توسعه علوم و فناوري هاي سلول هاي بنيادي و پزشکي بازساختي در دنيا سرعت بسيار چشمگيري يافته و خاصه طي يک سال و نيم گذشته اتفاقات بسيار زيادي در اين حوزه افتاده است. به طوري که عليرغم وجود ده ها محصول در بازار، فقط در سه ماه گذشته بالغ بر 10 محصول مهم «ايميون سل تراپي» در حوزه هاي سلول هاي بنيادي از سازمان غذا و دارو آمريکا (FDA) مجوز ورود به بازار گرفته اند. اين مسئله نشان ميدهد کمپاني هاي بزرگ دارويي تمرکز بالايي بر اين فناوري پيدا کرده اند.
ايران نيز به عنوان کشوري که در سطح مرزهاي دانش علوم و فناوري هاي سلول هاي بنيادي در حال حرکت است، با توليد دانش، کاربردي سازي و تجاري سازي آن و توليد محصولات نوين سلولي در اين حوزه راهبردي، سعي دارد تا سرآمدي خود را در اين عرصه حفظ کند.
همانطور که مقام معظم رهبري در فرمايشات خود اشاره دقيقي بر اين مهم داشته اند و به کرات بر اهميت پرداختن به برخي حوزه هاي راهبردي علم و فناوري به ويژه سلول هاي بنيادي اشاره کرده اند، در کشور نيز به برکت تلاش بي وقفه دانشمندان جوان، زيرساخت هاي ايجاد شده و سازماندهي ظرفيت هاي ملي توسط ستاد سلول هاي بنيادي معاونت علمي رياست جمهوري، دستاوردهاي گسترده اي در اين حوزه را به دنبال داشته و باعث شده سهم مطلوبي در توسعه اين دانش در جهان داشته ايم.
اين همه در حالي است که بازار بسيار بزرگي پيش روي اين حيطه از علم قرار گرفته است و بر اساس مطالعات بازار به ويژه بر مبناي مطالعه آينده نگاري شرکت ريپروسل، بازار 170 ميليارد دلاري تا سال 2030 و بازاري معادل 500 ميليارد دلار تا سال 2050 در انتظار اين حوزه خواهد بود. بازاري که بسياري از حيطه هاي پزشکي را تحت الشعاع خود قرار خواهد داد.
در اين ميان نکته بسيار مهم و تامل برانگيز، سهم قابل توجه حوزه تجهيزات پزشکي در اين حيطه از علم و فناوري است. بخش بزرگي از بازار حوزه سلول هاي بنيادي و پزشکي بازساختي مربوط به تجهيزات، مواد و متريال مصرفي در اين بخش است که اين مهم، فرصت بسيار ارزشمندي براي فعالان حوزه تجهيزات پزشکي کشور به شمار ميرود.
بخش عمده اي از مداخلات باليني حوزه سلول هاي بنيادي، وابسته به تجهيزات پيشرفته آزمايشگاهي، کيت ها، مواد و متريال هاست و فعالان حوزه تجهيزات بايد با دقت با اين مهم آشنا شوند تا بتوانند تمامي نيازهاي اين صنعت بزرگ را در سطح کشور و منطقه تامين کنند.
از مهمترين تجهيزات مورد استفاده در اين صنعت بزرگ ميتوان به تجهيزات جداکننده سلولي (سل سورترها)، كيت الايزا، كيت هاي جداسازي سلول ها، تجهيزات تشخيصي ماركرهاي سطح سلولي مانند فلوسيتومتري، سانتريفوژهاي با دور بالا و هموژنايزرها اشاره کرد. همچنين تجهيزات جداسازي نسل هاي جديد ترشحات سلولي مانند اگزوزم ها، تجهيزات فراوري داربست هاي زيستي، تجهيزات فرآوري هاي سلولي، تجهيزات ژن تراپي، ريل تايم ها، پيسيآرهاي پيشرفته و تجهيزات مهندسي بافت از ديگر تجهيزات مهم در اين حيطه هستند. علاوه بر اين ها، تجهيزات مرتبط با استرليزاسيون و پرتودهي به منظور از بين بردن آلودگي هاي احتمالي در فرآيند كشت سلول، دستگاه هاي افرزيس، فريز درايرها، ژل داك، وسترن و سادرن بلاتينگ به منظور تشخيص در سطح پروتئين و آر اند آ و… در سايزهاي آزمايشگاهي و صنعتي، از ديگر تجهيزات مهم و اساسي به شمار ميروند.
در سال هاي اخير، دانشگاه هاي مختلف، مراکز تحقيقاتي، شرکت هاي دانشبنيان، صاحبان سرمايه و صنايع نيز توجه خاصي به اين حيطه از علم و فناوري پيدا کرده اند. در اين ميان تعداد بسياري از جوانان نخبه کشور در اين رشته و رشته هاي مرتبط با اين حيطه مشغول به تحصيل هستند و ميتوان گفت به طورکلي گرايش به سمت رشته هاي مرتبط با سلول هاي بنيادي در کشور گسترش قابل توجهي پيدا کرده است. همين امر موجب شده است تا حيطه علوم و فناوري هاي سلول هاي بنيادي مخاطبان زيادي در بين محققان به دست آورد.
بنابراين پيشبيني ميشود در سال هاي آينده رونق بسيار گسترده اي را در اين بخش شاهد باشيم. حركت رو به رشد جهاني در اتومات كردن فرآيندها و حذف نيروي انساني، نشاندهنده تلاش محققان و شركت هاي حوزه تجهيزات براي افزايش سرعت حرکت علوم سلول درماني است. از اين رو شايسته است تا با آموزش هاي لازم بتوانيم فعالان حوزه تجهيزات پزشکي و سرمايه گذاران کشور را براي ايفاي نقش موثر در اين حوزه آماده کنيم.
دیدگاه ها