اين روزها صحبت از توليد ملي و حمايت از محصول ساخت داخل، نُقل محافل مختلف، به ويژه رسانه هاي رسمي است. اين بحث، تقريبا با عبارات و شعارها و ترکيب بندي هاي معين طي چهل سال پس از انقلاب، در چند نوبت به گفتمان روز دست اندرکاران صنعت، تجارت، دولت و ملت تبديل شده است. دست بر قضا اينگرايش نه از سر اراده ملي و برنامه ريزي هدفمند و جوشش دروني و پويش توليدکنندگان، بلکه عمدتا بر اثر عوامل خارجي، به ويژه تحريم ها و اعمال محدوديت قوت گرفته اند. در واقع عليرغم شعارها، طرح ها، آيين نامه ها و گزارش هاي خبري در صدا و سيما، رويکرد حمايت از توليد داخل در مقاطع مختلف کاري از سر ناچاري و تدافعي بوده که با شل شدن تحريم ها و محدوديت هاي تجاري و فروش نفت، به فراموشي سپرده شده است.
به هر حال اکنون کشور ما يکي از فازهاي حمايت از توليد داخل را از سر ميگذراند و به نظر ميرسد فضاي کنوني به سود توليدکنندگان باشد. در چنين فرصت هايي، انجام کارهاي فرصت طلبانه و نمايشي، به منظور بهره برداري از برخي امتيازات در نظرگرفته شده براي توليدکنندگان، بيشتر به چشم ميخورد. بعضي فرصت طلبان که با راه و رسم امتيازگيري آشنا هستند، قباي توليدکننده به تن ميکنند تا از اين نمد براي خود کلاهي بدوزند، در نتيجه بخشي از منابعي که به تقويت توليد تخصيص يافته است، نصيب آنها ميشود و توليدکنندگان واقعي که هميشه خاک اين کار را خورده اند، حتي در اين فرصت هاي مستعجل، طَرفي نميبندند.
وقتي پاي تحليل کارشناسي پيش ميآيد، بايد از فضاي شعار و کلي گويي خارج شد و واقع بينانه نقش همه عوامل موثر در موفقيت توليد داخل را در نظر گرفت.
از اين نقطه نظر، در تقويت توليد داخلي جايگاه معيني نيز براي واردکنندگان در نظر گرفته ميشود. زيرا توليد داخل صدها قطعه و مواد اوليه مورد نياز خود را از طريق واردات تامين ميکند و اين کار را بازرگانان و شرکتهاي تجاري بهتر از توليدکنندگان انجام ميدهند. علاوه بر اين توليد داخل زماني مقبول ميافتد و امکان بقا و استوارشدن روي پاي خود مييابد که بتواند به محصولات مشابه خارجي پهلو بزند. بنابراين بايد در شرايط رقابتي و در کنار محصولات معتبر خارجي، عرضه شود. از طرف ديگر سطح فناوري محصولات توليد داخل و کارايي آنها، همچنين قابليت عرضه در بازارهاي جهاني و منطقه اي از شرايط ضروري موفقيت توليد داخل است. در اين زمينه ها نيز شرکت هاي تجاري ميتوانند نقش موثري ايفا کنند.
در پايان تذکر اين نکته ضروري است که حمايت از توليد داخل و هر امر مقدس ديگري نبايد به بهاي ضرر و زيان ملت يا آسيب رساندن به اقتصاد کشور يا سلامت مردم صورت گيرد. در زمينه تجهيزات پزشکي اين نکته اهميتي ده چندان دارد. بنابراين حمايت از محصولاتي مانند اقلام اعلام شده در فهرست اولويت هاي توليد تجهيزات پزشکي که با سلامت مردم سرو کار دارد، نميتواند به بهانه حمايت از توليد داخل، با اغماض صورت گيرد. بيماري که از بالن قلبي، استنت گوارشي يا پروتزهاي تخصصي ارتوپدي استفاده ميکند، موش آزمايشگاهي نيست. حمايت از توليد داخل نميتواند و نبايد با گروگان گيري مردم به سود اين يا آن توليدکننده تحقق يابد.
حمايت از توليد داخلي بايد در چارچوب منافع ملي باشد در آن صورت هم حقوق مردم رعايت ميشود، هم همه عوامل از بازرگانان تا متخصصان دانشگاهي و سرمايه گذاران داخلي، جايگاه مناسب خود را پيدا ميکنند.
مدير مسئول
صائب ماکويي
دیدگاه ها