پمپ تزريق سرنگ هوشمند

مفاهيم پايه
پمپ (Pump)
تزريق (Infusion)
سرنگ (Syringe)

فيزيولوژي
نيمه عمر بسياري از داروها کوتاه است به طوري که چند دقيقه تأخير، تعجيل يا عدم دقت در دوز تزريق شده، اثربخشي دارو بر بيمار را تحت تأثير قرار ميدهد. همچنين با توجه به حجم کم اين داروها، سرعت تزريق نقش بسيار مهمي در اثر بخشي دارو دارد، به طوري که با کمي خطا در سرعت تزريق، دارو اثر لازم را نخواهد داشت يا موجب مصرف بيش از حد مواد (Overdose) خواهد شد. دستگاهي که با آن آشنا خواهيد شد به پرسنل بيمارستاني اين امکان را ميدهد که داروي مورد نظر را در زمان طولاني و دقت بسيار زياد، با سرعت ثابت به بدن فرد بيمار تزريق کنند.

چگونه کار ميکند
سرنگ پلاستيکي حاوي مايع در قسمت نگهدارنده قرار داده ميشود، يک تيوب به همراه ست نگهدارنده (Giving Set) توسط يک سوزن يا کانولا (Cannula) به رگ بيمار يا مستقيماً به معده او متصل ميشود. هنگامي که نرخ جريان مايع مشخص شد پمپ، پلانگر (Plunger) سرنگ را تحت فشار قرار داده تا مايع جريان پيدا کند. سرعت تزريق (حرکت پلانگر) باتوجه به قطر سرنگ و نرخ جريان تنظيم شده براي پمپ است. زمانيکه پمپ در حال کار است، ميزان نرخ جريان، حجم و فشار مايع دائماً اندازه گيري شده و هرگاه خطايي در اين پارامترها يا ساير پارامترها رخ دهد، آلارم دستگاه کاربر را آگاه خواهد کرد. حرکت مواد در پمپ سرنگ توسط
Step-motor کنترل ميشود. اولين قدم کنترل سرعت و حرکت و قبل از آن تشخيص نوع سرنگ و ميزان حجم آن است، که اين کار توسط مکانيزم Opto Coptler (اپتوکوپلر) صورت ميگيرد. اين مکانيزم يک فرستنده و گيرنده مادون قرمز دارد که ابتدا توسط يک ديود که با ولتاژ مشخصي اشعه مادون قرمز ساطع ميکند توليد ميشود. اين فرستنده و گيرنده بر روي يک Package قرار ميگيرند که به آن اپتوکوپلر گفته ميشود و هر لحظه با توجه به اندازه سرنگ که حرکت ميکند مقابل اپتوکوپلر قرار گرفته و جلوي انتشار اشعه مادون قرمز را ميگيرد، هر پايه اپتوکوپلر معرف ارتفاع مشخصي است. از طريق گيرنده که مادون قرمز دريافت نميکند ارتفاع سرنگ محاسبه شده و نوع سرنگ تشخيص داده ميشود. در داخل اين Package ميکروکنترلري قرار دارد که اعمال اپتوکوپلر را کنترل ميکند. مرحله بعدي تعيين سرعت است که بر اساس سرعت انتخاب شده روي صفحه ميکروکنترلر آن را به m/s تبديل ميکند و ولتاژ مورد نظر براي حرکت را توليد ميکند. مرحله بعدي ايجاد فيدبک مناسب براي دستگاه است. بايد يک فيدبک از سرعت حرکت دستگاه داشته باشيم زيرا به هر دليلي ممکن است مشکلي در دستگاه به وجود بيايد که تزريق دارو را متوقف کند. اين موارد بايد توسط فيدبک تشخيص داده شده و در موارد لزوم آلارم داده شود. اين آلارم نيز توسط اپتوکوپلر داده ميشود. Alarm OCCL به اين معني است که در مسير حرکت مايع گرفتگي وجود دارد. اين دستگاه و اين مکانيزم به دليل حساس بودن اپتوکوپلر ها آسيبپذير هستند. در مدل هاي جديد اين دستگاه از پتانسيومتر براي تعيين نوع سرنگ استفاده ميکنند که خطاي کمتري دارد.

در چه مواردي به کار ميرود
از اين دستگاه جهت اطمينان از صحت انجام تزريق استفاده ميشود. از دستگاه پمپ تزريق سرنگ ميتوان در تزريق داروهاي بيهوشي، داروهاي شيمي درماني، داروهاي قلبي عروقي، داروهاي خوراکي مايع، داروهاي محلول در آب و يا تزريق شير به نوزادان نارس استفاده کرد.

نکات ايمني لازم هنگام استفاده از دستگاه
در محل هاي خيس يا مرطوب از اين دستگاه استفاده نشود.
سرنگ هاي 50 ميلي ليتري پمپ بيش از اندازه پر نشوند، چرا که امکان دارد سرنگ در محل دقيق خود قرار نگيرد.
در محل هايي که امکان انفجار وجود دارد، از اين دستگاه استفاده نشود.
از سيم هاي رابط براي راه اندازي دستگاه استفاده نشود.
هنگام تميزکردن اين دستگاه، از خاموش بودن و عدم اتصال آن به برق اطمينان حاصل شود.
دستگاه با استفاده از دستمال مرطوب تميز شود. اجازه ندهيد آب به داخل دستگاه نفوذ کند.

منابع
1- https://www.afrateb.com/
2- http://wiki.sbmu.ac.ir/
3- https://sedanmed.ir/