اولین همایش «تولید تجهیزات پزشکی دانشبنیان با رویکرد تقسیم کار ملی» یکشنبه دوم مرداد 1401 با حمایت از تولید و شرکتهای دانشبنیان تجهیزات پزشکی برگزار شد.
به گزارش ماهنامه «مهندسی پزشکی و تجهیزات آزمایشگاهی»، راهکارهای تسهیل صدور مجوزهای شرکتهای دانشبنیان تجهیزات پزشکی در زمینه کسبوکار، بررسی فرایندهای شرکتهای دانشبنیان تجهیزات پزشکی، ایجاد و توسعه آزمایشگاههای تست تجهیزات پزشکی برای شرکتهای دانشبنیان، گسترش آموزش تجاریسازی محصولات دانشبنیان و توسعه انتقال دانش و تکنولوژی در تولید تجهیزات پزشکی و حمایتهای مالی شرکتهای دانشبنیان و شناسایی فرصتهای سرمایهگذاری در تولید تجهیزات پزشکی، محورهای این همایش بودند.
برای جلوگیری از هدررفت ارز باید به بخش تولید توجه ویژه شود
در مراسم افتتاحیه این همایش، سید محمد پورحسینی، مشاور وزیر بهداشت و مدیرکل حوزه وزارتی از حمایت از شرکتهای تولید تجهیزات پزشکی دانشبنیان خبر داد و گفت: «از حجم بازار سه میلیارد دلاری تجهیزات پزشکی، حدود ۴۰ درصد تولید داخل است؛ بنابراین باید به بخش تولید توجه ویژه شود تا بتوانیم از هدر رفت ارز جلوگیری کنیم.»
وی با اشاره به شعار ویژه امسال با دو محور اصلی اقتصاد اشتغال آفرین و دانشبنیان، افزود: «یک تکلیف مهم ایجاد شده تا از حوزه تجهیزات پزشکی حمایت کنیم؛ خدمات در حوزه سلامت جزو خدمات اجباری است درنتیجه خدماترسانی به مردم باتوجهبه تحریمهای موجود بسیارحائز اهمیت است.»
پورحسینی، فعالیت در حوزه تجهیزات پزشکی را بسیار مهم ارزیابی و تصریح کرد: «۱۳۰۰ تا ۱۶۰۰ شرکت تولید تجهیزات پزشکی در کشور فعالیت میکنند که بخش عمده آنها دانشبنیان هستند؛ در واقع ماهیت کار تجهیزات پزشکی، دانشبنیان است.»
وی با تاکید بر اینکه کیفیت کالاهای تولیدی و اطمینان خاطر، دو اصل مهم در بخش تولید تجهیزات پزشکی محسوب میشوند، اظهار داشت: «باتوجهبه وجود حدود ۹۰۰ مرکز تحقیقاتی در دانشگاههای علوم پزشکی باید پژوهشها به تولید تجهیزات و ارائه خدمات سلامت محور منتهی شوند.»
مشاور وزیر بهداشت ضمن اعلام حمایت از شرکتهای تولید تجهیزات پزشکی تصریح کرد: «با رفع موانع، در نظر گرفتن رشتههای بین رشتهای و نیروی انسانی فعال باید برای افزایش تولید داخلی و رونق بازار صادرات تلاش کرد تا همانند سابق در منطقه سرآمد باشیم.»
همچنین دکتر روحاله مزینانی، مدیرکل اداره تجهیزات و ملزومات پزشکی درباره راهکارهایی برای تسهیل صدور مجوز و فرایندهای ارزیابی شرکتهای دانشبنیان و دکتر مهران ولایی، معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی ایران در زمینه ایجاد و توسعه آزمایشگاههای تست تجهیزات پزشکی برای شرکتهای دانشبنیان توضیحاتی دادند.
در حاشیه این همایش که با همکاری انجمن صنفی متخصصین تجهیزات پزشکی کشور در دانشگاه علوم پزشکی ایران ترتیب داده شده بود، نمایشگاه تولید تجهیزات پزشکی دانشبنیان نیز دایر شد. برای اطلاع از دغدغههای شرکتهای دانشبنیان تجهیزات پزشکی با تعدادی از آنها گفتوگو کردیم.
اختصاص ارز دولتی موجب اختلاف قیمت فاحش با محصولات بیکیفیت خارجی شده است
حسین افشاری، کارشناس فروش شرکت «فناوران پزشکی هیواد علم و صنعت» با اشاره به تاسیس این شرکت از سال 1398، گفت: «در این چند سال فراز و نشیبهای فراوانی داشتهایم و درگیر مشکلاتی مانند دریافت مجوز، واردات مواد اولیه و… بودهایم.»
وی با بیان اینکه پس از پشتسر گذاشتن این چالشها موفق شدند دو محصول را وارد بازار کنند، افزود: «محصول اول ساکشن ایریگیشن لاپاروسکوپی است که مجوز فروش آن تیرماه سال گذشته صادر شد؛ محصول دوم نیز کلیپس همولاک است که اردیبهشت ماه وارد بازار شد.»
افشاری با اظهار اینکه دغدغههای متعددی دارند، تصریح کرد: «همواره با برخی دغدغهها روبهرو هستیم و با وجود اینکه از تریبونهای مختلف این موارد را مطرح کردهایم تاکنون به نتیجه نرسیدهایم.»
وی برای نمونه به یکی از دغدغهها و مشکلات خود اشاره کرد و توضیح داد: «باوجود بازدیدهای نمایندگان وزارت بهداشت از خط تولید، کلین روم و ظرفیتهای شرکت، تلاشهای مجموعه برای اثبات اینکه میتوانیم در کنار دیگر تولیدکنندگان نیاز کشور را مرتفع کنیم بینتیجه مانده است.»
کارشناس فروش شرکت «فناوران پزشکی هیواد علم و صنعت» در تکمیل توضیح خود اضافه کرد: «امسال ارز دولتی به کلیپسهای دیگر تعلق گرفته که موجب بروز اختلاف قیمت فاحشی با محصولات بیکیفیت خارجی شده است.»
افشاری با اظهار اینکه در این شرایط تنها میتوانند با بیمارستانهایی کار کنند که کیفیت برای آنها در اولویت است و قیمت محصول اهمیت کمتری دارد، گفت: «این مورد باعث شده بخش بزرگی از بازار از دسترس ما خارج شود؛ البته کیفیت محصول ما قابل رقابت با نمونه آمریکایی است.»
وی همچنین با اشاره به تحمیل دشواریهای زیاد برای دریافت مجوز و ثبت شرکت دانشبنیان، افزود: «در هرحال بسیار خوشحال خواهیم شد اگر بتوانیم از طریق این تریبون صدای خود را به گوش مسئولان برسانیم بلکه شاید شاهد حمایتی از جانب آنها باشیم.»
به نظر افشاری، مهمترین حمایتی که باید از شرکتهای دانشبنیان شود کوتاه شدن پروسه دریافت مجوز و ورود به بازار است و در ادامه تصریح کرد: «بهویژه اینکه شرکتهای دانشبنیان برخلاف شرکتهای بزرگ، ارتباطات و مهمتر از آن قدرت اقتصادی قوی ندارند و شاید به همین دلیل بهشدت زیر ذرهبین قرار میگیرند که باعث طولانی شدن فرایند دریافت مجوز میشود.»
وی برای نمونه به پروسه دریافت مجوز و ورود به بازار محصول کلیپس شرکت خود اشاره کرد که حدود پنج ماه طول کشید و گفت: «این درحالی است که کار شرکتهای بزرگ و قدرتمند بهواسطه حضور پررنگ در بازار و شناختی که نسبت به آنها شکل گرفته، بهمراتب سریعتر پیش میرود.»
کارشناس فروش شرکت «فناوران پزشکی هیواد علم و صنعت» اظهار داشت: «شرایط بهگونهای شده که بهجای افزایش حمایت از شرکتهای دانشبنیان و آسانتر شدن کار برای آنها، سختگیریها و دشواریها بیشتر شده است.»
افشاری همچنین در ارزیابی خود از کیفیت این نمایشگاه نیز تصریح کرد: «در ابتدا نمایشگاه بهطور ناگهانی لغو شد و به سه دانشگاه دولتی کشور هم غرفه داده نشد، اما با پیگیریهای انجام شده، موفق شدیم در نمایشگاه حاضر شویم و محصولات خود را در معرض دید قرار دهیم.»
وی با انتقاد از اینکه غرفههایی که برای دانشگاهها در نظر گرفته شده است چندان موقعیت مناسبی ندارند، ادامه داد: «البته باتوجهبه اینکه ساعتهای ابتدایی شروع به کار نمایشگاه است نمیتوان به طور قطعی در مورد کیفیت نمایشگاه صحبت کرد.»
افشاری با بیان اینکه با حضور در نمایشگاه انتظار دارند محصول جدید آنها بهعنوان محصولی استراتژیک در حوزه صنعت داخلی، بیشتر دیده شود، تصریح کرد: «البته از این محصول در بیمارستانها استفاده میشود و ما هم در این بخش حضور داریم، اما امیدواریم نمایندگانی که در نمایشگاه حضور دارند هم محصول را ببینند و از تنها نمونه داخلی این نوع محصول استقبال شود.»
مهمترین چالشهای موجود، دریافت مجوزها از اداره کل تجهیزات پزشکی است
خاوری، مدیر فروش شرکت «دانشبنیان پرنیان گستر پرتوسنج» نیز با بیان اینکه این شرکت از سال ۱۳۹۳ در زمینه تولید دستگاههای هیر ریموال و زیبایی فعالیت دارد، گفت: «سال ۱۳۹۵ اولین محصول خود را تولید کردیم و سال ۱۳۹۷ نیز موفق به دریافت مجوزهای دانشبنیانی و تولید دستگاههای لیزر حذف موهای زائد شدیم.»
وی با اظهار اینکه اولین تولیدکننده لیزر آلکساندرا برای حذف موهای زاید در خاورمیانه هستند، افزود: «تاکنون پنج محصول تولید کردهایم و چهار محصول دیگر را نیز در واحد R&D شرکت در دست کار داریم.»
خاوری با بیان اینکه مهمترین چالشهای موجود، دریافت مجوزها از اداره کل تجهیزات پزشکی است، تصریح کرد: «این درحالی است که محصولات تولیدی از لحاظ کیفیت معمولا بهتر از نمونههای خارجی هستند.»
مدیر فروش شرکت دانشبنیان پرنیان گستر پرتو سنج با اظهار اینکه دستگاههای تولید شده در کشور متناسب با نوع پوست ایرانیان است، توضیح داد: «دستگاههای وارداتی متناسب با نوع پوست اروپاییان تولید شدهاند، اما با این اوصاف ما در بحث مجوزها با مشکلات فراوانی روبهرو بودهایم.»
وی خواستار تسهیل روند دریافت مجوز و نداشتن سختگیریهای بیمورد شد و ادامه داد: «وقتی که دستگاهی تستهای بالینی و فنی خود را با موفقیت گذرانده است، باید بدون سنگاندازی مجوزها را دریافت کند.»
خاوری همچنین واردات قطعات مورد نیاز تولید را یکی دیگر از مشکلات و چالشهای موجود بیان کرد و گفت: «هرچند که اداره کل تجهیزات پزشکی میداند که تولیدکنندگان توان تولید ۱۰۰ درصد محصول را ندارند و باید برخی از قطعات مورد نیاز را وارد کنند، اما همچنان در این مقوله با مشکل مواجه هستیم.»
وی با بیان اینکه باید در بحث گمرک مشخص شود که چه قطعاتی را میتوان وارد کرد، اظهار داشت: «اگر این روال پیاده شود دیگر تولیدکنندگان برای واردات یک قطعه مدام دچار چالش نمیشوند.»
خاوری با گلایه از اینکه پنج سال مداوم یک قطعه خاصی را برای تولید محصول خود وارد کردهاند اما ناگهان واردات آن دشوار میشود، افزود: «شرایط را بهگونهای ایجاد میکنند که برای واردات و ترخیص آن قطعه مجبور به دریافت مجوزهای مختلف از ارگانهای متعدد شویم.»
وی با تاکید بر اینکه از شرکتهای دانشبنیان اصلا هیچ حمایتی نمیشود، اظهار داشت: «یکی از مزیتهای برگزاری این نمایشگاه این است که میتوانیم در ارتباط مستقیم با مسئولان ذیربط، مشکلات را مطرح کنیم.»
بهگفته مدیر فروش شرکت دانشبنیان پرنیان گستر پرتو سنج، اگر برگزاری چنین نمایشگاههایی ادامه داشته باشد، بیشک میتواند تاثیر بسیار مثبتی بر وضعیت شرکتهای دانشبنیان بگذارد.
دشواری تامین، واردات و ترخیص مواد اولیه و قطعات مورد نیاز تولید از مهمترین چالشهاست
دکتر ابراهیم نجفزاده، مدیر آموزش تخصصی و مدیر فروش شرکت دانشبنیان «جراحی هوشمند پارسه (پارسیس)» نیز با بیان اینکه این شرکت زیر نظر مرکز رشد دانشگاه علوم پزشکی تهران شروع به کار کرده است، گفت: «سال ۱۳۸۵ فعالیت در بخش R&D را شروع کردیم و سال ۱۳۸۹ نیز برای اولین بار پس از گذراندن تستهای کلینیکی بهصورت رسمی وارد این حوزه شدیم.»
وی با بیان اینکه این شرکت هماکنون با بیش از ۱۶۵ جراح کار میکند، افزود: «دستگاههای ما در بیش از ۸۵ مرکز درمانی استفاده میشوند.»
نجفزاده با اشاره به داشتن بیش از ۸ هزار جراحی موفق در زمینههای مغز و اعصاب ENT و فک و صورت، تصریح کرد: «هماکنون نیز شرکت وارد حیطه ارتوپدی شده است و مشغول دریافت مجوزها برای دستگاه C-Guide است.»
مدیر آموزش تخصصی و مدیر فروش شرکت دانشبنیان جراحی هوشمند پارسه درباره چالشهایی که بهَعنوان یک شرکت دانشبنیان با آن روبهرو هستند نیز توضیح داد: «با چالشهای بسیار زیادی روبهرو هستیم؛ برای نمونه دشوار بودن واردات مواد اولیه و قطعات مورد نیاز برای تولید یکی از این چالشها بهشمار میرود؛ مشکلاتی مانند تامین قطعه، گمرک و ترخیص موجب میشوند محصولی را که میتوان در مدت یک ماه تولید کرد، گاهی پروسه ساخت آن تا شش ماه هم زمان ببرد.»
وی با اظهار اینکه جز حمایت انتظار خاصی از مسئولان ندارند، افزود: «اگر گمرک برای ترخیص این مواد اولیه و قطعات مورد نیاز تولید کمک کند کارها سریعتر پیش میرود.»
تامین نقدینگی و سختگیریها برای دریافت استانداردها مهمترین مشکل دانشبنیانها
«مرسا طب تجهیز» بهعنوان تولیدکننده تجهیزات پزشکی زیبایی، پوست و مو یکی دیگر از شرکتهایی حاضر در این نمایشگاه بود. حائری، مدیرعامل شرکت مرسا طب تجهیز با بیان اینکه بهواسطه نوع کارشان باید استاندارهای مختلفی برای کالاهای خود دریافت و سپس آنها را وارد بازار کنند، گفت: «تشکیل هسته تحقیق و توسعه در شرکت، مهمترین چالش پیشروی ما بود که البته موجب رشد مجموعه نیز شد.»
وی با تاکید بر اینکه شرکتها زمانی باید بهدنبال دانشبنیان شدن بروند که به معنای واقعی با هسته تحقیق و توسعه کار کنند، افزود: «ما سعی کردهایم تیمی متشکل از دانشآموختگانی از بهترین دانشگاههای ایران داشته باشیم تا بتوانند با جمعآوری دادههای بسیار ارزشمند، تکنولوژیهایی ارائه دهیم که نهتنها در ایران بلکه در سطح دنیا حرفی برای گفتن داشته باشند.»
حائری، پس از تیمسازی، سختگیری در دریافت استانداردها را دیگر چالش بزرگ عنوان و تصریح کرد: «در سالهای ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ سختگیری روی کالاهای زیبایی و همچنین پزشکی افزایش پیدا کرد و ما را دچار مشکلاتی کرد؛ بهگونهای که دو سال طول کشید تا توانستیم اولین استانداردمان را دریافت و کالا را وارد بازار کنیم.»
وی تامین نقدینگی را یکی دیگر از چالشهای پیشرو برای گسترش و توسعه اعلام کرد و گفت: «اگر ارگانهای حامی وجود داشته باشند بیشک سرعت رشد دانشبنیانها زیاد خواهد شد.»
حائری با اظهار اینکه انتظار حمایت دیگر کلیشهای شده، تصریح کرد: «انتظار داریم رویکرد ارگانهای اداره کل تجهیزات پزشکی، وزارت بهداشت و سایر سازمانهای مرتبط، در بخش صدور مجوزها و همچنین نگاه کلی به کالاهای دانشبنیان تولید داخل همسو با شرکتها باشد.»
مدیرعامل شرکت مرسا طب تجهیز با تاکید بر اینکه در سال ۱۴۰۱ وضعیت کمی بهتر شده است، اظهار داشت: «هنوز هم نیاز است که کار بیشتری انجام شود؛ بدینترتیب که دریافت مجوز برای شرکتهای تولیدکننده تسهیل شود.»
وی با بیان اینکه از مسئولان درخواست حمایت و تسهیلات مالی ندارند، توضیح داد: «از مسئولان میخواهیم با اولویت قرار دادن شرکتهای دانشبنیان، سرعت پروسه مجوزها را افزایش دهند؛ یعنی اگر بیش از ۵۰ درصد کالای تولیدی شرکتی تولید خالص داخلی است، در اولویت قرار بگیرد و بهجای انتظار پنج تا شش ماهه، پروندهاش ظرف یک ماه تعیین تکلیف شود.»
حائری همچنین معرفی محصولات تولیدکنندگان به بیمارستانها را حمایت دیگری بیان کرد که مسئولان میتوانند از دانشبنیانها داشته باشند و گفت: «با چنین رویههایی سرعت رشد شرکتها بیشتر خواهد شد.»
وی درباره این نمایشگاه نیز اظهار داشت: «این نمایشگاه فرصتی برای مراوده با سایر شرکتهای تولیدکننده داخلی بهشمار می رود.»
شرکتهای دانشبنیان باید از معافیتهای مالیاتی برخوردار شوند
محمد بقایی، مدیر داخلی شرکت دانشبنیان «بهراد رویش رویان» با اشاره به فعالیت این شرکت از سال 1399، گفت: «این شرکت در حوزه تجهیزات پزشکی ناباروری فعالیت دارد.»
وی با اظهار اینکه مشکلات تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی بسیار زیاد است، افزود: «نهتنها اصلا حمایت نشدیم بلکه با سنگاندازیهای زیادی روبهرو شدیم؛ برای نمونه تامین مواد اولیه بسیار دشوار بود و متحمل فشارهای زیادی شدیم.»
بقایی، مالیات را یکی دیگر از مشکلات و چالشها عنوان و تصریح کرد: «از مسئولان انتظار داریم در زمینه معافیتهای مالیاتی با شرکتهای دانشبنیان همراهی کنند؛ در زمینه اعطای وام و تسهیلات که هیچ کمکی به ما نکردند.»
مدیر داخلی شرکت دانشبنیان بهراد رویش رویان با تاکید بر اینکه شرکتها نیاز به نقدینگی برای خرید مواد اولیه و تامین نیرو دارند، اظهار داشت: «بااینحال هیچ حمایت مالی از ما بهعنوان یک شرکت تولیدکننده دانشبنیان نشده است.»
وی درباره نمایشگاه نیز با انتقاد از سطح کیفی برگزاری آن، تصریح کرد: «این نمایشگاه در حد یک نمایشگاه دانشجویی است؛ هماهنگیها بسیار ضعیف بود و چندینبار نیز کنسل شد؛ ما هم فقط برای ارتباطگیری با شرکتها و دوستان در آن شرکت کردیم.»
لزوم ممنوعیت واردات یا افزایش تعرفه کالاهای وارداتی با هدف حمایت از تولید
جدایی، مدیرعامل شرکت «مهام تجهیز پارلا» نیز که در زمینه مواد تخصصی دندانپزشکی فعالیت دارد، گفت: «شرکت سال 1395 تاسیس و سال ۱۳۹۶ نیز دانشبنیان شد.»
وی با بیان اینکه تولیدات این شرکت محصولات مصرفی دندانپزشکی هستند، توضیح داد: «اسید ۳۷ درصد، سمان mta، خمیر جرمگیری، آر سی پرب، ادتا ۱۷ درصد، فورموکروزول، اوژنول، ژل بیحسی و خمیر جرمگیری از جمله محصولات این شرکت هستند.»
جدایی با یادآوری اینکه هماکنون ۲۰ محصول دندانپزشکی تولید کردهاند که به تایید سازمان غذا و دارو رسیده است، اظهار داشت: «بهزودی سه محصول دیگر نیز به محصولات مجموعه افزوده خواهند شد که آنها را برای اولین بار در ایران تولید کردهایم.»
مدیرعامل شرکت مهام تجهیز پارلا همچنین مهمترین چالشهایی که همه شرکتها درگیر آن هستند را تامین نقدینگی و بوروکراسیهای دستوپاگیر ادارات دولتی دانست که بهویژه برای شرکتهای دانشبنیان نوپا بسیار دشوار هستند.
وی مهمترین انتظاری که از مسئولان دارد را مدیریت مقوله واردات دانست و اظهار داشت: «ما بهعنوان شرکت دانشبنیان تولیدکننده مواد دندانپزشکی توان تامین نیاز کشور را داریم، اما با این وجود راههای واردات به ایران باز است.»
جدایی در تکمیل توضیح خود اضافه کرد: «یک تولیدکننده ایرانی دیگر نیز وجود دارد که چند مورد از همین محصولات را تولید و عرضه میکند؛ بنابراین میتوانیم، بهراحتی بازار را پوشش دهیم.»
وی با انتقاد از اینکه هیچگونه حمایتی از تولیدکنندگان دانشبنیان نمیشود، گفت: «فقط در حرف و نمایش و آمار از حمایت از دانشبنیانها دم میزنند؛ ما پول و تسهیلات نمیخواهیم بلکه یکسری از زیرساختها مانند ممنوعیت واردات را فراهم کنند.»
جدایی ادامه داد: «چراکه واردات که ممنوع شود، جلوی قاچاق این محصولات هم گرفته خواهد شد و ناخودآگاه شرکتهای داخلی رشد میکنند.»
بهگفته این تولیدکننده، اگر جلوی واردات گرفته نمیشود، حداقل تعرفه محصولات خارجی را افزایش دهند تا با قیمت بالاتری وارد ایران شوند؛ اینگونه فقط یکسری افراد خاص میتوانند از آنها استفاده کنند.
مدیرعامل شرکت مهام تجهیز پارلا درباره وضعیت نمایشگاه نیز توضیح داد: «نمایشگاه یک بار ناگهانی و بدون اطلاعرسانی قبلی کنسل شد.»
وی درباره کیفیت نمایشگاه نیز گفت: «نمایشگاه در سطح دانشجویی است و چندان مرتبط با فیلد کاری ما نیست؛ گذشته از این امیدوار بودیم مسئولان به نمایشگاه بیایند تا مشکلات و دغدغههایمان را با آنها در میان بگذاریم که تا این لحظه خبری نشده است.»
دیدگاه ها