کاربرد اینترنت اشیا در حوزه بهداشت و درمان

اینترنت اشیای پزشکی یا (Internet of Medical Things (IOMT به مجموعه‌ای از تجهیزات و لوازم پزشکی گفته می‌شود که از طریق اینترنت به شبکه سیستم‌های سلامت متصل می‌شوند. لوازم پزشکی مجهز به سیستم بی‌سیم (Wi-Fi) امکان برقراری ارتباط M2M (ماشین به ماشین) را می‌دهند که پایه و اساس اینترنت اشیای پزشکی را تشکیل می‌دهد. دستگاه‌های IOMT از طریق اینترنت به پلتفرم‌های ابری مانند Amazon Web Services که محل ثبت، آنالیز و ذخیره داده‌های مورد نیاز است، متصل می‌شوند.

صنعت مراقبت و درمان نیز مانند سایر صنایع، در حال تحول عظیم و سازگاری با تکنولوژی‌های جدید از جمله اینترنت اشیا است به طوری که یکی از مهمترین استفاده‌های اینترنت اشیا در پزشکی معرفی و شناخته شده است. اغلب شرکت‌های تولید کننده تجهیزات پزشکی برای فعالیت و تولید لوازم مبتنی بر اینترنت اشیا علاقه نشان داده‌اند. برای نمونه، سال گذشته شرکت فیلیپس یک نوع پوشیدنی ارائه کرد که می‌توانست برای مراقبت از بیمارانی که دارای بیماری‌های مزمن هستند مورد استفاده قرار گیرد.
دستگاه‌های IOMT این امکان را به پزشکان و پرستاران می‌دهند تا بیماران خود را از راه دور تحت نظر داشته باشند. نحوه عمل این دستگاه‌ها به گونه‌ای است که علایم حیاتی بیماران را به اطلاعات قابل ذخیره تبدیل کرده و آن را به پایگاه داده ابری می‌فرستند. در این پایگاه اطلاعات تجزیه و تحلیل شده و پزشک یا پرستار نیز به این اطلاعات دسترسی دارد. اینترنت اشیا از جمله فناوری‌های پیشرفته و تقریباً جدید است، که اکثر کشورها برای ایجاد زیرساخت‌های آن در تلاش هستند.

کاربرد اینترنت اشیا در بیمارستان
امروزه اینترنت اشیا در بیمارستان‌ها سبب افزایش رفاه حال بیماران و همچنین کادر بیمارستانی شده است. به عنوان مثال برخی از بیمارستان‌ها، مجهز به تخت‌های هوشمند هستند. این تخت‌ها قادر هستند تشخیص دهند که در چه زمانی بیمار می‌خواهد از روی تخت بلند شود یا در چه زمانی تخت اشغال است. به علاوه بدون کمک پرستاران، این تخت‌ها قادر هستند، فشار مناسب را تنظیم کنند.

حضور دیجیتالی پزشک با استفاده از اینترنت اشیا (تله مدیسین)
در بسیاری از اوقات پیش می‌آید که پزشک به مرخصی رفته و به هر دلیل نمی‌تواند در یک موقعیت حساس که حضور پزشک الزامی است، به بیمارستان مراجعه کند. در این هنگام با استفاده از اینترنت اشیا، پزشک می‌تواند به راحتی از راه دور وضعیت بیمار خود را بررسی کرده و دستورات لازم مراقبتی بیمار را، به سایر همکاران خود در بیمارستان ارائه دهد. همچنین در مناطق محروم، بسیاری از داوطلبان پزشکی قادر نیستند به صورت حضوری در کلاس‌ها و دوره‌های آموزش پزشکی در بیمارستان‌های بزرگ شرکت کنند. در این هنگام با استفاده از ابزارهای ارتباطی اینترنت اشیا، امکان برگزاری دوره‌های آموزشی پزشکی از راه دور برای داوطلبان فراهم خواهد شد.
کاهش خطرات سلامتی بیماران با استفاده از اینترنت اشیا
در برخی از بیماران بستری در بیمارستان‌ها، شرایط به گونه‌ای است که باید به صورت مرتب و در فاصله‌های زمانی کوتاه، علائم حیاتی بیماران کنترل و بررسی شود. در این هنگام می‌توان از سنسورهای اینترنت اشیا استفاده کرد و در پرونده الکترونیکی بیمار ثبت کرد. این سنسورها به صورت مرتب و در فاصله زمانی تعیین شده، علائم حیاتی بیمار را بررسی کرده و اطلاعات لازم را برای پزشک می‌فرستند؛ به این طریق کمک بسیار بزرگی به افزایش سرعت رسیدگی به بیماران بدحال خواهد شد. همچنین ورزشکارانی که به دلیل ماهیت رشته ورزشی خود، لازم است که به صورت مداوم اطلاعات سلامتی خود را بررسی کنند، می‌توانند با استفاده از این سنسورها، در فواصل زمانی کوتاه از وضعیت سلامتی خود مطلع شوند.

 بیمارستان‌های هوشمند
در این میان بیمارستان‌های هوشمند با امکانات مدرن که دنیای فیزیکی و دیجیتال را با هوشمندی به هم متصل می‌کنند، ساخته شده‌اند تا بازدهی بهره برداری از منابع و بهره وری تیم‌های پزشکی و درمانی را برای ارائه خدمات بهتر به بیماران افزایش دهند. یک بیمارستان هوشمند ترکیبی از تجهیزات به روز، اتاق عمل هوشمند، سیستم‌های Telemedicine و کنترل از راه دور، سنسورهای متصل و یکپارچه از طریق اینترنت اشیا و محاسبات ابری و هوشمند است. یکی از عرصه‌های تأثیر پذیر از رشد فناوری‌های هوشمند، حوزه بهداشت و سلامت عمومی است. با توجه به نقش مهم و حیاتی فاکتورهایی مانند دقت، سرعت و اطمینان در حوزه سلامت و همچنین به دلیل آسیب پذیری سیستم بهداشتی و درمانی از خطاهای انسانی، هوشمند سازی مراکز درمانی و بهداشتی علاوه بر آسایش و راحتی بیماران، سبب بهبود و ارتقای شاخص‌های سلامت در جامعه شده است که در نهایت مجموع این عوامل، به توسعه شهر هوشمند کمک می‌کند.

 امکانات اتاق هوشمند بیمار

امکان مشاهده و کنترل شرایط محیطی توسط خود بیمار (دما، روشنایی، موسیقی و…)

امکان اطلاع رسانی به مرکز پرستاری از طریق صفحه لمسی اتاق بیمار

امکان برنامه ریزی سناریوهای مختلف برای روزهای آینده در اتاق بیمار

امکان آلارم خودکار برنامه غذایی و دارویی هر بیمار در زمان صرف غذا و دارو

امکان مشاهده تلویزیون، برنامه‌های آموزشی پزشکی، مجلات آنلاین پزشکی و درمانی

 امکانات اتاق عمل هوشمند
حساسیت تجهیزات اتاق عمل از یک طرف و حیاتی بودن شرایط مناسب برای انجام یک عمل جراحی از سوی دیگر باعث می‌شود تا عملکرد دستگاه‌های موجود در اتاق عمل از حساسیت ویژه‌ای برخوردار باشد. هوشمندسازی کنترل اتاق عمل سبب کاهش نرخ خطای انسانی و تضمین کیفیت شرایط مطلوب شده و در نهایت کیفیت خدمات را در اتاق عمل بهبود می‌بخشد.

مزایای اتاق عمل هوشمند

مدیریت زمان، اخطارها، هشدارها و…

کنترل تجهیزات و دستگاه‌های موجود در اتاق عمل

کنترل هوشمند شرایط بیمار و همکاری در اتخاذ تصمیمات مناسب با علائم حیاتی بیمار

کنترل هوشمند شرایط محیطی (دما، فشار، رطوبت، میزان گازها و اشعه‌ها و…)

 امکانات محیطی

امکان دریافت راهنمای طبقات و قسمت‌ها

دسترسی به شبکه اینترنت و شبکه داخلی بیمارستان از هر نقطه

امکان ایمن سازی قسمت‌های مختلف بیمارستان

امکان آمارگیری از موقـعیت و هویت بیمـاران و افراد حاضـر در قسمت‌های مختلف بیمارستان، بهینه سازی مصرف انرژی ساختمان بیمارستان با کنترل هوشمند دما و روشنایی قسمت‌های مختلف

ساخت میز هوشمند (وسایل جراحی اتاق عمل)
با ساخت این میز هوشمند خطر جا ماندن وسایل جراحی در بدن بیمار منتفی ‌می‌شود. با این میز، کنترل و بررسی وسایل جراحی پیش و بعد از جراحی به راحتی امکان پذیر است. این میز طوری طراحی شده که دارای جای ویژه‌ای برای هر کدام از ابزار جراحی است که با وارد کردن نوع عمل در مانیتور روی میز، وسایل مورد نیاز برای جراحی ارائه می‌شود و در مرحله آخر، پیش از بخیه زدن با استفاده از برنامه داده شده، شروع به شمارش وسایل می‌کند تا مطمئن شود همه ابزارها موجود هستند.

اینترنت اشیا در خدمت پزشکان و بیماران
کلیه دستگاه‌ها و راه حل‌های مبتنی بر اینترنت اشیا در حوزه بهداشت و درمان به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• مبتنی بر کلینیک‌ها و پزشکان

• مبتنی بر کاربران یعنی بیماران
  
  دستگاه‌های هوشمند (به عنوان مثال، ابزارهای هوشمند، سنسورها، ابزارهای اندازه گیری سلامت) داده‌هایی مانند وضعیت سلامت عمومی، واکنش‌های آلرژیک و آزمایش‌ها را جمع آوری و پردازش می‌کنند. آن‌ها به کادر درمان کمک می‌کنند تا به سرعت آمار بیماران و سوابق پزشکی را تهیه کنند. پزشکان نیز به منظور اثربخش‌تر معالجه بیمار، از این فرصت برای به دست آوردن اطلاعات از سیستم‌های متصل شده، ارائه کمک‌های به موقع و مرتبط و همچنین جلوگیری از عود بیماری‌های مزمن استفاده می‌کنند.
  مزایای اصلی ابزارهای هوشمند و راه حل‌های پزشکی

• افزایش تحرک و عملکرد کارکنان

• پردازش سریع داده‌های بیمار

• کاهش خطر خطا و عامل انسانی

• درمان مقرون به صرفه
  
   طبق تحقیقات Accenture که در سال ۲۰۱۷ ارائه شد، سه چهارم مسئولین بهداشت و درمان معتقد هستند که  ظرف چند سال آینده، اینترنت اشیا در پزشکی تغییرات مهمی ایجاد می‌کند. این تغییرات پیش از همه در سه زمینه اتفاق می‌افتد:
  1- نظارت از راه دور بیمار
  2- پیشگیری از بیماری‌های مزمن (به کمک پوشیدنی‌ها)
  3- جمع آوری داده‌ها
  
  نظارت هوشمند سلامت بیماران
  اینترنت اشیا پزشکی به نظارت بر وضعیت تجهیزات در بخش‌های بیمارستانی و ردیابی سلامت بیماران توسط حسگرهای ویژه کمک می‌کند. اینگونه دستگاه‌ها می‌توانند وضعیت سلامتی بیماران را از لحظه ورود به بیمارستان کنترل کنند، بدون نیاز به پرستار، اطلاعات مربوط به آن‌ها را جمع آوری و به روز رسانی کنند (در نتیجه باعث صرفه جویی در وقت و هزینه می‌شوند). سنسورهای پزشکی هوشمند اغلب در تخت‌های بیمارستانی قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، SMI سنسورهای خاصی تولید می‌کند که از زخم‌های بستر جلوگیری می‌کند. همچنین دستگاه‌هایی وجود دارند که ضربان قلب و تنفس را کنترل می‌کنند، علائم حیاتی را تشخیص ‌می‌دهند و به پرستاران اطلاع می‌دهند. علاوه بر این، از سنسورهای مکان یابی مخصوص استفاده می‌کنند. این فناوری به بهینه‌سازی کار در بیمارستان کمک می‌کند.
  
  نحوه نظارت از راه دور وضعیت سلامتی بیماران
  مؤسسات پزشکی جایی نیستند که بتوان در این مکان‌ها از حسگرها  و سایر انواع دستگاه‌های هوشمند استفاده کرد. یکی از ویژگی‌های مهم راه حل‌های اینترنت اشیا پزشکی، ارائه از راه دور برخی خدمات درمانی و نظارت بر وضعیت بهداشتی است.
  نظارت از راه دور وضعیت بهداشتی یا پزشکی از راه دور، فرصت‌های زیر را به وجود می‌آورد:

• پیش از مراجعه به پزشک، اطلاعات مربوط به وضعیت سلامتی بیمار را جمع آوری کنید.

• از راه دور با مردم در مورد مشکلات فوری مشورت کنید.

• ایجاد کارت فعالیت و مظاهر بیماری مزمن بیمار

• در موارد بحرانی (به عنوان مثال سکته مغزی) سریعاً کمک کنید.
   
  این مفهوم به معنای جایگزینی کادر پزشکی با برنامه‌های هوشمند در دستگاه‌های مختلف است. به عنوان مثال، وسایل انعطاف پذیر ویژه برای توانبخشی سکته مغزی استفاده می‌شود. آن‌ها برای ردیابی بلع و همچنین اختلال گفتار (آفازی) به گردن وصل می‌شوند و این امکان را می‌دهند تا کسانی که از سکته مغزی رنج می‌برند به جای گذراندن وقت در بیمارستان، در خانه بمانند و کارهای خانگی را انجام دهند. همه داده‌ها به صورت لحظه‌ای بوده و باعث بهبودی در توانبخشی بیمار می‌شوند.
  
  بهبود فرایند مراقبت با اینترنت اشیا پزشکی 
  کلینیک‌های دارای سیستم هوشمند می‌توانند راه حل‌های ساده‌تر و سریع‌تری برای روند مراقبت ارائه کنند. به عنوان مثال، سیستم خودکار توسعه یافته توسط (GE Healthcare) یک الگوریتم است که به پرستاران کمک می‌کند تا روند سریع‌تر و موثرتر را انجام دهند، فشار بیماران را کنترل کنند و حرکات آن‌ها را ردیابی کنند. این سیستم از برچسب‌های شناسایی، یک درگاه مادون قرمز و دید رایانه‌ای استفاده می‌کند. راه حل اینترنت اشیا پزشکی اجازه می‌دهد تا زمان انتظار نصف شود تا سریعتر به کمک  بیماران رسید.
  
  سیستم خودکار در بیمارستان Mount Sinai در نیویورک
  استارت آپ آمریکایی Inspiren یک اکوسیستم کاملاً گسترده برای اینترنت اشیا پزشکی با نام iN ابداع کرده است. هدف از آن ارائه بیشترین مراقبت و درمان به بیماران با استفاده از فناوری‌های نوین است. این سیستم از طریق رایانه‌ و سنسورهای حرکتی، می‌تواند داده‌ها را از طیف وسیعی از وسایل اینترنت اشیا جمع آوری کند و آن‌ها را با استفاده از یادگیری عمیق تجزیه و تحلیل کند. به این طریق iN پیش بینی دوره بیماری، تشخیص و جلوگیری از اشتباهات پزشکی را انجام دهد. این الگوریتم همچنین به بیماران کمک می‌کند تا با کادر پزشکی در تماس باشند.

در ایالات متحده آمریکا، خطاهای پزشکی سومین عامل مرگ و میر (بیش از ۲۵۰،۰۰۰ نفر در سال) است. تحولات مشابه در حوزه اینترنت اشیا پزشکی به کاهش این آمار و جلوگیری از پیامدهای کشنده کمک می‌کند.

GPS داخلی و دستگاه‌های پزشکی هوشمند
دستگاه‌های اینترنت اشیا در پزشکی نه تنها خطای پزشکان را از نظر تشخیصی کاهش می‌دهند بلکه به نظارت بر کار یک مرکز درمانی نیز کمک می‌کنند. چنین ابزارهایی می‌توانند اطلاعات به دست آمده را تجزیه و تحلیل کرده و راه حل‌هایی را ارائه کنند. یکی از کارکردهای مهم سیستم‌های هوشمند، مدیریت داروها و تجهیزات است. به عنوان مثال، بیمارستان مستقر گرونینگن از یک شبکه هوشمند ویژه استفاده می‌کند که به هر کارمند امکان دسترسی به اطلاعات بیمار و همچنین نظارت بر مکان تجهیزات و داروهای موجود را می‌دهد. هشدار الکترونیکی Philips سیستم دیگری برای بهینه سازی کار بیمارستان‌ها است. این سیستم کمک می‌کند تا وضعیت واقعی دستگاه‌های پزشکی را کنترل کنید. این سیستم همچنین خطاها را پیش بینی کرده و از آن جلوگیری می‌کند و همچنین در صورت نیاز به معاینه روتین و جایگزینی جزئیات، اطلاع می‌دهد. دستگاه‌ها و سیستم‌های اینترنت اشیاء پزشکی نیز به بیماران کمک می‌کنند تا احساس راحتی کنند. به عنوان مثال، در بیمارستان نیویورک مستقر در NYU Langone ، بیماران می‌توانند غذا سفارش دهند، نورپردازی اتاق را تنظیم کنند، سرگرمی را از طریق رایانه مشاهده کنند و با استفاده از سیستم هوشمند ویژه MyWall در مورد کادر پزشکی اطلاعات کسب کنند.

مدیریت پیشرفته داروها
با توجه به اینترنت اشیا پزشکی، شاهد هستیم که در حال حاضر مراقبت‌های بهداشتی به روش‌های کاملاً جدیدی برای نظارت و درمان سلامت تبدیل شده‌اند. اکنون دنیا می‌تواند از داروهای هوشمند با سنسورهایی داخل آن‌ها استفاده کند؛ آن‌ها به پزشکان این امکان را می‌دهند تا اطلاعات دقیق‌تری درباره وضعیت سلامتی بیمار کسب کنند. به عنوان مثال، Proteus Discover داروهای مجهز به حسگر را به همراه یک پک قابل نصب بر روی بدن ارائه می‌کند. این پچ از سنسورهایی برای جمع آوری داده‌ها در مورد بیمار استفاده می‌کند در حالی که یک قرص هوشمند از وضعیت داخل بدن خبر می‌دهد. در اینجا هم بیمار و هم پزشک می‌توانند داده‌های به دست آمده را تجزیه و تحلیل و بررسی کنند. AdhereTech یکی دیگر از تولیدکنندگان راه حل‌های هوشمند در این زمینه است. آن‌ها یک بطری هوشمند برای قرص‌ها ابداع کرده‌اند. این ابزار به مردم یادآوری می‌کند که داروهایشان را مصرف کنند، سنسورها زمان خارج شدن دارو از جعبه را تشخیص می‌دهند و در صورتی که بیمار نتواند به برنامه خود عمل کند، سیستم سیگنال‌ها و اعلان‌هایی را به تلفن هوشمند ارسال می‌کند و داده‌های به دست آمده را نیز به پزشک ارسال می‌کند. این امر می‌تواند خطر عود بیماری ناشی از مصرف نادرست داروها را کاهش دهد.

نقش اینترنت اشیا (IoT) در جلوگیری از شیوع COVID-19
ویروس فراگیر کووید-۱۹ اولین تجربه جهانیان در رویارویی با شیوع یک بیماری در مقیاس جهانی نیست اما اولین تجربه از این دست در عصر تکنولوژی است. ویروس کرونا در شرایطی دنیا را فرا گرفته که وجود فناوری‌های پیشرفته تا حد زیادی توانایی کمک به دولت‌ها برای جلوگیری از انتشار و درمان آن را دارند. تکنولوژی اینترنت اشیا در این راه توانسته عملکرد بسیار خوبی را از خود نشان بدهد و نقش مهمی را در مهار این ویروس منحوس ایفا کند. این تکنولوژی توانسته است در بسیاری از حوزه‌های مختلف مانند سلامت، صنعت، آموزش، حکومت داری و مواردی از این دست موفق عمل کند. یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین حوزه‌های فعالیت این فناوری، حوزه سلامت و درمان بوده است. شیوع COVID-19 سبب درخشش تکنولوژی و فناوری اطلاعات شد. شرکت‌های اینترنت اشیا با توسعه این فناوری در حال کمک به دولت‌ها و بهداشت جهانی هستند. در ادامه به مهم‌ترین پروژه‌های اینترنت اشیا در جهت جلوگیری از شیوع ویروس کرونا پرداخته می‌شود.

استفاده از لباس هوشمند برای مراقبت از بیماران
استارتاپ بهداشتی VivaLNK اقدام به طراحی و تولید لباس‌های هوشمند برای نظارت بر بیماران کرده است. این فناوری سبب می‌شود تا کارکنان بیمارستان بدون تماس با فرد و با ردیابی داده‌های بیمار از راه دور، از شرایط جسمانی آن مطلع شوند. وجود این فناوری در کاهش شلوغی بیمارستان‌ها و جلوگیری از شیوع
COVID-19 بسیار مؤثر است؛ زیرا با مراجعه بیماران به مراکز درمانی و شلوغ شدن بیمارستان‌ها علاوه بر ایجاد خطر برای کادر درمان، شیوع بیماری نیز بیشتر می‌شود. همچنین در شرایطی که مراکز با کمبود نیرو مواجه هستند، این پوشیدنی‌های هوشمند باعث می‌شوند تا کارکنان بدون مراجعه به اتاق بیمار از وضعیت جسمانی و سطح بیماری آگاه شوند.

رعایت فاصله اجتماعی با استفاده از حسگرها
رعایت فاصله اجتماعی یکی از مهم‌ترین عوامل در جلوگیری از شیوع ویروس کووید-۱۹ است. به‌ کارگیری انواع حسگرهای مختلف می‌تواند در رعایت فاصله اجتماعی ایده بسیار خوب و موفقی باشد. سازندگان این حسگرها با استفاده از سنسورهایی پوشیدنی مختلف یا در قالب دوربین‌های نظارتی توانسته‌اند در ایجاد فاصله‌ مطمئن بین افراد موفق عمل کنند. در صورت نزدیک شدن افراد به یکدیگر این حسگرها فعال شده و به صورت‌های مختلف به افراد برای رعایت فاصله هشدار می‌دهند.

اعلام کیفیت هوا با استفاده از سنسورهای نظارتی
حضور افراد در فضای بسته شرایط را برای شیوع بیماری بسیار هموار می‌کند. بر این اساس شرکت‌ها اقدام به طراحی سنسورهایی برای نظارت بر کیفیت هوای سالم کرده‌اند. این سنسورها در مناطق مختلف در یک فضای بسته نصب شده و در صورت آلوده شدن فضا براساس برنامه ریزی‌های انجام شده، به افراد حاضر در مکان هشدار داده و اقدام به تهویه هوا می‌کنند. اینترنت اشیا (IoT) توانسته نقش بسیار مهمی در جلوگیری از شیوع بیماری COVID-19 ایفا کند. وجود ربات‌های هوشمند در مدیریت هرچه بهتر شهر در جهت جلوگیری از این بیماری از دیگر خدماتی بوده که این فناوری در اختیار دولت‌ها قرار داده است.

۶ کاربرد جالب اینترنت اشیا در بهداشت و درمان
با ظهور اینترنت اشیا (IoT) شاهد پیشرفت‌های هیجان‌انگیزی در قرن 21 خواهیم بود. اگرچه اغلب IoT با تولیدات، انبارداری و کارخانجات هوشمند آینده مرتبط است، اما تنها به این موارد محدود نمی‌شود و شاهد پیشرفت‌های قابل توجهی نیز در بخش‌های بهداشتی و درمانی هستیم که شامل موارد زیر می‌شود:
1- کاهش زمان‌ انتظار در اورژانس
برای بیماری که وارد بخش اورژانس می‌شود بعضی موارد در این بخش خسته کننده هستند. در نتیجه به غیر از هزینه‌های پزشکی، ممیزی‌های اورژانس گاهی اوقات ممکن است ساعت‌ها طول بکشد.
به لطف برخی از اختراعات اخیر و IoT، بیمارستان Mt. Sinai به عنوان مرکز پزشکی شهر نیویورک به طور مؤثری برای 50٪ از بیماران اورژانس که نیاز به مراقبت‌های سرپایی دارند، زمان انتظار را کاهش داده است. این یک سیستم بسیار مؤثر است که برخی از کاربردهای نوآورانه و جالب IoT را برجسته می‌کند.
2- سلامت از راه دور و نظارت
در برخی از موارد، حتی نیازی به حضور فیزیکی بیماران در اورژانس یا بیمارستان نیست. یکی از واضح‌ترین و محبوب‌ترین برنامه‌های مراقبت‌های بهداشتی و IoT، نظارت از راه دور است که گاهی اوقات به عنوان Telehealth شناخته می‌شود. این فناوری نه تنها هزینه‌ها را به حداقل می‌رساند و نیاز به حضور فیزیکی را از بین می‌برد، بلکه به بهبود کیفیت زندگی بیمار نیز کمک می‌کند تا از دردسرهای رفت و آمد کاسته شود؛ موردی که می‌تواند برای بیماری که برای تحرک محدودیت دارد یا از حمل و نقل عمومی استفاده می‌کند بسیار مؤثر واقع شود.
3- اطمینان از دسترسی و قابلیت دسترسی سخت‌افزارهای بحرانی
بیمارستان‌های مدرن نیاز به عملکرد نرم‌افزاری و سخت‌افزاری نسل بعدی دارند. بعضی از آن‌ها حتی برای حفظ و بقا زندگی انسان مورد استفاده قرار می‌گیرند. همانند تمام دستگاه‌های الکترونیکی، این تجهیزات نیز در معرض خطرات متعددی از جمله قطع برق، خرابی سیستم و … هستند که می‌توانند منجر به زندگی یا مرگ افراد شوند. یک راه‌ حل جدید توسط Philips، به نام e-Alert، معرفی شده است که هدف آن حل این مشکل است. به جای اینکه منتظر باشیم تا یک دستگاه خراب شود، سیستم جدید فیلیپس، عملاً نظارت بر سخت‌افزارهای پزشکی را برآورده می‌کند و در صورتی که مشکلی وجود داشته باشد، به کارمندان بیمارستان هشدار می‌دهد.
4- پیگیری کارکنان، بیماران و موجودی
همیشه ایمنی، بیشترین نگرانی هر بیمارستان یا مرکز پزشکی است. بدون قابلیت پیگیری اموال، کارمندان، بیماران و سخت‌افزارها در تمام ساختمان، حفظ بیشترین میزان امنیت دشوار است. این کاری است که به آسانی در مؤسسات کوچکتر انجام می‌شود اما در مورد ساختارهای چندگانه و دانشگاه‌ها و نیز هزاران بیمار و کارکنان به چه شکل است؟
بسیاری از آن‌ها با سیستم‌های IoT و سیستم‌های مکانی واقعی در حال تغییر هستند تا ردیابی اموال را تسهیل کنند که نه تنها روش ارزانی برای نظارت بر فعالیت‌های روزمره در یک محیط بیمارستان است بلکه بسیار مؤثر و پیشرفته است.
5- مدیریت پیشرفته دارو
یکی از پیشرفت‌های جالب و جدید در زمینه مراقبت‌های بهداشتی و IoT در زمینه داروهای تجویزی است. به نظر می‌رسد این یک کار علمی تخیلی باشد اما قرص‌هایی حاوی سنسورهای میکروسکوپی که به اندازه دانه برنج هستند می‌توانند یک سیگنال را به یک دستگاه خارجی ارسال کنند که معمولاً به عنوان یک پچ (Patch) بر روی بدن، برای اطمینان از دوز مناسب به کار می‌روند. بیماران همچنین از طریق اپلیکیشن های گوشی هوشمند می‌توانند به اطلاعاتی برای ردیابی عملکرد شخصی و بهبود عادات خود دستیابی پیدا کنند.
6- مقابله با بیماری‌های مزمن
نرم‌افزارهایی مانند Fitbit از IoT برای نظارت بر سلامت شخصی استفاده می‌کنند. این اطلاعات را می‌توان با یک پزشک به اشتراک گذاشت تا مسائل تکراری را حل کند. یک شرکت به نام Health Net Connect به تازگی یک برنامه برای مدیریت افراد دیابتی با هدف بهبود درمان بالینی و کاهش هزینه‌های پزشکی برای بیماران ایجاد کرده است که به نتایج جالبی نیز رسیده است.

گجت های پوشیدنی بر بستر 5G 
ایده گجت های پوشیدنی محدود به ظهور اینترنت 5G نیست بلکه تاریخچه این موضوع را می‌توان در قرن ۱۳ میلادی و ظهور پدیده عینک طبی نیز پیدا کرد. عینک ‌طبی که امروزه به جزئی لاینفک از زندگی بسیاری افراد تبدیل شده در واقع به عنوان ابزاری پوشیدنی برای بهبود قابلیت میدان دید در نبردها به کار می‌رفته است. با اتصال عینک به شبکه 5G و تبدیل شدن آن به بخشی از شبکه اینترنت اشیا، در واقع داده‌ها با سایر اشیا و سرورها به اشتراک گذاشته می‌شود و فرد می‌تواند از تجربیاتی جدید مانند ترجمه همزمان، دریافت اطلاعات ترافیک، اطلاع از قیمت اشیا، مسافت طی شده، اندازه سایز لباس، میزان قند خون و سایر موارد تنها با فشردن کلید یا مطلع کردن دستیار دیجیتال گنجانده شده در عینک هوشمند مطلع شود.
در پزشکی این موضوع مدتی است در بستر LTE به بهره‌برداری رسیده است و پزشک با استفاده از عینک هوشمند خود می‌تواند به طور مثال حجم تومور بیمار خود را با سایر پزشکان در نقاط مختلف جهان به اشتراک و بحث بگذارد. این در حالی است که پیشتر بررسی و مشورت راجع به مشکلات پزشکی نیازمند صرف وقت و تشکیل جلسات متعدد بود.
یک شرکت اروپایی اخیراً موفق به توسعه گجت پوشیدنی به شکل برچسب کوچکی شده که به صورت هوشمند فعالیت‌های شیمیایی و هورمونی بدن فرد را پیوسته و مستمر با پایگاه‌های داده پزشکی اشتراک گذاری کرده و مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد. یک شرکت دیگر نیز در آمریکا با استفاده از سرعت و پهنای باند LTE و همچنین 5G ساعت‌های هوشمندی را تولید کرده‌ که با تجزیه و تحلیل داده‌های دریافتی از بدن فرد و هم رسانی آن‌ها با پایگاه‌های داده‌ها، شدت بیمار پارکینسون را کنترل کرده و سعی در ارائه خدمات درمانی شخصی سازی شده برای بیمار دارد.
ظهور اینترنت نسل پنجم 5G فقط به منزله پهنای باند بالا نیست بلکه می‌توان آن را به عنوان بزرگراهی از داده‌های پیوسته و آنلاین فرض کرد که شرایط و تجربه شخصی افراد از زندگی شهروندی و انفرادی را به صورت لحظه‌ای بهبود می‌بخشد.
علاوه بر کاربردهای پزشکی، این گجت ها به سهولت در سایر امور مرتبط با درمان نیز کمک می‌کنند. گجت پوشیدنی در قالب ساعت هوشمند عینک هوشمند یا حتی برچسب هوشمند می‌تواند حامل کلیه اطلاعات پزشکی و پیراپزشکی فرد باشد. شکل اولیه این مفهوم را می‌توان در حال حاضر در قالب تبدیل کارت ملی و سنتی به کارت ملی هوشمند مشاهده کرد. وجود چیپ الکترونیکی اولین قدم در این مسیر پر کاربرد است در گام‌های بعدی می‌توان کارت ملی را در قالب نرم افزار یا سخت افزار، بدون نیاز به صرف هزینه جهت تولید کارت‌های پلاستیکی به افراد ارائه داد.

اینترنت اشیا و هوش مصنوعی
یکی از کاربردهای جالب اینترنت اشیا، تلفیق آن با تکنولوژی هوش مصنوعی است که در این حوزه، موفقیت‌های بزرگی نیز حاصل شده است. به عنوان مثال با استفاده از دستگاه‌های پوشیدنی که همواره میزان قند خون، فشار، ضربان قلب و … را دریافت می‌کنند می‌توان با استفاده از الگوریتم هوش مصنوعی تشخیص داد که آیا فرد در آینده دچار سکته قلبی، مغزی یا … خواهد شد یا خیر.
برای نمونه، با بررسی اطلاعات دریافتی از سنسورهای خوراکی داخل بدن بیمار، میزان اثر بخشی داروها را متوجه شد یا این که پیش بینی کرد که آیا تداخل داروهای مصرف شده با یکدیگر باعث بروز حملات قلبی یا بیماری‌های مختلف دیگر می‌شود یا خیر. علاوه بر این، یک بیمارستان می‌تواند با استفاده از اینترنت اشیا و به کارگیری آن روی تمام بیماران خود، از وضعیت بیماران خود از راه دور اطلاع داشته باشد.

در این تحقیق با اینترنت اشیا و کاربردهای آن در حوزه سلامت آشنا شدید و دریافتید که با تلفیق اینترنت اشیا و هوش مصنوعی می‌توان انقلاب بزرگی را رقم زد که در حال حاضر کشور در آستانه ورود به این انقلاب بزرگ است. در پایان نیز باید ذکر کرد که کاربرد اینترنت اشیا صرفاً به حوزه سلامت محدود نمی‌شود و این فناوری در زمینه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

منابع:

https://cndnetworks.ir
https://iotmap.ir
https://www.iotfig.com
https://nobka.ir
https://virgool.io
https://mokhatab.org