جلسه پرسش و پاسخ و تبادل نظر با محوريت قيمتگذاري کالاهاي آزمايشگاهي، برچسب اصالت کالا و سامانه توزيع اقلام آزمايشگاهي با حضور نماينده شرکتها و اعضاي انجمن صنفي کارفرمايي شرکتهاي تامين کننده تجهيزات آزمايشگاه هاي پزشکي استان تهران 15 مهر ماه برگزار شد. در اين جلسه که در محل اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و کشاورزي برگزار شد، مديران و کارشناسان ادارات آزمايشگاه، نظارت و بازرسي، فناوري اطلاعات و تامين و نگهداري حضور داشتند.
مهندس «منصورزاده» کارشناس آيتي، مهندس «مريم نيکسيرت» معاون اداره فناوري اطلاعات، مهندس «نفسيه رهنمانيا» کارشناس گروه نظارت بر تامين تجهيزات پزشکي، مهندس «سپيده گلباز» معاون اداره تجهيزات و فراورده هاي آزمايشگاهي، مهندس «عليرضا هوشنگي» رئيس اداره نظارت بر توليد و کنترل کيفي، مهندس «عليرضا سليماني» معاون فني اداره کل تجهيزات پزشکي و مهندس «اميرحسين صدرالدين» پشتيبان تيتک سازمان غذا و دارو پاسخگوي سئوالات شرکت ها بودند.
روال کار در سامانه توزيع به چه شکلي است؟
منصورزاده: در کارتابل سامانه توزيع، ليست کالاهاي که ترخيص شدهاند و تامين ارز آن ها از بانک و گمرک برايمان ارسال شده است، نمايش داده مي شود. سپس شرکت ها مي توانند کالاهاي مورد نياز خود را که در يک فاکتور ثبت شده اند، از ليست کالاها انتخاب کنند. در مرحله بعد مي توانند جنس خود را به مرکز درماني يا شرکت توزيع کننده خريدار، ارسال کنند. در صورتي که آن ها کالايي که برايشان فاکتور زده ايد را دريافت کرده باشند گزينه تاييد را انتخاب مي کنند و بدين ترتيب کالا از موجودي انبار شما کم مي شود. اما اگر مرکز درماني يا توزيع کننده جنس را دريافت نکرده باشند مي توانند گزينه رد درخواست را ثبت کنند که در اين حالت، موجودي دوباره به انبار شرکت باز مي گردد.
براي شروع کار شرکت هاي واردکننده و توليدکننده بايد وارد سايت imed.ir شده و در بخش ويژه ها، سامانه هاي IMED را انتخاب کنند. در اين صفحه گزينه توزيع کالاي مشمول ارز رسمي را انتخاب کرده و وارد صفحه رجيستر مي شويد و نام کاربري و رمز عبور را وارد مي کنيد. در قسمت منوها گزينه توزيع ارز رسمي و سپس توزيع کالاي وارداتي مشمول ارز نرخ رسمي را انتخاب کنيد. در اين مرحله فيلدهايي نمايش داده مي شود که با استفاده از هرکدام از آن ها مي توانيد کالاي خاص مورد نظر خود را جستجو کنيد. اما کالاي شما در صورتي نمايش داده مي شود که از گمرک ترخيص شده و تامين ارز آن از طريق بانک انجام شده باشد. اگر هم قصد ديدن همه کالاهاي خود را داريد بايد گزينه جستجوي کلي را انتخاب کنيد تا تمامي کالاهاي داراي اين شرايط، به نمايش درآيند.
در صورتي که بخواهيد هرکدام از اين کالاهاي نمايش داده شده را به ليست سند توزيع خود اضافه کرده و براي آن يک فاکتور ثبت کنيد، مي توانيد گزينه چک باکس را کنار رديف ها انتخاب و بر روي افزودن به سند توزيع کليک کنيد. بدين ترتيب همه اطلاعات کالا به نمايش در خواهد آمد. در اين رديف، دو ستون جديد به نام هاي سقف قيمت ريالي توزيع کننده و سقف قيمت مصرف کننده اضافه شده است که قيمت هاي ارشادي در نظر گرفته شده هستند. در صورتي که به اين قيمت ها اعتراض داشته باشيد مي توانيد آن را ثبت کنيد.
پس از اينکه همه اطلاعات مورد تاييد بود، تعداد توزيع شده و في قيمت ريالي کالايي که فروخته ايد را مشخص مي کنيد. وقتي همه کالاهاي موجود در فاکتور را در ليست اضافه کرديد بايد نوع و محل فروش کالاي خود را مشخص کنيد. زماني هم که مواد اوليه به شرکت توليدکننده فروخته ايد نيز بايد اسم آن شرکت را براي فاکتور خود ثبت کنيد. نکته ديگر درباره آزمايشگاه هاست. اداره کل ليستي از همه آزمايشگاه هاي مورد تاييد را جمع آوري کرده است. آزمايشگاهي که جنس خود را به آن فروخته ايد بايد نامش در ليست اداره کل وجود داشته باشد. اگر نام آزمايشگاه طرف معامله شما در ليست سايت اداره کل وجود ندارد بايد درخواست بدهيد. اداره کل پس از بررسي، در صورت تاييد آن را به ليست موجود اضافه خواهد کرد.
در انتها نيز با توجه به اينکه کدام يکي از آيتم ها را براي نوع توزيع کننده انتخاب کرده ايد بايد فاکتور، نسخه پزشک و تعهدنامه اداره کل براي توزيع ارزي را بارگذاري کنيد و سپس سيستم اجازه صدور نهايي سند توزيع را مي دهد. تعهد توزيع ارز در سامانه تعهدات نيز فقط بايد يک بار براي همه فاکتورهايتان بارگذاري شود. نيازي نيست براي هر بار ثبتِ سندهاي توزيع، اين تعهدنامه را اضافه کنيد.
سند توزيع پس از ثبت نهايي در ليست سندهاي ثبت شما به نمايش در خواهد آمد و از آن پس مي توانيد در ليست اسناد توزيع شده و موجودي انبار خود سندهاي ثبت شده تان را مشاهده کنيد.
مواردي که توضيح داديد براي فاکتورهاي تک نسخه اي و تعداد محدود بود. زماني که براي يک مرکز درماني، شرکت توزيع کننده يا آزمايشگاه فاکتورهاي زيادي براي ثبت داريم چگونه بايد عمل کنيم؟
منصورزاده: براي اينکه کارتان راحت تر شود، در سامانه دسترسي به بارگذاري اکسل را ايجاد کرده ايم. از اين راه مي توانيد هر تعداد فاکتور خود را يک باره با تعداد و قيمتي که فروخته ايد، ثبت کنيد. براي اين کار، لينک دانلود فايل اکسل تمام کالاهايي که ارز دولتي گرفته اند ايجاد شده است. بايد اين فايل را دانلود کرده و فقط در ستون هاي تعداد و قيمت هاي ريالي، اطلاعات را وارد و دوباره در همان قسمت آن را بارگذاري کنيد. هنگام پيوست مستندات نيز همه فاکتورها بايد به صورت پي دي اف تجميع و بارگذاري شوند. اين روش فقط براي مواقعي است که براي يک مرکز درماني، شرکت توزيع کننده يا آزمايشگاه، فاکتورهاي زيادي وجود دارد و نمي توان از اين روش براي مراکز درماني مختلف استفاده کرد.
براي اعتراض به قيمت گذاري از چه روشي بايد اقدام کرد؟
منصورزاده: براي اعتراض به قيمت ها، در سامانه رجيستر بعد از ورود به سيستم دومين گزينه قيمت گذاري است. زيرمجموعه آن درخواست بازنگري قيمت و خوداظهاري قيمت است. شما با توجه به اينکه به کدام يک از کالاها اعتراض قيمت داريد، کل IRC آن کالا، قيمت ارزي و واحد ارز و… را وارد و ذخيره مي کنيد. اين قسمت بحث پيگيري ندارد و به محض ثبت در کارتابل کارشناس نمايش داده مي شود و پس از بررسي نظر خود را اعلام مي کند.
حجم واردات و تعداد فاکتورهاي برخي از شرکت ها زياد است و چندين نفر وظيفه ثبت فاکتور را برعهده دارند. اين درحالي است که فقط يک نفر به سيستم دسترسي دارد و امکان دسترسي همزمان به آن براي چند نفر فراهم نيست. چه تدبيري براي اين موضوع انديشيده شده است؟
نيک سيرت: به دليل اينکه مسئله موجودي انبار در ميان است، امکان پذير نيست که براي بارگذاري فاکتورها همزمان چند نفر به سيستم دسترسي داشته باشند. اين همزماني اگر وجود داشته باشد مشکل به وجود خواهد آمد. راه حلي که پيشنهاد مي کنيم اين است که يک بار اکسل را دانلود کنيد و بين افرادي که روي کالاها يا مراکز مختلف کار مي کنند تقسيم شود. اکسل ها به ازاي هر مرکز آماده باشد و در نهايت يک نفر آن را بارگذاري کند.
برخي از مراکز بيمارستاني در کشور به شرکت هاي خصوصي يا اشخاص حقيقي واگذار شده اند و به جاي بيمارستان، فاکتور براي شرکت ارسال مي شود. براي چنين شرايطي چه رويکردي وجود دارد؟
هوشنگي: زماني که داروخانه يا آزمايشگاه بيمارستان به بخش خصوصي واگذار مي شود، ما به اين صورت در نظر مي گيريم که طرف حساب اصلي ما بيمارستان است. بيمارستاني که مراکز خود را به پيمانکار واگذار مي کند نوعي تفويض اختيار انجام مي دهد که تفويض اختيار هميشه با تمرکز و نظارت همراه است. بنابراين نظارت بر عملکرد پيمانکار بيمارستان برعهده مديرعامل بيمارستان است. شرکت ها نيز بايد از مدير بيمارستان نامه اي بگيرند مبني بر اينکه فلان شخص، پيمانکار است و فاکتور را براي او صادر کنيد. شما هم فاکتور را با نام بيمارستان صادر کنيد و داخل پرانتز اسم پيمانکار را جلوي نام بيمارستان بنويسيد. زيرا اگر کالاي 4 هزار و 200 توماني را به پيمانکار بدهيد و او از دادن آن به بيماران آن بيمارستان استنکاف کند و کالا در بازار به فروش برسد، مسئوليت آن ابتدا با پيمانکار است. اگر پيمانکار رفته باشد، چون مسئوليت واگذاري به پيمانکار با رئيس بيمارستان يا مديرعامل بوده، يکي از اين افراد بايد جوابگوي اين مسئله باشد.
معمولا وزارت دارايي فاکتورهاي که به اين شکل براي بيمارستان و پيمانکار صادر شده است را نمي پذيرد.
هوشنگي: مي توانند به جاي اينکه اول نام بيمارستان را بنويسند و بعد داخل پرانتز نام پيمانکار را، ابتدا نام پيمانکار را نوشته و بعد داخل پرانتز گفته شود پيمانکار بيمارستان فلان. حتما هم در سامانه همان بيمارستان آن را بارگذاري کنند؛ البته پيش از اين کار بايد نامه کتبي رسمي از مديرعامل يا رئيس بيمارستان داشته باشيد مبني بر اينکه آن دکتر يا آزمايشگاه، شخص يا شرکت را به عنوان پيمانکار مجموعه معرفي کند.
تاييديه بايد از طرف بيمارستان ارائه شود يا شخصي که پيمانکار بيمارستان است؟
رهنمانيا: بيمارستان بايد نام کاربري و رمز عبور خود را در اختيار پيمانکار قرار دهد به عنوان کسي که خريدش را انجام مي دهد. بنابراين مديرعامل بيمارستان، آزمايشگاه و…، بايد اين نامه تاييد پيمانکار خود را ارائه بدهد.
بسياري از مراکز بيمارستاني، مربوط به دانشگاه هاي علوم پزشکي کشور هستند. دانشگاه هاي علوم پزشکي کشور نيز يک نام کاربري و رمز عبور براي تاييديه بيمارستان دارند. آن ها معمولا اين نام کاربري و رمز عبور را در اختيار پيمانکار قرار نمي دهند.
گلباز: اکنون براي همه آزمايشگاه هاي دولتي و خصوصي دسترسي جداگانه از مرکز درماني به سامانه ايجاد شده است.
کالاهايي که توسط واردکننده به توزيع کننده داده مي شود و از طريق توزيع کننده به مصرف کننده فروخته مي شود، بايد به چه صورتي در سامانه بارگذاري شود؟
رهنمانيا: هر شرکتي در سامانه مي تواند توزيع کننده هاي مربوط به خود را ببيند. يعني زماني که نوع توزيع خود را «فروش به توزيع کننده» انتخاب مي کند، ليست توزيع کننده ها برايش باز مي شود. اما تنها به توزيع کننده هاي مجاز مي تواند فروش داشته باشد نه توزيع کننده اي که نمايندگي توزيع کالاي ديگري را دارد و اکنون مي خواهد کالاي اين شرکت را توزيع کند.
کسي که توزيع کننده است بايد تاييد کند که کالا را دريافت کرده است، اما زياد اتفاق افتاده است که توزيع کننده اين کار را نمي کند. چه راهکاري در اين شرايط وجود دارد؟
رهنمانيا: شما مي توانيد با سياست هاي داخلي شرکت خود به اين مسئله رسيدگي کنيد زيرا سرانجام بايد با اين شرکت قرارداد خود را تمديد کنيد. اما با توجه به مشکلاتي که وجود داشته، تمهيداتي ديده شده است. بر اين اساس مراکز درماني، آزمايشگاه ها و دندان پزشکي هايي که مصرف کننده هستند و هيچ واکنشي نسبت به کالاهاي موجود در کارتابل خود ندارند، پانزده روز فرصت بررسي دارند. پس از اين مدت تاييد و عدم تاييد آن ها به منزله تاييد منظور مي شود و به صورت سيستمي در کارتابل آن ها قرار مي گيرد. قرار است اين مسئله به صورت بخشنامه اي بر روي سايت اطلاع رساني شود.
توزيع کننده هايي که سال پيش بوده اند و اکنون نيز ثبت نمي کنند. امسال نيز به آن ها نمايندگي نداده ايم. تکليف اين ها چه مي شود؟
رهنمانيا: اين بحث را در جلسات خود مطرح کرده ايم که پس از جمع بندي نهايي نتيجه را به اطلاع شرکت ها خواهيم رساند.
اساتيد دانشگاه و دانشجويان خواستار خريد کالاهاي وارداتي با ارز دولتي هستند. اين افراد که خريدهاي کمي هم دارند در ليست آزمايشگاه ها و در ليست تک نسخه اي قرار ندارند. اينگونه خريدها را چگونه بايد ثبت کرد؟
هوشنگي: استاد و دانشجو زيرمجموعه معاونت آموزشي دانشگاه هستند. اگر رابطه استادي و دانشجويي براي آن ها تعريف شده است و قرار است کالا فقط براي موضوع آموزش در مرکز درماني به کار گرفته شود، بايد خريد از طريق معاونت آموزشي انجام شود. استاد و دانشجو که در يک گروه آموزشي هستند، بايد درخواست خود را به معاونت آموزشي بدهند. معاونت آموزشي، معاونت توسعه دانشگاه يا معاونت درمان، خريد را انجام مي دهند که در هر صورت جزو ستاد دانشگاه هستند و همه ستادهاي دانشگاه در سامانه تعريف شده اند. بنابراين شرکت بايد گزينه ستاد دانشگاه را انتخاب کرده و فاکتوري که به نام معاونت آموزشي براي آن تعريف کرده را بارگذاري کند و براي تعداد معقولي که استاد و دانشجو درخواست داده است، فاکتور صادر کند.
آيا به پروژه هاي دانشجويي کالاهايي با ارز دولتي تعلق مي گيرد؟
هوشنگي: اگر معاونت آموزشي تاييد کند و جزو ستاد دانشگاه باشد اين مسئله البته در حد معقول امکان پذير است.
براي کالاهاي Home Use که به مصرف کننده نهايي مي رسد، وضعيت چگونه است؟
هوشنگي: کالاهاي Home Use کالاهاي خاصي هستند که براي آن ها، تعداد محدودي تک نسخه اي در نظر گرفته ايم. شرکت ها مي توانند به تعدادي معقول براي يک بيمار با نسخه پزشک فاکتور به نام بيمار صادر و آن را در قسمت تک نسخه اي بارگذاري کنند.
کالاها و دستگاه هاي آزمايشگاهي که با ارز نيمايي خريداري و وارد کشور مي شوند آيا بايد در سامانه توزيع ثبت شوند؟
رهنمانيا: هر کالايي که با ارز دولتي وارد شده باشد در سامانه توزيع ديده مي شود. کالاهاي با ارز نيمايي در سامانه توزيع، مشاهده نمي شوند مگر اينکه اجناس را با ارز دولتي وارد کرده و مابه تفاوت داده باشيد و اکنون آزاد محسوب شود و بخواهيد با ارز نيمايي به فروش برسانيد. در اين شرايط نيز بايد در سامانه ثبت شود زيرا به اسم ارز دولتي براي شما منظور شده است. بنابراين بايد مدارکي که نشان مي دهد مابه تفاوت آن را پرداخت کرده ايد و اقدام به فروش با ارز نيمايي مي کنيد را ثبت کنيد تا در آينده مشکلي از سمت بازرسي و تعزيرات به وجود نيايد.
چه مدارکي بايد بارگذاري شوند؟
رهنمانيا: بايد اسنادي که براي پرداخت مابه تفاوت به بانک ارائه مي شوند را بارگذاري کنيد. البته حتما بايد در قسمت توضيحات نوشته شود که مابه تفاوت در چه تاريخي و در کدام بانک پرداخت شده است.
سال گذشته برخي از دستگاه ها با ارز دولتي و گروه کالاي يک وارد و فروخته شده و مدارک آن نيز ارائه شده است. الان اين کالاها در سايت وجود دارند و بيمارستان هاي دولتي براي خريد آن ها به شرکت ها مراجعه مي کنند درحالي که کالايي وجود ندارد.
رهنمانيا: سامانه توزيع از مرداد سال 97 راه اندازي شده و کالاهاي وارد شده با ارز دولتي در آن ثبت شده است. سال گذشته در بخشنامه ها و نامه هاي متفاوتي که روي سايت منتشر شد، از شرکت ها خواسته شد که همه اطلاعات فروش خود را در سامانه بارگذاري کنند. برخي از شرکت ها اين کار را نکردند که در نهايت بنا به دستور وزارت بهداشت از تاريخ هفتم اسفند ماه 97 بخشنامه اي روي سايت منتشر شد که از اين تاريخ به بعد فروش يکسري از دستگاه هايي که با ارز دولتي وارد شده بودند، بسته شد و شرکت ها نيز اجازه فروش مستقيم آن ها را نداشتند.
بناست اين دستگاه ها فقط به مراکز دولتي فروخته شوند بنابراين امکان ثبت و بارگذاري فاکتورها نيز با توجه به اينکه اجازه فروش آن ها را نداشتند، بسته شده. رويکرد اين است که آنچه در سامانه انبار مجازي نشان داده مي شود همان چيزي است که در انبار حقيقي شرکت ها وجود دارد؛ بنابراين براي اينکه مشکلي پيش نيايد بايد سايت بسته مي شد. همچنين از شرکت ها خواستيم اطلاعات فروش خود را براي بررسي تحويل بدهند که بررسي ها توسط اداره نظارت درحال انجام است تا موجودي واقعي مشخص شود.
اکنون يکسري شرکت ها تعدادي باقي مانده دارند که بايد حواله توزيع آن ها زده شود. تا زماني که اين کار انجام نشود و همه شرکت ها اطلاعات فروش هاي قبلي خود را ارائه ندهند و بررسي ها انجام نشود، امکان باز شدن اين بخش براي شرکت ها وجود ندارد.
برخي کالاها را به صورت بسته اي وارد مي کنيم اما آن ها را به شکل تکي مي فروشيم. اين نوع کالاها را چگونه بايد در سامانه ثبت کرد؟
نيک سيرت: امکان درج اعشاري را در سايت فراهم کرده ايم. اما سامانه گمرک واحد بسته بندي ها را براي اداره کل تجهيزات پزشکي ارسال نمي کند. در گمرک هنگام انجام اظهار، دو باکس يکي بر اساس اقلام کالايي و ديگري بر اساس واحد بسته بندي وجود دارد. کاري که برخي از ترخيص کاران انجام مي دهند اين است که باکس بر اساس اقلام را که حاوي اقلام ريز است را بر مبناي واحد بسته بندي تکميل مي کنند. اگر آن باکس بر اساس تعداد پر شود براي سامانه توزيع اداره کل نيز همان گونه نمايش داده مي شود، اما چون اين اتفاق مي افتد بر اساس بسته است. راه حلي که ما در نظر گرفته ايم اين است که اعشاري آن را ثبت کنيد يعني اگر در هر بسته 10 عدد وجود دارد و مي خواهد دو عدد آن را به فروش برسانيد آن را به صورت دو دهم ثبت کنيد.
سال گذشته يکسري مواد اوليه را براي محصول توليدي خود وارد کرديم که در سامانه نيز به صورت مواد اوليه ثبت شده است، اما محصول نهايي که فروخته مي شود متفاوت است. آن ها را چگونه بايد ثبت کرد؟
رهنمانيا: يکسري مواد مي آيند که تبديل به محصول ديگري مي شود و آن را مي فروشيد و اين به معناي توليدکننده بودن شماست. در واقع شما در دو کارتابل متفاوت و دو حوزه متفاوت، واردکننده و توليدکننده آن ها را در نظر بگيريد. اکنون ترخيص سامانه توزيع براي واردکنندگان الزامي است و براي محصولاتي که به صورت مواد اوليه وارد مي شوند و بايد به صورت محصول نهايي درآيند تا فروخته شود، فعلا الزامي براي سامانه وجود ندارد. بلکه روال و سامانه ديگري براي آن ها پيش بيني شده است که اگر الزامي شود حتما اطلاع رساني خواهد شد.
چگونه بايد برخي از محصولات وارداتي خود را که در فاکتور، «رايگان» مي زنيم ثبت کنيم؟ زيرا نمي توان عدد صفر را وارد سامانه کرد.
رهنمانيا: شرکت درباره کالاهايي که رايگان به فروش مي رساند نيز ملزم است که تعداد آن و مجموع قيمتش را در فاکتور درج کند. در نهايت اعلام کند که مجموع قيمت اين کالا با اعمال تخفيف، صفر شده است. بنابراين شرکت بايد در سايت، براي قيمت في درون جدول، قيمت درون فاکتور را وارد کند يعني همان ارزشي که کالا دارد.
اگر آزمايشگاهي بيش از حد نرمال درخواست داشته باشد چه بايد کرد؟
هوشنگي: به طورکلي وظيفه اصلي صدور حواله و اينکه چه تعدادي به درخواست کننده داده شود، با اداره تامين و نگهداشت اداره کل بود. اکنون اين تصميم را در اختيار شرکت ها گذاشته ايم. اگر فکر مي کنيد شخصي بيش از حد نرمال درخواست دارد و ممکن است با توجه به موجودي انبار مجازي، کالا به ديگران نرسد بايد در حد معقولي به آن شخص کالا بدهيد. وقتي مي بينيد يک آزمايشگاه با روزي 30 بيمار به همان ميزان آزمايشگاهي با روزي 300 بيمار از شما درخواست کالا دارد، اين غيرطبيعي است و شايد کالا پِرت شود. بنابراين بايد به اندازه مصرف هر آزمايشگاه به آن کالا بدهيد تا به ديگران نيز برسد.
کالاهايي که فروش نرفته و تاريخ انقضاي آن ها نزديک است را چه بايد کرد؟
رهنمانيا: اين مورد را ابتدا بايد به صورت مکتوب به اداره نظارت اعلام کنيد تا بررسي ها انجام و مسئله تاييد شود.
اگر نياز به امحاء باشد اين کار انجام مي شود تا از سيستم انبار مجازي شما حذف شود.
قيمت هاي اعلام شده براي کالاهاي دريافت کننده ارز گروه يک، سقف قيمت هاست؟
سليماني: در سال 97 براي کالاهايي که ارز گروه يک را تخصيص داديم موظف به اعلام قيمت ها بوديم که اين کار با کمي تاخير انجام شد. قيمت ها در کارتابل ها وجود دارد و فايل قيمت هاي ريالي نهايي را نيز براي انجمن ارسال کرده ايم. قيمت هاي اعلام شده سقف قيمت است و اعلام قيمت هاي کمتر از آن مشکلي ندارد.
شايد اکنون قيمت فروش برخي از اقلامي که براي آن ها قيمت اعلام کرده ايم، در بازار کمتر باشد. از آنجا که اداره کل به قيمت بازار تک تک اقلام دسترسي ندارد، شرکت ها در بازار پايش کنند و اگر مواردي هست گزارش دهند تا اصلاح کنيم. فرق حوزه آزمايشگاهي با ساير حوزه ها اين است که آزمايشگاه ها تعرفه هاي مشخصي دارند و خيلي دست شما و آزمايشگاه ها در اينکه با چه قيمتي خريد کنند باز نيست. آزمايشگاه ها نمي توانند بيشتر از يک سقف قيمت مشخصي خريد کنند زيرا درنهايت نمي توانند از بيمار يا بيمه بيش از حدِ تعرفه هزينه دريافت کنند.
شايد شما چندان نسبت به ساير حوزه هايي که محدوديت تعرفه ندارند، فضاي رقابتي نداشته باشيد. ما نيز سعي کرده ايم قيمت هايي که اعلام مي کنيم با حداکثر لحاظ سود و هزينه هاي زنجيره تامين باشد که اجحافي در حق واردکننده نشود و مصرف کننده نيز آسيب نبيند. با اين حال اگر اعتراضي روي قيمت ها وجود دارد، قابل بررسي است. مبناي ما قيمت ارزي است که با آن کالاي شما در سامانه ثبت و بر اساس آن ارز تخصيص داده شده است. روي آن قيمت پايه ارزي، ضريبي را در نظر گرفته ايم و به قيمت ريالي رسيده ايم. شايد در موارد خاصي هزينه هاي واردات شرکت ها در پارتي بيش از پارت ديگري باشد. براي مثال جايي درهم را با يورو عوض کرده ايد و جايي يوآن را به يورو تبديل کرده ايد و جايي پولتان چند بار برگشت خورده است.
ممکن است در حالت هاي مختلف اختلاف قيمت وجود داشته باشد، اما ما نمي توانيم تک تک براي هر پارت يک قيمت بدهيم و مجبوريم همه اين ها را سرجمع لحاظ کنيم.
در واقع ما نمي توانيم براي يک کالا چند قيمت اعلام کنيم. همچنين براي يک کالا که در يک رتبه است و از کمپاني هاي ديگر وارد مي شود نيز در تلاشيم که به قيمتي واحد براي کالاي همه کمپاني ها برسيم. با اين حال قبول داريم که قيمت خريد و هزينه هايتان با هم متفاوت است. ناگزيريم برخي از اشکالات را تا حدي بپذيريم زيرا وقتي در بحث کنترل قيمت ورود مي کنيم بايد به برخي مشکلات نيز تن بدهيم. از سوي ديگر اگر مشاهده مي کنيد که اختلاف قيمت با چيزي که در بازار کار مي کنيد زياد است و سود و هزينه هايتان ديده نشده و به ضرر شما تمام مي شود، هزينه هاي مثبته خود را ارائه کنيد. اسناد مثبته بايد مطابق با فرمول هاي سازمان حمايت باشد زيرا ضوابط ما نيز بر اساس فرمول هاي سازمان حمايت است. گاهي ضريب هايي را در نظر گرفته ايم که ضوابط سازمان حمايت نيز اجازه اِعمال آن ها را به ما داده است؛ مانند هزينه مالي و برخي اعداد و ارقامي که در انتقال وجه در نظر گرفته ايم. با اين حال اگر فکر مي کنيد مواردي ناديده گرفته شده است اعلام کنيد و ما نيز حتما آن ها را بررسي مي کنيم.
در بحث قيمت گذاري کالاهاي آزمايشگاهي که بيشتر کالاهاي يخچالي و زنجيره سرد هستند مشکلاتي وجود دارد. اين کالاها چند قيمت دارند کالاهايي که به تازگي سياست گذاري شده اند و کالاهايي که از قبل وجود داشته اند و ممکن است تغيير کرده باشند. اکنون ملاک عمل براي قيمت نهايي به چه شکل است.
سليماني: درباره قيمت سابق ارزي، مبنا کمترين قيمتي است که در سامانه در اين دو سال وجود داشته و بر اساس آن، ارز تخصيص داده شده است. يعني قيمتي کارشناسي شده بوده نه قيمت هاي کاذب. چراکه در گذشته برخي شرکت ها قيمت هاي بسيارکمي داشتند و بحث ارز نيز مطرح نبوده است و شايد خواسته اند سود و عوارض کمتري پرداخت کنند و بدين ترتيب قيمت ها کاذب بودند. ما اين قيمت هاي کاذب را در نظر نگرفتيم و قصد هم نداريم پيگيري کنيم چون تاکنون حق گمرک و دولت را نداده ايد. ابتدا حساب خود را صاف کنيد تا بعد به شما قيمت بدهيم. در واقع قيمتي که کارشناسي شده و ارز گروه يک به آن تخصيص يافته است را مبنا قرار داده ايم.
هزينه هاي حمل کالاهاي يخچالي، روش هاي انتقال وجه، تامين زنجيره سرد، ضايعات، نصب و آموزش سيستم هاي کلوز و ديرکرد بازپرداخت مراکز درماني مسائل ديگري هستند که مشکل ساز شده اند. چه تدابيري براي اين ها لحاظ شده است؟
سليماني: درباره ديرکرد بازپرداخت ها اينگونه است که براي آزمايشگاهي ها ميانگين شش ماه را در نظر گرفته ايم که به ازاي هر ماه يک ونيم درصد مي شود. براي ساير اقلام اين امر متفاوت است زيرا مصرف کنندگان آزمايشگاهي کمي زودتر از دانشگاه هاي علوم پزشکي تسويه مي کنند. اگر اينگونه نيست و آزمايشگاه ها مانند دانشگاه ها پس از يک سال با شما تسويه مي کنند، انجمن مي تواند اين مسئله را به اداره کل اعلام کند و مستندات را ارائه دهد.
درباره قيمت گذاري نيز، تقريبا 70 هزار رديف کالا را قيمت گذاري و در سايت اعلام کرده ايم. اينکه موردي همه هزينه هاي مختلف اقلام کالايي را براي اعمال در قيمت گذاري ها بررسي کنيم، کاري نشدني است. مجبوريم کلي نگاه کرده و فرمولي و دستي اقدام کنيم تا به قيمت برسيم. اکنون که همه کالا مشمول شده اند اين 70 هزار رديف کالا بسيار بيشتر خواهند شد و به بيش از 100 هزار رده خواهند رسيد. ما سقف قيمتي را برآورد کرده ايم و از اين به بعد کار شماست. هدف اين است کالاهايي که در يک گروه ارزيابي و بر اساس شاخص هاي تعريف شده رتبه بندي مي شوند، تا جاي ممکن يک قيمت داشته باشد. مگر اينکه رتبه کالايي فرق داشته باشد که معمولا اختلاف بين رتبه ها 5 تا 10 درصد است. به سازوکاري رسيده ايم که از سال 93 به بعد قيمت ها اعلام شده است و در طرح تحول مشمول قيمت شده است، اما آزمايشگاهي ها مشمول قيمت نبوده اند و هنوز نيز در سازوکار رتبه بندي ها نرفته ايم بلکه فقط قيمتي که مبنا و مورد تاييد خودتان بوده است را مبنا قرار داده ايم و با ضرايب حداکثري توانسته ايم از سازمان حمايت نيز موافقت آن را بگيريم. 18 درصد سقف سودي است که سازمان حمايت در نظر گرفته است.
با اين حال اداره کل در قالب جلسات و نامه نگاري هايي درخواست افزايش ميزان سود را داشته است. اين مسئله هنوز تصويب نشده و در حال تصميم گيري است. مشکلي که در حوزه آزمايشگاهي داريم اين است که تعرفه هاي خدمت بسته و ثابت است. طرحي را به دکتر نمکي داده ايم که اگر سال آينده برنامه اي داشته باشند و ارز تغيير کند، حتما تعرفه ها را اصلاح کنند. بايد پکيج جبراني در نظر گرفته شود که مشکلي را ايجاد نکند.
شما هم جدولي تهيه کنيد بدين صورت که قيمت مدنظر اداره کل در ستون A، قيمتي که قبلا با آن فروش داشتيد در ستون B، قيمت ارزي که بر اساس آن کار مي کنيد در ستون C وارد کنيد. ستوني را نيز براي ضرايبي در نظر بگيريد که ناديده گرفته شده است؛ مانند هزينه هاي حمل يخچالي و هزينه سرد و…
اين ها اسناد مثبته مي شوند که آن ها را از طريق انجمن دسته بندي کرده به اداره کل تحويل مي دهيد تا آن ها را در تصميم گيري نهايي قيمت ها در نظر بگيريم. ممکن است برخي از هزينه ها ديده نشده باشد که اينگونه مي توان به آن ها رسيدگي کرد.
چرا براي برخي از آيتم ها قيمتي درج نشده است با وجود اينکه ARC نيز دارد؟
سليماني: موارد و ARC آن ها را اعلام کنيد تا در اداره کل بررسي شود. زيرا بنا بوده که همه قيمت داشته باشند و اگر هنوز ARC هايي داريد که واردات روي آن انجام شده است و قيمت ندارند، فهرست آن ها را در اختيارمان بگذاريد. شايد هنوز اداره مربوطه تعرفه آن ها را در نرم افزار اعلام نکرده است.
تعرفه گمرکي برخي از کيت هاي آزمايشگاهي 5 درصد و برخي 10 درصد است آيا هر دوي اين تعرفه هاي لحاظ شده اند؟
سليماني: هر دو تعرفه لحاظ شده است. اگر در اين بين اقلامي با تعرفه 15 درصد نيز وجود داشته باشند يا هنگام محاسبه جاي کالاهاي با تعرفه پنج درصدي و 10 درصدي جابه جا شده باشد، قابل اصلاح است. بنا بوده است تعرفه را مطابق با چيزي که در کتاب سال 97 چاپ شده است، لحاظ کنيم هرچند که در حوزه شما تعرفه سال 98 را تغيير نداده ايم.
هزينه هاي حواله شرکت ها بين سه تا 18 درصد متغير است. آيا امکان دارد که سه تا 18 درصد را باز هم توسط سيستم بانکي دريافت کنيم؟
سليماني: تا شش درصد را بانک با ارز 4 هزار و 200 توماني روي کاغذ پذيرفته که بدهد. اما بسياري از شرکت ها مي گويند يا فرآيندش بسيار زمان بر است که مجبور به صرف نظر مي شوند يا اينکه سه درصد آن را داده اند.
برخي نيز توانسته اند شش درصد را دريافت کنند. با چانه زني و پيگيري هم کار به جايي نمي رسد چون محدوديتي است که بانک مرکزي در نظر گرفته اما اگر بانک همه آن را بپذيرد ما مي توانيم پيگيري کنيم.
وزارت بهداشت زماني اعلام کرد که نصب، راه اندازي و آموزش رايگان است در حالي که اين خدمت هيچ جا رايگان نيست و بايد در قبال ارائه آن هزينه دريافت و فاکتور صادر شود. اما چون آن زمان کنترل قيمت وجود نداشت، شرکت ها مي توانستند مخفيانه هزينه اين خدمات را روي فروش قيمت ها اضافه کنند. چرا بايد اين عرف اشتباه ادامه داشته باشد؟
سليماني: نصب و آموزش بر اساس ضوابط اداره کل تجهيزات پزشکي و وزارت بهداشت رايگان است. شايد براي يک شرکت رايگان نباشد و براي شرکتي ديگر رايگان باشد و سازنده اي براي اين مقوله درصدي در نظر گرفته باشد و يکي ديگر نگرفته باشد. به هرحال وقت اصلاح اين عرف رايج و غالب نيست به خصوص اينکه به نفع مراکز مصرف کننده است.
آن هم در شرايطي که ممکن است شش ماه ديگر ارز 4 هزار و 200 توماني برداشته شود و همه ارقام حداقل دو برابر شوند. وقتي قيمت ارز آزاد شود هزينه انتقال وجه و هزينه زنجيره تامين نيز کم خواهد شد و قيمت مصرف کننده کمي بيشتر مي شود که آن را هم مي توان با بيمه ها و اصلاح تعرفه جبران کرد. اين عرف از نظر ما به عنوان رگولاتوري درست است و شرط اوليه ثبت نمايندگي شرکت اين بوده است که نصب و آموزش آن رايگان باشد. با همه اين تفاسير مي توانيد از طريق انجمن پيشنهادات خود را در اين زمينه ارائه کنيد تا در کميسيون مطرح و بررسي شود.
چرا فرصت نصب برچسب اصالت کالا محدود است؟
صدرالدين: برچسب اصالت تقريبا از سال 91 به بعد به دنبال يکسري مشکلات ارزي و اختلافات آماري بين گمرک و بيمه هاي درماني ايجاد شد.
اين اختلاف گوياي اين بود که اقلام سلامت محور يا بازفروش شده يا به صورت قاچاق در کشور توزيع مي شدند. ستاد مبارزه با قاچاق براي ساماندهي اين مسئله، نصب برچسب اصالت کالا را پيشنهاد داد و سازمان غذا و دارو نيز به عنوان متولي آن را اجرا کرد.
در بحث تجهيزات پزشکي نيز ابلاغ شده است که واردکنندگان بايد تجهيزات خود را تا اول آبان و توليدکنندگان تا اول اسفند 98 برچسب گذاري کنند. اين درحالي است که از فروردين سال 97 اداره کل تجهيزات پزشکي براي يکسري از اقلام شرکت هاي تجهيزات پزشکي اين ابلاغيه را داده بود، اما تا يکي دو ماه پيش شرکت هاي ملزم به الصاق برچسب، اين کار را انجام ندادند. براي همين اين محدوديت زماني براي الصاق برچسب ها تعيين شده است.
سازمان غذا و دارو سال 92 يکسري شرکت ها را به عنوان شرکت هاي ثالث ارائه دهنده خدمت برچسب اصالت معرفي کرده بود. اما اکنون اين کار را بر عهده خود شرکت ها گذاشته است. براي اين کار بايد اطلاعات شرکت خود را در اختيار آن ها قرار بدهيم که امکان سوء استفاده از آن توسط شرکت ها وجود دارد.
صدرالدين: درست است که يکسري از شرکت ها خدمات برچسب زني را ارائه مي کنند، اما خودتان نيز مي توانيد دستگاه آن را تهيه کنيد و کار برچسب گذاري را مستقيم انجام دهيد. بدين ترتيب نيازي نيست اين کار را به شرکتي ثالث واگذار کنيد کما اينکه برخي از شرکت هاي دارويي نيز خودشان کار برچسب گذاري را انجام مي دهند.
برچسب گذاري ها بايد روي پکيج زده شود يا اينکه بايد روي تک تک اقلام ريز که بسيار زمان بر است نيز زده شود؟
صدرالدين: اگر تجهيزاتي که داريد فقط به يک نفر داده مي شود و اين را قابليت دارد که برچسب بخورد بايد اين کار را بکنيد. اما اگر اين امکان وجود ندارد مي توانيد سطح عرضه آن را «بسته» تعريف کنيد و برچسب را روي بسته بزنيد. يعني بگوييد در اين جعبه 100 عدد قرار مي گيرد و برچسب را روي جعبه تعريف کنيد که در اين صورت نياز است IRC آن نيز تعريف شود. با اداره آي تي صحبت کرده ايم که سطح عرضه بايد ديده شود تا اين مشکلات نيز برطرف شوند.
دیدگاه ها