اوايل تير ماه 1398 پيش‌نويسي از سوي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي آماده شد مبني بر اينکه همه روساي تجهيزات پزشکي دانشگاه‌هاي علوم پزشکي بايد دکتر داروساز باشند.
اول شهريور ماه انجمن صنفي متخصصين تجهيزات پزشکي و دانشگاه‌هاي علوم پزشکي به آن معترض شدند و نامه‌نگاري‌هايي به وزارت بهداشت و دکتر نوبخت رئيس کميسيون بهداشت مجلس داشتند؛ زيرا بر اين باور هستند که مسئول تجهيزات پزشکي بايد متخصص اين حوزه باشد. به گفته مهندس «مهرداد سرهنگي» دبير انجمن صنفي متخصصين تجهيزات پزشکي، در اين پيش‌نويس آمده بود که مسئول تجهيزات پزشکي بايد داراي مدرک دکتراي داروسازي، ليسانس مهندسي پزشکي با هشت سال سابقه کار، فوق ليسانس و دکتراي رشته‌هاي مرتبط با تجهيزات پزشکي با پنج سال تجربه مفيد باشد و کارشناس ارشد برق مکانيک با 15 سال سابقه کار باشد؛ يعني تحصيل‌کرده رشته تجهيزات پزشکي بايد سابقه کاري داشته باشند، اما کسب اين پست براي داروساز نياز به تجربه کاري ندارد!
وي ادامه داد: «داروساز که هيچ شناختي از مهندسي پزشکي ندارد، چگونه مي‌تواند درباره اين حوزه تخصصي نظر بدهد و در اين زمينه تصميم‌گيري کند؛ مانند اين است که مهندسان پزشک به حوزه داروسازي ورود يابند، آيا آنها اين مسئله را مي‌پذيرند؟»
واگذاري مسئوليت حوزه ملزومات و تجهيزات پزشکي به داروسازان در ابلاغيه بهمن ماه 98
مهندس سرهنگي با بيان اينکه اين پيش‌نويس به واسطه نامه‌نگاري‌ها اجرا نشد، افزود: «اما پس از آن در دوازدهم بهمن ماه 98 وزارت بهداشت ابلاغيه‌اي منتشر کرد مبني بر اينکه مسئوليت حوزه ملزومات و حتي تجهيزات پزشکي را کاملا به داروسازان سپرده‌اند.»
وي با اشاره به تبصره يک اين ابلاغيه اظهار داشت: «در اين تبصره تاکيد شده است که همه فراورده‌هاي سلامت مانند دارو، تجهيزات و ملزومات پزشکي به خصوص اقلام کاشتني مصرفي در اتاق عمل بايد از مسير داروخانه تامين و مديريت شود و تامين هرگونه فراورده خارج از اين مسير غيرمجاز است.»
به گفته مهندس سرهنگي بر اين اساس داروساز بايد بر کالا، زيست‌مواد، دستگاه، نرم‌افزار، کاشتني‌ها، ماشين‌آلات، تجهيزات پزشکي و… نظارت داشته باشد. ضمن اينکه هر کالايي که از مسير داروخانه تامين مي‌شود، حداقل هشت تا 10 درصد روي قيمت آن افزوده مي‌شود که اين امر هزينه بيمه‌هاي درماني را نيز افزايش مي‌دهد.
آنگونه که دبير انجمن صنفي متخصصين تجهيزات پزشکي اظهار داشت، داروخانه‌ها، تجهيزات پزشکي را با درصدي تخفيف از شرکت توليدي يا واردکننده خريداري مي‌کنند و از سوي ديگر نيز داروخانه درصدي روي قيمت مي‌کشد و به مشتري مي‌فروشد؛ بنابراين در نهايت مصرف‌کننده دچار ضرر مي‌شود و داروخانه نيز بيزينسي براي خود راه انداخته است.
مهندس سرهنگي با بيان اينکه وقتي که مراکز درماني خودشان تجهيزات را تامين مي‌کردند، اين مسائل ديگر در ميان نبود، گفت: «مراکز درماني نيز تجهيزات و ملزومات پزشکي را از شرکت‌هاي توليدکننده يا واردکننده خريداري مي‌کردند؛ اينکه ما اصرار به حضور مسئول فني تجهيزات پزشکي داريم براي اين است که بر روند درست تهيه اين اقلام نظارت کند.»
تامين تجهيزات و ملزومات پزشکي بايد زير نظر مسئول فني تجهيزات پزشکي باشد
وي بر اين باور است که اگر بناست تجهيزات و ملزومات پزشکي از مسير داروخانه تامين شود بايد زير نظر مسئول فني تجهيزات پزشکي باشد نه مسئول فني دارو.
مهندس سرهنگي همچنين به تبصره دو اين ابلاغيه اشاره کرد و اظهار داشت: «بر اساس اين تبصره ضروري است کارشناس تجهيزات پزشکي بر تامين ملزومات مصرفي و کاشتني‌هاي اتاق عمل زير نظر مسئول فني داروخانه نظارت داشته باشند.»
وي تاکيد کرد: «روش درست اين است که هيچ مسئول فني دارو و تجهيزات نبايد از مرکز محل خدمت خود حقوق دريافت کند بلکه بايد سيستمي وجود داشته باشد که مراکز به آن آبونمان پرداخت کنند که مرتبط با وزارت بهداشت باشد و حقوق مسئولان فني از اين محل پرداخت شود.»
دبير انجمن تجهيزات پزشکي با بيان اينکه با اين ابلاغيه جامعه مهندسان پزشک دچار چالش جدي شد، اظهار داشت: «چرا زماني که همه مسئوليت‌هاي تخصصي حوزه تجهيزات پزشکي به داروسازان سپرده شده است، چرا رشته مهندسي پزشکي وجود دارد.»
مهندس سرهنگي ادامه داد: «20 هزار متخصص مهندسي پزشکي وارد جامعه شده‌اند، اما کارشان را ضعيف مي‌دانند و آنها را زيرمجموعه تخصصي قرار داده‌اند که هيچ اطلاعي اين رشته و تخصص ندارد.»
رشته مهندسي پزشکي دچار اختلاط تخصص شده است
مهندس سرهنگي با تاکيد بر اينکه هر فردي بايد در رشته تخصصي خود فعاليت کند، تصريح کرد: «متاسفانه اين رشته تخصصي دچار اختلاط تخصص شده است که اين امر به ضرر مجموعه‌ها و مصرف‌کنندگان است؛ زيرا مسئول فني بايد پروانه فعاليت داشته باشد و به خوبي بر کارها نظارت کند، اما دادن اين اختيار تام به داروسازان براي داشتن اين مسئوليت مشکل‌ساز خواهد شد.»
دبير انجمن صنفي متخصصين تجهيزات پزشکي با بيان اينکه مسئول فني، مسئول فني تجهيزات و مسئول فني دارو پست‌هايي هستند که در حوزه درمان وجود دارند، توضيح داد: «اکنون متاسفانه به مرور داروسازان را وارد عرصه تجهيزات پزشکي کرده‌اند که ما براي جلوگيري از اين مسئله پس از ديدن بخشنامه، چهارم شهريور ماه 98 نامه‌اي به دکتر شانه‌ساز نامه‌اي مبني بر مخالفت با اين تصميم گرفتيم.»
وي دليل مخالفت با اين اقدام را اينگونه توضيح داد: «در حوزه درمان سه بخش وجود دارد؛ پزشکان داراي علم باليني، دارو و تجهيزات پزشکي که رشته مهندسي به دليل احساس نياز به وجود متخصص در بخش تجهيزات پزشکي تاسيس شد.»
مسئولان فني به صورت تخصصي بر امور تجهيزات و ملزومات اشراف دارند
مهندس سرهنگي با تاکيد بر اينکه تجهيزات به شدت در حوزه سلامت تاثيرگذار هستند و داروساز تخصص لازم را ندارد، تصريح کرد: «تا فرد تشخيص درست ندهد و نتواند از تجهيزات مناسب استفاده کند نمي‌تواند عمليات درمان را به درستي انجام دهد به خصوص اينکه امروز پزشکي بسيار وابسته به تجهيزات پزشکي شده است.»
دبير انجمن صنفي متخصصين تجهيزات پزشکي با بيان اينکه پيش از اين نيز مسئولان فني تجهيزات پزشکي هيچ قدرت عملي نداشت، گفت: «تمام مسئوليت‌ها با مسئولان فني تجهيزات پزشکي بود، اما مدير عامل اجراي کار را برعهده داشت و همه مسائل به گردن مسئولان فني مي‌افتاد؛ تا اينکه اعلام شده که مسئول فني تجهيزات پزشکي بايد حتما رئيس يا مديرعامل باشد تا از قدرت اجرايي برخوردار باشد.»
وي در تکميل توضيح خود افزود: «مسئول فني دارو در حوزه دارو تخصص دارد و نقش بسيار مهمي نيز در اين زمينه دارد، اما حوزه تجهيزات، حوزه‌اي فني به شمار مي‌رود و اگر مشکلي براي تجهيز به وجود آيد موجب صدمه به بيمار مي‌شود بنابراين نيازمند فرد متخصص است.»
مهندس سرهنگي با بيان اينکه کارهاي ثبت IRC و رگولاتوري دارو در حوزه غذا و دارو انجام شود و مسئوليت دارويي نيز با کسي است که توسط آنها آموزش مي‌بيند، توضيح داد: «محصولات تجهيزات پزشکي و ملزومات نيز در حوزه تجهيزات پزشکي يعني اداره کل تجهيزات پزشکي رگولاتور مي‌شود بنابراين بايد مسئول فني آن بايد دانش‌آموخته مهندسي پزشکي يا حداقل رشته مرتبط با اين تخصص و پاس‌کننده آموزش‌هاي مرتبط مورد تاييد اداره کل باشد.»
وي با بيان اينکه وجود مسئول فني تجهيزات پزشکي به نفع دستگاه‌هاي نظارتي و بيمارستان‌ها و در نهايت بيماران است، گفت: «مسئولان فني تجهيزات پزشکي مانع بروز هرگونه اشتباهات عمدي و سهوي در اين حوزه مي‌شوند چون به صورت تخصصي بر امور تجهيزات و ملزومات اشراف دارند.»
مهندس سرهنگي با تاکيد بر اصل شايسته‌سالاري، افزود: «يکي از الزامات شايسته‌سالاري داشتن تخصص کار مورد نظر است بنابراين وقتي مسئوليت نظارتي به فردي سپرده مي‌شود بايد رشته تحصيلي و تخصص فعاليتي وي در آن حوزه باشد.»
دبير انجمن تجهيزات پزشکي با بيان اينکه از سال 91 آموزش‌هاي مسئولان فني تجهيزات پزشکي توسط اداره کل شروع شد، يادآور شد: «از سال 92 نيز بحث مسئول فني حوزه درماني در حوزه تجهيزات مطرح شد و آموزش داده شد که انجمن حدود 3 هزار نفر در حوزه درماني را آموزش داده است.»
وي با اشاره به ابلاغ آيين‌نامه فعاليت در حوزه تجهيزات پزشکي ادامه داد: «اين آيين‌نامه به تاييد وزير بهداشت، مدير اداره کل تجهيزات پزشکي، کارگروه و… رسيده بود که دي ماه 1397 نيز ويرايش سوم آن منتشر شد.»
آيين‌نامه فعاليت در حوزه تجهيزات پزشکي بر داشتن تخصص مهندسي پزشکي مسئول فني تاکيد کرده است
به گفته مهندس سرهنگي در بند 19 اين آيين‌نامه آمده است که مسئول فني تجهيزات پزشکي حوزه درماني بايد در اين زمينه سابقه فعاليت داشته باشد و بايد از ضوابط و دستورالعمل‌هاي اداره کل تبعيت کرده باشد. همچنين بايد دوره آموزش مسئول فني را گذرانده باشد و صلاحيتش توسط اداره کل بر اساس دستورالعمل‌هاي ابلاغي تاييد شود.
دبير انجمن صنفي متخصصين تجهيزات پزشکي با يادآوري اينکه در بهمن ماه سال 1397 نيز اداره کل دستورالعمل مسئول فني ويژه مراکز درماني را منتشر کرد، گفت: «در بند 2 اين دستورالعمل آمده است که مسئول فني تجهيزات پزشکي ويژه موسسات پزشکي بايد داراي مدرک تحصيلي مهندسي پزشکي و گذراندن دوره‌هاي آموزشي باشد و دو سال نيز سابقه فعاليت در مراکز درماني داشته باشد.»
آنگونه که وي توضيح داد، در بند 95 آيين‌نامه فعاليت در حوزه تجهيزات پزشکي تصريح شده است که اگر کسي اين آيين‌نامه را رعايت نکند تخلف به شمار مي‌رود بدين ترتيب خود وزارت بهداشت دچار تخلف شده است. مهندس سرهنگي در تکميل توضيح خود تصريح کرد: «بر اساس قانون وزارت بهداشت، مراکز درماني بايد مسئول فني تجهيزات پزشکي داشته باشند که شرايط که اين مسئولان فني را نيز اداره کل تجهيزات پزشکي در دستورالعمل‌هاي خود تعيين کرده است.»
وي با بيان اينکه در نهايت اعتراضات به اين ابلاغيه هنوز به جايي نرسيده است، گفت: «همه بحث ما اين است که چرا تصميمي براي حوزه تجهيزات پزشکي گرفته شده است بدون اينکه اداره کل تجهيزات پزشکي در اين تصميم‌گيري حضور داشته باشد؛ ضمن اينکه مرز بين دارو و تجهيزات مشخص است و هر چيزي که از اداره دارو رگولاتوري مي‌گيرد بايد توسط آن تاييد شود و هرچيزي که از اداره کل رگولاتوري مي‌گيرد بايد توسط اين اداره تاييد شود.»
مهندس سرهنگي تاکيد کرد: «بنا شده است که دوباره جلسه شوراي معاونان وزير بهداشت برگزار شود که اميدواريم از ادله قانوني اداره کل تجهيزات پزشکي نيز در اين جلسه استفاده شود.»
با اين حال پيگيري‌ها فعلا به دليل شيوع کرونا و در اولويت قرار گرفتن رسيدگي به اين بحران، متوقف شده است.
دیدگاه ها