برای چندین دهه، تعامل فیزیکی بین بیمار و پزشک از اصلیترین راه تشخیص بیماری بود. به نوعی میتوان گفت مراجعه حضوری بیمار به پزشک تنها ابزار برای دریافت مراقبتهای پزشکی او محسوب میشد؛ بیمار مجبور بود برای دریافت خدمات درمانی عمومی یا تخصصی و انجام عملهای جراحی سنگین یا سرپایی نزد پزشک برود. اما رفتهرفته با ظهور خدمات بهداشتی آنلاین و از راه دور، از طریق ابزارهای دیجیتال و اینترنت شاهد اندکی تغییر در رابطه بین بیمار و پزشک هستیم. مرزهای علم پزشکی به صورت روزانه و به سرعت در حال پیشرفت است. اما این بار علم پزشکی به همراه دنیای متاورس (Metaverse) پا را فراتر از هر آنچه که تصور میکنید گذاشته و قصد پیشرفتی باورنکردنی و شگرف را دارد. متاورس با استفاده از فناوریهای واقعیت مجازی و نوین خود، در حوزه سلامت دیجیتال، امکانات و خدماتی را ارائه میدهد که قبلاً غیر قابل تصور بود، حتی در حال حاضر نیز تصور چنین خدماتی برای بسیاری از افراد آسان نیست.
تاریخچه و مفهوم متاورس
پیش از اینکه به نقش متاورس در پزشکی بپردازیم، بهتر است مفهوم متاورس را بررسی کنیم. در ابتدا از خود کلمه متاورس شروع کنیم. متاورس از دو کلمه متا (Meta) به معنی برتر و ورس (Verse) برگرفته از کلمه Universe به معنای جهان تشکیل شده است. با توجه به معنی کلمه متاورس، به اختصار میتوان متاورس را «جهان برتر» نامید. اما در خصوص تاریخ متاورس باید بدانید که این مفهوم چند دهه است که در داستانها و بازیهای رایانهای مورد استفاده قرار میگیرد. اما به صورت کلی برای اولین بار مفهوم متاورس در دهه 90 میلادی توسط نویسندهای به نام نیل استفنسون (Neal Stephenson) در کتابی به نام اسنو کرش (Snow Crash) به کار گرفته شد. در این کتاب از واژگان و مفاهیمی همچون آواتار، که امروزه در متاورس وجود دارند، نام برده شده است. البته پس از گذشت زمان، نویسندگان دیگری همچون ارنست کلاین (Ernest Cline) در کتاب بازیکن شماره یک آماده (Ready Player One) از مفهوم متاورس استفاده کردند.
متاورس یک قلمرو دیجیتالی است که به انسانها اجازه تعامل با افراد دیگر یا شخصیتهای دیجیتالی (مجازی) در قالب آواتارها برای برقراری ارتباط، همکاری، انجام بازی، رسیدگی به امور کاری و تجاری یا معاشرت را میدهد؛ مجموعهای از عناصر چندگانه تکنولوژی شامل ویدیوهای واقعی، بزرگ نمائی شده که کاربران در آن در دنیای مجازی زندگی میکنند. تصور کنید که اینترنت زنده شده یا دست کم به صورت سه بعدی ارائه شده است. در این صورت یک محیط مجازی شکل میگیرد که میتوانید به جای تماشای آن روی صفحه نمایش، وارد آن بشوید. بدین ترتیب با دنیایی از بخشهای مجازی بیپایان و به هم پیوسته مواجه میشوید که در آن افراد میتوانند با استفاده از هدست های واقعیت مجازی، برنامههای گوشیهای هوشمند یا سایر ابزارهای مشابه، یکدیگر را ملاقات کنند، با هم درس بخوانند و کار و بازی کنند. این دنیای جدید همچنین جنبههای دیگر زندگی برخط (آنلاین) مانند خرید و فعالیت در رسانههای اجتماعی را نیز در بر میگیرد.
پتانسیل بالقوه تکنولوژی متاورس در علوم پزشکی، داروسازی و مراقبتهای حوزه سلامت مورد مطالعه وسیع قرار گرفته و نقش مهمی پیدا کرده است. تکنولوژی متاورس در علوم پزشکی، داروسازی و مراقبتی از پتانسیل قابل توجهی برخوردار است. طی سالیان متمادی ارائه خدمات پزشکی به بیمار مانند تشخیص بیماری، تجویز دارو یا عمل جراحی از طریق ارتباط مستقیم پزشک با بیمار میسر بوده است.
اصطلاحات کلیدی متاورس
Assisted reality
این اصطلاح به هر فناوری گفته میشود که به شخص اجازه میدهد با استفاده از صفحه نمایش و هندزفری با ماشین تعامل داشته باشد. گجت های پوشیدنی از این دست هستند.
Augmented reality
این فناوری دنیای واقعی و تصاویر تولید شده توسط کامپیوتر را با یکدیگر ترکیب میکند. برای مثال میتوان از این تکنولوژی برای نشان دادن اینکه یک مبل جدید در اتاق نشیمن مشتری چگونه به نظر میرسد استفاده کرد.
Meatspace
همان دنیای فیزیکی است که اکثر ما بیشتر وقت خود را در آن میگذرانیم.
Mixed reality
این اصطلاح، نمایی از دنیای واقعی را با اضافه شدن اشیاء مجازی که شبیه اشیاء واقعی به نظر میرسند و عمل میکنند، توصیف میکند. کاربران میتوانند با اشیاء مجازی و واقعی تعامل داشته باشند.
Multiverse
این اصطلاح به طور کلی به بسیاری از جهانهای متمایز اشاره دارد که مستقل از یکدیگر عمل میکنند. رسانههای اجتماعی مجازی و مکانهای بازی که افراد در آن با هم تعامل دارند مالتیورس هستند. در تئوری، متاورس میتواند همه این چندجهانی را در یک مکان گِرد هم بیاورد.
Virtual reality
واقعیت مجازی یک تجربه فراگیر است که به یک هدست نیاز دارد. بازیهای واقعیت مجازی کاربران را به دنیاهای مختلف میبرند. همچنین جلسات آموزشی که در دنیای واقعی تنظیم میشوند از دیگر کاربردهای این فناوری هستند.
متاورس در پزشکی به واسطه انویدیا (Nvidia)
انویدیا را میتوان بزرگترین کمپانی در ساخت تراشههای گرافیکی و الکترونیکی دانست که در دنیا شهرت فراوانی دارد. این کمپانی در صدد آن است تا با سرمایهگذاری در زمینه پزشکی به واسطه متاورس تحولی عظیم در حوزه سلامت به وجود آورد. در این مسیر قصد استفاده از سیستم شناخته شده Omniverse را دارد. کمپانی انویدیا را میتوان پل ارتباطی متاورس در پزشکی دانست. به طور مثال کمپانی انویدیا فضایی را شبیهسازی کرده است که محققان، پژوهشگران، پزشکان و… در آن قادر هستند در فضایی مجازی همکاری واقعی داشته باشند. در این فضای شبیهسازی شده، این قابلیت وجود دارد که ابزارهای پزشکی، پروژههای کلیدی و برخی موارد دیگر که با علم پزشکی مرتبط هستند در دسترس کاربران باشند.
کشف اینترنت و فضای دیجیتال در متاورس
کشف اینترنت و فضای دیجیتال، ارائه خدمات پزشکی و ارتباط بیمار با پزشک از طریق وسایل الکترونیکی را میسر کرد. امروزه متاورس (اینترنت سه بعدی) مسیر استفاده از این خدمات را آسانتر کرده است. پدیده متاورس بهطور باورنکردنی توانسته است ارتباط انسانها با یکدیگر را با استفاده از وسایل الکترونیکی به بهترین نحوه میسر کند. تکنولوژی متاورس عمل جراحی را دگرگون کرده است. انجام جراحی با کمک رباتها دارای پتانسیل بالایی در جهت حرکت به سوی واقعیتهای مجازی است. کمپانیهای زیادی در جهت پیوند دنیای مجازی به دنیای واقعی باهم رقابت میکنند و مسلماً انجام مطالعات بالینی متعدد لازمه استفاده آسان، بیخطر و امن از این تکنولوژی برای درمان بیماران در علم پزشکی است.
چشمانداز استفاده از تکنولوژی متاورس برای یک جراح میتواند شامل موارد زیر باشد:
متاورس و پزشکی
استفاده از تکنولوژی متاورس ارتباط پزشک با بیمار را متحول خواهد کرد و این یکی از بهترین کاربردهای متاورس در علم پزشکی است. ویزیت بیمار توسط پزشک به صورت مجازی انجام میشود. این ارتباط زمانی که نیاز به معاینه بدنی پزشک نیست و تنها جهت مشورت با پزشک صورت گیرد از جذابیت بیشتری برخوردار است چرا که ارتباط با پزشک به جهت مشورت به سبک گذشته، به راحتی امکانپذیر نبود.
تغییر سبک ارتباط بیمار و پزشک با متاورس
متاورس در فضای مجازی این ارتباطات را هدایت کرده، بیماران و پزشکان میتوانند در کلینیک سه بعدی یا هر فضای مجازی دیگری یکدیگر را ملاقات کنند. ملاقات بیمار با پزشک متخصص اعصاب و روان، در محیطی متفاوت به صورت آنلاین، از بهترین نظریههای استفاده از متاورس برای درمان به صورت دیجیتال است.
متاورس و بیمارستانها
در چند سال اخیر، بسیاری از بیمارستانها به علت شیوع ویروس کووید-۱۹، ارتباط بیمار با پزشکان را محدود کردهاند. تکنولوژی متاورس ملاقاتهای بیمارستانی دوستان و اقوام فرد عمل شده را بدون محدودیت ممکن میکند. در ده سال اخیر، توسعه و پیشرفتهای زیادی در تکنولوژی رادیولوژی مشاهده شده است. تکنولوژیهای تصویربرداری در سیستم متاورس موجب بهتر دیده شدن تصاویر توسط رادیولوژیست شده و تشخیص بیماری با خطای کمتری صورت میگیرد.
سیستم الکترونیکی پزشکی و متاورس
در حال حاضر، در سیستم پزشکی، سیستم الکترونیکی به کار گرفته شده جهت انجام کارهای پزشکی نهایتاً به سیستم متاورس تبدیل میشود. واقعیت مجازی (VR (Virtual Reality، واقعیت بزرگنمائی شده (AR (Augmented Reality، واقعیت ترکیب شده (Mixed Reality) و هوش مصنوعی Artificial Intelligence) AI)، برای قدرت بخشیدن به کاربردهای مورد استفاده به کار گرفته خواهد شد.
وسایل پزشکی و متاورس
کمپانیهای تولیدکننده وسایل پزشکی واقعیت ترکیب شده را برای سوارکردن وسائل جراحی و طراحی اتاقهای عمل به کار گرفتهاند. سازمان بهداشت جهانی با به کارگیری واقعیت بزرگنمائی شده AR و تلفنهای هوشمند پاسخ دهندههای کووید-19 را آموزش میدهد و متخصص روان پزشکی با به کارگیری واقعیت مجازی (VR) استرسهای متعاقب حوادث در سربازان در حال جنگ را درمان میکنند.
دانشکدههای پزشکی و متاورس
دانشکدههای پزشکی برای آموزش جراحی از VR استفاده میکنند. تکنولوژی Oculus توسط دانشکده پزشکی دانشگاه کنکتیکت در آمریکا برای آموزش جراحی ارتوپدی به رزیدنتهای پزشکی به کار میرود. با به کارگیری گوشی هدفون، رزیدنتها میتوانند تکنیکهای جراحی مانند قراردادن سنجاق در استخوان شکسته را در فضای سه بعدی ببینند.
از آنجا که این تکنیکها به طور مجازی انجام میشوند خطای دانشجویان در حین عمل توسط استاد بازگو میشود تا دانشجویان در نوبت بعدی اشتباه خودشان را برطرف کنند.
عمل جراحی و متاورس
در دنیای واقعی، برای اولین بار جراحی AR در بیماران زنده در حین جراحی ستون فقرات توسط جراحان اعصاب دانشگاه جانز هاپکینز (Johns Hopkins) به کار گرفته شد. جراحان 6 پیچ در ستون فقرات بیمار قرار دادند. دو روز بعد یک گروه دیگر از جراحان توموری را از ستون فقرات بیماری خارج کردند. هر دو تیم از هدست های ساخته شده توسط کمپانی Augmedics استفاده کردند و میتوانستند درون اعضاء بیمار را به خوبی ببینند. این کار مانند داشتن، یک GPS است که به راحتی در جلوی چشم همه چیز را میتوان دید.
در دانشکده پزشکی دانشگاه میامی در آمریکا اساتید برای آموزش دادن پرسنل، در فوریتهای پزشکی از AR،VR و MR جهت درمان بیماران مجروح، سکتههای قلبی و مغزی یا زخم ناشی از شلیک گلوله استفاده میکنند.
همچنین، شرکتهایی مانند Intuitive Surgical که به واسطه «سیستم جراحی به کمک ربات» خود مشهور است، پتانسیل شگفت انگیزی برای حرکت به سمت واقعیت مجازی دارند و بسیاری از شرکتهای کوچکتر دیگر در حال سرمایه گذاری در بخش مراقبتهای بهداشتی دیجیتال هستند،
اما چالشهای بزرگی وجود دارد که این شرکتها بدون شک با آنها مواجه خواهند شد. یکی از بزرگترین این چالشها، پیوند دنیای مجازی با دنیای واقعی است و باید آزمایشهای بالینی زیادی را پشت سر گذاشت تا دریافت آیا این فناوری میتواند به طور ایمن برای بیماران استفاده شود یا خیر.
چگونه میتوان از متاورس استفاده کرد
جراحان ممکن است در یک سالن عمل مجازی ملاقات کنند یا میتوانند با کمک سایر مشاوران و متخصصان در جراحی با یکدیگر همکاری کنند. میتوان تصور کرد که در طول جراحی، جراح در بالای تخت بیمار، موارد حیاتی، تصاویر و تاریخچه او را میبیند. این باعث میشود که جراحیها آسانتر شوند. در نهایت جراحان با ابزارهای مجازی قدرت بیشتری پیدا میکنند.
ملاقات بستگان بیمار
گاهی اوقات بستگان بیمار به دلیل مشغلههای فراوان قادر به عیادت حضوری از بیماران نیستند. به ویژه در 3 سال گذشته با وجود بیماری کووید-۱۹، برای بسیاری از افراد عیادت از بیماران ناخوشایند به نظر میرسید. اما با وجود متاورس و ورود آن به دنیای علم پزشکی این افراد قادر هستند تا بدون مراجعه حضوری، بیماران را ملاقات کنند. متاورس میتواند برای دیدارهای بین بستگان بیمار و بیمار بسیار مثمرثمر باشد و از این حیث دارای قابلیتهای همچون حمایت عاطفی و روانی از بیمار است. به نظر میرسد با استفاده از تکنولوژی متاورس افراد بتوانند بدون حضور فیزیکی و محدودیت زمانی با بیماران خود ملاقات کرده و از آنها عیادت کنند. به لطف تکنولوژی متاورس این دیدارها میتواند در فضایی شبیهسازی شده به غیر از بیمارستان انجام شود تا به لحاظ روحی بیماران بیشتر تقویت بشوند.
ویزیت بیماران
یکی از بهترین تحولاتی که متاورس میتواند در زمینه علوم پزشکی ایجاد کند حوزه ویزیت بیماران است. این پیشفرض را در ذهن خود داشته باشید که ویزیت پزشک به صورت مجازی و به واسطه متاورس انجام شود. البته اگر این سؤال در ذهن شما به وجود آمده که چطور این امر ممکن میشود، باید بگوییم که بسیاری از بیماریها نیاز به معاینه فیزیکی ندارد. به علاوه ویزیت برخی از بیماریهایی که نیاز به حضور فیزیکی پزشکی دارند نیز توسط ویزیت مجازی و متاورس قابل انجام هستند. با عملی شدن این پروژه دیگر نیازی به ساعتها معطلی در مطب پزشکان برای ویزیت شدن نیست و میتوانید در حالی که در خانه خود نشستهاید با صرف کمترین انرژی و زمان، توسط پزشک ویزیت شوید.
رادیولوژی و متاورس
رادیولوژی یکی از خدمات اصلی در حوزه بهداشت و درمان است که به فناوری وابسته است و در 10 سال اخیر شاهد پیشرفتهای زیادی در بخش فناوریهای آن بودهایم که از دستگاههای اسکنر یا راه حلهای نرم افزاری شروع شده و قابلیتهای جدیدی را در این زمینه به وجود آورده است. فناوریهای تصویربرداری در متاورس میتوانند تجسم بهتری را برای رادیولوژیستها فراهم کنند تا تصاویری پویا و با جزئیات بیشتری را ببینند و در نهایت به آنها در تشخیص بهتر بیماریها کمک کند. رادیولوژیستها میتوانند روی تصاویر پزشکی در قالب سه بعدی، در حالی که در مکانها یا کشورهای مختلف هستند، همکاری کنند.
پوشیدنیهای پزشکی در متاورس
دادههای مراقبتهای بهداشتی یکی از پیچیدهترین و مرتبطترین دادهها در سراسر جهان هستند و برای مراقبت از بیمار بسیار مهماند زیرا پزشکان میتوانند با کمک دادههای حاصل از معاینات و تجزیه و تحلیلهای پزشکی فراوان، اقدام به تشخیص و درمان کنند. پوشیدنیهای پزشکی در چند سال گذشته به بیماران و پزشکان این امکان را داده است که دادههای بهداشتی دقیقی تولید کنند که مورد نیاز متخصصان است. تجسم دادهها نیز برای آسانتر و معنادار کردن آن مهم است، بنابراین متخصصان میتوانند تصمیمگیری آگاهانه در مورد بیماران خود داشته باشند. Metaverse با تجسم و همکاری بهتر و هوشمندتر، امروز بیشتر از هر زمان دیگری، عصر کلان داده را تقویت میکند.
تحول سلامت و تندرستی با متاورس
بر خلاف ابزارهای سلامت مجازی امروزی که میتوانند دست و پا گیر به نظر برسند، نسل بعدی مراقبت مجازی یا متاورس بیشتر شبیه تعاملات انسانی غنی است که تجربه حضوری را بازسازی میکند.
در ادامه مواردی عنوان میشود که به واسط آن AR، VR و MR میتوانند رویکردهای جدیدی را برای مراقبتهای بهداشتی ارائه کنند؛ از سلامت روان گرفته تا مدیریت درد، جراحی، تناسب اندام، فیزیوتراپی، بهداشت از راه دور و مراقبت از بیمار مجازی.
سلامت روان
پزشکان بازیهای واقعیت مجازی یا متاورس را برای درمان بیماریهایی مانند مه مغزی، اختلالات بیش فعالی-کمبود توجه (ADHD)، افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) تجویز میکنند. یک بازی واقعیت مجازی به نام EndeavorRX توسط Akili Intractive به اولین بازی ویدئویی با نسخهای که توسط FDA برای درمان ADHD در کودکان تأیید شده است, تبدیل شد.
شرکتی بنام ری از واقعیت مجازی برای درمان اضطراب اجتماعی استفاده میکند. مطالعات دانشگاه آکسفورد نشان داد که بیمارانی که از درمان خودکار واقعیت مجازی استفاده میکردند، 38 درصد کاهش اضطراب و علائم اجتماعی را در یک دوره 6 هفتهای تجربه کردند. همچنین واقعیت مجازی برای درمان جانبازان مبتلا به PTSD استفاده میشود. چنانکه نشان داد شده است این سیستم که درمان مواجهه با واقعیت مجازی را ارائه میدهد راهی مؤثر برای درمان PTSD است.
مدیریت درد
دکتر برنان اشپیگل از مرکز پزشکی Cedars-Sinai استفاده از VR را برای مدیریت درد بیماران بستری در بیمارستان مطالعه کرده است. براساس این تحقیق واقعیت مجازی یک درمان ذهنی و بدنی است که مبتنی بر علم واقعی است. متاورس صرفاً تمرکز ذهن را از روی درد منحرف میکند؛ یعنی مانعی در مسیر رسیدن سیگنالهای درد به مغز است و مکملی بدون دارو برای مدیریت درد سنتی ارائه میدهد.
جراحی
یک جراح در بیمارستان جانز هاپکینز در مریلند، اولین روش ناوبری عصبی ستون فقرات را با هدایت یک هدست واقعیت افزوده به نام xvision توسط استارتآپ Augmedics انجام داد. تیموتی ویتم، مدیر آزمایشگاه جراحی مغز و اعصاب جانز هاپکینز، معتقد است استفاده از واقعیت افزوده در اتاق عمل، مانند این است که یک ناوبر GPS را در جلوی چشمان خود به صورت طبیعی داشته باشید، بنابراین لازم نیست برای دیدن سی تی اسکن بیمار خود به یک صفحه نمایش جداگانه نگاه کنید. جراحان مغز و اعصاب از میکروسکوپهای AR ویژهای استفاده میکنند که اطلاعات حیاتی در مورد ساختارهای مغز را در زمینه جراحی پوشش میدهد. فناوری به نام SyncAR تصویری دقیق از قسمت خاصی از بدن که در حال عمل است را نشان میدهد که با استفاده از اسکنهای آناتومیک بیمار مانند MRI یا سیتی اسکن ساخته شده است.
شرکتی به نام AccuVein نیز یک اسکنر AR اختراع کرده است که بر روی پوست پخش میشود و به پرستاران و پزشکان نشان میدهد که رگها و دریچهها در بدن بیمار کجا هستند. چنین فناوریهایی میتوانند خدمات پزشکی را سریعتر و قابل اطمینانتر کنند.
آموزش پزشکی
یادگیری پزشکی اغلب به ادراک بصری-فضایی پیشرفته نیاز دارد، چه برای ارزیابی قرارگیری اندام در طول جراحی و چه برای درک فیزیولوژی در سطح سلولی. محدودیتهایی برای آنچه میتوانید از یک کتاب درسی بیاموزید وجود دارد. آموزش پزشکی واقعیت ترکیبی (MR) میتواند در زمینههایی که به مهارتهای دستی پیشرفته نیاز دارند مؤثرتر باشد. همچنین میتواند به راهنمایی استفاده از تجهیزات جراحی کمک کند. استفاده از VR یا AR در آموزش عمل جراحی به کارآموز اجازه میدهد تا مراحل را روی یک بیمار مجازی انجام دهد یا اطلاعات بیمار را با واقعیت تطبیق دهد. یک مطالعه نشان داد که استفاده از شبیهسازهای VR در روشهای تشخیصی و جراحی، به بهبود مهارتهای لاپاراسکوپی دستیاران تازهکار بیمارستان از نظر خطا و کاهش زمان عمل کمک میکند. ابزارهای متاورس میتوانند دسترسی به آموزش و مراقبت پزشکی با کیفیت بالا را افزایش دهند. دانشجویان و بیماران در مناطق کمدرآمد میتوانند از طریق تجربیات مجازی فراگیر، به منابع بهترین مؤسسات در جهان دسترسی داشته باشند.
تناسب اندام مجازی
امروزه افراد بیشتری تمرینات ورزشی خود را با ورزش مبتنی بر واقعیت مجازی تکمیل میکنند. متا اعلام کرده است که خدمات اشتراک تناسب اندام واقعیت مجازی Supernatural را دریافت میکند. همچنین استارت آپی مانند Peloton برای جلسات آموزشی VR در خانه توسعه داده شده است. واقعیت مجازی میتواند فیزیوتراپ جدید شما باشد. مطالعه روی بیمارانی که پس از سکته مغزی یا آسیب نخاعی بهبود مییابند، نشان داد که ورزش واقعیت مجازی میتواند نتایج توانبخشی را در مقایسه با ورزش سنتی بهبود بخشد. شرکتی به نام XRHealth درمانی فیزیکی و کاردرمانی واقعیت مجازی را در خانه ارائه میکند و در سطح ملی تحت پوشش Medicare است. یکی از مزایای درمان واقعیت مجازی این است که میتواند دادههای خاصی را در مورد اینکه بیمار هر تمرین را چند وقت یکبار و چقدر خوب انجام داده و در کجا نیاز به تنظیمات است، در اختیار پزشک و بیمار قرار دهد. گیمیفیکیشن این ابزارهای واقعیت مجازی میتواند تجربههای یکنواخت توانبخشی را سرگرمکننده، لذتبخش، تکرارپذیر و در نتیجه با مزایایی طولانیمدت, پایدارتر کند. مطالعاتی در مورد پتانسیل AR برای افزایش توانبخشی پس از سکته مغزی انجام شده است. این فناوری میتواند زمان بهبودی را با سهولت انجام تمرینات خود در خانه برای بیماران کاهش دهد. یکی از چالشهای سیستمهای مراقبت بهداشتی این است که بیماران پس از خروج از بیمارستان نیز به دنبال بهبودی خود باشند. سیستمهای AR مبتنی بر خانه میتوانند نحوه مدیریت بیماریهای مزمن مانند دیابت را توسط پزشکان تغییر دهند (با استفاده از مانیتورهای قابل پوشیدن قند خون و ارائه توصیههای تعاملی برای بیماران در زندگی روزمرهشان).
بهداشت از راه دور و جوامع بیمار مجازی
در حالی که کووید-۱۹ رشد سلامت از راه دور را تسریع کرده است اما راه حلهای فعلی هنوز محدود هستند. آنها صمیمیت تجربه حضوری بیمار را بازسازی نمیکنند. متاورس ممکن است راه حلهای بهداشت از راه دور را بهبود بخشد و فاصله بین بیماران و ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی را پر کند همچنین میتواند مراقبت مجازی را از یک تجربه دو بعدی به یک تجربه سه بعدی ارتقا دهد و نحوه تعامل بیماران با ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی را به شکلی اساسی تغییر دهد. جوامع مجازی بیماران میتوانند با AR و VR سرگرم کنندهتر و جذابتر شوند. ممکن است شاهد ظهور فضاهای مجازی، مخصوص بیماریهای مزمنی مانند پارکینسون و دیابت باشیم. بیماران، ارائه دهندگان و مراقبان میتوانند به روشهای صمیمانهتر و طبیعیتری با هم ارتباط برقرار کنند حتی اگر هزاران کیلومتر از هم فاصله داشته باشند. فناوری زیربنایی متاورس سلامت برای تکمیل شدن هنوز مسیری طولانی در پیش دارد اما در حال حاضر شاهد نمونههایی از آن هستیم؛ مواردی که ثابت میکنند VR و AR چگونه میتوانند در حوزه سلامت و تندرستی، تفاوت ایجاد کنند.
چالشهای پیش روی مراقبتهای بهداشتی با متاورس
حریم خصوصی و امنیت در متاورس
با هر گامی که به سمت پیشرفت برمیداریم، جهان ما بیشتر و بیشتر به فناوریهای مدرن وابسته میشود. با این وجود امنیت اطلاعات بیمار و حفظ حریم خصوصی افراد نیز بیش از پیش به چالش کشیده میشود. برای این موضوع راهحلهای متفاوتی توسط شرکتهای امنیت سایبری ارائه شده که به موازات ساخت تکنولوژی متاورس، نیاز است توجه زیادی به آنها شود. یکی از بزرگترین صنایعی که از نقض امنیت دادهها رنج میبرد، بهداشت و درمان است. این درحالی است که، دیتاهای مربوط به این صنعت قیمتهای گزافی دارند و حجم خرید و فروش این اطلاعات در بازارهای سیاه نیز، بسیار است.
امروزه بیماران بسیاری نسبت به حفظ حریم خصوصی و امنیت اطلاعات پزشکی خود آگاهی دارند در حالی که با حساس دانستن این دادهها نگرانیهای بیشتری هم به وجود خواهد آمد. این نگرانی یکی از دغدغههای اصلی توسعهدهندگان و شرکتهای فناوری فعال در زمینه متاورس است؛ اینکه دریابند چگونه دادههای مراقبتهای بهداشتی با متاورس را خصوصی و امن نگه دارند. اهمیت دادن به نگرانیهای مردم باعث میشود تا پذیرفتن این نوع فناوری برای آنهای آسانتر شود و تعداد کثیری از افراد مایل به دریافت مراقبتهای بهداشتی با متاورس شوند.
هزینه بالای فناوری
برای استفاده از متاورس با تمامی پتانسیلهایش در بخش بهداشت و درمان، به سختافزارهایی با فناوری بالا مانند عینک، دستکش، حسگرها و ابزارهای سنجش سلامت قابل حمل نیاز است. تمامی اینها در کنار هم میتوانند به متخصصان کمک کنند تا اطلاعات حیاتی بیماران را بهتر و دقیقتر دریابند.
با این شرایط هزینه استفاده از این سختافزار به قدری بالا میرود که تنها تعداد محدودی از مردم توانایی پرداخت این هزینهها را خواهند داشت. از طرفی تکنولوژیهای مدرن همیشه در حال رشد و تکامل هستند و این نیز به نوبه خود، در بالاتر رفتن هزینههای استفاده از آنها تاثیرگذار است.
بنابراین بهرهگیری از قابلیتهای فناوریها و تکنولوژیهای جدید، مستلزم خرید تجهیزات نوین همگام با توسعه آنها است؛ یعنی درست مانند گوشیهای هوشمند، تمامی این تجهیزات تقریباً بیش از یک بار در سال، نیاز به بهروزرسانی دارند. همچنین، بعید به نظر میرسد هزینه زیرساخت برای ارائه دهندگان خدمات درمانی ارزان باشد. این در حالی است که در مورد عملهای جراحی، به اتصالات پیشرفتهای مانند 5G هم نیاز است.
قابلیت همکاری
یکی دیگر از چالشهای اصلی سلامت دیجیتال در سراسر جهان، حتی در پیشرفتهترین نظامهای مراقبتهای درمانی، قابلیت همکاری است. به احتمال زیاد متاورس زمانی مورد استفاده قرار خواهد گرفت که بتواند مشکل قابلیت همکاری را حل کند. به این ترتیب همه فناوریها را به هم متصل و دادههای خدمات درمانی و مراقبتهای پزشکی و تمامی اطلاعات مربوط به بیمار یکپارچه خواهد شد، بنابراین در هر زمان و در هر مکان قابل دسترسی خواهد بود.
فناوری متاورس اگر با نوآوری واقعی برای برآورده کردن تصورات و انتظارات مردم همراه باشد، در آیندهای نزدیک شاهد تحولی عظیم در بخش خدمات درمانی و مراقبتهای پزشکی خواهیم بود. در نهایت شرکتهای فعال در تولید تکنولوژی متاورس موظف هستند، این فناوری را به گونهای طراحی کنند که نه تنها برای استفاده بیمار ایمن باشد، بلکه تمامی جنبههای انسانی قضیه را نیز برآورده کند. کار خدمات درمانی تنها درمان علائم بیماری نیست بلکه در اصل، جلوگیری از بروز بیماری است. با راه حلهایی که تکنولوژی واقعیت مجازی متاورس به ما پیشنهاد میدهد، میتوان روند درمان و بروز بیماری را تسهیل کرد. به یاد داشته باشید، فناوری واقعیت مجازی، چشم اندازهای بیحد و حصری در زمینه مراقبتهای پزشکی و خدمات درمانی پیش روی بشر میگذارد و باید در راستای پذیرش آن هرچه بهتر و بیشتر تلاش و شرایط زیرساخت آن را فراهم کرد.
دیدگاه ها