با پيشرفت دانش مهندسی پزشکی، مرزهاي ناتوانی براي افراد کم توان و مبتلا به بيماری‌هايی مانند ناشنوايی شکسته شده و هر روز فناوری‌هايی برای کمک به عادی شدن زندگي آن‌ها عرضه مي‌شود. با پيشرفت فناوری‌های مختلف، ابزارهاي کمکی براي ناشنوايان فقط به سمعک‌های ساده محدود نمي‌شوند. محققان پروژه‌های تحقيقاتی مختلفی با هدف کمک به ناشنوايان انجام داده‌اند؛ از دست هوشمندی که محاورات را به زبان اشاره ترجمه مي‌کند تا دستکش هوشمندی که زبان اشاره را به زبان گفتاری ترجمه می‌کند و سمعکی که می‌تواند امواج مغز را بخواند. افرادی که مشکل شنوايی دارند بخش بزرگی از هر جامعه‌ای را تشکيل مي‌دهند. خوشبختانه ميزان زيادی از مشکل شنوايی افراد توسط تجهيزات نوين برطرف مي‌شود، افرادی هم که کاملاً ناشنوا هستند به لطف تجهيزات و گجت‌های جديدی که فناوری‌های نوين به ارمغان آورده است زندگي راحت‌تري را تجربه می‌کنند.
اين روزها فناوری‌های مبتنی بر شنوايی و گوش دادن، مانند هدفون، محافظ گوش، سمعک و دستگاه‌هايی که پارامترهای سلامتی را از طريق گوش اندازه‌گيري مي‌کنند، با اصطلاح شنيدنی‌ها (Hearable) تازه طبقه‌بندی مي‌شوند. اين کليدواژه نشانگر عصر جديدی برای درمان مشکلات سلامتی مربوط به شنوايي است. برخي از اين دستگاه‌ها مي‌توانند چندين عملکرد را ترکيب کنند و به غير از سبک و رنگ و قابليت دسترسی، در تشخيص يا درمان مسائل مرتبط با سلامتی نيز نوآوری داشته باشند.
بنابراين، اگر توماس اديسون، مخترع بزرگ آمريکايي امروز زنده بود احتمالاً زندگی متفاوتی را در عصر فناوری ديجيتال مي‌گذراند. اديسون بيش از 12 سال از زندگي خود را با مشکل کم‌شنوايی و ناشنوايی سپري کرد. اگرچه شرايط او مانع از دستيابی وی به موفقيت‌های باورنکردني در زندگی نشد اما تصور کنيد اگر فناوری‌های جديد در عصر او وجود داشت چقدر کمک مي‌کرد تا هر چه بيشتر از استعدادهای خود استفاده کند. بر اساس برآورد سازمان بهداشت جهانی، امروزه زندگی حدود 466 ميليون نفر در سراسر جهان (34 ميليون کودک) تحت‌الشعاع کم‌شنوايي است و از فناوري جديد انتظار مي‌رود قدرت شنوايی اين افراد را بهبود بخشند. در همين راستا در ادامه برخی از فناوریي‌های جالبی که در اين سال‌ها برای کمک به افراد ناشنوا و نابينا ارائه شده را بررسی مي‌کنيم.
پروژه ASLAN
آواز خواندن سرگرم کننده است اما اگر شنونده متوجه آن نشود، کار کمي دشوار و البته کسل کننده می‌شود. بر همين اساس طی سال‌هاي اخير محققان در دانشگاه آنترپ بلژيک مشغول اجراي پروژه‌هاي رباتيک مختلف بوده‌اند. آن‌ها با کمک پرينتر سه بعدی يک بازوی رباتيک ساخته‌اند که مي‌تواند کلمات نوشته شده و اصوات را به زبان اشاره ترجمه کند. اين دستگاه با استفاده از يک دوربين، کلمات را تشخيص مي‌دهد و با کمک حرکات دست حرف به حرف ترجمه می‌کند. البته اين پروژه اکنون قابل اجرا نيست.
دوربين‌هايی که کلمات را ترجمه می‌کنند
رباتی که کلمات را به زبان اشاره ترجمه مي‌کند پديده بسيار جالبی است اما براي انجام محاوره نياز به نوعي از فناوری است که بتواند زبان اشاره را به صوت يا متن و بالعکس تبديل کند. به اين منظور استارت آپی در آمريکا به نام KinTrans دوربينی سه بعدی و ميکروفونی همراه آن ساخته که تعيين می‌کند چه چيزی گفته می‌شود و سپس آن را به سرعت و با دقت برای طرف ديگر محاوره ترجمه می‌کند. به گفته سازندگان، اين سيستم می‌تواند هزاران واژه را به زبان اشاره با دقت 98 درصد بشناسد، همچنين به چند زبان نيز مسلط است.
فناوری تبديل صوت به متن
با توجه به پيشرفت‌هايی که در حوزه شناسايی کلمات حاصل شده، فناوری تبديل کلمات به متن هر روز ارتقا پيدا مي‌کند. اما اين فناوری هميشه برای شرايطی که چند نفر مشغول صحبت هستند مناسب نيست. در همين راستا کارآفرينان هلندی يک فناوری جديد به نام SpeakSee را در وب سايت اينديگوگو ارائه کرده‌اند. اين گجت با استفاده از ميکروفون‌هايی که به لباس متصل می‌شود و فناوری ارسال اشعه، صدای هر فرد را از پس‌زمينه جدا و ايزوله مي‌کند. در نتيجه محاوره را به يک متن نوشتاری تبديل می‌کند که در آن حرف‌های افراد مختلف در رنگ‌هايی متمايز نشان داده می‌شود. اين متون در تبلت يا موبايل هوشمند نشان داده می‌شوند.
سمعکی با قابليت خوانش امواج مغز
محققان دانشگاه مهندسی و علوم کاربردی کلمبيا مشغول ساخت يک سمعک جديد هستند که به کاربر خود در موقعيت‌هايی مانند اتاق شلوغ کمک مي‌کند. اين دستگاه با رصد امواج مغز کار مي‌کند و سپس با استفاده از يک شبکه عميق عصبی، سخنانی را رديابی می‌کند که شنونده روی آن‌ها تمرکز می‌کند. اين پروژه هنوز در مرحله تحقيقات است.
سمعک‌های خورشيدی
چيزي در حدود 400 ميليون نفر در دنيا از مشکلات شنوايی رنج می‌برند و نيمی از اين افراد در کشورهايی زندگي می‌کنند که سطح رفاه بالا و درآمد زيادی براي خريد سمعک ندارند. از طرف ديگر متاسفانه ناشنوايان زيادي هستند که حتي از عهده خريد باتری سمعک نيز بر نمی‌آيند. اينجاست که سمعک‌های Solar Ears به کمک اين دسته از ناشنوايان مي‌آيد. اين سمعک‌ها انرژی مورد نياز خود را از طريق نور خورشيد به دست مي‌آورند و باتری آن‌ها چيزی حدود 2 تا 3 سال دوام دارد. با توجه به اينکه باتري سمعک‌های معمولی چيزی حدود 7 تا حداکثر 10 روز شارژ نگه می‌دارند بايد گفت سمعک‌های خورشيدی جديد، قيمت و هزينه‌های نگهداری بسيار کمتری خواهند داشت.
شنيدن از راه پوست
تجربه نشان داده است بيشتر افراد ناشنوا و کم‌شنوا مشکل گوش دارند به همين دليل دانشمندان علوم عصبی کالج بايلو در هيوستن تگزاس جليقه‌ای اختراع کرده‌اند که صدا را از طريق لرزش‌های مشخصی به پوست بدن منتقل مي‌کند. اين دستگاه صداهای اطراف را از طريق گوشی هوشمند جمع‌آوري کرده و سپس در قالب لرزش‌هايی که براي کاربر قابل درک است به پوست فرد از طريق جليقه‌ای که پوشيده است انتقال می‌دهد. دست‌اندرکاران اين پروژه اميدوارند کاربر پس از مدتی که از اين جليقه استفاده مي‌کند بتواند لرزش‌های مختلفی که جليقه به بدن وی انتقال مي‌دهد را شناسايي کند. به‌عبارت ساده‌تر به همان صورت که نابينايان از طريق حس لامسه قادر به خواندن هستند، انتظار می‌رود ناشنوايان نيز لرزش‌های اين جليقه را بتوانند درک کنند.
تقويت صدای کاربران
شرکت OrCam به تازگي دستگاه جديدی معرفی کرده است که صداي مورد نياز فرد کم‌شنوا را تقويت مي‌کند. OrCam، شرکتی است که با تمرکز بر هوش مصنوعی محصولات متنوعي براي افراد ناتوان طراحی و توليد مي‌کند. اين شرکت به تازگی دستگاهی به نام OrCam Hear معرفی کرده است که صداي مورد نظر کاربران را در ترکيب با سمعک تقويت مي‌کند. گجت جديد، صدای منبع مورد نظر را از ميان ساير صداها شناسايی و جداسازی مي‌کند سپس اين صداي ايزوله شده از طريق اتصال بلوتوث، به سمعک انتقال داده می‌شود.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) اعلام کرده است که تقريباً 500 ميليون نفر در سراسر دنيا به اختلالات شنوايی مبتلا هستند، اما فقط 20 درصد آن‌ها از سمعک يا ابزارهای کمکی ديگر استفاده می‌کنند. خوشبختانه، اين نوع محصولات روز به روز به سمت هوشمندتر شدن پيش مي‌روند، اما به همان اندازه قيمت آن‌ها نيز افزايش پيدا می‌کند، به طوری که کاربران بايد به ازای بعضی از دستگاه‌های کمکی، چندين هزار دلار پرداخت کنند.
OrCam Hear از طريق لب‌خوانی و شناسايي حرکات بدن، صداي مورد نظر کاربر را تشخيص می‌دهد و زماني که منبع صدا تغيير کند، فرآيند تشخيص و ايزوله‌سازی را به منبع جديد انتقال می‌دهد. اين دستگاه به راحتی صدا را شناسايی و تقويت مي‌کند، بدون نياز به سيم کار مي‌کند و کاربر مي‌تواند با استفاده از يک بند مخصوص به راحتی آن را به گردن خود بياويزد. دستگاه جديد بدون اتصال به شبکه اينترنت کار مي‌کند و شرکت سازنده آن ادعا کرده است که اين محصول در چند ماه آينده وارد بازار می‌شود، اما قيمت OrCam Hear هنوز اعلام نشده است.
شرکت OrCam، محصولات ديگری از قبيل MyEye2 را نيز معرفي کرده است که يک دستگاه کوچک و بی‌سيم است و به افراد مبتلا به اختلالات بينايی کمک مي‌کند. اين دستگاه به دسته عينک فرد متصل می‌شود و متون چاپی را برای او با صدای بلند می‌خواند؛ قيمت اين دستگاه چهار هزار و 500 دلار است و از 25 زبان زنده دنيا نيز پشتيبانی می‌کند.
کاربرد تحريک الکتريکی مغز در سمعک‌های پيشرفته
اثر مهمانی شبانه (Cocktail Party Effect) پديده‌ای در شنوايی‌شناسی است که فرد مي‌تواند توجه شنوايی خود را به يک شخص خاص معطوف کند و ديگر صداها را فيلتر کند، همانطور که فرد در يک مهمانی شلوغ می‌تواند با شخص ديگری گفتگو کند و به بقيه صداهای مزاحم توجهی نکند. به مشکل فناوری‌های شنيداری در عدم توانايی تفکيک صداها در محيط شلوغ «مشکل مهمانی شبانه» گفته می‌شود. در محيط‌های پر سر وصدا، سمعک‌ها مجموعه صداهای محيط را تقويت مي‌کنند به همين دليل، افراد دارای سمعک قادر به تمايز صحبت‌های افراد در محيط شلوغ نيستند.
امروزه پژوهشگران براي توسعه فناوري سمعک‌هايی که صداي مورد نظر را از صداهای محيط تفکيک مي‌کنند، تلاش مي‌کنند. سازمان پژوهشي فراونهوفر در يکی از پروژه‌های خود، نوع جديدی از سمعک را طراحی کرده است که به صورت هوشمند، صدا را در برابر نويز محيط تقويت می‌کند. اين سمعک دنبال کردن و تمرکز بر گفتار فرد مورد نظر را آسان‌تر مي‌کند. اين پروژه mEEGaHStim نام دارد و به تحريک مغز مبتنی بر سيگنال‌های EEG می‌پردازد.
مهندسان دانشگاه کلمبيا به فناوری دست يافته‌اند که از توانايی طبيعی مغز در تفکيک صداها از يکديگر تقليد مي‌کند. نيما مسگرانی استاد دانشگاه کلمبيا و گروهش، سمعکی توسعه داده‌اند که توسط مغز کنترل می‌شود و با کمک هوش مصنوعی همانند يک فيلتر خودکار عمل می‌کند. اين سمعک، امواج مغزی کاربر را دريافت و تنها صدايی را که فرد قصد دارد بشنود تقويت می‌کند.
تبديل گفتار به متن با برنامه کاربردی Live Transcribe گوگل
برنامه کاربردی Live Transcribe، که به همراه Android 9 Pie و Pixel Phones ارائه مي‌شود، شامل يک رونويسی زنده است که گفتار را در زمان واقعی به متن تبديل مي‌کند. همچنين دارای يک تقويت کننده صدای قابل تنظيم است که به کسانی که کاملاً ناشنوا نيستند کمک مي‌کند تا از تلفن‌هاي خود به عنوان يک سمعک با فناوری بالا استفاده کنند. اين فناوری به 70 زبان ارائه مي‌شود و کمکي شگفت انگيز براي ناشنوايان است. براي هر فردي که در شنيدن مشکل دارد يا کاملاً ناشنوا است، مي‌توان يک راه ارتباطی با ديگران ايجاد کرد. اين امر به ويژه در صورتی که يک طرف مکالمه زبان اشاره را متوجه نمی‌شود، بسيار مفيد است.
تبديل صدا به بازخورد لمسی با گيره مو Ontenna
ارتعاشات گيره مو Ontenna با استفاده از يک ميکروفون که صدا را به بازخورد لمسی تبديل مي‌کند، به افراد ناشنوا اجازه می‌دهد که صداها را احساس کنند. اين گيره مو که توسط فوجيستو توسعه يافته است، از بازخورد لمسی استفاده مي‌کند. اگرچه آنتنا به فرد اين اجازه را نمي‌دهد که جهان اطراف خود را بشنود، اما کمک مي‌کند تا فرد، جهان شنيداری اطراف خود را درک کند. اگر آهنگی در حال پخش است، دستگاه برای تقليد صدای موسيقی می‌لرزد يا به صورت عملی‌تر، اگر زنگ در يا تلفن به صدا در‌آيد دستگاه می‌لرزد تا به شخص هشدار دهد. اين ارتعاش‌ها دقيقاً با صدا هماهنگ است. حسگر دارای 256 سطح مختلف بازخورد است.
دستکش‌های هوشمند UCSD LOG
محققين دانشگاه سنديگو موفق به ساخت دستکش هوشمند ارزان قيمتی شده‌اند که به صورت خودکار نشانه‌های زبان اشاره آمريکايی را به متن ديجيتال بر روی صفحه نمايش کامپيوتر يا گوشی‌های هوشمند تبديل می‌کند.
در اين فرآيند برخلاف مواردی که در بالا به آن‌ها اشاره شد هيچ نيازی به استفاده از دوربين نيست، اين دستکش‌های هوشمند در حال حاضر با نام Smart Glove UCSD LOG شناخته می‌شوند و هزينه قطعات اين دستکش چيزی در حدود 100 دلار است در نتيجه انتظار مي‌رود در صورت رسيدن اين محصول به توليد انبوه، با دستکش‌های هوشمند خوش‌قيمتی طرف باشيم که زبان اشاره را به راحتی ترجمه می‌کنند.
ساعت هوشمند Time2Translate Smart Watch
امروزه با ظهور فناوری‌های نوين و پيشرفته، همچنين وجود ترجمه ماشينی، گجت‌های جالبی به بازار عرضه شده‌اند. نحوه کار اين گجت‌ها به اين گونه است که پس از دريافت صدا، آن را ترجمه کرده و به گوش افرادی که کم‌شنوا هستند، يا به زبان ديگری تسلط ندارند، انتقال مي‌دهند.
يکي از اين گجت ها، که با نام تجاری Time2Translate Smart Watch به فروش می‌رسد، يک ساعت هوشمند است. اين ساعت قابليت ترجمه زبان‌های مختلف به يکديگر را دارد.
ساعت هوشمند صوتی SoundWatch
اين ساعت، نتيجه تحقيقات پژوهشگران دانشگاه واشنگتن است. نحوه کار ساعت صوتي SoundWatch به اين صورت است که با رصد کردن صداهای مهم موجود در محيط اطراف فرد، آن‌ها را شناسايي مي‌کند و کاربر خود را با لرزش خاصی آگاه مي‌کند. اين صداها مي‌توانند صداي بوق ماشين، بوق مايکروويو، زنگ هشدار آتش و… باشند. اين ساعت مي‌تواند به افراد کم‌شنوا کمک کند صداهای طبيعت، جنگل، دريا و… را بشنوند و احساس حضور در آن مکان را پيدا کنند. بنابراين استفاده از اين ساعت باعث تجربه‌های متفاوتی می‌شود و در برقراری ارتباط کاربر با محيط پيرامون، تأثير به سزايي دارد.
در طراحي اين ساعت از تکنولوژی يادگيری ماشينی استفاده شده است. اين روش به اين گونه است که صدای اطراف ضبط شده و به تلفن فرد کم‌شنوا يا ناشنوا ارسال می‌شود. بعد از بررسي و تجزيه و تحليل، فرايند شناسايي صدا صورت مي‌گيرد. در صورت مرتبط بودن صدا، کاربر با دريافت پيامی از طريق تلفن هوشمند خود، متوجه موضوع مي‌شود. از مزايای اين ساعت نسبت به ساعت‌های هوشمند ديگر مي‌توان به ماندگاري زياد قدرت باتری و همچنين قدرت پردازش نسبتاً خوب آن اشاره کرد. اين ساعت با همه مزايا و فوايدی که دارد، همچنان مشکلاتی مانند تشخيص صداها و… دارد که نيازمند تحقيق و کنکاش بيشتر است.
ساعت هوشمند با بو و رايحه Sensor Wake برای ناشنوايان
يکي ديگر از گجت هايی که به کمک افراد کم‌شنوا و ناشنوا آمده است، ساعت هوشمندی است که با پخش کردن بو و روايح مختلف فرد را از محيط اطراف و اتفاقات پيرامون آگاه می‌کند.
اين ساعت هوشمند اين قابليت را دارد که برای بيدار کردن افراد کم‌شنوا و … به جای پخش يک صداي تکراری و اذيت کننده، يک رايحه خوشايند را در محيط پخش کند و با اين کار آغازگر روزی پرنشاط برای کاربران باشد. نحوه کار با اين ساعت هوشمند به اين صورت است که کاربر، ساعت بيدار شدن خود را تنظيم مي‌کند و سپس کپسول با رايحه مورد علاقه خود را در داخل آن قرار مي‌دهد. با اين کار در ساعت مقرر، با رايحه مورد علاقه خود از خواب بيدار مي‌شود. معمولاً از اين کپسول‌ها می‌توان حدود 60 بار استفاده کرد و همچنين دارای روايح مختلفي از جمله نعنا، قهوه و … هستند.
قابليت‌های ساعت‌های هوشمند
– قابليت اتصال Bluetooth
– اتصال به سيستم‌های LTE ، WiFi ، NFC و GPS
– اطلاع از نوتيفيکيشن‌ها فقط با روشن کردن صفحه ساعت هوشمند و بدون نياز به خارج کردن تلفن هوشمند از جيب
– معايب ساعت‌های هوشمند
– عمر کوتاه باتری
– قيمت نسبتاً بالا
ساعت‌های هوشمند، از جمله گجت‌های خاصی هستند که در سال‌های اخير پا به بازار فناوري گذاشته‌اند و نظر بسياری از افراد را به خود جلب کرده‌اند. اين ساعت‌ها با هدف جايگزيني تلفن‌های هوشمند طراحی شده‌اند و پا به عرصه فناوری و تکنولوژی نهادند. استقبال بی نظير از ساعت‌هاي هوشمند، نشان دهنده به نتيجه رسيدن اين هدف است.
تبديل صدا به الگوی لرزشی با مچ‌بند Buzz
David Eagleman پژوهشگری است که به دنبال تفسير سيگنال‌های صوتی به صورت الگوهای لرزشی است. دستگاهی که گروه وی توسعه داده‌اند، مچ‌بندی است که روی مچ قرار می‌گيرد. اين دستگاه روی 606 نفر ناشنوا آزمايش شده و اين افراد به خوبی زبان لرزش را آموخته و آن را تفسير می‌کنند.
استفاده از انرژی خورشيدی برای شارژ باتری سمعک
در کشور آفريقايی بوتسوانا نخستين دستگاه سمعک شنوايی با نام Solar Ear که با انرژی خورشيدی کار می‌کند، ساخته شده است. اين فناوری برای کشوری که با دو ميليون جمعيت، تنها 12 متخصص شنوايی و 5 مرکز شنوايی دارد، يک تحول محسوب می‌شود. هر دستگاه Solar Ear شامل يک سمعک ديجيتالی، يک شارژر باتری خورشيدی و چهار باتری قابل شارژ است. باتری‌ها قابليت استفاده در 80 درصد سمعک‌های موجود در بازار را دارند.
سمعک با سامانه کاشت BONEBRIDGE
سمعک بی‌سيم ساخت شرکت MED-EL نخستين سامانه کمک شنوايی هدايت استخوانی را دارد که نيازی به اتصال بين ايمپلنت و عنصر خارجي با نفوذ به پوست را ندارد. اتصال کاملاً بي‌سيم سامانه BONEBRIDGE به معنای احتمال بسيارکم ابتلا به عفونت در بيمار است. پردازنده سيگنال‌های صوتی را دريافت و پس از پردازش از طريق پوست سالم و بدون هيچ آسيبي به ايمپلنت منتقل مي‌کند. ايمپلنت اين سيگنال‌ها را به سيگنال‌های لرزشی تبديل و موجب ايجاد شنوايی در افراد مبتلا به افت شنوايی يا نقص شنوايی يک طرفه می‌شود.
فناوری Cognitive Hearing Aid
فناوری تشخيص صدا توسط کامپيوتر و ماشين‌های هوشمند در چند دهه اخير پيشرفتهای فراوانی داشته‌اند اما باز هم زمانی که صداهای زيادي در محل وجود داشته باشد امکان تشخيص صدا دشوارتر خواهد شد. به همين منظور مهندسين دانشگاه کلميبا در حال کار بر روی پروژه‌اي با نام Cognitive Hearing Aid هستند. دستگاهي که در اين پروژه ساخته شده است فعاليت‌های مغز کاربر را زير نظر مي‌گيرد سپس با استفاده از شبکه عصبي عميق و پيشرفتهای متوجه مي‌شود که کدام يک از صداهای در حال پخش، براي کاربر مهم است و او توجه بيشتری براي درک آن‌ها دارد. اين پروژه در حال حاضر به مراحل نهايی نرسيده است اما با توجه به پيشرفت فناوری انتظار می‌رود در آينده‌ای نزديک شاهد عرضه اين محصول باشيم.
لب خوانی با کمک سامانه هوش مصنوعی LipNet
آموزش هوش مصنوعی برای لب خوانی يک مهارت پايه است که در موقعيت‌های بيشماری از جمله کمک به ناشنوايان براي درک مکالمات پيرامونشان می‌تواند مورد استفاده قرار گيرد. سامانه جديد هوش مصنوعی دانشگاه آکسفورد قادر است بهتر از انسان لب خوانی کند.
برنامه‌ها و اتوسکوپ‌های هوشمند (Otoscope يا ابزار معاينه گوش) روش‌های مختلفی براي ارزيابي مشکلات شنوايی و تشخيص زودهنگام اينکه آيا مثلاً گوش دادن به موسيقي راک تأثيري در توانايي درک صدا مي‌گذارد يا خير، ارائه می‌کنند. اخيراً انواع مختلفی از اتوسکوپ‌های هوشمند براي تشخيص مشکلات شنوايی به بازار عرضه شده است. برخی از اين موارد، به عنوان مثال، CellScope, TYM Otoscope و محصول TytoCare را می‌توان به يک تلفن هوشمند متصل کرد. به اين ترتيب، کاربر می‌تواند از گوش هر يک از اعضای خانواده عکس يا فيلم گرفته و آن را برای متخصص گوش و حلق و بيني ارسال کند. اين امر به ويژه در مورد کودکان خردسال يا افراد مسن بسيار مفيد است، زيرا آن‌ها کمتر از بقيه تمايل به مراجعه به مطب پزشک دارند يا مراجعه به پزشکی برای آن‌ها دشوار است.
دستگاهی برای کمک به مشکلات شنوايی
کمپانی اتريشی MED-El اخيراً موفق به توسعه يک پَچ ارتعاشی گوش شده است که مي‌تواند به بسياري از افرادی که مشکل شنوايی دارند، کمک کند. دستگاه مذکور Adhear نام دارد و قادر به انتقال امواج صوتی از طريق استخوان‌های جمجمه به گوش داخلی است.
شايع‌ترين نوع ناشنوايی که کاهش شنوايی حسی – عصبی
(Sensorineural Hearing Loss) يا (SNHL) ناميده می‌شود، در اثر آسيب به گوش داخلی يا عصب شنوايی (که اطلاعات را از گوش داخلي به مغز برای تبديل به صدا منتقل مي‌کند) ايجاد می‌شود. کاهش شنوايی حسی – عصبی يکی از انواع ناشنوايی است که علت آن بروز مشکل در عصب دهليزی حلزونی (زوج هشتم اعصاب مغزی) است. دومين شکل شايع ناشنوايی، کم شنوايی انتقالی (Conductive Hearing Loss) است و زمانی رخ می‌دهد که صداها نمي‌توانند از گوش خارجی و ميانی به گوش داخلی برسند. کم‌شنوايي انتقالي معمولاً در اثر عفونت، پرده گوش سوراخ شده يا کانال گوش غيرمعمول باريک ايجاد مي‌شود. سمعک‌های متعارف به برخی از افراد مبتلا به کم‌شنوايی انتقالي کمک می‌کنند اما اکثر مردم از دستگاه‌های هدايت استخواني استفاده مي‌کنند زيرا دستگاه‌های مذکور آن‌ها را قادر مي‌کنند بدون استفاده از گوش بيروني يا مياني خود، صداها را بشنوند. تاکنون استفاده از بسياري از اين دستگاه‌ها نياز به کاشته شدن توسط عمل جراحي داشتند. برخلاف ديگر دستگاه‌ها، دستگاه Adhear نياز به کاشته شدن ندارد و از پچ مثلثی و يک پردازنده صوتی تشکيل شده است. اين پچ مقاوم در برابر آب در پشت گوش قرار گرفته و پردازنده آن که تقريباً به اندازه يک پاک کن کوچک است، به آن متصل مي‌شود. امواج صوتی توسط دو ميکروفون در پردازنده جمع می‌شوند و به لرزش تبديل مي‌شوند سپس از پچ و در امتداد استخوان‌های جمجمه تا گوش داخلي عبور مي‌کنند. با حرکت دادن يک چرخ کوچک در کنار پردازنده، مي‌توان ميزان صدا را تنظيم کرد. کاربران مي‌توانند در شب يا هنگام دوش گرفتن دستگاه‌ها را برداشته و تنها پچ مقاوم در برابر آب را در پشت گوش خود قرار دهند. اين وسيله را علاوه بر افرادي که مشکل کاهش شنوايی انتقالی و کاهش شنوايی حسی – عصبی دارند، ساير افرادی که يک گوش آن‌ها ناشنوا است نيز می‌توانند استفاده کنند. پژوهشگران براي آزمايش، اين دستگاه را پشت گوش 10 فرد قرار دادند و مشاهده کردند اين پچ به طور قابل توجهی شنوايی افراد را بهبود می‌بخشد.
گوش، اندام نصب فناوری‌های آينده
فناوري‌های فعلی مراقبت از شنوايی، به طور عمده در قالب سمعک‌های مختلف و کاشت حلزون عرضه مي‌شوند. در ده سال گذشته، تحولات عظيمی صورت پذيرفته است؛ سمعک‌ها از دستگاه‌هايی ديجيتال به ابزار پزشکی چندمنظوره تبديل شده‌اند. در حال حاضر، سمعک‌هايی وجود دارند که به اينترنت دسترسی دارند، با تلفن هوشمند هماهنگ هستند و مي‌توانند در هر ثانيه 100 بار کل محيط صدا را اسکن کرده و قبل از تحويل آن، سروصدا را کاهش دهند. کارشناسان همچنين می‌گويند که فناوری بلوتوث به زودی به يکی از ويژگی‌های استاندارد سمعک تبديل خواهد شد.
تمرکز کلی در حال حاضر بر اين است که جديدترين دستگاه‌هايی که مشکلات شنوايی را بهبود مي‌بخشند، از يک ابزار پزشکی ساده به «دستيار ديجيتال» پيچيده‌ای برای انجام وظايفی که ممکن است فراتر از «فقط اصلاح شنوايی» باشند، تغيير کنند، در نتيجه احتمالاً افراد داراي سمعک در آينده به ابرقهرمانانی با ويژگي‌های علمی-تخيلی تبديل خواهند شد.
به‌عنوان مثال، TV Ears، به افرادی که دچار کم‌شنوايی هستند کمک مي‌کند تلويزيون را بدون افزايش صدا به وضوح بشنوند. سال گذشته Starkey Hearing Technologies سمعکی به بازار ارائه کرد که می‌تواند فعاليت بدنی را اندازه‌گيری کند و افتادن يا سقوط فرد را تشخيص دهد. اين شرکت همچنين در حال کار بر روی حسگرهای پيشرفتهای مانند حسگر ضربان قلب و قابليت‌های مرتبط با سلامتی است تا کاربردهای سمعک را افزايش دهد.
پيوند هوش مصنوعی و سمعک
محصول Livio AI، با استفاده از حسگرهای کوچک، از هوش مصنوعی برای فيلتر کردن نويز و انتخاب صدا و تمرکز بر روي منابع صوتی خاص استفاده مي‌کند؛ به‌عنوان مثال، زماني را تصور کنيد که در يک رستوران شلوغ حضور داريد. در عين حال، اين محصول معيارهای مختلف سلامتی، از جمله قدم زدن، بالا رفتن از پله‌ها و فعاليت‌های شناختی مثل ميزان مکالمات و… را رديابی می‌کند. چنانچه پيش‌تر گفته شد، محصولات جديد مبتنی بر فضای ابری هستند.
ويژگي ديگر سمعک‌های جديد اين است که به‌صورت آنی ترجمه از 27 زبان مختلف را انجام می‌دهند. بنابراين فردی که مشکل شنوايی دارد قادر خواهد بود حتی در کشوری که يک کلمه از زبان مردم بومي آنجا را متوجه نمی‌شود بهتر از بقيه، زبان آن‌ها را درک کند. سمعک Nuear با عنوان Circa AI روي کيفيت صدا تمرکز دارد و سازنده مدعی است به عنوان يک وسيله پوشيدنی علائم حياتی و سلامت مغز را رديابی می‌کند. به علاوه، دارای حسگرهای يکپارچه‌ای است و به عنوان يک دستيار عمل می‌کند.
گوگل نيز روی الگوريتمی تازه کار می‌کند و ممکن است به زودی بتواند سيگنالی گفتاری را در ميان انبوهی از صداهای پس‌زمينه جدا کند. اين نوع از هوش مصنوعی جهشی بزرگ در حوزه فناوری‌های شنوايی است و به افرادی که دچار کم‌شنوايی هستند صرف‌نظر از محيطی که در آن هستند کمک خواهد کرد.
همزمان با پيشرفتهای فناوری و صرف نظر از برنامه‌های تلفن‌های هوشمند، اتوسکوپ‌ها، سمعک‌ها و کاشت حلزون، انتظار می‌رود بتوان بر روي علم ژنتيک و کمک کريسپر به عنوان روشی براي درمان اختلال شنوايی حساب کرد. سال گذشته اين خبر منتشر شد که دانشمندی روسي در حال کار روی زوج ناشنوايی است تا به طريقي ژن‌های معيوب GJB2 را در هنگام لقاح مصنوعی خنثی کند تا کودک آن‌ها اين نقص ژنتيکی را از والدين خود به ارث نبرد. درحاليکه اين حوزه علم به شدت محل بحث است و بسياری از دانشمندان و متخصصان اخلاق زيستي نظرات متفاوتي ارائه می‌کنند اما مي‌توان اميد داشت با استفاده از روش‌هاي ويرايش ژن بتوان در دهه‌های بعدی حيات بشر به طورکلی مسئله ناشنوايی را ريشه‌کن کرد و نياز به سمعک را برای هميشه از بين برد.
منابع
دیدگاه ها