مهندسي پزشکي تلاش و پشتکار مي طلبد

نویسنده: بيتا بهروان – کارشناس مهندسي پزشکي- دانشگاه آزاد اسلامي واحد دزفول

مهندس مسلم بگل کارشناس ارشد مهندسي پزشکي بيوالکتريک و استاد دانشگاه آزاد واحد دزفول ميهمان اين شماره ماهنامه مهندسي پزشکي بود. مسلم بگل تحصيلات دوره کارشناسي خود را در دانشگاه آزاد دزفول در رشته مهندسي پزشکي بيوالکتريک سال 83 آغاز کرد و سال 87  در مقطع کارشناسي ارشد رشته مهندسي پزشکي گرايش بيوالکتريک دانشگاه علوم و تحقيقات تهران مشغول به تحصيل شد. وي در ترم آخر کارشناسي ارشد در يک شرکت معتبر مهندسي پزشکي مشغول به کار شد و هم اکنون در حوزه هاي تخصصي بيهوشي و تنفسي مشغول به فعاليت است. از سال 90 در اين دانشگاه مشغول به تدريس بوده و از سال 83  نيز اقدام به تاسيس يک سايت با عنوان www.dezmed.com کرد که مورد توجه بسياري از مهندسان پزشکي واقع شد.

مهندس بگل  در گفتگو با ماهنامه در باره شيوه هاي تدريس خود گفت: «به نظر من يک استاد بايد قادر باشد ضمن ترسيم فضاي علمي و آموزشي درس، بيان دقيقي از واقعيات علمي و کاربردي مطالب داشته باشد تا صرفا فقط بيان يک سري اطلاعات به دانشجو نباشد. بنابراين، نکته بسيار مهم اين است که دانشجويان رشته ي مهندسي پزشکي مطالب را به صورت علمي و عملي فرا گيرند در غير اين صورت تفاوت ما با کسي که فقط تجربه ي کار بدون علم در زمينه تجهيزات پزشکي دارد، چيست؟
وي در خصوص تفاوت دانشجويان مهندسي پزشکي با ساير دانشجويان از نظر علمي و شغلي افزود: «تفاوت اين رشته با ساير رشته هاي فني در اين است که اصولا مهندسي پزشکي، يک رشته ي بين رشته اي و تلفيقي است از برق و پزشکي (بيوالکتريک)، مکانيک و پزشکي (بيومکانيک)، شيمي و پزشکي (بيومتريال) و…  که همين امر به نوبه ي خود، جذابيت اين رشته را دو چندان مي کند. به لحاظ شغلي هم هر رشته و گرايش جايگاه شغلي خاص خودش را دارد. اما اعتقاد من بر اين است که انسان براي هر چيزي که تلاش کند، مي تواند در آن کار موفق باشد.»
وي همچنين در پاسخ به اين سوال که لازمه پيشرفت کشور و
هم رديف شدن با  کشور هاي سازنده تجهيزات پزشکي پيشرفته  چيست اظهارداشت: گام اول خود باوري، دوم به دست آوردن دانش علمي تجهيزات و سوم پشتکار خوب جهت رسيدن به توليد با کيفيت راز همرديف شدن با کشورهاي تراز اول تجهيزات پزشکي دنيا است. با اين حال شايد براي شما جالب باشد که ساخت بسياري از تجهيزات پزشکي از برخي تجهيزات الکتريکي به مراتب ساده تر است! اما چون اسم تجهيزات پزشکي را يدک مي کشد، معمولا دست نيافتني تصور مي شود. ما در حال حاضر قادريم بسياري از اين تجهيزات نظير دستگاه الکتروکارديوگراف، مانيتورينگ، ونتيلاتور، بيهوشي، الکتروانسفالوگرافي، تجهيرات فيزيوتراپي و…  را در داخل توليد کنيم پس اين امر به آن معناست که اين کار شدني و ممکن است.
وي در مورد ارزيابي از دروس رشته مهندسي پزشکي و دانشجويان اين رشته گفت: از ديدگاه من دروس دانشگاهي لازم هستند اما کافي نيستند، چرا که ما تنها با خواندن چند واحد درسي مهندس و متخصص نمي شويم بلکه بايد مطالعات گسترده تري داشته باشيم و از تجربيات علمي ديگران بهره جوييم. همچنين به اين نکته واقف باشيم که فضاي دانشگاه و اساتيد و امکانات دانشگاه، به مثابه سکوي پرتابي است که پس از اين پرتاب، هدايت زندگي به دست ماست، اين که قرار است در آينده چه چيزي براي ما رقم بخورد به يقين از تلاش هاي فوق برنامه خودمان است. متاسفانه ما ياد گرفته ايم که وقتي در کارمان به مشکلي برمي خوريم، سريعا انگشت اتهام را به سمت دانشگاه و سيستم آموزشي آن مي گيريم، غافل از اين که کم کاري از سمت خودمان بوده که انتظار داشته ايم همه ي آن چيزي را که در کار لازم داريم، از دل چند کتاب و صحبت استاد بيرون بکشيم. ولي فضاي آموزشي يک ظرفيت زماني محدودي دارد و بيشتر از يک حدي نمي شود مطلب گفت و محدوديت زمان اين اجازه را به اساتيدمان نمي دهد.
وي در باره اقداماتي که بايد براي کاربردي کردن دروس رشته مهندسي پزشکي انجام داد عنوان کرد: «به نظر من يک دانشجو براي موفقيت در اين رشته بايد تلاش کند تا دنبال واقعيت ها بگردد، اگر دروس به يک دستگاهي اشاره کند که راجع به آن اطلاعي نداشت، در دسترس ترين چيز را که همان اينترنت است انتخاب کند و حداقل تصويري از اين دستگاه و نحوه ي عملکرد آن را مطالعه کند. اين ساده ترين و پايه اي ترين کار است که مي توان انجام داد.»
وي در ادامه افزود: «خوشبختانه سيستم آموزشي رشته مهندسي پزشکي در دانشگاه آزاد به سمت کاربردي شدن و عملي شدن دروس پيش رفته است. ارايه ي درس هايي نظير کارگاه آموزشي آشنايي با مراکز بهداشتي و درماني و همچنين درس بسيار مفيد کارگاه تجهيزات پزشکي که در اين درس، دانشجويان به طور عملي با تجهيزات پزشکي آشنا شده و نکات رايج تعميرات آن ها را فرا مي گيرند، بسيار مفيد است.»
مهندس بگل در مورد اين که توليد کدام دستگاه ها در داخل کشور داراي اولويت بيشتري است عنوان کرد: «اداره کل تجهيزات پزشکي در سايت خود www.imed.ir ليست اولويت هاي توليد دستگاه در حوزه تجهيزات پزشکي را که ضرورت دارد در داخل کشور توليد شود و از درجه اهميت بيشتري برخوردارند بيان کرده است. در اين ليست تجهيزاتي چون استنت هاي قلبي، دريچه هاي قلبي، ديفيبريلاتور، پيس ميکر، سونوگرافي، پمپ تزريق، سل کانتر و… از اهميت زيادي برخوردارند و لازم است جهت توليد اين تجهيزات در داخل کشور همت بيشتري شود.

استاد بگل در بخش ديگري از اين مصاحبه در ارتباط با ادامه تحصيل در خارج از کشور افزود: دانشجويان دوره کارشناسي بهتر است که  حتماً براي ادامه تحصيل در مقطع ارشد اقدام کنند. چراکه فرصت هاي زيادي به لحاظ کاري و علمي در مقاطع بالاتر وجود دارد که لازم مي دانم با تاکيد ويژه اي اين موضوع را بيان کنم. راجع به ادامه تحصيل در خارج از کشور نظر خاصي ندارم، شايد براي بعضي ها يک فرصت باشد اما براي بعضي ها هم برعکس! مي تواند موجبات عدم پيشرفت را رقم بزند، بنابراين بايد ابتدا کليه شرايط خودشان و کشوري را که مي خواهند در آن ادامه تحصيل دهند ارزيابي کنند و بعد اقدام کنند. با اين وجود يکي از نياز هاي اصلي دانشجويان در زمينه مهندسي پزشکي کمبود منابع آموزشي در اين حوزه است. همواره دانشجويان و فارغ التحصيلان از اين نکته گله مند بوده اند که چرا منابع آموزشي براي رشته مهندسي پزشکي کم است، لذا ما اقدام به تاليف کتاب ها و مجموعه هاي آموزشي تحت عنوان گروه آموزش سينادرمان (www.sinadarman.com) کرديم از جمله:
 نويسندگي و چاپ کتاب «تجهيزات عمومي بيمارستاني و کلينيک هاي پزشکي»، انتشارات دوستدار، 1392، که اين کتاب
هم اکنون در دانشگاه آزاد اسلامي واحد دزفول و چند دانشگاه ديگر به عنوان منبع درسي تدريس مي شود.
نويسندگي و چاپ کتاب «الکترونيک کاربردي ويژه ي تعميرات تجهيزات پزشکي»، انتشارات معتبر، 1393.
طراحي و توليد فيلم آموزشي «فيلم آشنايي با کاربري و نحوه تعميرات ست معاينه عمومي»، 1392.
طراحي و توليد مجموعه اختصاصي «فيلم آموزش جامع قطعات الکترونيکي، ويژه تعميرات تجهيزات پزشکي»، 1393.
نويسندگي و چاپ کتاب «راهنماي تجهيزات عمومي بيمارستاني و کلينيک هاي پزشکي»، انتشارات هومهر، 1391  و…
در اين مجموعه ها و کتب سعي شده است مطالب به شيوه اي ملموس و قابل فهم بيان شود تا مورد استفاده همه دانشجويان و فارغ التحصيلان قرار گيرد. چند کتاب ديگر هم در دست تاليف دارم که هر کدام به نوعي گوشه اي از نياز مهندسان پزشکي عزيز را برطرف خواهد کرد.

استادبگل در ادامه همچنين در خصوص اهداف و برنامه هاي آتي خود گفت: «رشته مهندسي پزشکي رشته اي بسيار جذاب است و هر ايده اي در آن نو و جديد است. اين موضوع علاقه همه مهندسان پزشکي را به آن دو چندان کرده است. قطعاً بنده هم مانند بقيه دوستان ايده هاي بسيار خوب و مفيدي براي اين رشته در ذهن دارم، که بسياري از آنها انجام شده و برخي از آنها در حال انجام است و بسياري از آنها هم انجامشان نياز به برخي مقدمات و اقدامات اوليه دارد. به عنوان مثال يکي از اهداف اينجانب و مجموعه سينادرمان که هم اکنون به عنوان مدير آموزش آن در حال فعاليت هستم، تهيه فيلم هاي آموزشي در زمينه آشنايي و تعميرات تجهيزات پزشکي است که اين کار، بر روي بسياري از تجهيزات پزشکي انجام شده و در حال افکت گذاري و تدوين است. همچنين تهيه کتبي که همه مهندسان پزشکي عزيز براي آشنايي بيشتر با اين رشته و
زمينه هاي کاري آن لازم دارند. خبرهاي خوبي از اين مجموعه به زودي به اطلاع مهندسان پزشکي خواهد رسيد. مجموعه هايي که صرفاً از روي علاقه تهيه شده و جهت کمک و تلاش جهت ارتقاي سطح علمي جامعه عزيز مهندسي پزشکي تهيه شده اند.»
و کلام آخراينکه من بيشتر اوقات جلسات پاياني هر ترم، با دانشجويان راجع به کار، آينده شغلي، درس، مقاله و… گفتگو مي کنم. اين توضيحات در قالب نوشته نمي گنجد. اما اگر بخواهم مختصر بيان کنم اين است که، در ابتدا تلاش کنيد خودتان را به مدارج بالاتر برسانيد چرا که هر سطح تحصيلي فرصت هاي شغلي و آينده خاص خودش را دارد. در محيط هاي آکادميک نيز تلاش کنيد تا با انجام کارهاي تحقيقاتي نظير مقاله، کتاب و…، يک رزومه و سابقه علمي خوبي از خودتان به جاي بگذاريد و در بحث آينده شغلي هم تلاش کنيد تا ضمن تحصيل، با زواياي کار و بازار کار اين رشته بيشتر آشنا شويد. به اعتقاد من رشته مهندسي پزشکي آينده شغلي خوب و مساعدي دارد که فقط تلاش و پشتکار کافي را مي طلبد.

با تشکر از مهندس مسلم بگل که دراين گفتگو شرکت کرد.
راه هاي ارتباطي شما عزيزان با مهندس مسلم بگل:

www.dezmed.com
www.sinadarman.com
mbegol@yahoo.com