شيوع کرونا، شرايط بي‌سابقه و نگران‌کننده‌اي را براي تمام بيمارستان‌ها به وجود آورده است بيمارستان‌هايي که حتي در همين بحران نيز نبايد خلائي حس کنند. در اين ميان مهندسان پزشکي با وجود افزايش شمار قربانيان کرونا در موج سوم و مشکلات عديده، خدمت بي‌منت و بي‌ادعا را سرلوحه کار قرار داده‌اند. آقاي مهندس محسن قربان مقدم و همسرشان خانم مهندس انسيه سادات نوري، دو جوان شاغل در بخش مهندسي پزشکي بيمارستاني هستند. پيش از اين در گزارش ويژه‌هاي شماره‌هاي گذشته، سخنان اين زوج در ماهنامه منعکس شده است اما در «چهره به چهره» اين شماره نيز ميزبان آن‌ها بوديم و گريزي به مسائل مرتبط با امور تعميراتي، مديريت تجهيزات پزشکي و جايگاه مهندسان پزشکي زديم. مهندس قربان مقدم، کارشناس فني تجهيزات پزشکي مجتمع بيمارستان امام خميني تهران و مهندس نوري، مسئول فني تجهيزات و ملزومات مصرفي پزشکي بانک ملي هستند.
لطفاً خودتان را به‌طور کامل معرفي کنيد و از سوابق علمي و اجرايي خود کمي براي ما بگوييد.
محسن قربان مقدم هستم. فارغ‌التحصيل کارشناس مهندسي پزشکي بيوالکتريک از دانشگاه صنعتي همدان، کارشناس فني تجهيزات پزشکي مجتمع بيمارستان امام خميني (ره) تهران، مسئول تجهيزات پزشکي شرکت فراورده بافت ايرانيان. ساخت دستگاه اندازه‌گيري و تزريق انسولين براي بيماران ديابتي و تدريس دروس تخصصي رشته مهندسي پزشکي ازجمله مهمترين سوابق علمي و اجرايي من است.
انسيه سادات نوري، فارغ‌التحصيل کارشناسي مهندسي پزشکي بيوالکتريک از دانشگاه صنعتي همدان و فارغ‌التحصيل کارشناسي ارشد مهندسي پزشکي از دانشگاه صنعتي اميرکبير تهران هستم. من در زمينه ساخت پروژه دانشگاهي دستگاه پمپ تزريق سرنگ و تدريس دروس تخصصي رشته مهندسي پزشکي فعاليت داشتم. اکنون هم کارشناس ارشد تجهيزات پزشکي و مسئول فني بيمارستان بانک ملي تهران هستم. پيش از اين نيز کارشناس تجهيزات پزشکي و مسئول فني بيمارستان اميرکبير اراک بودم.
چه شد که به رشته مهندسي پزشکي علاقه‌مند شديد؟
قربان مقدم: از دوران جواني به کارهاي فني علاقه داشتم و انجام اين قبيل کارها در حوزه پزشکي نيز از دوران دبيرستان جذابيت بيشتري برايم ايجاد کرد تا حدي که باعث شد تمام انتخاب رشته‌هاي من در کنکور به رشته مهندسي پزشکي اختصاص پيدا کند.
نوري: علاقه فراوان من به درس رياضي در دوران دبيرستان باعث شد تا رشته مهندسي را الويت قرار دهم و در بين انواع شاخه‌هاي مهندسي، مهندسي پزشکي را انتخاب کنم؛ چون روح حيات در اين رشته برايم قابل رؤيت بود و از اين طريق مي‌توانستم به‌سلامت انسان‌ها کمک کنم.
چگونه با يکديگر آشنا شديد؟
نوري: ما هردو، ورودي‌هاي رشته مهندسي پزشکي دانشگاه همدان بوديم و کلاس‌هاي مشترکي هم داشتيم اما متاسفانه رابطه خوبي با هم نداشتيم و سر موضوعات مختلف نيز مشاجره داشتيم ولي به دليل راه اندازي انجمن دانشگاه براي اولين بار تعاملاتمان بيشتر شد تا زماني‌که هر دو فارغ‌التحصيل شديم. من به محل سکونتم برگشتم و به مدت يک سال در بيمارستان اميرکبير اراک مشغول به کار شدم. سپس کنکور ارشد قبول شدم و در يک بازه زماني مجبور بودم تا بهتر شدن شرايط کاري، همزمان هم کار کنم و هم درس بخوانم. البته دوران بسيار سختي را پشت سر گذراندم. با سختگيري‌هاي دانشگاه اميرکبير و کار بيمارستان، سرانجام مجبور به ترک محيط بيمارستان شدم. البته ناگفته نماند من استخدام رسمي دانشگاه علوم پزشکي اراک بودم و از اين موقعيت به اميد شرايط بهتر گذشتم اما ترجيح دادم تهران باشم و ادامه تحصيل بدهم، چون درس خواندن را بيشتر دوست داشتم. در آن زمان هم پس از ارسال رزومه و انجام مصاحبه خوشبختانه در بيمارستان بانک ملي مشغول به کار شدم.
همسرم هم بعد از اخذ کارشناسي با وجود اينکه مي‌توانستند از فرصت استعداد درخشان براي ادامه تحصيل در مقطع ارشد استفاده کنند، ترجيح دادند به سربازي بروند و دوران سخت سربازي را در منطقه گرم و سوزان بندرعباس سپري کنند. وي بعد از سربازي براي کار و به دنبال هدف خود به تهران آمد و در بزرگترين مجتمع بيمارستاني ايران مشغول به کار شد.
در اين بازه زماني هيچ اطلاعي از هم نداشتيم تا اينکه بعد از سه سال، دوستان دوران دانشجويي به بهانه نمايشگاه کتاب به تهران آمدند و آنجا بود که ما همديگر را ديديم و فهميديم که مي‌شود به هم فکر کرد.
چه دستاوردهايي در دوران دانشجويي و پس از آن داشته‌ايد؟
قربان مقدم: تلاش در جهت ساخت تجهيزات پزشکي کاربردي براي کمک به بيماران خاص مانند افراد ديابتي
نوري: ارائه مقاله‌هاي علمي در راستاي مدل‌سازي (شبکه‌هاي ژني)، آموزش در حوزه تجهيزات پزشکي و تأسيس انجمن علمي مهندسي پزشکي در دوران دانشجويي (مقطع کارشناسي)
آقاي مهندس آيا با اين استدلال که دروس در رشته مهندسي پزشکي نسبت به رشته‌هايي مانند برق، الکترونيک و مکانيک سطحي‌تر هستند موافقيد؟
قربان مقدم: خير دروس مشترک ارائه‌شده در هر گرايش از نظر کيفي و منابع تدريس يکي هستند و به نظر من تفاوت چنداني مخصوصاً در گرايش بيوالکتريک به چشم نمي‌خورد.
آيا در زمان شيوع کرونا تغييري در شرايط رفتاري و کاري هر دو شما ايجاد شد؟
قربان مقدم: بله. با توجه به اينکه هر دو در بيمارستان مشغول خدمت‌رساني هستيم، عواملي مانند استرس ناشي از کار، حجم کاري بسيار بيشتر از قبل، ساعات کاري بيشتر، مشاهده درگيري مردم با اين بيماري به صورت مستقيم و بعضي مشکلات پيش آمده حين انجام کار مانند عدم بهره‌مندي از امتيازاتي خاص در مواجهه با اين بيماري، همگي تأثيراتي بر رفتار روزانه بر جاي مي‌گذارد.
آقاي مهندس براي موفق شدن در امور تعميرات تجهيزات پزشکي به چه پارامترهايي نياز است؟
به نظر من مهمترين عامل در انجام تعميرات به‌صورت صحيح و خلاقانه، در ابتدا تسلط کامل بر دروس تئوري و پايه و سپس فراگيري همزمان آموزش‌هاي علمي و تئوري مرتبط با هر دستگاه است. بالا بودن سطح اطلاعات و دانش لازم باعث ايجاد اعتمادبه‌نفس و انگيزه مي‌شود.
خانم مهندس لطفاً بفرماييد براي موفق شدن در مديريت تجهيزات پزشکي و ملزومات مصرفي پزشکي چه مهارت‌هايي بايد کسب کرد؟
با توجه به تنوع گسترده تجهيزات و ملزومات پزشکي که متناسب با حوزه‌هاي تخصصي مختلف پزشکي هستند، نياز است تا فرد شاغل در واحد مهندسي پزشکي، مطالعاتي در خصوص تجهيزات و ملزومات پزشکي به‌روز دنيا و قوانين مرتبط با آن داشته باشد تا مهارت‌هاي لازم براي مذاکره با پزشکان مرتبط با حوزه تخصصي و شرکت‌هاي مختلف را داشته باشد.
به چه فعاليت‌هاي غير کاري علاقه‌مند هستيد؟
علاقه هر دوي ما در حوزه هنري شامل موسيقي و نقاشي است و در اين حوزه‌ها فعاليت مي‌کنيم.
ديدگاه شما درباره آينده و بازار کار مهندس پزشکان پس از فارغ‌التحصيلي چيست؟ خود شما براي ورود به بازار کار با چه مشکلاتي دست‌به‌گريبان بوديد؟
نوري: وجود مشکلات کاري پس از فارغ‌التحصيلي يک معضل هميشگي بوده و هست ولي عواملي مانند بالابردن هرچه بيشتر سطح دانش در دوران تحصيل، داشتن انگيزه و صبر لازم در هنگام شروع به کار براي رسيدن به منافعي همچون جايگاه شغلي مطلوب و حقوق دريافتي مناسب مي‌تواند مسير پيشرفت شغلي در را تسهيل کند.
البته با توجه به پيشرفت‌هاي اخير در زمينه‌هاي مختلف اين رشته همچون اقدامات موثر در جهت توليد تجهيزات و ملزومات در داخل کشور، مي توان به آينده شغلي اين رشته بسيار اميدوار بود.
ما نيز همچون سايرين از مواجهه با مشکلات ابتدايي کار مستثني نبوديم ولي هر دو سعي برآن داشتيم که با بالابردن سطح دانش در خصوص وظايف محوله و کمک و تشويق يکديگر براي موفقيت بيشتر، بر تمام مشکلات پيروز شويم.
به ديگران توصيه مي‌کنيد که براي ادامه تحصيل، مهندسي پزشکي را انتخاب کنند؟ چرا؟
قربان مقدم: افزايش سطح دانش هميشه سودبخش بوده است ولي به نظر من ادامه تحصيل کاملاً بستگي به شرايط، خواسته‌ها و اهداف هر فرد در زندگي شخصي دارد. در اين باره بايد بسيار دقت کرد و تصميمي گرفت کرد که کمترين هدررفت زمان در زندگي هر فرد را داشته باشد زيرا متاسفانه با توجه به شرايط فعلي جامعه از دست دادن هر فرصتي ممکن است بسيار زيان بار باشد و ديگر تکرار نشود. بهتر است در اين تصميم‌گيري کاملا منطقي عمل شود و هيچ گونه احساسي دخيل نشود.
امروز نقش مهندس پزشکان در کنار پزشکان چيست؟ چه تعاملات و تداخلاتي باهم دارند؟
نوري: يک مهندس تمام ابزار و لوازم مورد نياز براي طبابت را متناسب با نياز پزشک ارائه مي‌کند. متأسفانه اکنون با وجود اينکه بسياري از امور پزشکي در زمينه تشخيص و درمان وابسته به تجهيزات پزشکي و حضور مهندس پزشک است، ولي همچنان تفاوت بسياري از نظر جايگاه و اعتبار بين پزشک و مهندس پزشک وجود دارد. اين تفاوت خود باعث بروز مشکلاتي همچون تحميل نظرات غير کارشناسي از طرف پزشک به مهندس مي‌شود. با اين وجود، اين همکاري پزشک و مهندس است که مي‌تواند باعث بهبودي حال بسياري از بيماران شود. هم‌زباني و درک متقابل بين خواسته‌هاي پزشک و تدبير مهندس بسيار مهم است. هرچه اين تعامل بيشتر باشد مي‌توان موفقيت‌هاي بيشتري کسب کرد.
نظر شما درباره جايگاه مهندسي پزشکي در ايران چيست؟
نوري: هر دو بر اين عقيده هستيم که اين جايگاه از گذشته تاکنون بسيار متحول شده ولي مهندسي پزشکي در ايران همچنان به دليل نبود نظامي واحد، هنوز تا جايگاه واقعي خود فاصله بسيار زيادي دارد. عدم درک مسئولان از اهميت اين رشته باعث بروز مشکلات بسياري براي فارغ‌التحصيلان اين رشته شده است.
در اين روزهاي اوج شيوع کرونا چه درد و دلي با مسئولين داريد؟
قربان مقدم: ما همچون ساير همکاران عزيز در مراکز درماني براي بيماران مبتلا به کرونا تلاش خود را کرده‌ايم. بارها بر بالين بيمار حاضر شديم و با دستگاه‌هاي خطرناکي همچون ونتيلاتور برخورد مستقيم داشته‌ايم. اوايل اين اپيدمي، کار در بيمارستان بسيار استرس زا بود و گاهي با ترس بسيار به بخش‌هاي کرونايي مي‌رفتيم ولي با اميد به خدا و مراجعه به وجدان خود لحظه‌اي دست از تلاش برنداشتيم. در بسياري از مواقع اقدام يک مهندس پزشک اثربخشي فراواني همانند تلاش يک پرستار دارد. خداوند متعال شاهد و ناظر تلاش‌هاي مهندسان پزشک عزيز است و الطاف الهي همواره شامل حال آن‌هاست ولي انتظار مي‌رفت در اين ميان زحمات ما مهندسان نيز همانند پرستاران عزيز مورد توجه قرار مي‌گرفت و امتيازاتي جهت داشتن انگيزه بيشتر در کار، در نظر گرفته مي‌شد.
چه پيشنهادي به دانشجويان اين رشته داريد؟
قربان مقدم: در صورتي که رشته مهندسي پزشکي را با علاقه انتخاب کرده‌ايد و قصد ادامه کار در اين زمينه را داريد، با توجه به مشکلات و کاستي‌هاي نظام آموزشي دانشگاه‌ها، به هيچ عنوان به آموزش‌هاي ارائه شده در کلاس اکتفا نکنيد و بکوشيد دوران دانشجويي فقط صَرف وقت براي گرفتن مدرک نباشد. علاقه خود را در هر زمينه بيابيد و براي رسيدن به هدف خود از هيچ تلاشي دريغ نکنيد تا در زمان مناسب، بسيار پرقدرت در مسير شغلي گام برداريد.
دیدگاه ها