مجموعه (set) نوعی دیگر از داده‌ها است که در مقابل لیست‌ها دارای ویژگی‌های مهم و قابل توجهی هستند. یکی از آن‌ها عدم ترتیب داده‌ها (unordered) است و کاربر نمی‌تواند ترتیب ظاهر شدن داده‌ها را تشخیص دهد و دیگری عدم اندیس مشخص در مجموعه‌ها است. عدم اندیس در مجموعه‌ها باعث می‌شود هیچگونه تغییر در اندیس ایجاد نشود. همچنین داده‌های موجود در مجموعه‌ها نمی‌توانند تکراری باشند. عناصر موجود در مجموعه‌ها قابل تغییر نبوده اما مجموعه قابل تغییر (اضافه یا کم شدن) است.
همانطور که اشاره شد نمی‌توان با استفاده از اندیس‌ها، داده‌ای را از مجموعه خارج کرد. جهت استخراج عنصری در یک مجموعه می‌توان یا از حلقه for استفاده کرد تا در مجموعه به جستجو پرداخته شود یا از دستور in استفاده کرد تا وجود یا عدم وجود عنصر خاص در یک مجموعه را تشخیص داد. برای تعریف یک مجموعه از آکولاد استفاده می‌شود. شروع مجموعه با { و پایان یک مجموعه با } است. هر عضو در مجموعه نیز با استفاده از کاما (,) از یکدیگر جدا می‌شوند. شکل ۱، نحوه تعریف مجموعه به همراه وجود یک عنصر خاص در مجموعه را نشان می‌دهد. در صورت وجود عنصر خاص در یک مجموعه خروجی استفاده از دستور in به صورت True و عدم وجود عنصر خاص به صورت False نشان داده می‌شود.
شکل ۱) وجود یا عدم وجود عنصر خاص در مجموعه
در حالت کلی اعضای یک مجموعه پایتون دارای سه ویژگی اصلی نامرتب (unordered)، غیر قابل تغییر (unchangeable) و غیر تکراری (non-duplicate) هستند.
دستور set
جهت ایجاد یک مجموعه می‌توان از دستور set استفاده کرد. ورودی این دستور می‌تواند یک لیست، تاپل و یا یک رشته باشد. شکل ۲، نحوه تعریف مجموعه با دستور set را نشان می‌دهد که با استفاده از دستور type می‌توان نوع داده را مشخص کرد. همچنین اگر ورودی دستور set یک رشته باشد، خروجی مجموعه‌ای از کاراکترهای رشته خواهد بود که البته ترتیب نمایش‌های کاراکترهای رشته به صورت تصادفی خواهد بود. همچنین با توجه به تکراری بودن کاراکترهای موجود در رشته (به طور مثال کاراکتر E)، در زمان تبدیل به مجموعه، فقط کاراکترهای منحصربه فرد یکبار نمایش داده می‌شود.
شکل ۲) نحوه تعریف مجموعه با استفاده از دستور set
محتوای مجموعه
یک مجموعه می‌تواند ترکیبی از داده‌ها باشد به طوری که در یک مجموعه هم می‌توان داده‌ای به فرمت لیست، تاپل یا رشته داشت. در ضمن هیچ کدام از عناصر موجود در مجموعه را نمی‌توان تغییر داد اما می‌توان یک یا چند عنصر را از مجموعه حذف یا به مجموعه اضافه کرد. شکل ۳، نحوه تعریف چند مجموعه با داده‌های مختلف را نشان می‌دهد.
شکل ۳) نحوه تعریف مجموعه با فرمت‌های مختلف داده
اضافه کردن عنصر یا عناصر به مجموعه
برای اضافه کردن یک عنصر یا آیتم به مجموعه می‌توان از دستور add استفاده کرد. در صورتی که تعداد عناصر بیش از یک باشد می‌توانید از دستور update استفاده کنید. همچنین می‌توان از دستور len برای نمایش طول یک مجموعه استفاده کرد. شکل ۴، نحوه استفاده از دستورات ذکر شده را نشان می‌دهد. باید توجه داشت که در هنگام اضافه کردن عنصر یا عناصر به مجموعه، پایتون به طور تصادفی عنصر مورد نظر را در یکی از مکان‌ها یا اندیس‌های مجموعه قرار می‌دهد.
شکل ۴) نحوه اضافه کردن عنصر یا عناصر به مجموعه
حذف کردن عنصر یا عناصر به مجموعه
برای حذف یک عنصر از مجموعه می‌توان از دو دستور()remove و()discard استفاده کرد. جهت حذف یک عنصر کافی است نام عنصر مورد نظر را درون پرانتز دستورات ذکر شده نوشت. باید توجه داشت که هنگام استفاده از دستور remove زمانی که عنصر مورد نظر جهت حذف در مجموعه نباشد، نرم افزار خطا تولید می‌کند.
برای حذف مجموعه می‌توان از دستور()pop نیز استفاده کرد. این دستور آخرین عنصر موجود در مجموعه را حذف می‌کند. با توجه به اینکه ترتیب عناصر موجود در یک مجموعه مشخص نیست، خروجی تابع pop قطعاً آخرین عنصر موجود در مجموعه بوده است. با استفاده از دستور()clear و()del نیز می‌توان به ترتیب محتویات مجموعه را خالی و به طور کامل پاک کرد.
شکل ۵) نحوه حذف عنصر از مجموعه
ترکیب کردن مجموعه‌ها
در صورتی که دو مجموعه کاملاً مجزا را بخواهید با هم ترکیب کنید می‌توانید از دستور ()union یا ()update استفاده کنید. برای مشاهده نحوه استفاده از دستور ذکر شده به شکل ۶ توجه کنید. در صورتی که عنصری در دو مجموعه یکسان باشد، پس از ترکیب دو مجموعه عنصر مشترک فقط یکبار نمایش داده خواهد شد.
شکل ۶) نحوه ترکیب دو مجموعه
جدول ۱) متدهای قابل استفاده در مجموعه‌ها
دیدگاه ها