واحد مهندسی پزشکی در بیمارستان با وجود تمام سختی‌ها و مشکلاتی که دارد برای دانش آموختگان این حوزه جذاب است. برای آشنایی و ورود به این حوزه کاری راه و روش‌های گوناگونی وجود دارد برای مثال می‌توان از طریق گذراندن طرح در این بخش‌ها وارد این حوزه شد و کسب تجربه کسب کرد یا اینکه در آزمون‌های استخدامی وزارت بهداشت شرکت کرد و پس از پذیرش در این آزمون وارد این واحد شد. با پیشرفت فناوری‌های پزشکی اهمیت نقش این واحد در بیمارستان‌ها روز به روز پررنگتر می‌شود. برای آشنایی بیشتر با این واحد با مهندس علیرضا شکوری گفت‌وگویی ترتیب داده‌یم.
مهندس شکوری در رشته مهندسی برق دانشگاه انقلاب تهران تحصیل کرده است. از سال ۱۳۸۹ تا سال ۱۳۹۵ در زمینه طراحی قطعات و بردهای الکترونیکی، تعمیرات و اسمبل مشغول به فعالیت بوده و از سال ۱۳۹۵ تا کنون نیز کارشناس تجهیرات پزشکی بیمارستان جم تهران است.
لطفا برای شروع وظایف واحد مهندسی پزشکی بیمارستان را شرح دهید؟
واحد مهندسی پزشکی در مراکز درمانی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است ولی متاسفانه آن طور که باید از طرف سازمان‌ها و مسئولین مورد حمایت قرار نمی‌گیرد. عمده وظایف و کارهایی که امروزه برعهده واحد مهندسی پزشکی است به این شرح است:
1- آگاهی از اینکه مرکز مورد نظر با توجه به تعداد تخت‌های بستری و تجهیزات، به چه تعداد نیروی کارشناس و تکنسین احتیاج دارد.
2- آگاهی کامل درخصوص اطلاعات دستگاه‌های مرکز از قبیل نام دستگاه، تعداد، برند، مدل، سال خرید و سال بهره برداری و اینکه هر دستگاه در کدام یک از بخش‌ها مستقر است.
3- اشراف به وضعیت فعلی دستگاهها مانند فعال یا غیرفعال بودن آن‌ها، سطح خطر آن‌ها و همچنین داشتن برچسب قبول آزمون کنترل کیفی
4- زمان بندی برای حضور مرتب در بخش‌ها و بررسی تجهیزات تا اگر مشکلاتی مشاهده شد اقداماتی برای رفع آن صورت گیرد و همچنین مذاکره با مسئول واحدها جهت بهتر شدن خدمات دهی به بیمار در امر تجهیزات (تکمیل فرم نیازسنجی در زمان مناسب انجام شود).
5- خرید مناسب تجهیزات و استعلام از مراکز و شرکت‌ها (بررسی چگونگی خدمات پشتیبانی، سهولت در تأمین به موقع قطعات و هزینه تعمیرات و نگهداری پایین، می‌تواند در امر خرید کمک کند.)
6- انجام برنامه‌های PM جهت کاهش هزینه‌ها
7- تهیه چک لیستی از بازدید مرتب در زمان بندی مشخص از دستگاهها توسط پرسنل واحد
8- داشتن شناسنامه تجهیزات به صورت سیستمی
9- محاسبات هزینه‌های خرید و تعمیرات دستگاهها به صورت سالیانه
10- بستن قراردادها و مشخص کردن سرویس‌های دوره‌ای با شرکت‌ها جهت تسهیل در روند انجام خدمات.
11- آشنایی با سنجه‌های اعتباربخشی و انجام مواردی که در توضیحات آن ذکر شده است.
12- آموزش ادواری پرسنل تجهیزات جهت ارتقاء دانش و توانایی افراد در بهتر شدن عملکرد واحد
13- اطلاع از سطح دانش آن دسته از پرسنل بخش‌های درمانی که با تجهیزات کار می‌کنند تا در صورت نیاز جهت ارائه آموزش کار با دستگاهها، هماهنگی‌های لازم انجام شود.
14- مشخص کردن بودجه مورد نیاز جهت خرید و موارد دیگر در سال پیش رو
چه دستگاه‌های شامل کالیبراسیون دوره‌ای می‌شوند؟
در جواب این سؤال می‌توانم اینطور بگویم که به دو روش می‌توان تجهیزات بیمارستان را از لحاظ صحت عملکرد بررسی کرد.
می‌توان از طریق سایت اداره کل تجهیزات پزشکی (IMED) و بخش استعلام، لیست دستگاه‌هایی که شامل آزمون کنترل کیفی هستند و همچنین شرکت‌هایی که مجوز رسمی از اداره کل جهت انجام این آزمون‌ها را دارند بررسی کرد و سپس به صورت سالیانه دستگاهها را از لحاظ کمی و کیفی، طبق استانداردهای تعریف شده مورد ارزیابی قرار داد و بعد از آزمون هم اگر خطایی مشاهده شد جهت کالیبراسیون اقدام کرد.
برای برخی از دستگاه‌هایی که از حساسیت و اهمیت بیشتری برخوردار هستند می‌توان طبق زمانبندی مشخص که به صورت یک ماهه، سه ماهه، شش ماهه و سالیانه است، سرویس‌های دوره‌ای که به همراه کالیبراسیون توسط کمپانی مورد نظر صورت می‌گیرد را انجام داد.
لازم به ذکراست که پس از انجام هر کدام از موارد بالا، واحد مهندسی پزشکی باید مستندات انجام این سرویس‌ها و کالیبراسیون‌ها را در واحد نگهداری کند تا در مواقع ضروری آن‌ها را ارائه دهد.
عمده مشکلات واحد تجهیزات پزشکی بیمارستان کدامند؟
1- ارتباط واحد تجهیزات با واحد مالی جهت پیگیری مطالبات شرکت‌ها (طولانی شدن زمان خواب دستگاه)
2- ارتباط واحد تجهیزات با انبار مرکزی جهت تأمین قطعات یدکی یا تعویضی با واحدهای درمانی و غیره
3- نبود شناسنامه‌ای دقیق از تجهیزات بخش‌ها
4- کمبود نیروهای آموزش دیده
5- نبود ارتباطات مؤثر با مقامات و سازمان‌های بالادستی
6- اختصاص ندادن فضای کافی به واحد مهندسی پزشکی
7- حقوق و مزایای کم باتوجه به فعالیت و استرس‌های شغلی فراوان
لطفا کمی هم در خصوص تدوین جدول مقایسه‌ای تجهیزات پزشکی توضیح دهید.
هزینه‌های اختصاصی جهت خرید تجهیزات و نگهداری امروزه بخش عمده‌ای از بودجه بیمارستان‌ها و مراکز ذیربط را به خود اختصاص داده است. بنابراین موضوع خرید صحیح و مناسب را می‌توان یک عامل مهم در کاهش اتلاف منابع قلمداد کرد. دقت و وسواس در زمان خرید می‌تواند از بروز مسائل و مشکلات مختلف در آینده پیشگیری کند. لذا تدوین یک جدول مقایسه‌ای در امرخرید می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشد.
مواردی که می‌توان دقیق‌تر به آن‌ها نگاه کرد عبارتند از:
تأمین و لجستیک (تهیه و توزیع) در چه قسمت‌های مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ چه مواردی را شامل می‌شود؟
تأمین و لجستیک یکی از بخش‌های مهم از طرحی است که سازمان بهداشت جهانی به آن پرداخته است. انجام مزایده خرید، ارزشیابی تکنولوژیکی و مالی، تنظیم قرارداد و تعریف زمان بندی پرداخت از جمله مسائل مهمی است که به نوعی مهمترین بخش فرآیند خرید محسوب می‌شود. پنج اصل در هر خرید عاقلانه و رقابتی باید رعایت شود که تعیین کننده فعالیت‌ها، عملیات خرید، برنامه ریزی‌ها و تصمیم گیری‌های درست است:
1- کیفیت مطلوب
2- قیمت مناسب
3- مقدار مناسب
4- منبع مناسب
5- زمان مناسب
نگاه سازمان بهداشت جهانی به ساختار مدیریت مهندسی پزشکی چیست؟
نگاه سازمان بهداشت جهانی به مدیریت تجهیزات پزشکی به گونه‌ای ساختاری است، که اگر در بیمارستان‌ها به این ساختار توجه شود تأثیر بسیار زیاد آن را می‌توان در کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره وری و ایمنی مشاهده کرد.
این طرح از مدیریت تجهیزات پزشکی خود از بخش‌های برنامه‌ریزی، بودجه ریزی و مدیریت مالی، ارزشیابی تکنولوژی و انتخاب، تأمین و لجستیک، نصب و به کارگیری، آموزش و مهارت آموزی، عملکرد و ایمنی، نگهداشت و تعمیر، عدم به کارگیری و اسقاط تشکیل می‌شود. تمامی این بخش‌های این طرح به صورت زنجیروار به یکدیگر متصل هستند و برای اثربخشی بهتر، باید هم مستمر و پویا باشند و هم به تمامی آن‌ها توجه شود در غیر این صورت نمی‌توان و نباید انتظار نتیجه‌ای مطلوب و متحول کننده داشت.
دیدگاه ها