جان‌هاي عزيزي كه فداي 3000 تومان ناقابل مي‌شوند!
رييس كميته توليدكنندگان باند و گاز جراحي انجمن تجهيزات پزشكي با هشدار نسبت به تبعات فاجعه بار بي توجهي به استانداردهاي ضروري اين قبيل وسايل كه مي‌توانند باعث انتقال عفونت‌هاي مرگبار شوند، گفت: كل هزينه خريد باكيفيت‌ترين گازهاي جراحي مورد استفاده در هر جراحي حداکثر سه هزار تومان است كه در مقابل هزينه‌هاي چند ميليوني دريافتي براي اعمال جراحي فوق العاده ناچيز است البته بي دقتي كادر درمان و مسوولان خريد بيمارستان‌ها به اين مساله مي‌تواند بيماران را با عفونت‌هاي مرگبار مواجه كند.
مهندس اصغر توفيقي كه در حاشيه سومين كنگره تخصصي استانداردهاي تجهيزات پزشكي و مواد حوزه كنترل عفونت و استريليزاسيون با خبرنگار ايسنا سخن مي‌گفت، خاطرنشان كرد: «گازهاي جراحي بي‌كيفيت به دليل تماس مستقيم با محل جراحت و خون از مهم‌ترين عوامل بروز عفونت‌هاي بيمارستاني هستند كه طبق برآوردهاي، سالانه درصد بالايي از بيماران بستري در بيمارستان‌هاي كشور به آن گرفتار مي‌شوند.»
وي تصريح كرد: «در توليد گازهاي جراحي در مرحله رنگ‌بري معمولا از سه نوع مواد سفيد‌کننده استفاده مي‌شود كه تنها ماده مناسب، آب اكسيژنه است كه در کنار سفيد‌کنندگي بسيار خوب باعث از بين رفتن ميکروارگانيسم‌ها و جلوگيري از عفونت‌هاي پس از عمل و يا زخم بيمار نيز مي‌شود. با اين حال به دليل گراني نسبي، توليد‌کنندگان گازهاي جراحي بي كيفيت براي كسب اندكي سود بيشتر به جاي اين ماده مناسب از آب ژاول يا سفيدكننده نوري استفاده مي‌كنند.»
توفيقي خاطرنشان كرد: «آب ژاول (هيپوکلريد سديم) ماده نسبتا ارزاني است كه با وجود خاصيت سفيد‌کنندگي، باعث کاهش مقاومت الياف پنبه و ايجاد پرز مي‌شود كه مي‌تواند پس از مصرف گاز وارد خون بيمار شده و زمينه ساز بروز عفونت شود.»
سفيد‌کننده نوري هم ماده پودري شکلي است كه به دليل حلقه بنزني که در فرمول آن به کار رفته، سرطان‌زا بوده و كاربرد آن در کالاهايي که به صورت مستقيم روي زخم و يا در مجاورت خون قرار مي‌گيرند، مجاز نيست.
رييس كميته توليدكنندگان پنبه هيدروفيل انجمن صنايع نساجي تصريح كرد: «در مرحله‌ي اول توليد گازهاي جراحي هم كه چربي‌زدايي يا همان هيدروفيل کردن پارچه تنظيف است، برخي توليدكننده‌ها به جاي استفاده از تركيب مواد شوينده با کيفيت و پاک‌کننده‌ها به همراه آب نرم با COD نزديک به صفر و درجه حرارت حدود 135 درجه سانتي گراد كه عملکرد مناسب‌تر مواد شوينده شيميايي را باعث مي‌شود از سيستم‌هاي حوضچه‌اي مخصوص صنايع نساجي كه دماي آن ها از 100 درجه سانتي گراد بالاتر نمي‌رود استفاده مي‌كنند كه ضمن باقي گذاردن مقادير قابل توجهي از ميكروارگانيسم‌هاي عفونت زا در سطح پارچه، توليد‌کننده را به استفاده بيشتر از مواد شيميايي سوق مي‌دهد كه نتيجه آن هم کاهش مقاومت الياف و پرزدار شدن آن‌ها و در نهايت افزايش احتمال چسبندگي و عفونت بعد از عمل است.»
اين كارشناس توليد گاز و باند جراحي تصريح كرد: «مشكل ديگري كه در گازهاي جراحي غيراستاندارد و بي كيفيت وجود دارد به مرحله شست‌وشو و خنثي‌سازي محيط پارچه برمي‌گردد. در صورتي که گاز جراحي pH قليايي داشته باشد علاوه بر زخم يا التهابي که در سطح پوست ايجاد مي‌کند، باعث ديرجوش خوردن زخم شده و احتمال ايجاد عفونت را در محيط بيمارستاني بسيار بالا مي‌برد.»
توفيقي تصريح كرد: «متاسفانه بعضي از توليد‌کنندگان در فرآيند توليد جهت ناکارآمد کردن تست سطح فعال که براي تشخيص حضور صابون انجام مي‌شود، از ماده‌اي به نام «ضد کف» استفاده مي‌کند که در نهايت مي‌تواند پس از استفاده در اعمال جراحي، باعث ايجاد عفونت شديد بيمار شود.»
وي تصريح كرد: «يک بچ توليد گاز جراحي حدود چهار ساعت است که آن را با استفاده از ضد کف مي‌توان در يک ساعت و نيم انجام داد که مصرف آب، برق و گاز را بسيار کم خواهد کرد، هزينه هاي نيروي انساني و توليدي بسيار پايين خواهد آمد و قيمت تمام شده توليد را بسيار پايين مي‌آورد كه اين مساله باعث شده، توليدكنندگان سودجو از اين شيوه کاملا غيراصولي و غيرانساني استفاده كنند.»
توفيقي ابراز اميدواري كرد كه با اطلاع رساني و كنترل دقيق مراکز نظارتي مثل سازمان استاندارد و اداره کل تجهيزات پزشکي از كاربرد اين شيوه غيرمجاز از سوي توليدكنندگان گاز و باند جراحي جلوگيري شود.
رييس كميته توليدكنندگان باند و گاز جراحي انجمن تجهيزات پزشكي در ادامه در پاسخ به اين سوال كه با توجه به استريل شدن گاز و باند در بيمارستان‌ها آلودگي ايجاد شده در فرايند توليد باند و گاز چگونه به بيماران منتقل مي‌شود، گفت: «براساس مستندات علمي، برخي از ناخالصي هاي موجود در گاز جراحي، حتي پس از استريل هم از بين نرفته و اثرات منفي قابل توجهي را بر بيمار برجاي مي‌گذارند. نكته ديگر بي توجهي به بار آلودگي ميكروبي باند و گازهاي جراحي است.»
در آزمايشگاه ميکروبيولوژي مشاهده شده علي رغم توليد گازهاي باكيفيت که حداکثرCFU 200 آلودگي دارند گازهاي جراحي بي كيفيتي در کشور توليد مي‌شوند که ميزان آلودگي آن‌ها بسيار زياد و غيرقابل شمارش است و متاسفانه همه اين گازها با روشي يکسان استريل مي‌شوند که نتيجه قطعي آن چيزي جز ورود مقدار قابل توجهي لاشه ميکروب و احتمالا سموم بدن آن‌ها به خون بيمار و بروز تب و عفونت بيمار، نمي‌تواند باشد؛ از اين‌رو توصيه مي‌شود که حدي براي آلودگي گاز جراحي، آن هم قبل از استريل تعيين و رعايت شود، آنچنان که سازمان انرژي اتمي در اقلام تحويلي براي استريل اين مساله را رعايت مي‌كند.
اين كارشناس توليد باند و گاز جراحي تصريح كرد: «رعايت دقيق استانداردهاي ويژه در توليد کالاهاي يکبار مصرف پزشکي به ويژه گاز جراحي که مستقيما با خون بيمار در تماس است از اهميتي فوق العاده برخوردار است با اين حال ظاهر نسبتا ساده تر اين قبيل ملزومات در مقايسه با تجهيزات پيشرفته پزشكي باعث شده كه نسبت به اهميت اين مساله تا حد زيادي كم توجهي شود در حالي كه توليد گازهاي جراحي مشمول 26 مورد ويژگي‌هاي استاندارد در داخل کارخانه است که بيش از 60 درصد آن در آزمايشگاه با تجهيزات آزمايشگاهي، مواد آزمايشگاهي و کارشناس دوره ديده قابل تشخيص است. توليد گازهاي جراحي فرايندي بسيار تخصصي و پيچيده است، زيرا جنس پارچه گاز بايد از نوع نخ پنبه‌اي باشد. الياف پنبه کشت شده در مناطق مختلف داراي درصد مواد آلي، مواد زائد و معدني متفاوتي است و براي خارج‌کردن همه آن‌ها نياز به فرمول ويژه و خاص آن نوع است.»
توفيقي با اشاره به اين كه مصرف كننده اصلي گازهاي جراحي نه بيماران و افراد عادي كه پزشكان، كادر درماني و مهم‌تر از همه مسوولان خريد بيمارستان‌ها هستند بر ضرورت توجه متعهدانه اين گروه‌ها به كاربرد محصولات كاملا استاندارد و با كيفيت تاكيد كرد و از آن‌ها خواست به خاطر اندكي تفاوت قيمت كه در مجموعه هزينه‌هاي درمان حقيقتا ناچيز است جان بيماران را در معرض خطر قرار ندهند.
وي در پايان ابراز اميدواري كرد برگزاري كنگره تخصصي استانداردهاي تجهيزات پزشكي و مواد حوزه كنترل عفونت و استريليزاسيون زمينه ساز آشنايي هر چه بيشتر جامعه خصوصا فعالان حوزه توليد تجهيزات پزشكي و مراكز بيمارستاني و درماني با اهميت اين مباحث و كاهش لطمات ناشي از بي توجهي به اين حوزه‌هاي حياتي باشد.
دیدگاه ها