«طيبه خاوري» کارشناسي ارشد مهندسي پزشکي گرايش بيوالکتريک است. او ليسانس خود در سال 1385 ازدانشگاه صنعتي اميرکبيراخذ کرد و تلاش کرد تا در مراکز دولتي و بيمارستاني مشغول به کار شود. هرچند در شرکتهاي خصوصي موقعيت کاري برايش فراهم بود، اما کار در محيط دولتي و بيمارستاني را بيشتر دوست داشت. با اين حال پيگيري هايش براي اشتغال به اينجا ختم شد که به دليل اينکه در گرايش بيوالکتريک تحصيل کرده است بايد ارشدش را نيز بگيرد تا زمينه کاري در بيمارستان و محيط دولتي برايش فراهم شود. بنابراين سال 1387تحصيلش را در دانشگاه علوم تحقيقات ادامه داد و سال 1390 که فارغ التحصيل شد، توانست پس از پيگيري هاي فراوان در بيمارستان يافتآباد مشغول به کار شود. خاوري که از سال 1394 در معاونت غذا و دارو دانشگاه ايران مشغول به کار شده، بر اين باور است که «مهندسي پزشکي در ايران درمقايسه باکشورهاي صنعتي و پيشرفته جهان جايگاه شايستهاي ندارد و فارغ التحصيلان مهندسي پزشکي، بازارکار بسيارمحدودي دارند.» در گفتگوي پيشرو با اين مهندس پزشک جوان به بخشي از مسائل پيشروي اين حرفه پرداخته شده است.
◄ چه شد که اين رشته را انتخاب کرديد؟ دليل علاقه مندي و هدف از انتخاب آن چه بود؟
با توجه به مشاوره يکي از بستگان و اينکه اين رشته از زيرشاخه هاي برق بود، آن را انتخاب کردم. در واقع من اوايل اطلاعات کافي از رشته مهندسي پزشکي نداشتم اما پس از ورود به دانشگاه و آشنا شدن با واحدهاي درسي علاقه ام به آن بيشتر شد. به خصوص اينکه متوجه شدم اين رشته تلفيقي از مهندسي و پزشکي است.
◄ به نظر شما رشته مهندسي پزشکي در ايران چه جايگاهي دارد؟
متاسفانه اين رشته در ايران در مقايسه با کشورهاي صنعتي و پيشرفته جهان از جايگاه شايستهاي برخوردار نيست. هدف از رشته مهندسي پزشکي، طراحي و توليد تجهيزات پزشکي است، اما در ايران به دليل فاصله زياد بين دانشگاه و صنعت، اين حوزه بيشتر معطوف به نگهداري و استفاده از تجهيزات پزشکي وارداتي بوده است.
بدين معنا که شرکتها به جاي توليد واقعي تجهيزات پزشکي به دنبال واردات يا مونتاژ توليدات خارجي بودهاند. خوشبختانه در سالهاي اخير با حمايت دولت از شرکتهاي دانشبنيان توليد تجهيزات پزشکي هاي تِک پيشرفت خوبي داشته است.
◄ با توجه به اين شرايط، به ديگران نيز توصيه ميکنيد براي ادامه تحصيل به سمت اين رشته بروند؟ چرا؟
فارغ التحصيلان مهندسي پزشکي، بازار کار بسيار محدودي دارند. کار اصلي اين افراد بيشتر در مراکز درماني است يا در صورت تمکن مالي، تاسيس شرکت بهترين گزينه به شمار ميرود؛ البته در بيشتر مواقع بازاريابي و فروش حرف اصلي را ميزند. بازار محدود مهندسي پزشکي پاسخگوي تعداد زياد فارغ التحصيلان اين رشته نيست؛ به ويژه اينکه تعداد دانشگاه هايي که رشته مهندسي پزشکي را به رشته هاي خود اضافه کرده اند، هر روز رو به افزايش است.
مگر اينکه فردي به شدت علاقه مند به اين رشته باشد و به دنبال ايده هاي جديد براي توليد محصولات جديد و بهروز برود. در غير اين صورت بايد با افزايش صادرات تجهيزات پزشکي، بتوان بازار بهتري براي فارغ التحصيلان اين رشته فراهم کرد.
◄ دوران تحصيل در مقطع کارشناسي را چگونه گذرانديد؟ آيا زمينه هايي براي ورود به بازار کار در فضاي دانشگاه يا خارج از آن برايتان فراهم شده بود؟
با توجه به اينکه بيشتر شرکتها و مراکز درماني نياز به نيروي تمام وقت دارند، پيدا کردن کار در دوران تحصيل مشکل به نظر ميرسد؛ مگر در موارد معدودي که دانشجو در واحد تحقيق و توسعه شرکتها به صورت پارهوقت مشغول به کار شود.
◄ برخي دانشگاه ها مانند دانشگاه امام رضا(ع) چند سالي است که آموزش ها و همچنين معرفي دانشجويان براي ورود به بازار کار را انجام ميدهند. چنين چيزي نيز براي شما در دانشگاه محل تحصيل وجود داشت؟
خير. متاسفانه در بيشتر دانشگاه ها عليرغم نياز دانشگاه، ارتباطي بين آن و صنعت براي ورود به بازار کار دانشجويان وجود ندارد. بيشتر واحدهاي دانشگاهي تئوري هستند و دانشجو پس از فارغ التحصيلي هيچ شناختي از تجهيزات پزشکي و بيمارستاني ندارد. در صورتي که دانشگاه هاي مطرح دنيا، پروژه دانشجويان بر اساس نياز صنعت و با حمايت مالي برخي شرکتها تعريف ميشود.
◄ از چه سالي وارد بازار کار شديد و چگونه و با چه حرفهاي شروع کرديد؟
من از سال 1390 وارد بازار کار شدم در ابتدا حدود 4 سال در بيمارستان شهداي يافت آباد تهران به عنوان کارشناس تجهيزات پزشکي مشغول بودم. بعد از آن به معاونت غذا و دارو دانشگاه ايران منتقل شدم. کار در شرکتهاي خصوصي بر روي يک موضوع خاص تمرکز دارد. حال آنکه کار در بيمارستان تجربه خوبي براي من بود زيرا موجب آشنايي من با بيشتر تجهيزات پزشکي در بخشهاي مختلف شد.
◄ ديگر سوابق کاري مرتبط شما با رشته مهندسي پزشکي چه بوده است؟ آيا شما نيز در ابتدا وارد حيطه فروش شديد؟
من 3 ماه تابستان حدفاصل بين فارغ التحصيلي در مقطع کارشناسي و قبولي کارشناسي ارشد را در يک شرکت خصوصي در واحد فروش مشغول به کار بودم. تجربه کاري خوبي بود چون به بيمارستان هاي مختلف ميرفتم و همچنين اينکه با اقلام تجهيزاتي که آن شرکت براي فروش وارد ميکرد آشنا شدم. در مجموع به نظر من کار فروش برخلاف تصور کار دشواري است و نياز به علاقه و پشتکار دارد.
◄ براي ورود به بازار کار با چه مشکلاتي دست به گريبان بوديد؟
با توجه به اطلاعم از محدوديت بازار کار براي فارغ التحصيلان مهندسي پزشکي و همچنين علاقهاي که به کار در بيمارستان داشتم، زماني که پس از پيگيري هاي فراوان به بيمارستان شهداي يافتآباد معرفي شدم با وجود دوري مسير، کار در آنجا را پذيرفتم.
◄ اکنون وضعيت دانشگاه ها در رشته مهندسي پزشکي از نظر کيفيت و به روز بودن چگونه است؟ آيا خروجي دانشگاه ها (فارغ التحصيلان) قابليت و توانمندي لازم را دارند؟
به نظر من با توجه به اينکه اين رشته در بيشتر دانشگاه ها تعريف شده است و فارغ التحصيلان زيادي داريم، بهتر است به لحاظ علمي سختگيري بيشتري اعمال شود. هماکنون در بيشتر دانشگاه هاي ايران کمبود واحدهاي عملي مشهود است و دانشجو زماني فارغ التحصيل ميشود که حتي يکبار هم بيشتر تجهيزات بيمارستاني را از نزديک نديده است.
◄ چقدر دانشگاه هاي علمي کاربردي ميتوانند در زمينه تربيت مهندسان پزشکي موفق باشند؟
دانشگاه هاي علمي کاربردي ميتوانند به کمک صنعت آمده و خلاء موجود در دانشگاهها را پر کنند. هم اکنون اين دانشگاه ها دوره آموزشي تعميرات و… برگزار ميکنند که بسيار مفيد هستند.
◄ مهندس پزشک ميتواند در حوزه فروش نيز فعاليت داشته باشد؟ به ويژه اينکه برخي دانش آموختگان، فعاليت مهندس پزشکي را در واحد فروش مناسب خود و سطح تحصيلاتشان نميدانند. نظر شما چيست؟
به نظر من علاقه حرف اول را ميزند و اينکه اگر شخصي کار خودش را راه بيندازد فروش بخش جدا نشدني اين کار خواهد بود.
◄ امروز به طورکلي وضعيت بازار کار اين رشته چگونه است؟
به طور کلي وضعيت بازار کار بسيار بهتر از گذشته است البته هنوز از وضعيت مطلوب دور است. به نظر من با افزايش توليد مستقل و واقعي به جاي مونتاژ و افزايش صادرات، در آينده وضعيت بازار کار اين رشته بهبود خواهد يافت.
◄ تاکنون وارد حوزه توليد شده ايد؟ اگر نشديد چرا ؟
به دليل مشغله کار در واحد تجهيزات بيمارستان و دانشگاه، وارد حوزه توليد نشدهام، اما ايدههاي مختلفي در اين زمينه دارم که اميدوارم بتوانم در آينده نزديک آنها را به مرحله عمل برسانم.
◄ از تجارب خود در حوزه فني بگوييد. آيا وارد حوزه آموزش نيز شده ايد؟
کار در يک بيمارستان جنرال و آشنايي با تجهيزات موجود در آن برايم بسيار مفيد بود چراکه در آنجا در صورت خرابي دستگاه ها معمولا با هماهنگي نمايندگي، آنها را عيب يابي کرده و مشکل را برطرف ميکرديم. در بيمارستان معمولا هر سال يک دوره آموزشي آشنايي با تجهيزات براي کادر درمان برگزار ميکرديم که بسيار کاربردي بود.
◄ به نظر شما مهمترين چالش صنعت تجهيزات پزشکي چيست؟ اگر شما به جاي يکي از مسئولان بوديد، چه کاري انجام ميداديد؟
مهمترين چالش اين صنعت نبود ارتباط کافي و مناسب با شرکتهاي معتبر بين المللي در زمينه انتقال تکنولوژي و فناوري هاي روز دنياست که ميتواند منجر به توليد محصولات با کيفيت در استانداردهاي جهاني شده و رونق توليد و صادرات را درپي داشته باشد.
دیدگاه ها