برای نخستين بار در ايران بايو مطرح شد؛ نقشه راه بيوتکنولوژی پزشکی کشور

اولين کنفرانس و نمايشگاه بين‌المللي محصولات بيوتکنولوژی پزشکي و صنايع وابسته با عنوان «ايران بايو» برگزار شد. اين کنفرانس به همت انجمن توليدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بيوتکنولوژي پزشکي ايران و حمايت سازمان غذا و دارو و معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري و با هدف توسعه صنعت بيوتکنولوژی از هفتم تا نهم بهمن‌ماه 1399 در محل هتل المپيک تهران برگزار شد.

در روز افتتاحيه اين رويداد، دکتر فريدون مهبودی، رئيس کنفرانس و عضو هيئت‌ مديره انجمن توليدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بيوتکنولوژي پزشکي ايران، دکتر حسام‌ الدين مدني، دبير شوراي سياست‌گذاري کنفرانس و رئيس هيئت ‌مديره انجمن توليدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بيوتکنولوژی پزشکي ايران، دکتر سيد حيدر محمدي، مديرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو، دکتر مصطفي قانعي، دبير ستاد زيست‌فناوري رياست جمهوری، دکتر محسن رضايی، دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام و دکتر محسن روح‌الاميني، عضو کميسيون بهداشت و درمان مجلس شوراي اسلامي حضور يافتند.

لازم به ذکر است ايران بايو ميزبان کارگاه‌هاي متنوع آموزشي و مهارت آموزي بود. همچنين در بخش نمايشگاهي اين رويداد نيز بيش از 50 شرکت توليدکننده دارو، واکسن، تجهيزات تشخيصي و فرآورده‌هاي مشتق از پلاسما حضور فعال داشتند.

ايران بايو ميزبان پنل‌هاي متعددي از قبيل چشم‌انداز صنعت بيوتکنولوژي در آينده سلامت و اقتصاد ايران، جايگاه کيت‌هاي تشخيصي در چشم‌انداز بيوتکنولوژي کشور، صنعت پلاسما، گذشته، حال و آينده، بيوتکنولوژي از سلول تا بازار، استارتاپ ناب، واکسن، چالش قرن، بيوتکنولوژي در صنعت داروهاي دامي، بيوتکنولوژي و نقشه راه بود. در پنل بيوتکنولوژي و نقشه راه، دبيران همه پنل‌ها به جمع‌بندی مطالب ارائه ‌شده در اين سه روز پرداختند که ماحصل آن را در گزارش ويژه اين شماره مي‌خوانيد.

کيفيت مطلوب داروهاي بيوتکنولوژي، بحث بالک و چالش ورود داروهای جديد

آقاي دکتر امير فرشچي، دبير پنل «بيوتکنولوژي از سلول تا بازار» گفت: همه اساتيد اين پنل تأکيد کردند در حوزه داروهاي بيوتکنولوژي با بحث مهمي به نام «بررسي کيفيت» مواجه هستيم که مي‌کوشيم آن را در مطالعات آزمايشگاهي و باليني مورد بررسي قرار دهيم. همچنين دوستان موافق اين نظر بودند که داروهاي توليد داخل از ديدگاه پاس کردن استانداردها از سطح خوبي برخوردار هستند.

همچنين اين موضوع که آيا سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت در راستاي توسعه صنعت بيوتکنولوژي کمکي کرده است مورد بررسي قرار گرفت. در کل، مجموع نظرات بر اين بود که اين صنعت بايد مورد حمايت قرار گيرد.

وي در ادامه موضوع واردات مواد اوليه داروها را مطرح کرد که طبق گفته دکتر علي شريفي علم، رئيس مواد اوليه سازمان غذا و دارو در توليد داروهاي بيوتکنولوژي بايد از سل لاين شروع کرد. راه نجات کشور ما صادرات و به ويژه صادرات در حوزه‌ هايتک است. در اين پنل به برخي روش‌هاي توليد انتقادهايي وجود داشت و بسيار ناراحت‌کننده است که در بيوتکنولوژي از بالک استفاده مي‌کنيم، شرکت‌ها بايد نيازهايشان را با توليدکنندگان مواد اوليه مطرح کنند.

مديرعامل شرکت آريوژن فارمد در پايان گفت: در اين پنل، دکتر شهاب موسوي، مسئول بخش بيوتکنولوژي آزمايشگاه مرجع سازمان غذا و دارو به کيفيت محصولات بيوتکنولوژي تأکيد داشت و معتقد بود 60 تا 70 درصد محصولات بايوسيميلار ما کيفيتي در حد جهاني دارد؛ فقط بايد باور کنيم که وظيفه همه ما، خدمت به مردم است.

تقدم واردات بر توليدات در حوزه‌هاي بسيار نوپا، فرصت‌هاي توليد و کندي رگولاتوري براي  گرفتن مجوز

دبير پنل «جايگاه کيت‌هاي تشخيصي در چشم‌انداز بيوتکنولوژي کشور» گفت: پنل خوبي بود و من در چند پنل ديگر که شرکت کردم، نکاتي آموختم. در افتتاحيه کنفرانس ايران بايو، دکتر مصطفي قانعي، دبير ستاد توسعه زيست‌فناوري معاونت علمي فناوري رياست جمهوري به نقش بيوتکنولوژي در حوزه‌هاي ديگر مانند کشاورزي، غذايي، دريا، دامي و دانشگاهي اشاره کرد بود و من ايده‌اي داشتم که تکميل شد.

آقاي دکتر بهروز حاجيان تهراني گفت: بيوتکنولوژي حوزه بسيار وسيعي است. به دلايلي برخي حوزه‌ها از بقيه جلوتر هستند و اکنون صنعت بيوتکنولوژي دارويي جلوتر از بقيه حوزه‌ها است؛ چون صنعت دارو به شکل توليد داخل در سال‌هاي پيش، زودتر شکل‌ گرفته و توسعه پيدا کرده است. همچنين اساتيد بزرگي هم در اين حوزه فعال بودند.

حاجيان تهراني حوزه IVD را براي بيوتکنولوژيست‌ها جذاب توصيف کرد و گفت: حوزه تشخيص آزمايشگاهي In vitro Diagnostic اساساً در ايران علم نوپاتري است ولي چشم‌انداز وسيعي دارد. به نظر مي‌رسد همکاري علوم مختلف مانند هوش مصنوعي، ژنتيک و تشخيص آزمايشگاهي، منجر به تأثيرات بزرگي مي‌شود که حتي ممکن است با پيش‌بيني و پيشگيري از بيماري‌هايي که ممکن است اتفاق بيفتد، حجم بعضي از بازارهاي ديگر را کوچک کند؛ بنابراين اين حوزه براي ورود بيوتکنولوژيست‌ها بسيار جذاب خواهد بود. با توجه به جديد بودن حوزه IVD در ايران، اساساً توليدکننده کمي داريم و مي‌کوشيم که محققان را ترغيب کنيم که وارد اين حوزه توليد شوند.

وي بابيان اينکه ضوابطي که در کشور ما به خاطر تحريم شکل‌ گرفته، متمرکز بر واردات است، افزود: در وزارت بهداشت متأسفانه سازوکارهاي نظارتي و صدور مجوز‌ها براي واردات، نسبت به توليد ساده‌تر است و اين باعث مي‌شود که توليد با مشکلات بزرگي مواجه شود.

صنعت IVD، در بسياري جاها دست ‌نخورده است و به همين دليل شرکت‌هاي بسياري در 10 سال گذشته، واردات عظيمي به کشور داشته‌اند. اين موضوع مهمي بود که در پنل مطرح شد.

تهراني با تاکيد بر اين نکته که متاسفانه براي صنايعي که يک مرتبه مورد توجه قرار مي‌گيرند مشکلاتي پيش مي‌آيد، تصريح کرد: ببينيد يک زماني درآمد اصلي کشور از نفت بود ولي در شرايط کنوني ميزان صادرات نفت به شدت کاهش يافته است. هم اکنون نيز صنعت بيوتکنولوژي هم مانند IVD مورد توجه قرار گرفته‌ است و مايل هستيم قوانين وضع شده در کميته‌ها همواره به نفع توليدکنندگان اين حوزه پيش رود.

مديرعامل شرکت دانش‌بنيان پيشتاز طب زمان افزود: از سوي ديگر بايد حتماً بکوشيم که در واقع قوانين و مقررات به‌گونه‌اي باشند که از توليد حمايت کنند. توليد کشور در حوزه ‌آي وي دي، 10 درصد نياز کشور است. اميدواريم با تشکيل ساختارهايي مانند شتاب‌دهنده‌ها و استارتاپ ها بتوانيم تيم‌هايي را وارد کنيم که به نياز کشور پاسخ دهند.

‌ضرورت وجود زيست‌بوم در حوزه واکسن
 با تمرکز بر شرکت‌هاي دانش‌بنيان خصوصي و تدوين نقشه راه واکسن

دبير پنل «واکسن، چالش قرن» گفت: در اين پنل ما درباره چندين موضوع صحبت کرديم. واکسن بحث حاکميتي است و در اين پنج سال گذشته، بيشتر بخش‌هاي دولتي به بحث واکسن ورود پيدا کرده‌اند. اکنون براي ورود بخش خصوصي به حوزه واکسن چالش‌هاي زيادي وجود دارد که مهم‌ترين آن وجود اسناد بالادستي فراوان هم در حوزه زيست‌فناوري و هم در حوزه واکسن است.

آقاي دکتر محمدرضا کاظمعلي افزود: ستاد توسعه زيست‌فناوري و معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري و نهادهاي مختلف اين اسناد را تنظيم کرده‌اند ولي متأسفانه هيچ‌گونه تضميني براي اجراي اين اسناد وجود ندارد.

وي گفت: در سند چشم‌انداز 1404 گفته ‌شده که حوزه زيست فناوري بايد 3% بازار جهاني (1.8 بازار داخلي و 0.2 بازار خارجي) را در اختيار داشته باشد و 50 هزار نفر نيرو نيز به اين صنعت ورود کنند. اين موضوع در حاليکه اکنون در اين صنعت تنها 5 هزار نفر فعال هستند، اجراشدني نيست. همه اين آمال و آرزوها متأسفانه در اين اسناد بالادستي وجود دارد ولي کسي خودش را موظف به اجراي آن نمي‌کند.

دبير پنل «واکسن، چالش قرن» از راه حل دکتر هومن کاغذيان، مدير توليد در انستيتو پاستور و مدير عامل مرکز رشد زيست فناوري پايافن ياخته نام برد و گفت: «سند تنها، از نبودش بهتر است. در هر سندي، براي نمونه واکسن در افق 1404 ابتدا بايد شاخص طراحي شود سپس به دستگاه‌هاي نظارتي و ارزيابي سپرده شود تا به خوبي پايش شود. در واقع نبايد به آن به عنوان پروژه نگاه کرد و بايد تبديل به جريان شود. در سال‌هاي اخير تنها جايي که براي تدوين سند واکسن اقدام عملي کرده، فرهنگستان پزشکي بوده که اين سند را در سال 95 ارائه کرد. در اين سند شرايط احراز مسئوليت‌هاي کليدي و شاخص‌هاي ارزيابي آن‌ها تعريف شده‌ تا مسئوليت به جايگاهي براي رقابت تبديل شود و خروجي درستي داشته باشد.»

کاظمعلي به ‌ضرورت وجود زيست‌بوم در حوزه واکسن تأکيد کرد و گفت: اين زيست‌بوم بايد با تمرکز بر شرکت‌هاي دانش‌بنيان خصوصي باشد. الان ما چندين مجموعه دولتي مانند پاستور و رازي و غيره داريم که دست به پروژه‌هاي کلان مي‌زنند. حجم عظيم بودجه‌ها به سمت بخش دولتي است. متأسفانه به شرکت‌هاي دانش‌بنيان چيزي نمي‌رسد. ما در اين پنل به اين نتيجه رسيديم که امور تحقيق و توسعه را به بخش دولتي بسپارند و بخش خصوصي، وارد توليد شود.

دبير پنل «واکسن، چالش قرن»، همچنين به موضوع کرونا اشاره کرد که عليرغم فعاليت خوب چند شرکت خصوصي در توليد واکسن، اما 90 درصد منابع تحقيق و توسعه واکسن کرونا به 3 شرکت دولتي اختصاص داده شده که متأسفانه تاکنون هيچ خروجي نداشته‌اند.

وي با تأکيد بر تدوين نقشه راه براي حوزه توليد واکسن، خاطرنشان کرد: 8 پلتفرم در اين حوزه در دنيا وجود دارد که تمام آن‌ها در داخل کشور ما هم کار مي‌شود، پس ما اين ‌همه ظرفيت داريم ولي متأسفانه شفافيت اطلاعات نداريم؛ يعني از وجود شرکت‌هاي توليدکننده واکسن بي‌اطلاع هستيم و يک ‌مرتبه شاهد ظهور شرکت‌هايي با پلتفرم‌هاي مشابه در بازار مي‌شويم.

دبير پنل «واکسن، چالش قرن» در پايان گفت: در حوزه تنظيم‌گري و تسهيل‌گري، فاجعه وجود دارد. سازمان غذا و دارو، گمرک، وزارت صمت و نهادهاي متفاوتي مشغول به کار هستند. سياست‌هاي حوزه تنظيم‌گري و تسهيل‌گري ما اصلاً در يک راستا نيستند؛ اين مسئله مشکلات زيادي براي شرکت‌هاي دانش‌بنيان خصوصي به وجود آورده است. در بحث همين کرونا هم ديديم که شرکت‌هاي دولتي، بوروکراسي را دور زدند، سيستم‌هاي رگولاتوري را مصرف کردند و مجوزها را گرفتند و به سمت بازار حرکت کردند، پس نبايد بيش از اين شرکت‌هاي دانش‌بنيان را نااميد کرد. به‌ طور کلي، عدم سياست‌هاي منظم، هم راستا نبودن تنظيم‌گري و تسهيل‌گري، نبود نقشه راه و سياست‌هاي کلان حوزه فناوري و … همگي باعث مي‌شود صنعت واکسن نتواند به رشدي که مي‌خواهد برسد.

اتصال صنعت به فضاي نوآورانه در حوزه سلامت ديجيتال و نوع مشارکت آن‌ها

دبير پنل «سلامت ديجيتال و بيوتکنولوژي» در ابتدا خطاب به دکتر بهروز حاجيان تهراني که حوزه IVD را نوپا دانسته بود گفت: جالب است بدانيد سلامت ديجيتال که موضوع ما بود، اصلاً پا ندارد! و از آنجا که بحثي بين‌رشته‌اي بوده، از نقطه نظرهاي مختلفي درباره‌ آن صحبت شده است.

آقاي دکتر عليرضا زهرايي گفت: دو مبحث بزرگ در حوزه سلامت ديجيتال و بيوتکنولوژي وجود دارد؛ يکي زيرساخت و ديگري اپليکيشن. وي افزود: متأسفانه در زيرساخت سلامت ديجيتال، ميان نظرات حکمراني حکومتي و ساختارهاي رگولاتوري هماهنگي وجود ندارد. در حاليکه شاهد سخنراني‌هاي فراواني از جانب عالي‌ترين مقام‌هاي کشوري در بحث حمايت از دانش‌بنيان‌ها و استارتاپ‌ ها هستيم اما به نظر مي‌رسد تنها معاونت علمي فناوري رياست جمهوري، زيرساخت‌هاي اکوسيستم را فراهم مي‌کند. ولي در اين ميان وزارت بهداشت خود مبحث بسيار بزرگي است، هم براي به رسميت شناختن اپليکيشن‌هاي حوزه سلامت و هم براي مشخص کردن قوانين و مقرراتي که لازم است.

زهرايي تصريح کرد: آنچه مسلم است اين است که ريشه اين عدم شفافيت و تدوين قوانين به اين چالش مربوط مي‌شود که  که بسياري از مسئولان وزارت بهداشت و سازمان‌هاي نظارتي متأسفانه يا پزشک هستند يا داروساز و چندان از فعاليت ديجيتالي استقبال نمي‌کنند. در پنل اين‌طور بحث شد که نقش انجمن‌ها و گروه‌هايي که در سلامت ديجيتال فعال هستند بايد پررنگ‌تر باشد تا بتوانند به‌ صورت تجميعي راه‌حل‌ها را به وزارت بهداشت پيشنهاد کنند.

مدير شتاب‌دهنده سلامت الکترونيک کارا در پايان گفت: دومين مطلبي که جالب به نظر مي‌رسيد، عدم اتصال صنعت با محيط‌هاي استارتاپي ديجيتال براي رفع گپ نيازشان بود. من بحث اهميت نوآوري مشارکتي را در پنل استارتاپ ناب آموختم. ما هميشه کليدواژه نوآوري را در کاربرد اپليکيشن و فناوري‌ها مي‌بينيم ولي به نظرم در ايران بيش از همه، در نوع همکاري و مشارکت بين‌رشته‌اي و نهادهاي مختلف نياز به نوآوري داريم؛ زيرا اگر اين کار را انجام ندهيم، بستر مناسبي ايجاد نمي‌شود.

تداخل کاری سازمان انتقال خون با سازمان غذا و دارو و با شرکت‌های خصوصي

دبير «پنل صنعت پلاسما (گذشته، حال، آينده)» گفت: اين پنل فرصتي بود که همه ذينفعان صنعت پلاسما کنار هم قرار گيرند تا پيش از اين ‌همه آن‌ها به‌ طور مستقل صحبت مي‌کردند. مهمترين چالشي که در اين پنل راجع به آن صحبت کرديم، تداخلات کاري است. عليرغم اينکه قانون به ‌صراحت مي‌گويد سازمان غذا و دارو بايد به‌عنوان سازمان رگولاتوري باشد، اما همچنان مي‌بينيم که برخي موازي‌کاري‌ها صورت مي‌گيرد. سازمان انتقال خون در حالي‌ که مي‌خواهد بخشي از وظايف رگولاتوري خود را ارائه کند، خودش هم رقابت مي‌کند و مرکز جمع‌آوري پلاسما دارد؛ بنابراين مشخص شدن نهايي رگولاتوري و تضاد منافعي که بين رگولاتور و بخش خصوصي اتفاق مي‌افتد، مهم است.

آقاي دکتر محمد امين قبادي افزود: بحث بعدي ما، سياست‌گذاري در خصوص جمع‌آوري پلاسما است که متأسفانه درباره حجم و مقدار آن، ميان روساي سازمان انتقال خون و ديگر دوستان اختلاف‌ نظر است. مدير عامل شرکت پادراسرم گفت: آنچه ما در اين پنل به آن رسيديم اين بود که در جمع‌آوري پلاسما بايد مرز يک‌ ميليون ليتر را رد کنيم و به سمت دو ميليون ليتر حرکت کنيم؛ به ويژه اينکه با توجه به ظرفيت پالايشگرهايي که در کشور به وجود مي‌آيد، ما مي‌توانيم خود را به ‌عنوان صادرکننده فراورده‌هاي مشتق از پلاسما مطرح کنيم.

وي در پايان افزود: نگراني ديگري که دوستان ما داشتند، تجربه تلخ در دهه هفتاد بود. چون به دليل سخت‌گيري‌هاي بالاتر از نرمالي که انجام شد، متأسفانه تنها پالايشگاه کشورمان را از دست داديم. امروز حداقل سه پالايشگاه داريم، ولي اين استانداردهاي بالايي که براي ما در نظر مي‌گيرند باعث مي‌شود آن تجربه‌هاي تلخ دوباره تکرار شوند. ما نمي‌گوييم که نمي‌توانيم خود را به استانداردهاي FDA آمريکا برسانيم. صنعت بيوتک هميشه نشان داده است که مسيري خوب در پيش داريم و انتظار داريم که انشالله صنعت پلاسما را به جايگاه واقعي خودش برسانيم.

تمرکز روي استارتاپ‌ها و ايجاد نگرش
 براي تداوم آن‌ها

آقاي دکتر اميرحسين کارآگاه، دبير پنل «استارتاپ ناب» ابتدا در خصوص تعريف درست آن گفت: اگر استارتاپ و تيم فناوري، شناخت درستي از بازار و مشتري نداشته باشد و وجه تمايزي با رقباي موجود در بازار نداشته باشد و همينطور استانداردهاي سازمان‌هاي رگولاتوري را درست نشناسد، تا ناب شدن فاصله خواهد داشت؛ در واقع اين استارتاپ نمي‌تواند انتظار داشته باشد در اين بازار و در رقابت با رقباي سنتي دوام بياورد، پس دوستان بايد اين موضوع را درست بشناسند.

وي افزود: سپس روي يک موضوع فرهنگي صحبت کرديم؛ اينکه آيا قرار است همه استارتاپ‌هاي ما شرکت‌هاي بزرگي شوند؟ پاسخ به اين پرسش «خير» است. در عصر حاضر قرار نيست که کسب‌وکارها به اين سمت بروند که منِ استارتاپ مثلاً بايد پيشتاز طب زمان شوم! من قرار است شرکتي را توسعه ‌دهم و زماني که به بلوغ رسيد، آن را واگذار کنم. واتساپ به‌عنوان اپليکيشني که جزو سه پيام رسان دنيا بود خودش را به فيس‌بوک مي‌فروشد، هيچ‌کس هم به مدير عامل شرکت واتساپ اعتراض نکرد؛ يعني در اوج قدرت و درآمد مي‌رود.

مدير عامل شرکت پرسيس ژن تصريح کرد: بياييم تعريف جديدي از موفقيت داشته باشيم. اگر من شرکت را توسعه دادم و آن را در شرايط مطلوب فروختم، حتماً موفق بوده‌ام. بايد شرکت‌هاي قوي و بازيگران اصلي ما به اين درک متقابل برسند که طبق همان مشارکت نوآورانه که دکتر زهرايي اشاره کرد، قرار نيست که همه استارتاپ‌ها مالک کل بازار شوند. بياييم فضاي مشارکتي را براي استارتاپ ها چه در زمينه توسعه و چه در بازار آينده فراهم کنيم؛ يکي از گزينه‌هاي ما اين باشد که آن‌ها را بخريم.

دبير پنل «استارتاپ ناب» گفت: يکي ديگر از مسائل قابل تاملي که مطرح شد، فاندر است. استارتاپي که خودش را کارآفرين مي‌داند قرار نيست وارد حوزه شرکت‌داري شود. بايد اين دو مقوله را از هم جدا کنيم. ايجاد سيستم و بزرگ کردنش، کار يک فرد است و اداره آن وظيفه ديگري. پس فاندرهاي ما بايد به اين درک برسند که بعد از مدتي آنچه خلق کردند را تحويل بدهند و چيز ديگري خلق کنند. قرار نيست کلکسيوني از انواع شرکت‌ها داشته‌ باشيم.

اميرحسين کارآگاه بر تسريع کار استارتاپ‌ها تأکيد کرد و گفت: در همه پنل‌ها گفته شد که دولت برنامه خاصي براي حمايت از استارتاپ‌ها ندارد. ما بر سرعت تأکيد مي‌کنيم. در واقع هر کسي سريع‌تر وارد بازار شود موفق‌تر است. دولت و وزارت بهداشت بايد در اين مسير به استارتاپ‌ها کمک کند. استارتاپي که اولين محصولش را ارائه مي‌کند با قرار گرفتن در صف طولاني‌ مدت مجوز ورود به بازار، ممکن است تيم خود را در همان ابتداي فرايند از دست بدهد و فرو بپاشد؛ پس تمرکز خود را بر سرعت مي‌گذاريم.

وي در پايان به عملکرد مؤسسات مالي و صندوق سرمايه‌گذاري به ‌عنوان موضوع مهم ديگر استارتاپ ها اشاره کرد و گفت: اين استارتاپ‌ ها در استيج‌ هاي مختلف، جذب سرمايه دارند. اين فرهنگ و ادبيات بايد در سرمايه‌گذاران ايجاد شود که اگر استارتاپ‌ ها سراغ بانک مي‌روند از آن‌ها نپرسند که گردش حسابت چقدر است؟ يا وثيقه ملکي بياور! شما بايد از استارتاپ ‌ها بپرسيد چه ارزشي را در آينده خلق مي‌کنيد؟ من سرمايه‌گذاري مي‌کنم و درک مي‌کنم که در سه تا پنج سال ديگر چگونه خواهي بود و اين ريسک را مي‌پذيرم. ادبيات سنتي که بانک‌ها و مؤسسات مالي و صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري ما دارند، راهي را براي اين استارتاپ ها باز نمي‌کند.

لزوم رفع موانع قانوني و ساختاري براي ادامه مسير بيوتکنولوژي پزشکي

با توجه به روش‌هاي بيان شده، دکتر سيد حسام‌الدين مدني رئيس انجمن توليدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بيوتکنولوژي پزشکي، بيانيه‌اي را قرائت کرد تا مقدمه‌اي باشد براي فعاليت‌هاي ديگر.

در اين بيانيه بر موارد ذيل تأکيد شد و انتظار مي‌رود سياست‌گذاران کشور آن‌ها را مد نظر قرار دهند:

1. با توجه به سياست‌هاي ابلاغي کشور در زمينه حمايت از توليد، نوآوري و فن‌آوري‌هاي جديد، انتظار مي‌رود وزارت بهداشت و درمان و سازمان غذا و دارو، محيطي قانوني و نظارتي شفاف براي فعاليت‌هاي توليدي و تحقيقاتي در حوزه‌ بيوتکنولوژي کشور فراهم آورند.

2. فهرست دارويي کشور که اکنون يکي از بزرگ‌ترين موانع پيشرفت و نوآوري در صنعت محسوب مي‌شود، محدوديت‌هاي خود را براي توليدکنندگان کاهش دهد.

3. با توجه به ظرفيت و توانمندي موجود در توليد محصولات بيوتکنولوژي و تأمين نياز داخل و همچنين سابقه خوب شرکت‌هاي ايراني در صادرات، لازم است موانع اين حوزه برداشته شده و امکان صادرات براي توليدکنندگان فراهم شود.

4. واردات تجهيزات کاربردي، فرآورده‌هاي تشخيصي و بالک بيوتکنولوژي که معادل توليد داخل دارند، بايد مديريت شده و نظارت دقيقي بر آن باشد. همچنين از توسعه فعاليت‌هاي شبه وارداتي تحت عنوان توليد برون‌مرزي ممانعت شود. لازم به يادآوري است رويکرد فعلي و نتايج آن، در تضاد با نظرات و توصيه‌هاي مقام معظم رهبري در زمينه حمايت از توليد داخل است.

5. محيط عادلانه رقابت براي فعاليت‌هاي شرکت‌هاي نوپا و هسته‌هاي فن‌آوري ايجاد شود و شرکت‌هاي دولتي يا شبه‌دولتي در توليد اقلام بيوتکنولوژي (اعم از محصولات انساني، تشخيصي و دامي) با بخش خصوصي رقابت نکنند.

6. قيمت‌گذاري منطقي و قابل‌ مقايسه با رقباي خارجي مد نظر قرار گيرد و روش منسوخ مبتني بر قيمت تمام‌شده (Cost-Plus)  از نظام دارويي حذف شود.

7. نقشه‌ي راه توليد واکسن در کشور تدوين شود و اراده حاکميت بر تحقق اهداف سند چشم‌انداز 1404 قرار گيرد.

8. از فرصت‌هاي توليد مشارکتي و تحقيقات بين‌المللي براي توليد واکسن استفاده شود.

9. سازمان انتقال خون بر نقش خود در حوزه جمع‌آوري پلاسما تمرکز کند و در اين زمينه با شرکت‌هاي خصوصي رقابت نکند؛ همچنين نظارت در سازمان غذا و دارو متمرکز شود.

10. قوانين و روش‌هاي اجرايي تسهيل و تسريع صدور مجوز براي استارت‌آپ‌ها تدوين شود و به اين منظور بسته‌هاي حمايتي تعريف شود.

11. مؤسسات مالي و صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري براي ارزش‌گذاري و سرمايه‌گذاري روي استارت‌آپ ‌ها از ادبيات نوين و غير سنتي استفاده کنند.

12. سلامت ديجيتال يکي از محورهای مهم علم و فناوري در آينده به ‌حساب مي‌آيد اما به دليل نبود ضابطه و قانون تعريف ‌شده در کشور، اين حوزه بلاتکليف مانده و حتي مجبور به رقابت با نهادهاي دولتي شده است.

برگزارکنندگان و شرکت‌کنندگان اولين کنفرانس و نمايشگاه ايران بايو، در پايان بر تلاش و اهتمام بيشتر خود براي توليد محصولات بيوتکنولوژي (در حوزه‌ دارو و واکسن انساني و دامي، تجهيزات تشخيصي و فرآورده‌هاي مشتق از پلاسما) تأکيد مي‌کنند و آن ‌را وظيفه ملی و انساني خود مي‌دانند. فعالان اين حوزه انتظار دارند حاکميت و مسئولان کشور همدل آن‌ها باشند و توليدکنندگان را در اين مسير همراهي و ياري کنند.