سال گذشته وزارت صنعت، معدن و تجارت، ساختار جدیدی را با عنوان اداره کل صنایع تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی تعریف کرد. در این راستا، اوایل سال ۱۴۰۱ با دریافت مجوزهای سازمان امور استخدامی و سازمان برنامه و بودجه، اداره کل صنایع تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی در مجموعه وزارت صمت تشکیل شد. هدف از تشکیل این اداره کل، علاوه‌بر نشان دادن جایگاه ویژه این صنعت پیشران در کشور، حمایت از واحدهای تولیدی تجهیزات پزشکی، رفع موانع و چالش‌ها و کمک به ارتقاء این واحد‌ها بود. وزارت صنعت، معدن و تجارت برای کمک به از بین رفتن خلاء موجود در حوزه تولیدات تجهیزات پزشکی و پررنگ کردن نقش ذاتی و قانونی خود به‌عنوان متولی صنعت و تولید وارد میدان شد.
دکتر عبدالناصر آزادبخت، به‌عنوان نخستین مدیرکل دفتر صنایع تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی وزارت صنعت، معدن و تجارت به تشریح وظایف، دستورالعمل‌ها و اهداف این اداره کل پرداخت. در ادامه گفت‌وگوی ماهنامه «مهندسی پزشکی و تجهیزات آزمایشگاهی» را با وی درباره نقش این اداره کل در کمک به تبدیل تجهیزات پزشکی به صنعتی پیشران می‌خوانید.
کمی درباره ساختار اداره کل صنایع تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی وزارت صنعت، معدن و تجارت توضیح دهید.
اداره کل صنایع تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی وزارت صمت از چهار اداره «سرمایه‌گذاری و تولید، «فناوری و نوآوری»، «بازار و تجارت خارجی» و «سرمایه انسانی و کسب‌وکارها» تشکیل شده است. هرکدام از این ادارات وظایف تعریف شده‌ای در حوزه صنعت و تجهیزات پزشکی دارند. برای نمونه، اداره فناوری‌ها و نوآوری‌ها در حوزه تدوین اولویت‌ها و بررسی مسائل و مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان، ارائه تسهیلات در این حوزه‌ها و حمایت از طرح‌های فناورانه حوزه تجهیزات پزشکی، داندانپزشکی و آزمایشگاهی فعالیت می‌کند.
کما اینکه ما با وزارت بهداشت و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری نیز وارد تعامل شده‌ایم. با هماهنگی‌های انجام شده با این ارگآن‌ها، توانسته‌ایم یکسری اولویت‌های تولید پیشران را برای حمایت از شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات پزشکی در نظر بگیریم. هم‌اکنون نیز در صدد انتشار فراخوانی برای حمایت از افرادی هستیم که برای تولید این محصولات توانمندی دارند.
واکنش وزارت بهداشت، درمان و آموزشی پزشکی نسبت به تشکیل اداره کل صنایع تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی در وزارت صمت چگونه بود؟
بر اساس قانون تشکیلات وزارت صمت و وزارت بهداشت، به‌درستی محدوده عملکردی، حدود اختیارات و شرح وظایف این دو وزارتخانه مشخص شده است؛ بنابراین تداخل کاری یا موازی‌کاری که موجب کاهش تعامل این وزارتخانه‌ها شود، پیش نخواهد آمد؛ چراکه هر دو وزارتخانه مقید و ملزم به رعایت قانون هستند. در واقع وزارت صنعت، معدن و تجارت متولی امر صنعت، ایجاد و توسعه واحد تولیدی، شناسایی و صحه‌گذاری واحد تولیدی، صدور مجوزهای تولید، تامین ماشین‌آلات و تجهیزات خط تولید و مواد اولیه مورد نیاز، تعرفه‌های واردات، تعمیق و تعیین درصد ساخت داخل و ارزش افزوده است. البته باتوجهبه سرفصل‌های در نظر گرفته شده، سعی بر این است که با حفظ ساختار و استقلال، تعامل سازنده در چارچوب حفظ منافع هر دو وزارتخانه را نیز داشته باشیم. همچنین در ساختاری پیش برویم که شرکت‌های تجهیزات پزشکی و تولیدکنندگان این حوزه دچار آسیب و سردرگمی نشوند؛ چراکه دغدغه ما حمایت از تولید است و در این راستا با تشکیل اداره کل تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی سعی در کاهش و برطرف کردن خلاءهای موجود در این صنعت و پیشرفت و ارتقاء توانمندی‌های آن داریم.
پیش از این نیز اداره صنایع تجهیزات پزشکی در وزارت صنعت، معدن و تجارت با مدیریت مهندس بادامچی دایر بوده است. اما باتوجهبه گستردگی و پیشران بودن صنعت تجهیزات پزشکی و توانایی آن در اشتغال‌زایی و کارآفرینی با خلق ثروت و ارزش افزوده، تصمیم بر تشکیل اداره کل این حوزه گرفته شد. کما اینکه سایر صنایع نیز دارای اداره کل در وزارت صنعت هستند.
اولویت‌های پیشرانی که در تعامل با وزارت بهداشت و معاونت علمی ریاست‌جمهوری تعیین کرده‌اید، شامل چه مواردی می‌شود؟
پس از بررسی و ارزیابی اولویت‌های تولید با همکاری معاونت‌های «علمی و فناوری ریاست‌جمهوری» و «تحقیقات فناوری وزارت بهداشت» در کمیته‌های تخصصی، به یکسری اولویت‌های جامع رسیدیم. باتوجهبه محدودیت منابع و جلوگیری از تعدد فهرست اولویت‌های تولید و نیز گاهی ناهمگن توسط ارگان‌های مرتبط، تلاش کردیم با این ارگآن‌ها اولویتی‌هایی همسو، مشترک و شفافی را تبیین کنیم. هدف از تعیین این اولویت‌های جامع و پیشران، انجام اقدامات حمایتی مشترک این ارگآن‌ها به‌صورت متمرکز است. چراکه اگر هر کدام از این ارگآن‌ها به‌صورت جداگانه اهداف و اولویت‌هایی را برای ارتقاء حوزه تجهیزات پزشکی در نظر بگیرند، امکان ارائه خدمات مناسب و مؤثر کمتر می‌شود. بنابراین می‌توان با شاخص قرار دادن اطلاعات موجود در زمینه‌هایی همچون ارزبری، تجهیزات و زیرساخت‌های تولیدی موجود، تجهیزات وارداتی، طرحها و برنامه‌های استراتژیک و… اولویت‌ها را شفاف تعیین و برنامه‌های حمایتی لازم را از محل منابع موجود نزد هر ارگان به‌صورت تجمیعی پیاده‌سازی کرد.
با داشتن چنین تعاملی با ارگآن‌های مرتبط، منابع کشور نیز به‌سمت طرح‌هایی با اولویت واقعی و اصلی هدایت می‌شوند و شاهد خروجی مناسبی خواهیم بود.
چگونه شرکت‌های دانش‌بنیان را شناسایی کرده و با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کنید؟
باتوجهبه اینکه زیرساخت شناسایی شرکت‌های دانش‌بنیان با معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و مرکز تعیین صلاحیت شرکت‌های دانش‌بنیان است، تعامل بسیار خوبی با معاونت علمی برقرار کرده‌ایم. همچنین به مشخصات شرکت‌های تجهیزات پزشکی اعم از دانش‌بنیان بودن و نوع آن‌ها از طریق سامانه‌ای به‌روز، دسترسی داریم. باتوجهبه نام‌گذاری امسال سعی کرده‌ایم تعاملات سازنده‌ای داشته باشیم تا بتوانیم از شرکت‌های دانش‌بنیان و دارای پروانه بهره‌برداری در حوزه‌های مختلف شامل ماشین‌آلات، اشتغال‌زایی و… به‌درستی حمایت کنیم.
چه لزومی به دریافت پروانه بهره‌برداری از وزارت صمت است درحالی‌که شرکت‌ها پروانه کیفی از اداره کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت را دارند؟
همان‌گونه که از متن سئوال نیز مشخص است، این دو پروانه ماهیت متفاوتی از هم دارند. نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه شود، تولی وزارت صنعت، معدن و تجارت بر حوزه تولید است. شرکت‌های تولیدی صنعتی برای برخورداری از حمایت‌ها و تسهیلات وزارت صمت باید دارای جواز تأسیس و پروانه بهره‌برداری باشند. در این بین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و اداره کل تجهیزات و ملزومات پزشکی زیرمجموعه آن، در سنوات گذشته صدور مجوز کیفی برای شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات پزشکی را منوط به دریافت پروانه بهره‌برداری از وزارت صمت نکرده است. این امر سبب بروز مشکلات و خلاء قانونی شده است. شرکت‌های تجهیزات پزشکی تصور می‌کردند با داشتن پروانه کیفی با نام «پروانه ساخت وسیله پزشکی» از اداره کل تجهیزات پزشکی سازمان غذا و دارو، به‌عنوان تولیدکننده محسوب می‌شوند و نیازی به دریافت پروانه بهره‌برداری ندارند. یا حتی می‌توانند در داخل شعاع و مکان‌های ممنوعه از جمله داخل شعاع ۱۲۰ کیلومتری تهران مستقر شوند و ادامه فعالیت دهند. این درحالی است که بر اساس قانون فقط شرکت‌های دارای گواهی دانش‌بنیان از معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری امکان استفاده از این مزیت را دارا هستند.
بر اساس مصوبه 1346، شرکت‌های صنعتی به‌دلیل مباحث زیست‌محیطی باید خارج از شعاع ۱۲۰ کیلومتری شهرها مستقر شوند. برای برطرف شدن این مشکل، وزارت صمت تفاهم‌نامه‌ای با سازمان محیط‌زیست و معاونت علمی ریاست‌جمهوری منعقد کرد که بعدها در قالب مصوبه هیئت وزیران ابلاغ شد. بر این اساس شرکت‌های دانش‌بنیان و صنایع استراتژیک می‌توانند مطابق رده زیست‌محیطی خود، در مناطق صنعتی داخل شهر، مراکز رشد دانشگاهی، پارکهای علم و فناوری و شهرک‌های صنعتی داخل شعاع ممنوعه یعنی شعاع 120 کیلومتری تهران، 50 کیلومتری اصفهان و 30 کیلومتری مراکز استان‌ها مستقرشوند. البته شرط استقرار منوط به دریافت پروانه بهره‌برداری از طریق ارائه درخواست در درگاه خدمات وزارت صمت به آدرس Khedmat.mimt.gov.ir یا درگاه ملی مجوزهای کشور است و ارتباطی با مجوز کیفی صادره از سازمان غذا دارو ندارد.
بجز بحث استقرار شرکت‌ها، دریافت پروانه بهره‌برداری شرکت‌های تجهیزات پزشکی از وزارت صمت چه مزایای دیگری دارد؟
مزایای قانونی بسیار زیادی برای شرکت‌های تجهیزات پزشکی با دریافت پروانه بهره‌برداری در نظر گرفته شده است. به بحث چرایی دریافت پروانه بهره‌برداری برگردیم؛ شرکتی که پروانه بهره‌برداری و جواز تأسیس از وزارت صنعت، معدن و تجارت داشته باشد در نظام صنعتی کشور به‌عنوان تولیدکننده در نظر گرفته می‌شود. ازآنجایی‌که تشخیص مواردی همچون تسهیلات ورود ماشین‌آلات خط تولید با وزارت صنعت است، کسانی که پروانه بهره‌برداری داشته باشند می‌توانند از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف شوند. به این صورت که ابتدا از این شرکت‌ها به میزان مالیات ارزش افزوده مشمول، چک دریافت شده و پس از نصب ماشین‌آلات، چک به آن‌ها بازگردانده می‌شود. همچنین سیاست‌گذاری یا اهدای تسهیلات سرمایه ثابت برای تهیه ماشین‌آلات و زمین و سرمایه در گردش برای تامین مواد اولیه و هزینه‌های جاری نیز فقط به آن عده تعلق می‌گیرد که پروانه بهره‌برداری وزارت صمت را داشته باشند.
یک مزیت دیگر هم بهره‌مندی از معافیت‌های مالیاتی بر اساس استقرار شرکت‌ها در شهرک‌های صنعتی یا پارکهای علم و فناوری است.
علاوه‌بر این به‌تازگی در حوزه اعطای تسهیلات مالی از لحظه دریافت جواز تاسیس تا بعد از دریافت پروانه بهره‌برداری و همچنین تسهیلات قانونی و معافیت‌ها، اقدام به گردآوری و تدوین کتابچه راهنمای حمایت از صنعتگران حوزه تجهیزات پزشکی کرده‌ایم. این کتابچه حمایتی به‌زودی به همه انجمن‌ها و اتحادیه‌های تجهیزات پزشکی ارسال و اطلاع‌رسانی خواهد شد.
تسهیلات بند چ ماده ۳۸ قانون رفع موانع تولید برای رقابت‌پذیری نیز امتیاز دیگری است که شرکت‌های دارای پروانه بهره‌برداری از آن برخوردار می‌شوند. این تسهیلات نیز ویژه تخفیفات پله‌ای در حقوق ورودی قطعات وارداتی برای تولیدات صنایع های‌تک است. ازآنجا که بیشتر تجهیزات پزشکی نیز جزو صنایع های‌تک در نظر گرفته شده است، بر اساس میزان درصد ساخت داخل می‌توانند از این تخفیفات بهره‌مند شوند. بر این اساس شرکت‌هایی که کمتر از ۲۰ درصد عمق ساخت دارند می‌توانند معادل ۸۰ درصد حقوق ورودی کالای کامل (CBU) را برای قطعات منفصله وارداتی پرداخت کنند. این تخفیفات به‌صورت پلکانی انجام شده است تاجایی‌که شرکت‌هایی که عمق ساخت آن‌ها ۷۱ درصد به بالا باشد، می‌توانند فقط معادل ۳۰ درصد حقوق ورودی کالای کامل را پرداخت کنند. این مزیت بسیار مهمی برای کاهش هزینه شرکت‌های تجهیزات پزشکی به‌شمار می‌رود که برخی قطعات، مواد اولیه و اجزای مورد نیاز تولید خود را که ساخت داخل ندارند، از سایر کشورها وارد می‌کنند. بدین‌ترتیب وزارت صنعت، معدن و تجارت بر اساس عمق ساخت تولیدات، مجوز تخفیفات پله‌ای در حقوق ورودی قطعات وارداتی مورد نیاز بخش تولید صنایع های‌تک را صادر می‌کند؛ چراکه طبق قانون، متولی تعیین درصد و عمق ساخت در کشور نیز وزارت صمت است.
از دیگر مزایای دارندگان پروانه بهره‌برداری وزارت صمت، بهره‌مندی از معافیت ماده 121 قانون امورگمرکی، ایجاد محدودیت واردات با افزایش سود بازرگانی، تخصیص سهمیه مواد پلیمری و پتروشیمی با قیمت بورس، افزایش مهلت قانونی ارائه اسناد حمل به بانک عامل، استفاده از مزایا و ظرفیت قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی برای افزایش ظرفیت بازار داخلی برای محصولات تولیدی و سایر موارد است.
هدف بلندمدت و چشم‌اندازی که برای ملاک قرار دادن عمق ساخت در نظر گرفته‌اید، چیست؟
تعمیق و تعیین درصد ساخت داخل به‌عنوان برنامه‌ای پیشران در حوزه تجهیزات و ملزومات پزشکی در نظر گرفته شده است. هدف از تعیین درصد ساخت داخل محصولات فراتر از بحث داشتن نظارت و ارزیابی واحدهای تولیدی است؛ بلکه برنامه‌ریزی کرده‌ایم با افزایش عمق ساخت، مسیر را برای کاهش ارزبری و ایجاد ارزش افزوده در کشور هموار کنیم.
اکنون روند به این صورت است که پس از ارزیابی و در صورت لزوم بازنگری درصد عمق ساخت داخل، خوداظهاری شرکت‌ها در بستر سامانه توانیران، برنامه حمایتی و مشوق‌ها را متناسب با عمق ساخت آن شرکت‌ها توسعه دهیم. در این راستا ابتدا قطعات و بخش‌های اصلی وارداتی شناسایی و سپس در قالب پروپزال امکان ساخت و میزان توانمندی شرکت در تولید آن‌ها را بررسی می‌کنیم. سپس درصورتی که شرکت توانمندی تولید این بخش‌ها را داشت، برای تولید قطعه وارداتی در کشور حمایت لازم را پیاده‌سازی می‌کنیم. حتی اگر خود شرکت توانمندی تولید آن قطعه و ماژول را نداشت، می‌توانیم در قالب فراخوان از سایر شرکت‌ها در حوزه‌های مختلف، با لحاظ مشوق مالی و تسهیلات حمایتی دعوت به تولید کنیم. تاکنون بیش از هزار پروانه بهره‌برداری در حوزه تجهیزات پزشکی صادر شده است. همزمان با بارگذاری اطلاعات این شرکت‌ها در سامانه توانیران، با برنامه زمان‌بندی شده و فرایند مشخص با همکاری تشکل‌ها، درصد عمق ساخت داخل مورد نظارت و ارزیابی قرار خواهد گرفت. با این رویه می‌توانیم با برنامه حمایتی مد نظر، عمق ساخت تجهیزات پزشکی در کشور را به‌عنوان یک سیستم پیشران گسترش دهیم. گذشته از این، امر تعمیق ساخت داخل در مواردی که قطعات کاربردی و اصلی صنایع پیشرفته، تحت تحریم بوده و تامین آن‌ها امکان‌پذیر نیست یا به سختی قابل انجام است، نمود بیشتری خواهد داشت. به عبارتی برای تولید برخی از محصولات، تولیدکنندگان ماژول‌های اصلی مورد نیاز خود را از محل واردات تامین می کنند؛ چراکه یا دانش تولید آن در کشور وجود ندارد یا تاکنون تولیدکنندگان اقدامی همچون ارتباط با دانشگاه‌ها برای ساخت آن انجام نداده‌اند. در چنین وضعیتی اگر آن قطعه تحریم و واردات آن قطع شود، دستگاه‌های تولیدی داخل کشور بدون داشتن آن قطعه یا ماژول بی‌استفاده می‌مانند. برای جلوگیری از بروز چنین چالشی، برنامه‌ریزی کرده‌ایم که قطعات اصلی تجهیزات در سطح تولید ملی، در داخل کشور ساخته شوند. برای تحقق این هدف و افزایش عمق ساخت دستگاه‌ها نیازمند پیاده‌سازی و انتقال دانش به داخل کشور هستیم تا بتوانیم در صورت تحریم، به تولید خود ادامه دهیم. نکته بسیار مهم دیگری که در حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان تجهیزات پزشکی مطرح می‌شود، این است که ضمن بومی‌سازی طراحی محصول و تسلط به تغییر آن، باید ارزبری را کاهش دهند یا با صادرات ارزآوری داشته باشند.
حمایت‌های شما شامل بخش فروش محصولات شرکت‌های تولیدکننده نیز می‌شود؟
در این راستا سامانه توانیران پیاده‌سازی و اجرا شده که متولی آن وزارت صمت است. اطلاعات تمام شرکت‌های تولیدکننده دارای پروانه بهره‌برداری در این سامانه بارگذاری شده است. تولیدکنندگان می‌بایست نسبت به تکمیل مشخصات فنی و بارگذاری کاتالوگ محصول در این سامانه اقدام کنند. بنگاه‌های تولیدی دارای پروانه بهره‌برداری از وزارت صمت پس از ثبت‌نام در این سامانه باید درصد عمق ساخت خود را اعلام کنند. پس از خوداظهاری شرکت‌ها، ما آن را ارزیابی و میزان عمق ساخت را مشخص می‌کنیم. پس از این مراحل شرکت‌های دانش‌بنیان و نوپا می‌توانند از این بستر حمایتی برای فروش تولیدات خود به سیستم‌های دولتی استفاده کنند. در واقع با ورود به این سامانه، بازار بزرگی برای این شرکت‌ها ایجاد می‌شود؛ چراکه تمام شرکت‌ها و بنگاه‌های دولتی و نیمه‌دولتی، هیئت امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه بیماران، دانشگاه‌های علوم پزشکی و مراکز درمانی تابعه، سازمان تامین اجتماعی و همه دستگاه‌های اجرایی برای تأمین تجهیزات مصرفی و غیرمصرفی خود بر اساس ماده ۱۷ قانون حداکثر استفاده از توان تولید و خدماتی، ابتدا باید از این سامانه استعلام بگیرند. در صورت وجود تولیدکننده، مکلف به تامین نیاز خود از محل تولیدات داخلی هستند.
در حوزه صادرات تجهیزات پزشکی چه وضعیتی داریم؟
در بحث صادرات نیز اقدامات بسیار خوبی انجام شده است. در این راستا با هماهنگی سازمان توسعه تجارت وزارت صمت گفت‌وگوهایی با کشورهای روسیه و قزاقستان داشته‌ایم. همچنین فهرست‌هایی از شرکت‌های توانمند و محصولات صادراتی حوزه تجهیزات پزشکی ایران به زبان انگلیسی تدوین کرده‌ایم. بنا شده است کارگروه تخصصی در این حوزه در وزارت صنعت برگزار شود تا تمهیدات لازم برای شرکت‌هایی که توانمندی صادراتی دارند و استانداردهای مورد نظر را دریافت کرده‌اند برای پوشش بازارهای خارجی اتخاذ شود.
برای جلوگیری از سوء استفاده‌ها و رانت‌خواری‌ها در جریان ارائه تسهیلات و حمایت‌ها، چه راهکاری را پیش‌بینی کرده‌اید؟
در گام نخست برای تسریع در صدور جواز کسب و پروانه بهره‌برداری، آن را سیستمی کرده‌ایم. در گام بعدی، این مقوله را به ادارات کل صمت استانی تفویض کرده‌ایم تا فرایند صدور جواز تاسیس و پروانه بهره‌برداری به‌صورت قانونی و هدفمند پیش برود. ما نیز فقط نظارتی کلی بر آن داریم؛ یعنی اداره کل صنایع تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی وزارت صمت، کیفیت پروانه‌های صادر شده و توان و ظرفیت تولیدی شرکت‌ها را بررسی می‌کند.
برای جلوگیری از سوء استفاده و رانت‌خواری احتمالی در بحث‌های حمایتی نیز کمیته‌ای فنی متشکل از اتحادیه‌ها، انجمن‌ها، اساتید دانشگاه و نخبگان فعال در حوزه تجهیزات پزشکی را تشکیل داده‌ایم. بنابراین طرحها، اولویت‌ها و الگوی حمایتی مشخص است و معرفی برای حمایت‌ها در چهارچوب قانون انجام می‌شود.
پس از دریافت تأیید فنی از کمیته‌های تخصصی، طرح‌هایی که بناست اجرا شوند نظارت و ارزیابی می‌شوند. شاخص‌های شرکتی که توانمندی اجرای طرحی را دارد بررسی و اعتبارسنجی می‌کنیم. پس از تأیید همه موارد، شرکت برای انجام سازوکارهای حمایتی معرفی می‌شود.
گذشته از این، سیستم‌های نظارتی نیز داخل کمیته‌ها مستقر هستند تا ساختاری به نفع فناور و حوزه تجهیزات پزشکی ایجاد شود. البته باید توجه داشت که نباید آنقدر سخت‌گیری شود که خروجی در پی نداشته باشد. همان‌طور که نباید شرایط آنقدر آسان شود که طرح‌های بدون نتیجه‌ای ایجاد و حمایت شود.
چه برنامه‌هایی برای شرکت‌های دانش‌بنیان‌ها و استارت‌آپ‌های نوپا دارید؟
غالب دستورالعمل اجرایی اداره فناوری و نوآوری اداره کل تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی وزات صمت، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان تازه تأسیس و نوپا است. شرکت‌های نوپای دانش‌بنیان حوزه تجهیزات پزشکی برای داشتن فرایند تولید، باید تسهیلات حمایتی و استقراری برای آن‌ها در نظر گرفته شود. ازآنجایی‌که برای بهره‌مندی از تسهیلات وزارت صمت شرکت‌ها باید پروانه بهره‌برداری داشته باشند، هماهنگی‌هایی انجام داده‌ایم تا برای شرکت‌های نوپا که بیشتر در مراکز و پارکهای رشد مستقر هستند، پروانه بهره‌برداری صادر شود. این رویه از پیش نیز بوده است و اکنون نیز با انجام تعاملاتی سعی کرده‌ایم آن را در چهارچوب قانون تسریع کنیم. ضمن اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان و نوپا می‌توانند از بستر حمایتی سامانه «توانیران»، به همان ترتیبی که پیشتر توضیح دادم برای فروش تولیدات خود به سیستم‌های دولتی استفاده کنند.
حضور اداره کل تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی وزارت صمت برای اولین‌بار در نمایشگاه ایران هلث چه دستاوردهایی را به‌دنبال داشت؟
ایران هلث نمایشگاهی سرآمد در حوزه تجهیزات پزشکی است. همه تولیدکنندگان و برخی از واردکنندگان در این نمایشگاه شرکت می‌کنند. هدف ما در ایران هلث این بود که همگام شدن وزارت صمت با تولیدکنندگان را اطلاع‌رسانی کنیم. همچنین امکانات مختلف این اداره کل همچون بحث‌های تعرفه‌ای، تسهیلاتی، مشوق‌های پروانه بهره‌برداری، سامانه توانیران، قانون حمایت حداکثری و توان تولید و… را به اطلاع تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی برسانیم. خوشبختانه بسیاری از شرکت‌ها با بحث فرایندها آشنا شدند.
برای حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی امکانات حمایتی در نظر گرفته‌اید؟
اینگونه حمایت‌ها را معاونت علمی ریاست‌جمهوری انجام می‌دهد. اما ما نیز در سازمان توسعه تجارت که متولی برگزاری نمایشگاه‌ها و صادرات در کشور است، حمایت‌هایی را در نظر گرفته‌ایم. این امکان را داریم که به شرکت‌های دارای پروانه بهره‌برداری برای صادارت و حضور در نمایشگاه‌ها کمک کنیم.
چشم‌انداز و پیش‌بینی شما برای انجام برنامه‌هایتان چیست؟
کاهش ارزبری باتوجه به زیرساخت‌های موجود و تحقق تولید اولویت‌های تعریف شده در طرح‌های کلان و فناورانه حوزه تجهیزات پزشکی در بازه زمانی دو ساله، یکی از برنامه‌های این اداره است. باتوجهبه این نکته تجهیزات پزشکی برخلاف سایر صنایع، قابلیت تولید در هر مکانی را ندارد. تولید برخی از این تجهیزات بر اساس کلاس خطر نیازمند فضای تولید و زیرساخت های ویژه است. هم‌اکنون درحال بررسی زیرساخت‌های کشور، مباحث اتاق تمیز و حوزه اجرایی آن هستیم. پس از استخراج اولویت‌ها و فراخوان مربوطه، قابلیت بسیار خوبی برای کاهش ارزبری تجهیزات پزشکی در کشور خواهیم داشت. برای تکمیل این پروسه، بحث‌های حمایتی و تسهیلاتی عمق ساخت را در نظر گرفته‌ایم.
در پایان نکته خاصی هست که مایل به مطرح کردن آن باشید؟
صنعت تجهیزات پزشکی در دنیا صنعتی پیشران است. در ایران نباید مسائل این صنعت با صنعت دارو آمیخته شود زیرا خودش صنعتی جدا و مستقل است. بنابراین ماهیت مسائل و راهکارهای رفع موانع رشد آن اختصاصی است. بحث تجهیزات پزشکی باید آنقدر اطلاع‌رسانی شود تا نسبت به اهمیت و جایگاه آن آگاهی لازم ایجاد شود. اگر تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی در دوران اپیدمی کرونا نبودند ممکن بود فاجعه‌ای انسانی در کشور روی دهد. شرکت‌های تولیدکننده حوزه تجهیزات پزشکی در دوران کرونا در کنار حوزه دارو، نظام سلامت و کادر درمان، به‌عنوان حوزه‌ای بسیار فعال و اثرگذار در کشور، نقش بسیار موثری در کنترل بحران داشتند.
دیدگاه ها