حمايت از تجهيزات پزشکي توليد داخل؛ انتخاب يا اضطرار؟

رئيس سازمان غذا و دارو اخيرا اعلام کرد در صورتي که توليدکننده داخلي بتواند نياز بازار را تامين کند، قطعا براي اقلام خارجي مشابه آن، محدوديت واردات قائل خواهيم شد. اين اظهارات در شرايطي که با کاهش درآمدهاي ارزي ومحدوديت هاي گوناگون ناشي از تحريم ها، اساسا واردات بسيار کاهش يافته، بيش از آن که حمايت از کالاي داخلي در برابر واردات قلمداد شود، نشانده نده نوعي ناگزيري براي روي آوردن به توليد داخل است، زيرا واردات اکنون به دشواري صورت ميگيرد. ببينيد رئيس هيات مديره اتحاديه بازرگانان تجهيزات پزشکي چگونه فغان برميآورد: «بي اعتنايي و پاسخگو نبودن بانک مرکزي علاوه بر اين که چند شرکت تجهيزات پزشکي را ورشکسته کرده، بالغ بر 120 شرکت را به صورت جدي در معرض ورشکستگي قرار داده و سلامت بيماران را به خطر انداخته است.»
وي خطاب به بانک مرکزي مي گويد: « شما بيش از 80 درصد از بازوي تامين اقلام پزشکي مراکز درماني را نابود ميکنيد.»
فارغ از رد يا تاييد اين ادعاها، توجه به اين نکته در خور توجه است که او خواستار اجراي دستور معاون اول رئيس جمهوري است که يک سال و نيم از آن گذشته و هنوز ارز لازم در اختيار واردکنندگان تجهيزات پزشکي قرار نگرفته است. اينها، به اضافه واقعيت هايي که هر روز از زبان واردکنندگان کالاهاي گروه هاي يک و دو شنيده ميشود، گوياي محدوديت منابع ارزي و کاهش تخصيص ارز دولتي و حتي ارز نيمايي به واردات است.
حمايت از توليد داخل به هر دليل که باشد، در مقياس اقتصاد ملي، امري پسنديده و در راستاي توسعه کشور است و بنابراين بايد از آن حمايت شود. اما بايد توجه داشت که اين حمايت، مساوي با پذيرش تجهيزات و محصولاتي با سطح پايين فناوري و کارايي پايين قلمداد نشود. در دهه هاي گذشته و همراه با موج شعارزده حمايت از محصولات داخلي، در مواردي شاهد تحميل محصولات و فرآورده هاي بي کيفيت و ناکارآمد به جامعه بوده ايم. چنين رويکردي نه حمايت از توليد داخل، بلکه حمايت از چند فرد و شرکت به بهاي ضرر و زيان شمار زيادي از مردم است. لازم نيست درباره آسيب هاي چنين رويه هايي در مورد تجهيزات پزشکي سخن بگوييم. بنابراين ضروري است شرط و شروطي براي حمايت از محصولات داخلي تعيين شود که مشوق رشد و توسعه دانش فني، سطح کيفي و کارايي محصولات و نيز توان رقابت آنها در بازارهاي منطقه اي و جهاني باشد.
خوشبختانه در سخنان رئيس سازمان غذا ودارو چنين ملاحظاتي به گوش مي رسد: «به طور کلي يک محصول از زماني که تائيديه هاي کيفي را دريافت ميکند و وارد بازار ميشود تا زماني که بتواند از نظر کمي و کيفي خودش را در بازار ثابت کند، نيازمند يک بازه زماني است. پس از آن اگر بتواند جايگاه خودش را ميان مصرفکنندگان و متخصصان پيدا کند، براي واردات مشابه خارجي آن، محدوديت جدي وضع خواهيم کرد.»
با اين همه بهتر آن است راه را بر کالاهاي خارجي براي رقابت با محصولات توليد داخل نبنديم تا توليدکنندگان داخلي، هميشه سطح کيفي و کارآمدي محصول خود را با مشابه خارجي محک بزنند.
مدير مسئول
صائب ماکويي