تجهيزات و خدمات مهندسي پزشکي، مهيا براي صادرات

نویسنده: افسانه غفاري

تا قبل از انقلاب کليه مايحتاج کشور در زمينه تجهيزات پزشکي از خارج تامين مي شد و صنعت تجهيزات پزشکي صددرصد وابسته به واردات بود. اما اکنون اين صنعت هم اکنون به مرحله اي از رشد و بالندگي رسيده که در بخش دارويي 95 درصد توليد داخل و در تجهيزات پزشکي بيش از 50 درصد محصولات ايراني توليد مي‌شود و برخي اقلام توليدي به بيش از 70 کشور دنيا صادر مي‌شود.
با اين حال صنعت پيشرفته به معني خودکفايي در توليد صددر صد نيست و اين در حالي است که سلامت يک موضوع امنيتي و ارزشي است و براي تأمين به پشتوانه نياز دارد. در حال حاضرنزديک به 400 واحد توليدي در زمينه مهندسي پزشکي فعاليت مي‌کنند که نزديک به سي شرکت از اين ميان استانداردهاي بين المللي را به طور کامل اخذ کرده و در زمينه صادرات به بيش از 70 کشور جهان فعاليت دارند. با اين حال برخي توليدکنندگان ما اقلام خود را به اسم کشورهاي ديگر به فروش مي‌رسانند که خود نشان دهنده ضرورت حمايت از توليدکنندگان داخل و باور توانمندي‌هاي آنان است.
در اين گزارش، نقطه نظرات مسئولان و صاحب نظران اين صنف را درباره وضعيت، چالش ها و توانمندي هاي صادراتي ايران در زمينه تجهيزات و خدمات مهندسي پزشکي ارائه کرده ايم که مي خوانيد:

صنعت تجهيزات پزشکي نيازمند حمايت و پشتيباني است تا چرخ توليد و صادرات نخوابد. به گفته مهندس صفوي سرپرست اداره کل تجيزات پزشکي وزارت بهداشت درمان  و آموزش پزشکي:
«شرايط تحريم و افزايش نرخ ارز شرايط ويژه اي را براي توليدات داخلي فراهم کرد. به طوريکه به ميزان توليدات داخلي در يک سال 25% افزوده شد. بازار مصرف وسيع، سيستم درمان در حال توسعه، وجود دانشگاه هاي پزشکي متعدد و همچنين دانش آموختگان رشته هاي مهندسي پزشکي، همه و همه ايران را به کشوري مستعد براي سرمايه گذاري در بخش توليد تجهيزات پزشکي تبديل نموده است.
دولت تسهيلات خاصي براي  توليدکنندگان خارجي در نظر مي گيرد که در پارک هاي علم و فناوري اقدام به توليد تجهيزات پزشک مي کنند. حضور در پارک هاي  علم و فناوري مزايايي از جمله معافيت مالياتي را براي توليدکنندگان دربردارد. در اين پارک ها تضمين هاي لازم براي حفظ و در اختيار قرار دادن بازار به توليدات اين شرکت ها ارائه مي شود.»
هماهنگي ضوابط داخلي با ضوابط بين المللي، توليدات ايراني را از نظر کيفيت قابل رقابت با توليدات مشابه اروپايي نموده است. بسياري از توليدات ايران به راحتي موفق به دريافت تاييديه هاي اتحاديه اروپا و ساير کشورهاي توسعه يافته شده و به عنوان محصولات توليد ايران و يا OEM و تحت نام برندهاي اروپايي به کشورهاي ديگر صادر شده اند.
ارائه خدمات فني، از جمله نصب و راه اندازي تجهيزات سرمايه اي و همچنين انجام تعميرات و خدمات نگهداري از اين تجهيزات از ديگر عناوين صادراتي در  حوزه تجهيزات پزشکي است که در سال هاي گذشته به کشورهاي منطقه ارائه شده است.»
سرپرست اداره کل تجهيزات پزشکي در ادامه گفت: «در خصوص  واردات کشور ايران در شرايط تحريم شديد نيز هيچ گاه مشکل حادي پيدا نکرد. ايران همواره از انتقال دانش فني و تکنولوژي روز به داخل مرزهاي کشور حمايت نموده و اگر فناوري توليد کالايي قابليت انتقال به داخل کشور داشته باشد، از توليد آن حمايت مي شود. در اين زمينه وام‌هايي براي سهولت کار توليدکنندگان در اختيارشان  قرار مي گيرد. از طرف ديگر اگر کالايي در داخل توليد شد ديگر به واردات  مشابه آن کالا مجوز ورود تعلق نمي گيرد يا اينکه واردات آن محدود و با  تعرفه بالا امکان پذير مي شود. از جمله زمينه هايي که از توليدکنندگان دعوت مي شود که در اين زمينه سرمايه گذاري نمايند، ايمپلنت هاي دنداني، لنزهاي داخل چشمي، تيوب هاي سي تي اسکن و فايبرهاي صافي دياليز است که همه اين تجهيزات بازار وسيعي را در کشور به خود اختصاص مي دهند.»

تجهيزات پزشکي بازوي اصلي سلامت کشور است

مهندس آبخضر رئيس انجمن صنفي توليدکنندگان تجهيزات پزشکي ايران و رئيس ستاد برگزاري نمايشگاه ايران هلث در گفتگو با ماهنامه مهندسي پزشکي، با اشاره به توانمندي‌هاي صادراتي ايران در حوزه تجهيزات پزشکي گفت: اهميت کشور ايران به واسطه پل ارتباطي که بين جهان شرق و غرب محسوب مي شود، بر کسي پوشيده نيست، علاوه بر اين کشور ما با دارا بودن قدرت اقتصادي بالا، زيرساخت هاي مناسب و مردم آگاه و فهيم داراي محبوبيت خاصي در منطقه خاورميانه بوده و فرهنگ ايراني، فرهنگي تاريخي و ارزشمندمحسوب مي شود.از سوي ديگر تفکر و علم ايراني نيز جايگاه خاصي در دنيا دارد و بسياري از اساتيد شناخته شده دنيا در زمينه هاي مختلف علمي  ايراني هستند، تا جايي که نزديک به 5 ميليون استاد و مهندس و پزشک متخصص در سطح دنيا جزء نام آوران ايراني هستند. هر چند که در اين برهه زماني کشور ما درگير برخي مشکلات سياسي است، ولي به واقع ارزش کشور براي کل دنيا روشن است. حتي بخش کوچک از صنايع ما همانند صنعت تجهيزات پزشکي خود داراي اهميت ويژه اي در بين صنايع ديگر بوده و از منبع انساني گرفته تا بخش آموزش، درمان، پيشگيري، دارو و … داراي جايگاه خاصي است. چرا که در هر حال منابع فيزيکي و تجهيزاتي به عنوان بازوان اصلي سلامت کشور محسوب مي شوند. مادر چند سال اخير در اين بخش تحولات بيشماري را پشت سرگذاشته و توانسته ايم به فن آوري توليد کالاهاي زيادي دست پيدا کنيم. علاوه براين کشور ما داراي منابع انساني سرشاري است و شايد کمتر کشوري از کشورهاي شرقي باشد که توان مهندسي آن فقط در يک صنعت خاص، در 13 دانشگاه کشور فعال باشد و نزديک به 30 هزار مهندس پزشکي و دکترا و PHD در سطح کشور در اختيار داشته باشد که تعداد آنها سالانه هم در حال افزايش باشد.

استعداد هاي علمي و فني ايران در حال شکوفايي است
ايران همگام با تکنولوژي روز در حال حرکت است و عليرغم قرار داشتن در موقعيت سخت تحريم هاي بين المللي، در زمينه هاي مختلف تکنولوژي گام هاي بزرگي برداشته است و توانسته نياز داخلي را تا حدود زيادي بر طرف کند. در حقيقت ما از اين موقعيت  تحريم ها به عنوان فرصتي براي تجلي استعدادهاي داخلي بهره جستيم، خودمان و استعدادهايمان را شناختيم و باور کرديم وسعي کرديم تا نياز داخلي خودمان را برطرف کنيم. در واقع در سايه مديريت صحيح بحران بود که ما توانستيم به دنيا نشان بدهيم که حتي دربدترين شرايط  نيز مي توانيم از توان داخلي و استعدادهاي بيشمار داخلي براي خروج از بحران بهره ببريم. تاريخ نيز موارد زيادي از اين پشتکار ايرانيان را در ياددارد. در طول جنگ 8 ساله تحميلي ما توانستيم در کوتاه ترين زمان، بيشترين بهره برداري را در جهت پشتيباني سلامت انجام داده‌و حتي از ذره‌اي خاک کشور نگذريم. جنگ  عراق و ايران در تاريخ جنگ هاي دنيا، بي نظير بوده و حضور بخش سلامت در نزديک ترين فاصله خط مقدم جبهه از نکات تامل برانگيز اين جنگ بود. عمليات احياي مجروحان جنگي در بدترين شرايط جنگ و تحولات علمي همراه با آن به واقع در طول تاريخ جنگ هاي کشورها بي نظير است. لذا چنين تجاربي هر چند تلخ به ما ثابت کرده است که  ما اين توانمندي و قدرت را داريم که از هر فرصتي براي پيشرفت و اعتلاي علمي استفاده کرده و نه تنها نيازهاي خودمان را رفع کنيم، بلکه مازاد آن را نيز به دنيا صادر کنيم وخود را از وابستگي نفتي صرف برهانيم. اين فراورده الهي که خداوند در اختيار ما قرار داده است، جزء ذخيره هاي ما ست و ما علاوه بر آن گنجينه اي ارزشمند از نيروهاي انساني، نوآوري ها و ايده هاي ناب همراه با استعدادهاي بي نظير را در کشور مان دارا هستيم ومي توانيم با تکيه بر نيروهاي جوان و مستعد داخلي، چرخ هاي اقتصاد خود را بچرخانيم.

توليد استاندارد در خدمت کشورهاي همسايه و دور
تفکر کنوني توليدکنندگان ما بر اساس استانداردهاي بين المللي است و اکثريت قريب به اتفاق توليدات داخلي بر اساس استانداردهاي فرامرزي تهيه مي شوند. در واقع مشتري محوري سرلوحه افکار توليدکنندگان ماست. لذا جاي خالي همکاري بسياري از کشورها از جمله کشورهاي منطقه خاورميانه در صنايع مابسيار خالي است. چرا که کشورهاي همسايه ما، کشورهايي هستند که نيازهاي فراواني در بخش سلامت دارند. پس در شرايطي که کشور ما در منطقه دروازه خاورميانه قرار گرفته و از سوي ديگر به دليل قرابت هاي فرهنگي، ديني و مذهبي بالايي که کشورهاي منطقه با ايران دارند، به خوبي مي توانند از چنين فرصتي بهره لازم را ببرند. با اين وجود نگاه ما در توليد نگاه بلند مدت  کيفي و تعاملي است و هر فرد  وگروهي از هر جاي دنيا بخواهد با ما در زمينه توليد و راه اندازي خط توليد در ايران همکاري داشته باشد، ما استقبال مي کنيم و بستر صنعت مان را  به خصوص در زمينه صنعت تجهيزات پزشکي براي  همکاري، سرمايه گذاري و مشارکت مشترک هموار مي کنيم.

از سرمايه گذاري کمپاني هاي جهاني استقبال مي کنيم
رئيس انجمن توليدکنندگان تجهيزات پزشکي کشور در ادامه با اشاره به زمينه هاي موجود همکاري در خصوص جاذبه هاي سرمايه گذاري براي توليد اظهارداشت: «دنياي آينده دنياي نرم افزار است، به عنوان مثال در حوزه راديولوژي، ما به دنبال film less کردن سيستم هاي راديولوژي و حرکت همگام با تکنولوژي روز دنيا هستيم و مايل نيستيم که نيازهاي خود را به وسيله محصولات قديمي و تفکرات قديم راهبردي کنيم. در بخش نانو و تجهيزات قلبي (انواع استنت‌ها) نيز نگاه دنيا بر اساس تکنولوژي هاي روز است و ما هم متعاقبا بر اين اساس پيش خواهيم رفت و اگر کساني وجود داشته باشند که مايل به  سرمايه گذاري در کشور ما باشند، فضاي سرمايه گذاري با اطمينان خاطر و حمايت هاي دولت و بخش خصوصي براي آن ها فراهم است و آن ها مي توانند از موقعيت منابع انساني و تضمين بازار داخل و امکانات خارج کردن ارز بر اساس قوانين جاري کشوري بهرمند شوند.»

پتانسيل بالا براي ارايه خدمات مهندسي پزشکي به ساير کشورها داريم
وي افزود: «يکي ديگر از ديدگاه هاي ما در حوزه صادرات، انتقال خدمات مهندسي به ساير کشورهاست. ما معتقديم مهم ترين بخش خريد هر کالا، خدمات بعد از فروش آن است. به عبارتي ديگر در قبال فروش هر محصول، لازم است که افرادي فني وجود داشته باشندکه بتوانند در نگهداشت، سرويس دهي و پشتيباني آن محصول به مشتري کمک کنند. ما هم اکنون داراي چندين هزار شرکت دانش بنيان هستيم، همچنين داراي منابع عظيم انساني جهت سرمايه گذاري در توليد هستيم، همانگونه که مي دانيد اين  منبع انساني است که داراي اهميت است نه توليد. علاوه براين هر شرکتي از هر جاي دنيا اگر مايل است باما در اين زمينه همکاري کندوهم در آموزش به ما کمک کنند وهم از بخش آموزش و دانشگاهيان ما بهره ببرند، ما دست آن ها را به گرمي مي فشاريم.»

با تجهيزات به روز و پزشکان زبردست، سطح هلث توريزم ايران زيرساخت هاي مناسبي دارد
رئيس انجمن توليدکنندگان تجهيزات پزشکي در ادامه با اشاره به جاذبه هاي ايران از نظر هلث توريسم اظهار داشت: «ايران در موقعيت بسيار خوبي از جنبه جذب توريسم درماني قرار دارد، ولي متاسفانه تاکنون آنگونه که بايد نتوانسته از آن بهره برداري لازم را انجام دهد. ما داراي زير ساخت هاي مناسب، مراکز درماني با تجهيزات پيشرفته و متخصصين درجه يک هستيم ودنيا به خوبي واقف است که متخصصان پزشکي کشور ما سرآمد و زبانزد پزشکان دنيا هستند. تجهيزات پزشکي مراکز درماني ما نيز همگي به روز ومطابق بااستانداردهاي جهاني است و اکثر استان ها و شهرستان هاي ماداراي امکانات پزشکي بالايي است، تا جايي که تعداد دستگاه هاي MRI فقط در سطح شهر تهران از تعداد کل دستگاه هاي MRI کشوري مانند انگلستان بالاتر است. از نظر اساتيد هم زبانزد هستيم و افرادي نظير پروفسور سميعي را داريم، چرا که در هر حال پزشکان ما دانشجويان ابوعلي سينا و زکرياي رازي هستند. کما اينکه ما در بخش خدمات پرستاري نيز حرف هاي زيادي براي گفتن داريم و علاوه بر پزشکان متبحر، داراي پرستاران دلسوز، مهربان، باسواد، آگاه و بيمار دوست هستيم. و در نهايت شايد تنها ضعفي که به صنعت هلث توريسم ما وارد باشد، ضعف مديريتي است که قادر نبوده آنچنان که در حد امکانات پزشکي کشور ماست، توريسم درماني جذب کند. چرا بايد روزانه از کشوري مانند افغانستان 1000 بيمار به کشورهاي منطقه مراجعه کنند، در صورتي که ما علاوه بر امکانات بالاي درماني و پزشکي حتي از نظر زبان، مذهب، رفتار و اخلاق و روحيه و … با اين کشور هماهنگ تر هستيم. از سوي ديگر سيستم خدمات دهي درماني کشور ما  جزء ارزانترين سرويس ها در جهان محسوب مي شود، حتي بخش خدمات دندان پزشکي ما نسبت به کشورهاي اروپايي و آمريکايي بسيار ارزان تر بوده و در عين حال از کيفيت بالايي برخوردار است.»
وي تاکيد کرد: «به اعتقاد من در بحث هلث توريسم ايران مديريت خوب و همچنين  تبليغات اصولي صورت نگرفته است که البته  بخشي از مسئوليت تبليغات به دولت  و بخشي ديگراز آن به خود مراکز درماني بر مي گردد.
پيشنهاد من به مديران و دولت اين است که از آنجايي که گردش اقتصادي در بخش هلث توريسم بسيار بالاست، تا مي توانند مسير هاي ارائه خدمات فني و پزشکي درماني بخش هلث توريسم را  تقويت کنند. چرا که تقويت اين بخش صدها ميليون دلار به توان اقتصادي کشور کمک خواهد کرد. نمايشگاه ايران هلث نيز در واقع يکي ازمجراهاي ارتباطي هلث توريسم است و ما هم تا جايي که بتوانيم در اين بخش کمک مي کنيم. يکي از مزاياي ما در هلث توريسم امکانات و تجهيزات بيمارستان هاي ماست، يعني اگر بيماري به بيمارستان هاي کشور مراجعه کند و از تسهيلات و امکانات رفاهي بهره برداري کنند، قطعا همين بيمار به مثابه  يک بيلبورد بزرگ تبليغاتي به نفع ما در کشور خود و همچنين منطقه خاورميانه خواهند بود. اين صنعت بستر آماده اي است و همه مراحل آن هم وجود دارد، فقط مديريت و پشتيباني قوي مي‌خواهد.

دعوت به حضور در نمايشگاه ايران هلث
هم اکنون فرصت‌هاي بسيار خوبي براي رفع نيازهاي داخلي کشور به وجود آمده است و ما برنامه هايي را با هماهنگي دولت و با نگاه و برنامه طولاني مدت به همراه نقشه راه در دست انجام داريم، چرا که آينده تجهيزات پزشکي کشور در بخش صنعت و توليد درخشان خواهد بود، يعني قدرت توليد در آينده بر واردات خواهد چرخيد و عليرغم همه مشکلات اقتصادي، همچنان تفکر و ديدگاه توليدي در کشور وجود دارد. توليد مي تواند به بخش صادرات ما و ايجاد ارتباط و تعامل فرهنگي و سياسي، اقتصادي و اجتماعي با کشورهاي منطقه کمک کند، بنابراين،ازاهميت خاصي برخوردار است.
در پايان پيامي  نيز براي کليه مديران کمپاني هاي حاضر در نمايشگاه عرب هلث دارم و ضمن اينکه از حضور پر شور شما در نمايشگاه بزرگ عرب هلث کمال خوشحالي خودم را  اعلام  مي کنم. به استحضار مي رسانم با توجه به اينکه در ماه مي 2014 هم در ايران هر ساله همانند اين مجموعه ارزشي  نمايشگاه بين المللي به نام  ايران هلث با حضور  صدها شرکت داخلي وخارجي با حداقل ده ها کشور حضور پيدا مي کنند  از شما دعوت  مي کنم در اين رويداد مهم در ايران  به عنوان  يک کشور  بزرگ پيشرفته در زمينه صنايع پزشکي که بازار ارزشمندي براي شما است حضور بهم رسانيد.

****

پتانسيل صادرات تجهيزات پزشکي ايران به مراتب بيش از آمار کنوني است

بيش از 30 شرکت ايراني توليد کننده تجهيزات پزشکي، ‌دندانپزشکي و آزمايشگاهي، استانداردهاي بين‌المللي دريافت کرده‌اند. تجهيزات توليد شده در اين شرکت‌ها هم اکنون در بسياري از بيمارستان‌هاي اروپايي استفاده مي‌شود و توليدات داخلي تجهيزات پزشکي، دندانپزشکي و آزمايشگاهي ايران به بيش از 70 کشور دنيا از روسيه گرفته تا آمريکاي جنوبي صادر مي شود. تعداد 25 شرکت عضو اتحاديه صادرکنندگان تجهيزات پزشکي هستند که اکثر آنها آمار صادرات خوبي دارند و اقلامي چون دستگاه هاي مانيتورينگ قلب، انکوباتور، الکتروکوتر جراحي، تختهاي اتاق عمل، انکوباتور نوزاد و……را به کشورهاي ديگر ارسال مي کنند.
به گفته اعضاي اتحاديه صادرکنندگان تجهيزات پزشکي ميزان صادرات تجهيزات پزشکي ايران امسال از 11ميليون دلار تجاوز خواهد کرد، اين در حاليست که ايران در بسياري از اين اقلام، تا 10 سال پيش واردکننده صرف بود. البته پتانسيل خطوط توليد در ايران  بسيار بالاتر از ميزان اعلام شده است و مي توان با حمايت هاي منطقي، به بازارهاي بيشتري دست يافت. با اين وجود به علت برخي مشکلات، تعدادي از توليدکنندگان داخلي محصولات خود را به نام کشور ديگري مي‌فروشند که اين به معني پايين بودن توانمندي يا پايين بودن امکانات فناوري داخلي نيست. در مجموع صادرات تجهيزات پزشکي از رشد خوبي برخوردار بوده است اما اگر قوانين و مقررات تسهيل و محدوديت‌هاي گمرکي رفع شوند، مي‌توان به آينده اميدوار بود و با گام هاي استوارتري پيش رفت. حضور ما  در نمايشگاه هاي تجهيزات پزشکي نيز در اين ميان عرصه اي مناسب براي معرفي دستاوردهاي داخلي و جذب سرمايه‌گذاري خارجي است. در حال حاضر برپايي نمايشگاه هاي بين‌المللي تجهيزات پزشکي در تمام دنيا جا افتاده است و در معرفي دستاوردها، جذب سرمايه‌گذاران خارجي و نمايش توانمندي‌هاي توليدکنندگان موثر است.
مهندس رضا يعقوب زاده رئيس هيئت مديره اتحاديه صادرکنندگان تجهيزات پزشکي ايران ضمن بيان اين مطالب و اينکه اين ميزان از صادرات در حقيقت  کمتر از پتانسيل 5 شرکت بزرگ و فعال داخلي است، اظهار کرد: «هر کدام از اين 5 شرکت به تنهايي مي‌توانند رقمي بالغ بر10 ميليون دلار صادرات داشته باشند. البته پايين بودن اين آمار به علت عدم توانمندي يا پايين بودن امکانات تکنولوژيک نيست بلکه حمايت گسترده تر دولت را براي توليد و صادرات مي طلبد.»
وي همچنين با اشاره به هدف از تشکيل اتحاديه صادرکنندگان تجهيزات پزشکي ايران و فعاليت هاي آن گفت: «هسته اوليه اتحاديه صادرکنندگان تجهيزات پزشکي ايران از شرکت هاي توانمند توليدکننده و صادر کننده ايراني کليد خورد که حدود 80 درصد صادرات تجهيزات پزشکي ايران توسط اعضاي اين اتحاديه صورت مي گيرد. علاوه بر اين هم اکنون 6 شرکت توانمند ديگر نيز درخواست عضويت در اتحاديه را داده اند که عضويت آنها در دست بررسي است. اعضاي اتحاديه نيز در سايه همدلي و وحدت در هدف، در تعامل با يکديگر هستند که رمز رشد و پيشرفت اتحاديه است.»
يعقوب زاده ادامه داد: «اکثر اعضاي اتحاديه  شرکت هاي قدرتمند توليدکننده تجهيزات پزشکي هستند. اعتقاد من بر اين است که شرکتي که توانسته در ايران توليد خوب داشته و بازار ايران را در اختيار داشته باشد و قادر باشد پزشکان سختگير ايراني را متقاعد کند قطعا مي تواند صادرکننده خوبي هم باشد به شرط داشتن استانداردهاي بين المللي. البته استانداردهايي که توسط اداره کل تجهيزات پزشکي وزارت بهداشت ايران تدوين و لازم الاجرا شده است چيزي کمتر از CE نيست، لذا کسي که استانداردهاي توليد در ايران را دارد و بتواند سهم خوبي از بازار ايران را داشته باشد قطعا مي تواند CE اروپا را هم کسب کند ودر بازارهاي  بين المللي خوب کار کند. البته منطق قضيه اينگونه است که روند صادرات  ابتدا از کشورهاي منطقه شروع شود که هم به لحاظ بعد مسافت و هم به لحاظ زبان و فرهنگ به ما نزديک ترند. همانگونه که براي تست يک دستگاه تازه توليد شده بهترين راه اين است که از لحاظ مکاني در نزديک ترين نقطه به خط توليد نصب و مورد ارزيابي قرار گيرد تا ايرادات احتمالي در اسرع وقت مرتفع  شود و سپس توليد انبوه شروع و نهايتا صادرات آن به مکان هاي دورتر آغاز شود.»
وي در خصوص توانمندي صادراتي ايران در زمينه تجهيزات پزشکي گفت:«البته نمي توان گفت که توانمندي صادراتي ما با کشورهاي اروپايي برابري مي‌کند ولي با توجه به جوان بودن اين صنعت در ايران، با توانمندي مناسب و رو به رشدي مواجهيم. در ليست محصولات صادراتي ايران همه گونه محصول وجود دارد و باز تاکيد مي کنم توليدکننده اي که بتواند با پزشکان سخت گير ايراني کار کند به راحتي مي تواند محصولاتش را به يسياري از کشورها صادر کند. حال اينکه تا چه حد در اين عرصه موفق باشد به قيمت و نحوه خدمات پس از فروش آن بستگي دارد. اعضاي اتحاديه در حال حاضر به بيش از 70 کشور صادرات دارند و به بيشتر کشورهاي آسيايي و همچنين به تعدادي از کشورهاي اروپايي از جمله آلمان، ايتاليا و بلژيک و همچنين  آمريکاي لاتين صادرات دارند و اين نشان از توانمندي مناسب دارد.»
مدير عامل صادر کننده نمونه تجهيزات پزشکي ايران همچنين خاطرنشان ساخت: «محصولات شرکت هاي توليدي ما توليد کامل است به عنوان مثال در کارخانه هاي  تخت سازي عضواتحايه مواد اوليه وارد کارخانه مي شود و تخت خارج مي شود يعني حتي چرخ هاي تخت هم در داخل کارخانه توليد مي شود. با اين وجود متاسفانه خيلي از کشورهاي جهان متاثر از تحريم هايي که در چند سال اخير بر ايران تحميل شده است در تعامل با ايران دچار مشکل شدند و بسياري از توليدکنندگان ما ناچار شدند خط توليد خود را در کشوري غير از ايران داير کنند و با برندهاي خارجي در نمايشگاه ها حضور پيدا کرده و صادرات خود را انجام دهند. البته شايد حتي اگر موضوع تحريم ها نبود باز هم احتمال چنين اتفاقي وجود داشت. چرا که اگر شرکتي مي خواهد در عرصه هاي جهاني موفق عمل کند صرفا نمي تواند در يک نقطه بايستد و به همه جاي دنيا صادر کند بلکه  لازم است که حوزه کاري خود را به خارج از مرزهاي داخلي هم  گسترش دهد.»
رئيس اتحاديه صادرکنندگان تجهيزات پزشکي ايران در پايان اظهار داشت:« اعضاي فعال اتحاديه داراي استاندارد CE هستند که استانداردهاي لازم را براي صادرات به اروپا دارند. البته گروهي از اعضا علاوه بر اين در صدد کسب استانداردهاي ديگري چون استانداردهاي روسيه، بلاروس و…. هم هستند. اين را هم اضافه کنم که پتانسيل صادراتي فقط بحث قيمت و کيفيت نيست بلکه شرايط قرابت فرهنگي، مذهبي، سياسي و جغرافيايي هم به اين مقوله کمک مي کند که براي مثال ما در کردستان عراق و سوريه پتانسيل هاي صادراتي زيادي داريم.»

****

ايران، آماده صدور خدمات فني و مهندسي به کشورهاي منطقه است
مهندس طهماسبي نايب رييس انجمن متخصصان تجهيزات پزشکي ايران در گفتگو با خبرنگار ماهنامه به تشريح اهم فعاليت هاي اين انجمن براي حضور گسترده در نمايشگاه عرب هلث و معرفي پتانسيل هاي صادراتي ايران در حوزه هاي مختلف آموزشي، انتقال تکنولوژِي و همچنين نيروهاي فني و تخصصي ايران پرداخت. مصاحبه ما را بااين کارشناس ارشد تجهيزات پزشکي کشورمان مي خوانيد:

از ديدگاه شماجايگاه علمي ايران در زمينه تجهيزات پزشکي در دنيا و کشورهاي منطقه چگونه است ودر زمينه صادرات تجهيزات پزشکي حائز چه رتبه اي در دنياست؟
متخصصان تجهيزات پزشکي کشور ما در سطح بين المللي چه از نظر رتبه دانشگاه هاي کشور ، چه از نظر تعداد دانش آموختگان اين رشته و چه از لحاظ مشاوره هايي که در زمينه توليد و مديريت تجهيزات پزشکي در زمينه هاي مختلف مي توانند ادائه دهند، داراي جايگاه خوبي در جهان هستند. هم اکنون متخصصان تجهيزات پزشکي ما در کشورهاي مختلف در خط توليد کارخانه هاي بزرگ حضور مستمر دارند. در زمينه توليد تجهيزات پزشکي نيز در چند سال اخير توانسته ايم به پيشرفت هاي شاياني دست يابيم و محصولات ايراني به بسياري از کشورهاي دنيا صادر مي گردند که تمام اين موارد نشانگر توان فني و مهندسي بالاي متخصصان ايراني است.

در زمينه انتقال تکنولوژي و علم با ساير کشورها چه کارهايي مي توانيم انجام دهيم؟
چند محور را بايد در نظر بگيريم :محور اول مشاوره هاي علمي متخصصان تجهيزات پزشکي ايراني در زمينه مديريت تجهيزات پزشکي به مراکز مختلف است که اين مديريت اززمان توليد تا مرگ دستگاه را شامل مي‌شود. کارشناسان توانمند ايراني مي توانند در اين زمينه همکاري موثري را با مراکز توليد و به کارگيري تجهيزات پزشکي داشته باشند. البته بسيار مهم است که حتي قبل از نيازسنجي و از زمان طراحي ساختمان بيمارستان، کارشناسان تجهيزات پزشکي در طراحي مجموعه هاي درماني حضور داشته باشند که البته در اين زمينه در چند سال اخير در کشور حرکت هاي خوبي انجام شده است و در حال حاضر کارشناسي ارشد مهندسي بيمارستان در دانشگاه هاي کشور در حال تدوين است تا گروه هاي مهندسي پزشکي در حوزه‌هاي مختلف از زمان طراحي ساختمان بيمارستان حضور فعال داشته باشند. در اين زمينه نيز در حال تدوين دستورالعمل هايي خاص در کشور هستيم. علاوه بر اين مديريت نگهداشت تجهيزات پزشکي مبحث مهمي است که در اين زمينه تعداد زيادي کارشناسان خبره و با تجربه داريم. در حال حاضر مشکل بسياري از بيمارستان ها و مرکز بهداشتي و درماني، تعميرات و نگهداري مناسب تجهيزات پزشکي است که خيلي از اوقات فقط در حد تعويض Board اتفاق مي افتد و اين مي تواند از نظر مالي براي بيمارستان ها حائز اهميت باشد.
با توجه به اينکه در چند سال اخير در حوزه تامين تجهيزات پزشکي محدوديت هايي داشته ايم، همين امرباعث شده دانش فني تعمير و نگهداشت تجهيزات پزشکي در ايران پيشرفت شاياني داشته باشد. بنابراين مي توانيم از اين دانش فني ايجاد شده در جهت صادرات خدمات فني و مهندسي استفاده کنيم. علاوه بر اين نرم افزارهاي زيادي در زمينه مديريت تجهيزات پزشکي در ايران توليد شده است که مي تواند در جهت افزايش بهره وري تجهيزات پزشکي در کشورهاي مختلف بسيار مفيد باشد و اگر در اين زمينه برنامه هاي آموزشي تدارک ديده شود، اين توان فني مورد استقبال کشورهاي دنيا قرار خواهد گرفت.

غير از مواردي چون تعميرات، مديريت نگهداشت، مشاوره و طراحي بيمارستان، نرم افزار و… در زمينه آموزش نيروهاي متخصص چه خدماتي مي توان به کشورهاي منطقه ارائه داد؟
به دليل تحريم ها و محدوديت هايي که در چند سال اخير با آن مواجه بوده ايم،  در زمينه کاهش هزينه نگهداشت و به تبع آن تلاش
در حوزه آموزش کاربران فعاليت هاي زيادي صورت گرفته از اين رو کارشناسان ايراني در حوزه هاي مختلف مديريت تجهيزات پزشکي از جمله آموزش هاي PM فني، PM کاربري، تدوين برنامه هايي در خصوص کاهش ميزان خرابي هاي تجهيزات پزشکي و هزينه هاي نگهداشت موفقيت هاي زيادي به دست آورده اند. در کشورهاي ديگر به دليل اينکه هيچ گاه با شرابط ويژه اي چون شرايط ايران مواجه نبوده اند، در ين زمينه کمتر کار شده است. بنابراين مي توان از اين دانش فني ايجاد شده در جهت صادرات مديريت تجهيزات پزشکي به ساير کشورها بهره جست.

آيا در حال حاضر با توجه به موقعيت خاص ايران، مسير برقراري چنين ارتباطاتي با کشورهاي مختلف هموار است؟
خوشبختانه کارشناسان ايراني از نظر علمي سطح شناخته شده اي در جهان دارند که فکر مي کنم اين شناخت  با حضور مثبت کارشناسان ايراني در کشورهاي ديگر به دست آمده است. البته ممکن است به دليل تبعات ناشي از تحريم هاي بين المللي، يک سري مشکلات مربوط به تبادل اطلاعات يا احيانا در زمينه ارتباطات مالي به وجود بيايد که قابل حل است. هم اکنون در انجمن متخصصين تجهيزات پزشکي ايران تصميم داريم با اجراي برنامه گريدبندي کارشناسان تجهيزات پزشکي، زمينه را براي حضور هر چه بهتر و مفيدتر کارشناسان ايراني در ساير کشورها فراهم سازيم. روشن است که  ادامه چنين روندي قطعا باعث تسهيل حضور ايرانيان در ساير کشورها خواهد بود. البته در سال هاي گذشته تعدادي از کارشناسان ايراني با کسب مدارک معتبر از کمپاني هاي معتبر و بزرگ توليد کننده تجهيزات پزشکي و گذراندن دوره هاي آموزشي معتبر بين المللي زمينه اين امر را فراهم کرده اند. انجمن متخصصين تجهيزات پزشکي ايران با همکاري مراکز معتبر دانشگاهي، در حال تدوين و اجراي دوره هاي آموزشي و برگزاري امتحان هاي معتبر بين المللي جهت کارشناسان تجهيزات پزشکي و گريد بندي آنها يراي افزايش قدرت براي جذب قراردادهاي خارجي است.انجمن متخصصين تجهيزات پزشکي ايران و بعد از آن سازمان نظام مهندسي پزشکي ايران در اين زمينه مي توانند راهگشا بوده و در جهت افزايش بازار کار کارشناسان  مهندسي پزشکي ايراني  در کشورهاي خارجي نقشي موثر ايفا کنند.

آيا کاهش تحريم هاي بين المللي که در چند ماه اخير شاهد آن بوديم، در اين روند تاثيرگذار است؟
قطعا زماني که ارتباط بازرگاني ايران با ساير کشورها بهتر شود، زمينه حضور در بازارهاي خارجي هم آسان تر خواهد بود. همه ساله در نمايشگاه هاي معتبر بين المللي مانند  Arab Health  دبي  و Medica   آلمان در تلاش براي حضور گسترده متخصصين ايراني هستيم. مصمم هستيم چه در بخش هاي نمايشگاهي و چه در بخش هاي فني و ارائه مقاله در نمايشگاه هاي  جنبي کنگره هاي مختلف علمي شاهد حضور گسترده تر متخصصان ايراني بوده و برنامه هاي زيادي را در اين رابطه دردست انجام داريم، چرا که نمايشگاه ها بهترين مکان براي نمايش دانش فني به کشورهاي ديگر است.

با چه کشورهايي بهتر مي توانيم زمينه هاي همکاري را فراهم تر کنيم؟
قطعا باکشورهايي که صاحب تکنولوژي بالا نيستند راحت تر مي توان همکاري کرد. در کشورهاي پيشرفته معمولا خدمات را ازکمپاني سازنده هر محصول دريافت مي کنند و طبيعتا توان فني اين کمپاني ها هم به حدي بالا است که حضور ما رامشکل تر مي سازد. با اين وجود کشورهاي منطقه به دلايلي چون دسترسي مکاني نزديک و رفت و آمد راحت تر، ايران را در اولويت قرار مي دهند همانگونه که در حال حاضر کارشناسان تجهيزات پزشکي ايران در کشورهاي زيادي از جمله کردستان عراق در حال فعاليت هستند. لذا با تبليغات واطلاع رساني به خصوص در نمايشگاه هاي جانبي کنگره ها مي توان حضور فعال تري در کشورهاي ديگريافت. انجمن متخصصين تجهيزات پزشکي ايران نيز در اين رابطه در صدد اطلاع رساني گسترده در اين خصوص در نمايشگاه عرب هلث است. درحقيقت نمايشگاه هاي جنبي کنگره هاي مختلف پتانسيل هايي نيرومند براي تبليغات و ارتباط گيري در اين خصوص هستند. در چند سال اخير آن چيزي که بيشتر مشاهده شده حضور توليدکنندگان تجهيزات پزشکي بوده ولي در مورد صادرات خدمات فني و مهندسي نيازمند برنامه ريزي و تبليغات اصولي بيشتر هستيم.

لطفا در خصوص جاذبه هاي هلث توريسم ايران هم توضيحاتي بدهيد.
در ايران بيمارستان هاي بسياري بر روي مبحث هلث توريسم کار کرده اند و بخش هاي مختلف VIP و تجهيزات مختلفي رابراي جذب توريسم در زمينه پزشکي به کارگرفته وموفق به کسب استانداردهاي بين المللي اعتبار بخشي شده اند به عنوان مثال بيمارستان رضوي مشهد اخيرا گواهي معتبر انطباق با استانداردهاي بين المللي اعتباربخشي را از ACI کانادا کسب کرده است. در حقيقت هم دانش فني بسياري خوبي در اين زمينه در کشور وجود دارد و هم عليرغم تحريم هاي موجود، تجهيزات پزشکي به حد نياز وارد کشورشده و پيشرفته ترين تجهيزات پزشکي در بيمارستان هاي ايران موجود است و تقريبا در اکثر تکنولوژي هاي دنيا، بالاترين سطح را دارا هستيم. همچنين با توجه به پتانسيل خوبي که در زمينه مديريت ونگهداشت تجهيزات پزشکي در کشور وجود دارد مي توانيم از اين تکنولوژي ها به نحو مطلوب استفاده کنيم، چرا که در ديداول ممکن است فکر کنيم چون ايران چند سال مورد تحريم بوده شايد تجهيزات پزشکي مناسبي در کشور موجود نباشد ويا احيانا مديريت نگهداشت خوبي در کشور صورت نگرفته باشد در صورتي که وضعيت کاملا برعکس بوده است. لذا اگر بتوانيم چنين تبليغات منفي را حذف کنيم کار بزرگي انجام داده ايم. پيشنهاد من اين است که وزارت بهداشت درمان  آموزش پزشکي تورهايي را براي  مسئولان وزارت بهداشت و پزشکان کشورهاي منطقه برگزار کند که از مراکز درماني ايران بازديد کنند. در اين راستا مبحث ارزيابي کارشناسان تجهيزات پزشکي ايران نيز بسيار مي تواند راهگشا باشد که در اين زمينه مي توان اطلاع رساني هاي گسترده تري براي کمپاني ها و بيمارستان هاي خارجي انجام داد و حتي رزومه هايي را از طريق نشريات بين المللي در اختيار ساير کشورها قرار داد.

به نظر مي رسد که هزينه هاي درمان نيز در ايران بسيار پايين تر از ساير کشورها به خصوص کشورهاي منطقه است؟
دقيقا همين طور است، عليرغم اينکه هزينه واردات تجهيزات پزشکي به ايران بالاتر از کشورهاي منطقه است با اين حال با توجه به اينکه هزينه هاي پرسنلي و فني در ايران  پايين تر است و مديريت مناسبي در زمينه نگهداشت تجهيزات پزشکي انجام مي گيرد، هزينه تمام شده درماني در ايران به مراتب پايين تر از ساير کشورهاست و اين امر براي بيماران خارجي و به خصوص کشورهاي منطقه، بسيار به صرفه تر است که براي درمان به ايران بيايند، چرا که علاوه بر کاهش هزينه ها، سرويس با کيفيت تر درماني را دريافت مي کنند.

آيا انجمن متخصصان تجهيزات پزشکي ايران براي حضور در نمايشگاه عرب هلث و معرفي توانمندي هاي فني و مهندسي ايران برنامه اي دارد؟
با مذاکرات به عمل آمده،  در صدد هستيم در  مباحث آموزشي و همچنين کنگره هاي جانبي نمايشگاه هاي بين المللي در داخل و خارج کشور، حضوري پررنگ تر داشته باشيم، هر چند که امسال به دليل فرصت کم تا برگزاري عرب هلث اين امر به صورت کامل ميسر نشد ولي قطعا براي سال آينده برنامه هاي علمي مناسبي خواهيم داشت. به خصوص با در نظر گرفتن اين مساله که نمايشگاهي در حد و اندازه عرب هلث با آن وسعت بازديدکنندگان بهترين موقعيت براي عرض اندام و نمايش پتانسيل هاي فني است. لذا لزوم اطلاع رساني در اين زمينه احساس مي شود. در حقيقت يک نمايشگاه بين المللي زماني جذابيت پيدا مي کند که متخصصان و خريداران از مجموعه هاي مختلف در آن حضور داشه باشند. هرچند همه ساله حضور شرکت هاي توليدکننده تجهيزات پزشکي ايران در نمايشگاه عرب هلث خوب بوده ولي حضور فعال تر بخش کارشناسي و فني بايد تقويت گردد. در اين زمينه نيازمند مذاکرات بيشتر بين مديران و نمايندگان نمايشگاه  Arab Health و انجمن متخصصين تجهيزات پزشکي ايران بوده و اميدواريم با برنامه ريزي هاي انجام شده در سال هاي آينده شاهد حضور موثرتري باشيم.