بحث داده‌های سلامت یا Health Data موضوعی نه چندان جدید است که با پیشرفت موضوعاتی مانند علوم انفورماتیک، ابرداده‌ها و سلامت همگانی روز به روز از ارزش بیشتری برخوردار می‌شود. با شروع کار سامانه‌های ضبط گزارشات الکترونیکی سلامت (Electronic Health Record-EHR) ملموس‌ترین مثال داده‌های سلامت در واقع می‌توانند شامل تمام آن چیزی باشند که در طول چکاپ ها، غربالگری‌ها یا دوره‌های درمانی در سامانه ثبت شده است. سایت‌های مختلف با شیوه‌هایی مختلف این اطلاعات را جمع آوری می‌کنند. در ادامه می‌توانید با چالش‌ها و روش‌های اشتراک گذاری داده‌های حوزه سلامت بیشتر آشنا شوید.
تعریف اشتراک گذاری داده‌های سلامت
همه ما با مقوله اشتراک گذاری آشنا و به نوعی در ارتباط هستیم. گهگاه افکار خود را با دیگران بر بستر اینترنت به اشتراک می‌گذاریم. بعضی از ما روزانه توییت می‌کنیم، شاید عکسی از اتفاقی روی شبکه‌های اجتماعی آپلود کنیم، بعضی از ما کد برنامه نویسی که نوشتیم را روی گیت هاب به اشتراک می‌گذاریم، شاید هم دانش خودمان راجع به یک مسئله‌ای را روی ویکیپدیا با بقیه به اشتراک بگذاریم. در مکالمات روزانه تجربه‌های شخصی خود را با دوستانمان به اشتراک می‌گذاریم. اکثراً چیزی که در این اشتراک گذاری‌ها وجود دارد شامل نشر و بازگویی‌هایی است که به مجموعه دانایی افراد مشترک چه نادرست و چه درست اضافه میکند. اما زندگی روزمره ما علاوه بر تمامی آنچه خود ما به صورت فعالانه با بقیه به اشتراک می‌گذاریم در بر دارنده داده‌ها و اطلاعاتی است که هم قابلیت به اشتراک گذاری را دارند و هم اشتراک گذاری آن‌ها می‌تواند به نفع خود ما یا در ابعاد بزرگتر به نفع کل مردم دنیا باشد. علائم حیاتی آخرین باری که برای اهدای خون به سازمان هلال احمر مراجعه شده، جواب آزمایش خون و ادراری که هفته گذشته انجام شده، تعداد قدم‌هایی که سنسور گوشی از پیاده روی دیروز شمرده بود و حتی اطلاعاتی که در غربالگری دو سال پیش دیابت ثبت شده است، همه و همه اطلاعات و داده‌هایی هستند که اکثر ما حداقل ماهی یکبار آن را تغییر می‌دهیم یا موضوعی جدید به آن اضافه می‌کنیم. اشتراک گذاری داده‌های سلامت به زبان ساده به معنی اجازه به شرکت‌ها، سازمان‌ها و حتی دولت‌ها برای استفاده از این دست از اطلاعات برای اهدافی است که در ادامه توضیح داده می‌شود.
اهمیت اشتراک گذاری داده در زمینه سلامت
داده‌های سلامت در دنیای امروز به اندازه میکروسکوپ در دوران پاستور برای علوم پزشکی اهمیت دارد. این جمله نخستینِ مقاله‌ای برای تحلیل اهمیت اشتراک گذاری داده‌های حوزه سلامت بود. ابر داده‌های سلامت می‌توانند در بسیاری از حوزه‌ها به بشر کمک کنند. در ادامه به برخی از این حوزه‌ها نگاهی خواهیم داشتیم.
1- ایجاد بستری مناسب برای افراد متخصص در حوزه علوم پزشکی جهت ارائه تشخیص، درمان و حتی اصول پیشگیری بهتر با توجه به داده‌های موجود
2- این داده‌های آماده می‌توانند به خوراکی برای محققان و مقالات تحقیقاتی تبدیل شوند که با تحلیل این داده‌ها بر روی نمودارهای مختلف یا محیط‌های مختلف به دنبال کشف علیت یا هم بستگی هستند.
3- یکی از رو به رشدترین و پیشتازان تمامی علوم، یاری هوش مصنوعی جهت اتوماسیون فرایندهای فکری است که تا به حال بشر خود مجبور به انجام آن بود. اما پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی نیازمند وجود نمونه گزارش‌های فراوانی است که هوش مصنوعی به واسطه آن‌ها بتواند بهتر و دقیقتر بیماری یا شرایط موجود را تمیز دهد، مشخص است که اشتراک گذاری داده‌ها می‌تواند به این پروسه کمک شایان توجهی کند.
4- نتیجه دیگر اشتراک گذاری داده‌های سلامت در مرحله بعد، ایجاد پایگاهی از داده برای همان فرد است که در آن به تمامی گزارشات و داده‌های سلامت خود دسترسی دارد و می‌تواند اجازه دسترسی را به شخص ثالث بدهد (شخص ثالث می‌تواند برنامه‌های سلامتی روی تلفن هوشمند شخص باشد). از این اطلاعات جهت بهینه سازی پیشنهادات و سبک زندگی استفاده می‌شود.
سیاست‌ها و قوانین موجود در اشتراک گذاری داده‌های سلامت
نه تنها پایبندی به سوگندنامه بقراط بلکه قوانین و چارت‌های موجود در اخلاق پزشکی به هیچ یک از کارکنان این حوزه اجازه به اشتراک گذاری داده‌های سلامت یک فرد را نمی‌دهد. از این گذشته اکثراً افراد حاضر به اشتراک گذاری اطلاعات مربوط به سلامت و بهداشت شخصی خودشان با دیگران نیستند. پاسخ به این پرسش در شرکت‌ها و دولت‌های مختلف به نظر متفاوت است که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود.
1- هویت زدایی یکی از اصولی است که برای داده‌هایی در ابعاد بزرگتر به وسیله نهادهای دولتی یا شرکت‌های خصوصی پیاده سازی می‌شود. ایده ساده است: زمانی که هویت از یک داده پاک شود – مثلاً هنگامی که از اطلاعات مربوط به مراجعه فرد به بیمارستان مواردی مثل نام و نام خوانوادگی و آدرس و کد ملی پاک شود دیگر حتی نیازی به رضایت فرد (در برخی از قوانین) برای به اشتراک گذاری داده نیست.
2- در ابعاد کوچکتر می‌توان شرکت‌هایی مانند اپل را مثال زد که با قراردادهایی با بیمارستان‌ها و مراکز ارائه خدمات درمانی کوچکتر، داده‌های کاربران را تنها برای خودشان و در کنار برنامه‌هایی مانند ای هلث (iHealth) استفاده می‌کنند که این احتمالاً تنگناهای قانونی کمتری برای شرکت دخیل ایجاد میکند.
داده‌هایی که در این پایگاه‌ها موجود هستند هویت دارند و محققان و افرادی از این اطلاعات استفاده می‌کنند اما این اطلاعات را به صورت بی‌هویت مشاهده می‌کنند که تأثیر آنچنانی در پیشرفت تحقیق محقق و یادگیری هوش مصنوعی ندارد. با اینحال همچنان این اطلاعات نیازمند روش‌های سخت حفاظتی جهت تضمین امنیت اطلاعات هستند که در این مسیر شرکت‌هایی مثل Iryo با به کارگیری تکنولوژی بلاک چین، به خوبی از پس تضمین امنیت داده‌ها بر آمده است.
شرکت‌های مختلف از روش‌های مختلفی جهت مستندسازی و تضمین امنیت اطلاعات استفاده می‌کنند که موارد بالا تنها بخشی از آن‌ها است.
در حال حاضر استارتاپ ها و شرکت‌هایی که در حوزه جمع آوری و به اشتراک گذاری داده‌های سلامت فعالیت می‌کنند اکثراً با RESTful API ها به افراد یا سازمان‌هایی که در حوزه سلامت فعالیت می‌کنند قدرت بارگذاری و بارگیری اطلاعات را می‌دهند. گرچه به کارگیری این دست از تکنولوژی‌ها راه را برای بارگذاری هر نوع از اطلاعات بازتر میکند اما بخش کمی از افراد و سازمان‌ها حاضر به پرداخت هزینه‌ای برای وارد شدن به این مجموعه می‌شوند. از طرفی وجود و گاهی هم عدم وجود نظارت‌ها در حوزه سیاست‌ها و امنیت اطلاعات کار را برای شرکت‌های شخص ثالث در جهت به کارگیری این اطلاعات سخت‌تر میکند. موردی که گریز ناپذیر است، نیاز علوم پزشکی به ابر داده‌های دسته بندی شده برای پیشرفت در حوزه‌های تشخیص و درمان یا هوش مصنوعی است، بنابراین در آینده شاهد سرمایه گذاری‌های کلان‌تر در این زمینه و همچنین ایده پردازی‌های ناب‌تر از طرف محققان و متخصصان این حوزه خواهیم بود.
رایانش ابری در حوزه سلامت الکترونیک
امروزه رایانش ابری یا Cloud Computing بحث جذابی در حوزه تکنولوژی است. این فناوری در حوزه پزشکی و درمانی نیز وارد شده و پیشرفت چشم گیری داشته است. در ادامه تحقیق به بررسی رایانش ابری، مزایا و معایب آن در حوزه سلامت و پزشکی و درمانی پرداخته می‌شود.
رایانش ابری تکنولوژی است که با فضایی که در اختیار شما قرار می‌دهد به شما امکان می‌دهد با استفاده از بستر اینترنت به ارائه خدماتی رایانه‌ای شامل سرورها، فضای ذخیره سازی و بکاپ داده‌ها، پایگاه داده، نرم افزار، سازماندهی وبسایت و تجزیه و تحلیل برای ارائه الگوها بپردازید. در واقع با استفاده از این فناوری دیگر نیازی به تجهیزات سخت افزاری خاص و کانفیگ آن ندارید. همچنین همیشه سرویس شما در دسترس است و می‌توانید با هر نوع دستگاهی به آن متصل شوید.
منابع سرویس‌های انتخابی مجازی است و کاربر می‌تواند بر اساس نیاز خود سرویس مورد نظر را انتخاب کند. این انتخاب نیازی به افزایش منابع و تجهیزات نیز ندارد. رایانش ابری دارای ۳ نوع مختلف ابر خصوصی، ابر عمومی و ابر ترکیبی یا هیبرید کلود است.
عوامل مؤثر بر به کار گیری رایانش ابری در سلامت الکترونیک
از آنجا که فناوری رایانش ابری در همه حوزه‌ها در حال استفاده است صنعت پزشکی و درمانی نیز از استفاده از این تکنولوژی بهرمند شده است. کلود در حوزه سلامت تحول بزرگی ایجاد کرده و باعث تغییر ساختار سیستم‌های اطلاعاتی بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها و کلینیک‌ها شده است. به این صورت که با استفاده از کلود و نرم افزارهای پزشکی اطلاعات بیماران جامع و کامل در دسترس قرار گرفته است. همچنین برای مواردی که نیاز به نظر چندین پزشک است دیگر نیاز به برگزاری جلسات نیست و به راحتی با استفاده از فناوری رایانش ابری می‌توان در هر زمان به امور رسیدگی کرد.
عوامل مؤثر بر به کار گیری کلود در سلامت الکترونیک شامل عامل انسانی، عوامل سازمانی، عوامل تکنولوژیکی، عوامل محیطی، روش شناسی پژوهش، جامعه آماری و روش نمونه گیری، ابزار گردآوری داده‌ها، فرایند سلسله مراتبی فازی و محاسبه فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی با استفاده از روش چانگ هستند. همچنین با فراگیر شدن این تکنولوژی در سراسر دنیا، افرادی که نیاز به پزشک و درمان دارند ولی در مناطقی ساکن هستند که دسترسی به امکانات پزشکی نیست، می‌توانند از خدمات پزشکی از راه دور استفاده کنند. این سیستم همکاری پزشکان و به اشتراک گذاری یافته‌های جدید پزشکی را نیز ساده‌تر میکند.
مزایای رایانش ابری
رایانش ابری مزایای زیادی دارد که عبارتند از: کاهش هزینه، امنیت بالا، پویایی، مطمئن بودن، افزایش سرعت، به روز رسانی خودکار، تعبیه و اجرای آسان، دسترسی آسان و همیشگی، بازیابی مؤثر اطلاعات
معایب رایانش ابری
رایانش ابری همانند همه فناوری‌ها معایبی نیز دارد که شامل موارد زیر است:
کنترل محدود، وابستگی به فروشنده، ایجاد اختلال و عدم دسترسی به سرویس، مشکل پهنای باند، عدم فراوانی سرویس‌های کلود و نیاز به تهیه نسخه پشتیبان
تأثیر بلاک‌چین در سلامت و پزشکی
امروزه، یکی از بیشترین و مهم‌ترین کلماتی که در حوزه فناوری پزشکی مطرح می‌شود، «بلاک‌چین» است. به زبان ساده، بلاک‌چین پتانسیل ایجاد یک انقلاب در مراقبت‌های بهداشتی را دارد. با استقرار کامل آن، بیماران می‌توانند به طور حقیقی به مرکز توجه همه عملیات‌های درمانی تبدیل شوند که این امر به نوبه خود به طور کامل با امنیت، حریم خصوصی و دسترسی بهتر توامان خواهد بود. اما بلاک‌چین دقیقاً چگونه همه این قابلیت‌ها را در بلاک‌چین در سلامت و پزشکی فعال و قابل‌دسترس میکند؟ چگونه صنعت سلامت و بهداشت به طور کامل از این فناوری پیشرفته و توانمند استفاده میکند؟
بلاک‌چین می‌تواند به روش‌های مختلفی در صنعت پزشکی اعمال شود که منجر به کاهش بسیار زیاد هزینه‌ها و راه‌های جدید برای دسترسی بیماران به مراقبت‌های بهداشتی می‌شود. این عملکرد فوق‌العاده به‌واسطه باز بودن و امنیت بالای این فناوری است. برای تقویت و پیشبرد هرچه بهتر عصر رشد و نوآوری، همراه با ماهیت ترکیبی داده‌ها و نوآوری، فناوری‌های آینده‌نگر را می‌توان به کار برد.
شرکت‌های پیش‌گام فعال در حوزه بلاک‌چین در سلامت و پزشکی
در حال حاضر، شرکت‌های پیش‌گام در حال پی‌ریزی پایه‌های یک انقلاب بلاک‌چین در سلامت و پزشکی هستند. در ادامه به چگونگی انقلاب بلاک‌چین در سلامت و خدمات پزشکی با کمک ارائه مثال‌هایی از شرکت‌های فعال در این زمینه می‌پردازیم.
Chronicled: اشتراک‌گذاری داده‌های سلامت
صنعت پزشکی از ناتوانی در به اشتراک‌گذاری ایمن و دسترسی به داده‌های حساس بیمار به شدت آسیب دیده است. با این حال، بلاک‌چین در سلامت و پزشکی مقدار و تنظیم باز بودن دسترسی به اطلاعات را کاملاً تسهیل میکند در حالیکه تنها، بهترین استانداردهای امنیتی را برای قابلیت همکاری واقعی حفظ میکند. این امر به نوبه خود، به سیستم‌های اطلاعات سلامت اجازه می‌دهد تا در داخل کشورها و در سراسر مرزهای سازمانی باهم کار کنند تا ارائه مؤثر مراقبت‌های بهداشتی را برای افراد و جوامع پیش ببرند.
Chronicled از فناوری بلاک‌چین در شبکه MediLedger خود استفاده میکند تا شرکای تجاری و مؤسسات پزشکی را بیش از هر زمان دیگری به هم نزدیک کند. بدون تهدید دائمی مشکلات ارتباطی و سازمانی، فضایی برای نوآوری و توسعه صنعت بسیار بیشتر ایجاد شده است. از اتوماسیون فرایندهای زمانی پرمشغله گرفته تا مسئولیت‌پذیری بیشتر از سوی همه طرف‌ها، بلاک‌چین در حوزه سلامت و پزشکی، دنیای جدیدی از اعتماد و همکاری را امکان‌پذیر میکند.
Curisium: مدیریت بهتر و ایمن‌تر خدمات بهداشتی با کمک بلاک‌چین در سلامت و پزشکی
این شرکت فعال در حوزه سلامت که در سال ۲۰۲۰ توسط HealthVerity خریداری شد، از بلاک‌چین برای ایجاد بستری برای مذاکره تخفیف و مدیریت قرارداد استفاده میکند. همه در بخش مراقبت‌های بهداشتی می‌دانند که مذاکرات قرارداد تا چه حد می‌تواند پیچیده باشد، نه فقط در بحث، بلکه از نظر زمان و سختی آن‌ها.
با ایجاد سیستمی که این فرایند را ساده میکند، Curisium به ارائه‌دهندگان و پرداخت‌کنندگان اجازه می‌دهد تا در ترتیبات قراردادی نوآورانه که کارآمد و ایمن هستند، شرکت کنند. در مجموع، خرید HealthVerity منجر به سفارشی‌سازی گسترده و اتوماسیون یکپارچه گردشکارها شده است تا فرصت‌های گسترده‌تری را برای همکاری و صرفه‌جویی در هزینه‌ها در بلاک‌چین در سلامت و پزشکی برای همه طرف‌ها فراهم کند.
Ever: دسترسی کامل و دقیق به پرونده بیماران در بیمارستان‌ها با کمک بلاک‌چین و سلامت
این کمپانی که از ابتدا باهدف تقویت نوآوری ساخته شده است، دارای یک راه‌حل EHR است که می‌تواند به‌سرعت و به‌راحتی حتی در شبکه‌های بیمارستانی موجود اعمال شود. شبکه Ever با اتصال بیش از ۱۷۰ بیمارستان و ۵ میلیون بیمار، مجموعه نرم‌افزاری یکپارچه اما ماژولار را ارائه میکند که دارای تبادل اطلاعات امن و کاملاً قابل اعتماد، جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌های بزرگ و ابزارها و ویژگی‌های مبتنی بر یادگیری ماشینی/هوش مصنوعی است. Ever که در سال ۲۰۱۷ تأسیس شد، چشم‌انداز پزشکی تایلند را با شبکه بلاک‌چین در سلامت و پزشکی، داده‌محور و بیمار محور مدرن و مجهز کرده است. این بهترین امنیت را برای همه داده‌ها و طرف‌های متصل فراهم میکند و درعین حال ارتباط نزدیک و آسان با طرف‌های مورد اعتماد را نیز حفظ میکند که همه این موارد ذکر شده بر اساس یک‌پایه بلاک‌چین انعطاف‌پذیر، مقاوم در برابر تهدیدات آینده و مقیاس‌پذیر است.
Patientory: شفافیت در ارائه داده‌ها با استفاده از بلاک‌چین در سلامت و پزشکی
با کمک شبکه‌های بلاک‌چینی سازمان‌ها این اجازه را پیدا می‌کنند تا شفافیت و حریم خصوصی را به طور هم‌زمان برقرار کنند. به‌عبارت‌دیگر درعین‌حال که به پنهان کردن داده‌های حساس کاربران کمک می‌کنند، در صورت نیاز امکان دسترسی و اشتراک‌گذاری را نیز فراهم می‌کنند. مهاجمان که توسط راه‌حل‌های امنیتی پیشرفته محافظت می‌شوند، به قابلیت‌های محاسباتی گسترده‌ای نیاز دارند تا حتی سعی کنند یک شبکه مبتنی بر بلاک‌چین در سلامت و پزشکی را هدف قرار دهند و فرکانس، امکان و اثربخشی حملات را به‌شدت محدود کنند.
Patientory: از این مزیت در توسعه برنامه‌ها و خدمات بیمار محور استفاده میکند و به شرکت کنترل بیشتری بر رفاه آن‌ها می‌دهد. تاریخچه و داده‌های به‌روز بیمار، ردیابی و گزارش بیماری همه‌گیر، ارتباط ایمن با پرسنل مراقبت‌های بهداشتی تأیید شده و بسیاری موارد دیگر با مجموعه‌ای از راه‌حل‌های نوآورانه یک واقعیت است.
آینده‌ای روشن با نوآوری‌های بسیار تأثیرگذار با استفاده از بلاک‌چین در سلامت و پزشکی
یکی از جذاب‌ترین جنبه‌های فناوری بلاک‌چین، پایه رشد و ماژولار بودن آن است. اگرچه پیاده‌سازی اولیه آن با محدودیت‌های مشابه فناوری امروزی روبرو خواهد بود، اما ماهیت باز بلاک‌چین پیشرفت صنعت را برای سال‌های آینده تضمین، تشویق و پشتیبانی میکند. در واقع، بر پایه تحقیقات جدید مشخص شده است که بکارگیری و استفاده از بلاک‌چین در سلامت و پزشکی می‌تواند بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار در سال در هزینه‌های مربوط به فناوری اطلاعات، عملیات، عملکردهای پشتیبانی، پرسنل و نقض داده‌های بهداشتی تا سال ۲۰۲۵ صرفه‌جویی کند. نکته جالب این است که بسیاری از راه‌حل‌های هیجان‌انگیز و خلاقانه بلاک‌چین که از شرکت‌های پیش‌گام در سراسر جهان پدیدار شده‌اند، تنها شروع کار این فناوری هستند.
قابلیت‌های دیگر بلاک چین که می‌تواند بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد شامل موارد زیر است:
بلاک‌چین یک فناوری نسبتاً جدید برای مدیریت داده‌های الکترونیکی است که پتانسیل حمایت از شفافیت و پاسخگویی را دارد. بلاک‌چین دفتری از تراکنش‌هاست که در آن یک نسخه یکسان از دفترکل، برای همه اعضای شبکه کامپیوتری قابل مشاهده است.
بلاک‌چین برای تراکنش‌هایی با ردپای دیجیتالی سبک که در آن شفافیت و تغییر ناپذیری یک مزیت محسوب می‌شود، مناسب‌تر است. ممکن است در بخش سلامت، بلاک‌چین برای تأیید هویت بیماران و مراجعه کنندگان مفید باشد. مدیریت زنجیره تأمین پزشکی و دارویی و مدیریت رضایت پویای بیمار، اشتراک گذاری داده‌ها و مجوزهای دسترسی از دیگر کاربردهای این فناوری در حوزه بهداشت و درمان است.
به تازگی ابزارهای مبتنی بر بلاک‌چین برای مبارزه با همه گیری کووید-19، مانند سیستم مدیریت هویت در پشتیبانی از ردیابی تماس با فرد آلوده در کره جنوبی و همچنین سیستمی برای پشتیبانی از اشتراک گذاری داده‌ها و کدهای نرم افزاری برای اهداف تحقیقاتی، پیاده سازی شده‌اند. بلاک‌چین نیز برای مدیریت زنجیره تأمین برای داروها، تجهیزات پزشکی و برای تهیه واکسن در آینده پیشنهاد شده است.
Hype پتانسیل فناوری بلاک‌چین در بخش سلامت را احاطه کرده است و مفید بودن آن را می‌توان اغراق آمیز دانست. اکثر تحقیقات منتشر شده در مورد استفاده از بلاک‌چین در بخش سلامت، چارچوب‌های نظری، معماری‌ها یا مدل‌هایی را با جزئیات فنی کمی ارائه می‌دهند. به ندرت یک نمونه اولیه یا آزمایشی برای یادگیری وجود دارد. استقرار فناوری بلاک‌چین در سلامت، در مقیاس ملی نادر است.
برای برآورده کردن نیازهای اطلاعاتی و اهداف سیاسی، بلاک‌چین باید در جای مناسب و در ترکیب با سایر فناوری‌ها در یک سیستم اطلاعات بهداشتی مستقر شود.
به دلیل محدودیت‌های محاسباتی و ظرفیت تکثیر بلاک‌چین در هر گره، استفاده از آن برای ذخیره داده‌هایی با حجم بالا مناسب نیست. ذخیره سوابق در بلاک‌چین، مانند سوابق کامل پزشکی یا سوابق داده‌های ژنتیکی، ناکارآمد و پرهزینه خواهد بود. همچنین پرس‌وجو از داده‌ها در یک زنجیره بلوکی دشوار بوده و استفاده‌های بالینی، آماری و تحقیقاتی از داده‌ها را محدود میکند.
علاوه بر این، ذخیره داده‌های سلامت شخصی در زنجیره که قابل مشاهده برای سایر شرکت کنندگان در شبکه است، نقض حریم خصوصی داده‌ها محسوب می‌شود. حقوق حفاظت از داده‌های عمومی تحت مقررات اتحادیه اروپا، با تغییر ناپذیری بلوک‌ها در یک زنجیره به ویژه حق حذف آن‌ها، ناسازگار است.
برای استفاده از نقاط قوت بلاک‌چین و اجتناب از بروز مشکلات، برنامه‌های کاربردی بالقوه بلاک‌چین باید در چارچوب پیشنهادی شورای OECD در مورد حاکمیت داده‌های سلامت ارزیابی شوند.
اشتراک‌گذاری داده‌های پزشکی بلک‌بری به کمک بلاک چین
این شرکت، از مرکز عملیات شبکه خود استفاده کرده تا یک دفتر کل دیجیتال بر بستر بلاک‌چین به وجود آورد که هدف آن ایجاد یک سیستم جهانی امن برای ذخیره و به اشتراک‌گذاری داده‌های پزشکی مربوط به بیماران است.
این پلتفرم بلاک‌چینی توسط Onebio که یک بازار نظیر به نظیر (Peer-to-Peer) مربوط به داده‌های بیولوژیکی است، توسعه داده شده است. شرکت بلک‌بری، از پروژه Spark خود که یک پلتفرم (Enterprise of Things (EoT است رونمایی کرده که هدف آن انتقال اطلاعات مربوط به سلامت در سراسر جهان است.
این شرکت از تجربه و فناوری خود در زمینه‌های امنیت، حفظ حریم خصوصی و ارتباطات در صنایع مرتبط، همچون، صنعت خودرو، سرویس‌های مالی و همچنین دولت برای مقابله با یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های حوزه سلامت، یعنی اطمینان حاصل کردن از حفظ حریم خصوصی و امنیت داده‌های شخصی در پایگاه‌های نهایی برای بهبود فرایند درمان استفاده کرده است.
این راه‌حل مبتنی بر بلاک‌چین که توسط بلک بری ارائه شده است، امکان درج داده‌های مربوط به سلامت را به بیماران، آزمایشگاه‌ها و نیز دستگاه‌های بیومتریک به‌صورت تضمین‌شده و ناشناس می‌دهد. این داده‌ها می‌توانند بین پژوهشگران به اشتراک گذاشته شوند. بلک‌بری این دفتر کل توزیع‌شده امن را برای نخستین بار در اختیار جامعه جهانی قرار داده است که می‌تواند برای تشخیص زودهنگام بیماری‌های نادر در کودکان به کار رود. از پیشگامان فناوری در کمیسیون جهانی خواسته شده تا این پلتفرم را آزمایش کرده و مشخص کنند چگونه به شکل بی‌درنگ (Real Time) قادر است تحلیل‌های عملی برای کوتاه کردن فرایند تشخیص ارائه کند.
بلک‌بری همچنین سیستم‌عامل QNX را برای حوزه پزشکی ارائه داده است. این سیستم عامل به منظور توسعه ابزارهای رباتیک جراحی، سیستم‌های پایش بیماران، پمپ انفوزیون (Infusion pump) و سیستم‌های تحلیل خون و غیره طراحی شده است.
منابع تعاملی مراقبت‌های بهداشتی سریع
در حالیکه دنیای تجارت، از امور مالی گرفته تا اتوماسیون صنعتی، از مزایای اتصال و تبادل داده بهره می‌برد، مراقبت‌های بهداشتی در تلاش برای ادغام انواع مختلف داده‌های بالینی، ادعاها و داده‌های اداری است. در همین راستا از چند سال پیش، منابع تعاملی مراقبت‌های بهداشتی سریع
(Fast Healthcare Interoperability Resources-FHIR) که در ابتدا فقط به عنوان یک استاندارد تلقی می‌شد، ثابت کرد که یک استاندارد ساده، کاربردی و مقرون به صرفه برای تبادل داده‌های مراقبت‌های بهداشتی وجود دارد.
یکپارچه سازی داده‌ها
داده‌های حوزه سلامت بسیار پیچیده هستند و ساختارهای مختلفی دارند؛ از داده‌های تصویر برداری‌های پیچیده گرفته تا یادداشت‌های بدون ساختار پزشک. بدن هر انسانی پیچیده‌تر از سایر سیستم‌ها است؛ بنابراین انتقال داده‌هایی که بدن تولید میکند به یک سیستم یکپارچه، بسیار دشوار بود. داده‌ها تمایل داشتند در برنامه‌ای که آن‌ها را ایجاد کرده بود باقی بمانند. تبادل داده بین برنامه‌ها، به ویژه سیستم‌های الکترونیکی سوابق بیمار، شامل رابط‌هایی بود که توسط تیم‌های برنامه‌نویسی و به طور خاص برای آن برنامه‌ها نوشته شده بودند. صنعت مراقبت‌های بهداشتی سال‌ها بر جنبه‌های متمایز داده‌ها تمرکز کرد و سعی کرد به تنهایی و با استفاده از زبان‌های بالینی خاص، قابلیت همکاری را توسعه دهد. در نتیجه، حتی پس از تلاش‌های فراوان، هیچ استاندارد مورد توافقی برای اشتراک گذاری داده‌های مراقبت‌های بهداشتی پدیدار نشد.
فایر (FHIR) از فناوری‌های اثبات شده برای قابلیت همکاری در مراقبت‌های بهداشتی استفاده میکند و استانداردی است که این همکاری و تعامل را با سرعت بیشتری ممکن میکند. توسعه FHIR رویکرد متفاوتی را در پیش گرفت و فناوری و رویکردهای توسعه یافته در دنیای تجاری بزرگتر را به ارمغان آورد. FHIR از سرویس‌های وب ایمن و رابط‌های برنامه نویسی کاربردی
(Application Programming Interface-API) استفاده میکند؛ مانند بسیاری از راه‌های دیگری که اطلاعات و خدمات از طریق آن دریافت می‌شود. این رویکرد برای متخصصان فناوری اطلاعات که در بسیاری از صنایع دیگر کار می‌کنند آشناست و میلیون‌ها توسعه دهنده را در سراسر جهان قادر میکند تا با استفاده از فناوری‌های آشنای وب، برنامه‌های کاربردی مراقبت‌های بهداشتی بسازند، بدون این که نیازی به متخصص IT در حوزه مراقبت‌های بهداشتی داشته باشند.
FHIR ممکن است تحت عنوان یک استاندارد قابلیت همکاری، آغاز شده باشد، اما با استفاده بیشتر افراد از آن و گسترش بیشتر کاربران و توسعه دهندگان آن، تبدیل به مقوله بزرگ‌تری می‌شود. در این استاندارد علاوه بر این که به راحتی اطلاعات بیشتری در دسترس قرار می‌گیرند، می‌توان آن‌ها را با روش‌های غیره منتظره مختلفی ترکیب کرد. انعطاف پذیری و سرعت FHIR باعث می‌شود تا کار توسعه برنامه‌های جدید آسان شود. وجود سوابق کاملی از شرایط قبلی بیمار و درمان‌های انجام شده، به ویژه برای بیماری‌های مزمن، برای ادامه درمان و بهبود آن ضروری است. همچنین هماهنگی آسان‌تر تیم‌های مراقبتی که به طور فزاینده‌ای مسئول درمان بیماری‌های پیچیده و متعدد هستند، امکان‌پذیر می‌شود.
حجم وسیعی از داده‌های تحول آفرین مراقبت‌های بهداشتی باید پردازش، ترکیب و استفاده شوند، مانند داده‌هایی که توسط دستگاه‌های نظارتی مجهز به اینترنت اشیا (Internet of Things-IoT) ، روش‌های جدید تصویربرداری بالینی و ژنومیک تولید می‌شوند. بدون FHIR، درک سودمندی آن اطلاعات دشوار خواهد بود. در حالی که توسعه دهندگان، در حال ابداع رویکردهای جدید هستند، کاربران نیز چنین هستند. FHIR به راحتی در دسترس و رایگان است، بنابراین جذب افراد به سرعت اتفاق افتاده است. در حال حاضر در صنعت مراقبت‌های بهداشتی، بسیاری از جوامع فعال از کاربران وجود دارند که به منظور کمک به کاربران جدید و افزایش قابلیت‌های FHIR فعالیت می‌کنند.
با توجه به تعداد شکست‌های قبلی، زمانی که FHIR ظهور کرد، این حس ناامیدی وجود داشت که این یک تلاش شکست خورده دیگر خواهد بود، یا این که پیاده سازی و استفاده از آن دشوار خواهد بود. در عوض، FHIR به سرعت در حال گسترش است و در حال تبدیل به یکی از ویژگی‌های اساسی سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی مدرن است.
سازمان‌ها از همین حالا می‌توانند از مزایای FHIR استفاده کنند و برنامه‌های بهداشتی و ارائه دهندگان خدمات درمانی، دارای حق دسترسی به این اطلاعات بنا به یک سری ضوابط هستند. اپلیکیشن- های کاربردی بیمار می‌توانند با سیستم‌های پرونده الکترونیک سلامت یا بیمه‌های سلامت ادغام شوند و به محض این که بیماران اجازه دهند، به داده‌ها دسترسی پیدا کنند. با این حال، تغییر در حیطه مراقبت‌های بهداشتی، زمان‌بر است. بسیاری از سازمان‌ها هنوز به طور کامل از نحوه عملکرد تحت این مقررات آگاه نیستند. آن‌ها ممکن است به روش‌های قدیمی‌تر و آشناتر برای انتقال داده‌های مراقبت‌های بهداشتی روی آورند یا مقررات اضافی را بر روی تعاملات تحمیل کنند. با این وجود، جامعه FHIR به سرعت در حال رشد است. ابزارها و خدمات متعدد، تعامل با شبکه‌ای از اتصالات FHIR یا کار کردن بر روی یک پلتفرم مدیریت شده را آسان‌تر می‌کنند. کلید ارزیابی راه حل‌های جامعه این است که اطمینان حاصل شود که آن‌ها درک جامعی از فضا دارند. زیرساخت FHIR، به بخش اصلی فناوری مراقبت‌های بهداشتی یک سازمان تبدیل خواهد شد و راه حل‌های سطحی و غیرقابل توسعه، پتانسیل استفاده از قدرت FHIR را محدود می‌کنند. پلتفرم‌هایی که می‌توانند داده‌های توزیع شده را برای ایجاد هر اپلیکیشن یا بینشی در مورد آن اطلاعات ترکیب کنند، پتانسیل صنعت مراقبت‌های بهداشتی را شکوفا می‌کنند.
منابع:
https://virgool.io
https://coincodile.com
https://ecomotive.ir
https://khatedid.com
https://co-blocks.com
https://bastaniteb.com
دیدگاه ها