند؛ بنابراین حوزه دانش‌بنیان سلامت و پزشکی یکی از بزرگ‌ترین زمینه‌ها برای برای ایجاد اشتغال و همچنین تعاملات بین‌المللی فناورانه است.»
طرح مقدمات اولیه ایجاد ۲۰۰ شرکت جدید در دل شرکت‌های دانش‌بنیان بزرگ تجهیزات پزشکی
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، با اشاره به در اولویت بودن حوزه سلامت و تجهیزات پزشکی از سوی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان، افزود: «در نمایشگاه ایران هلث با همکاران اتحادیه صادرکنندگان تجهیزات پزشکی، مقدمات اولیه توافق با شرکت‌های دانش‌بنیان مبنی بر ایجاد ۲۰۰ شرکت جدید و نوپا در دل شرکت‌های دانش‌بنیان بزرگ تجهیزات پزشکی مطرح شد.»
دهقانی فیروزآبادی ادامه داد: «شرکتی که توانسته بازار خوبی را به‌دست آورد و صاحب نام و نشان شده، متعهد می‌شود با حمایت معاونت علمی، زمینه را برای ایجاد ۱۰ تا ۱۵ شرکت جدید در حوزه مرتبط فراهم کند.»
وی دومین زمینه حمایت را از ارتقاء شرکت‌ها بیان کرد و گفت: «شرکت‌هایی در بازار سلامت فعالیت دارند که به حد مطلوبی از اندازه و توانمندی رسیده و اکنون به Scaleup نیاز دارند؛ تسهیلات کم‌بهره، ارزان قیمت، معافیت‌های مالیاتی و سایر تسهیلات به این شرکت‌ها کمک می‌کند تا ارتقاء چند برابری داشته باشند.»
به باور دهقانی فیروزآبادی اگر بتوان زمینه شکل گرفتن ۲۰۰ شرکت جدید و ارتقاء ۵۰ شرکت موجود را فراهم کرد، بی‌شک سال آینده ایران هلث پربارتری هم خواهیم داشت.
گفتنی است، در ایران هلث بیست‌وچهار از محصولات دانش‌بنیان سه شرکت ایرانی رونمایی شد؛ همچنین ۲۴ شرکت دانش‌بنیان در پاویون صندوق نوآوری و شکوفایی به ارائه توانمندی‌ها و دستاوردهای خود در حوزه‌های پزشکی، دندانپزشکی، تجهیزات آزمایشگاهی و دارو پرداختند.
دیدگاه ها