بر کسی پوشیده نیست که موفقیت هر کشوری بستگی مستقیمی به میزان توسعه و رشد فناوری‌های آن کشور دارد. از این رو کشورهای در حال توسعه می‌کوشند تا با ایجاد بستر‌های مناسب، مسیر این پیشرفت را برای متخصصان و کارآفرینان هموار کنند. در کشور ما هم دولت، در چند سال اخیر تلاش کرده تا با احداث پارک‌های علم و فناوری شرایط مطلوبتری برای آن‌ها که ایده‌ای متفاوت در سر دارند فراهم کند تا این کسب‌وکارهای نوپا با فراهم شدن شرایط اقتصادی مناسب، در جهت پیشرفت فناوری و علوم پژوهشی گام‌های موثری بردارند.
در واقع غایت نهایی از تاسیس پارک‌های علم و فناوری در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته این است که خلأ ارتباطی میان صنعت و محیط‌های آکادمیک توسط این مراکز پر شود.
با توجه به موارد مطرح شده و برای بررسی هر چه بیشتر خدمات ارائه شده توسط پارک‌های علم و فناوری، به سراغ مهندس تقی فرهنگ نیا که سابقه فعالیت‌های اجرایی زیادی در پارک‌های علم و فناوری و پردیس‌های مختلف داشته رفتیم.
لطفاً خودتان را به طور مختصر برای مخاطبان ماهنامه معرفی کنید؟
با عرض سلام خدمت همراهان گرامی ماهنامه، من تقی فرهنگ نیا، در حال حاضر مسئول راه‌اندازی پردیس نوآوری و فناوری هوایی پارک علم و فناوری استان یزد هستم.
از ابتدا هدف از ایجاد پارک‌های علم و فناوری در ایران چه بوده است؟
گسترش فعالیت‌های اقتصادی و تجاری بر اساس هم افزایی در اجرای طرح‌های نوآورانه و فناوری‌های نوین ارائه شده توسط افراد و شرکت‌ها.
پارک‌های علم و فناوری چه خدماتی ارائه می‌دهند؟
در پارک‌های علم و فناوری خدماتی از قبیل خدمات عمومی (در اختیار قرار دادن مکانی مناسب جهت برگزاری همایش‌ها و استقرار شرکت‌ها به افراد و صاحبان شرکت‌ها)، خدمات مشاوره‌ای و آموزشی (ارائه مشاوره‌های مالی، مدیریتی، بازرگانی و حقوقی به افراد و شرکت‌ها و برگزاری سمینارها و دوره‌های آموزشی مورد نیاز هسته‌های فن آور)، خدمات فنی و تخصصی (در اختیار قرار دادن امکانات آزمایشگاهی و کارگاهی نظیر آزمایشگاه‌های بایوتکنولوژی، مواد و سرامیک، برق و الکترونیک و پایلوت‌های تولید) و خدمات مالی و اعتباری (شناسایی منابع مالی جهت جذب سرمایه گذاران به سبب تسهیل در جذب اعتبارات مصوب طرح‌ها و پروژه‌های علمی و تحقیقاتی انجام شده توسط افراد یا شرکت‌ها) ارائه میشود.
مراکز رشد مستقر در پارک‌های فناوری چه خدماتی ارائه می‌دهند؟
همانطور که مستحضر هستید هر فرد یا تیمی در مسیر ایجاد کسب‌وکار خود با چالش‌های متعددی مواجه است؛ مراکز رشد با ارائه خدماتی مشابه با خدمات پارک‌های علم و فناوری، در جهت کاهش و برطرف کردن این مخاطرات کمک می‌کنند.
از جمله مهمترین خدمات ارائه شده توسط مراکز رشد نسبت به پارک‌های علم و فناوری، می‌توان به ارائه حمایت‌های مالی با کمترین بهره بازپرداختی برای تیم‌ها و شرکت‌ها، در دوره پیش رشد و رشد اشاره کرد.
لطفاً در رابطه با دوره پیش رشد، رشد و پسا رشد بیشتر توضیح دهید؟
روند رشد شرکت‌ها بدین گونه است که در ابتدا تیم‌هایی که در شناسایی یا تثبیت ایده محوری ابهاماتی دارند، جهت تکمیل تیم کاری خود و شناخت بازار به زمان نیاز دارند یا هنوز موسسه حقوقی برای فعالیت خود ثبت نکرده‌اند؛ تحت عنوان «هسته‌های فن آور» در مراکز رشد مستقر می‌شوند. طول دوره پیش رشد بین ۶ تا ۹ ماه است. سپس تیم‌ها، در طی دوره رشد و در قالب یک شرکت به تکمیل گروه خود از لحاظ علمی و مدیریتی می‌پردازند و با پیگیری ایده اولیه مطرح شده، اقدام به ساخت محصول می‌کنند و در نهایت با ارائه محصولات خود به بازار فروش به یک مجموعه فعال و موفق اقتصادی تبدیل می‌شوند. مدت زمان در نظر گرفته شده برای دوره رشد سه سال است.
در مرحله آخر و در دوره پسا رشد، شرکت‌های فن‌آوری که دارای شخصیت حقوقی مستقل هستند و موفق به فروش محصول خود در بازار شده‌اند، به توسعه هرچه بیشتر خدمات خود می‌پردازند که در این راه می‌توانند از حمایت‌ها و خدمات پسا رشد پارک‌های علم و فناوری استفاده کنند.
لطفاً در رابطه با حمایت‌های مالی و بازپرداخت‌های در نظر گرفته شده برای شرکت‌ها در طی دوران رشد، بیشتر توضیح دهید؟
شرکت‌ها در طی دوران رشد خود با ارائه میزان عملکرد خود به شورای داوری می‌توانند از حمایت‌های مالی بهره مند شوند؛ بدین گونه که پس از تصویب میزان حمایت مالی و در طی سال اول ۵۰ درصد مبلغ تصویب شده، در طی سال دوم ۳۰ درصد مابقی مبلغ و در نهایت طی سال سوم ۲۰ درصد نهایی مبلغ حمایتی را دریافت می‌کنند. به عبارت دیگر میزان مبلغ تعیین شده برای حمایت به صورت میرا در اختیار شرکت قرار می‌گیرد، چرا که فرض بر این است که شرکت‌های در حال رشد به مرور زمان به کسب در آمد خواهند رسید.
برای بازپرداخت حمایت‌های مالی، شرکت‌ها در پایان سال اول ۲۰ درصد مبلغ مورد حمایت، در پایان سال دوم ۳۰ درصد و در پایان سوم ۵۰ درصد مابقی مبلغ حمایتی را باید بازپرداخت کنند.
یک طرح یا ایده باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد تا بتواند حمایت و پشتیبانی پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد را دریافت کند؟
برای ارائه یک ایده یا طرح باید دو مشخصه را در نظر بگیرید.
-ایده یا طرح توسط یک تیم ارائه شود.
– محصول نهایی ایده یا طرح باید در سطح بالاتری نسبت به خدمات و محصولات مشابه در بازار قرار داشته باشد.
لازم به ذکر است که تیم‌ها در ابتدا باید یک فرم ۲ الی ۳ صفحه‌ای تحت عنوان فرم «درخواست پذیرش» را تکمیل کنند و در اختیار مراکز رشد قرار دهند تا در پروسه پذیرش قرار گیرند.
البته لازم به ذکر است که از بدو ورود به مراکز رشد، خدمات مشاوره‌ای و منتورینگ جهت تکمیل فرم درخواست پذیرش به تیم‌ها عرضه میشود.
چه توصیه‌ای برای یک نوآور و کارآفرین دارید؟
باور دارم موفقیت یک ورزش تیمی است که با این جمله شروع میشود: «چطور می‌توانم کمک کنم؟». پیشنهاد می‌کنم با این رویکرد کارمان را شروع کنیم.
دیدگاه ها