بسيار شنيده‌ايم که دنياي پس از کرونا با آنچه پيش از کرونا بود، تفاوت اساسي خواهد داشت، به راستي هم کرونا بسياري از روندهاي عادي زندگي را غير عادي کرد و بسياري ايده‌هاي پيش نگرانه را خيلي زود جامه عمل پوشاند. حالا عادي ترين ارتباطات نزديک دوستانه، رفتاري پرخطر قلمداد مي شود و آموزش مجازي از کلاس اول ابتدايي تا آموزش عالي، به صورت آنلاين معمول شده است. دورکاري يک کلمه است با هزاران پيامد اقتصادي-اجتماعي که منظره جهان فردا را به کلي عوض مي‌کند.
در اين ميان، حرفه پزشکي و خدمات درماني البته وضعي متفاوت داشته و در کانون توجه همه جوامع قرار گرفته است. کادردرمان، به مثابه قهرمانان صف اول مقابله با کرونا هر روز تقدير مي‌شوند و بيمارستان‌ها به مثابه خانه اميد ميليون‌ها انسان، جايگاه ويژه‌اي کسب کرده اند. بديهي است که تامين و به روزرساني تجهيزات نيز در شمار اولويت‌ها قرار مي‌گيرد.
به برکت فضاي مساعد يک سال اخير و زير سايه حمايت از طرح‌هاي حوزه سلامت، طرح‌ها و پروژه‌هاي بيمارستان سازي نيز شتاب گرفته و منابع قابل توجهي (گاه بدون سختگيري‌هاي قبلي و با نوعي همدلي و آسان گيري) به آن‌ها تخصيص داده مي شود. دور از انتظار نيست که همين سرعت و دست و دلبازي کم و بيش در مرحله تجهيز و تامين دستگاه‌ها و تجهيزات بيمارستاني نيز معمول شود. اين روند به مثابه حمايت از بخش سلامت، در محافل مختلف تقدير مي‌شود و حتي رسانه‌ها همدلانه آن را بازتاب مي‌دهند. اما ما ترجيح مي‌دهيم درست در همين موج پرشتاب و شوق انگيز، لحظه‌اي درنگ کنيم، خونسردانه کناري بايستيم و صحنه چالش با کرونا را از بالا بنگريم و به فردايي بينديشيم که کرونا رخت بربسته و خاطره‌اي از آن به جا مانده است؛ فردايي که با امروز متفاوت خواهد بود، از بسياري جهات متفاوت خواهد بود، حتي از نظر خدمات بيمارستاني.
جا دارد در پرتو روند سراسري دورکاري و ارتباطات و خدمات آنلاين، منظره خدمات درماني پس از کرونا را بازنگري کنيم، شايد برعکس سال‌هاي گذشته، شهرها به بيمارستان‌هاي کمتر و خدمات پزشکي پرتابل و تله مديسين بيشتر نياز داشته باشند تا عمارت‌هاي چندين طبقه و دستگاه‌هاي سنگين و چه بسا گردش کار پزشکان و بيماران و نيز مراکز تشخيصي و درماني، صورتي ديگر پيدا کند.
براي ترسيم منظره فرداي حوزه سلامت، ديگر نمي‌توان تنها به نظر پزشکان و مقامات دولتي و چهره‌هاي سنتي تکيه کرد. بلکه در کنار آن‌ها بايد به ديدگاه متخصصان فناوري ارتباطات و نرم‌افزار، انرژي، محيط زيست و برنامه ريزان شهري نيز توجه کرد، حتي تخيل و ايده پردازي استارت آپي را هم بايد از نظر گذراند. چه کسي باور مي‌کرد اتومبيل‌هاي برقي به اين سرعت بزرگترين اتومبيل سازان جهان را ناچار کند پشت سر تسلا، تازه وارد اين صنعت، حرکت کنند؟ با اين تلنگر، جا دارد اهل فن و برنامه ريزان حوزه سلامت (چه در بخش دولتي و چه بخش خصوصي) با احتياط بيشتر به طرح‌هاي سرمايه گذاري براي بيمارستان سازي و تجهيز مراکز درماني بنگرند.
معاونت درمان وزارت بهداشت، اداره کل تجهيزات و هيات امناي ارزي مسئوليتي سنگين در اين شرايط به دوش دارند. از طرفي هرگونه کوتاهي در حمايت از تامين امکانات درماني و ايجاد آمادگي براي مقابله با پاندمي ضروري است و از طرف ديگر تخصيص منابع بايد مسئولانه و با توجه به نيازهاي فردا و نسل‌هاي آينده صورت گيرد.
نکته‌اي که به بحث ما بي ارتباط نيست، انتخاب صحيح تامين کنندگان و ضرورت حضور مهندسان پزشک در تيم طراحي بيمارستان‌ها است تا از هدررفت منابع جلوگيري شود و بهينه ترين گزينه‌ها در توزيع فضا، جانمايي دستگاه‌ها و تجهيزات، صرفه‌جويي در انرژي و رواني گردش کار انتخاب شود.
جا دارد عملکرد شرکت‌ها در پشتيباني دستگاه‌ها و تجهيزات پزشکي، ملاکي براي ارزيابي آن‌ها باشد. شرکتي که به بهانه خطر کرونا در ارائه خدمات پشتيباني در بيمارستان، کوتاهي مي‌کند، طرف قابل اعتمادي براي تامين کالاهايي که با جان انسان‌ها سروکار دارند، نيست.
مدير مسئول
صائب ماکويي
دیدگاه ها