اولين سمينار گردشگري سلامت؛ راهکارها و چالش ها

هر گردشگر سلامت براي سفري که موجب ارتقاء سلامتش شود حدود 6000 دلار بابت هزينه هايي همچون وسيله نقليه، هتل، خدمات درماني و خريدهاي جنبي صرف ميکند.

اکنون در اروپا و آسيا موضوع گردشگري سلامت به آنچنان پراهميت است که با اشتغال زايي و راه اندازي شرکت هاي تسهيل گر و قرارداد با سازمان هاي بيمه، اعتباربخشي و مارکتنينگ خوب، هزاران بيمار مختلف را به کشورهاي منطقه اي ارسال و ميلياردها دلار سود دريافت ميکنند. حال ايران در زمينه گردشگري سلامت چه کرده است؟
سمينار گردشگري سلامت، راهکارها و چالش ها، 1 اسفندماه 1398 با همکاري بيمارستان فوق تخصصي خاتم الانبياء(ص) در دانشگاه علمي کاربردي خاتم الانبياء(ص) برگزار شد. موضوع هاي مطرح شده در سمينار گردشگري سلامت، بررسي و تحليل گردش گري سلامت کشورهاي منطقه، راهکارهايي براي ورود به بازارهاي دوردست و اروپا، اعتبارگزاري، بيمه و برندسازي در حوزه گردشگري سلامت، نقش همکاري هاي دو بخش دولتي و خصوصي در جذب حداکثري بازار و حفظ آن، آموزش مهارتي نيروي کارآمد مانند پرسنل آژانس هاي مسافرتي، پرستاران و مهمانداران بخشهاي IPD، تسهيلگران و واسطه ها بود. در اين همايش دکتر سعيد صدري مديرعامل شرکت گردشگري سلامت مارکوپولو، امير اصلانزاده مدير کل منطقه خاورميانه و مدير توسعه تجارت بين المللي گردشگري سلامت و تندرستي مالزي، حسن راشکي رئيس سابق اداره گردشگري سلامت وزارت بهداشت، ساسان مؤمني رئيس هيات مديره شرکت سرير سلامت و نماينده کمپاني اعتباربخشي Temos آلمان، دکتر نصر رياست دانشگاه علمي کاربردي خاتم الانبياء، احمد مسلمي رئيس هيئت مديره انجمن متخصصين تجهيزات پزشکي حضور داشتند.

راه اندازي رشته گردشگري سلامت، چرا و چگونه؟
رئيس دانشگاه علمي کاربردي خاتم الانبياء هدف از برگزاري اولين همايش گردشگري سلامت در دانشگاه خاتم الانبياء را ضرورت تربيت نيروي متخصص گردشگر سلامت عنوان کرد و افزود: اين گردهمايي بستري را براي سنجيدن نقاط ضعف و قوت رشته گردشگري سلامت برايم ايجاد کرد تا درباره چگونگي راه اندازي دوره کوتاه مدت آن در دانشگاهي که زير مجموعه مرکز مهارت هاي علوم پزشکي است، بهتر انديشيده و تصميم گيري کنم. نصر با بيان اين مطلب که خوشبختانه اين سمينار با استقبال عمومي مواجه شد، خاطر نشان کرد: براي راه اندازي اين رشته داشتن متقاضي، اشتغال زايي و به صرفه بودن از لحاظ اقتصادي از جمله نکاتي است که بنده به عنوان رييس دانشگاه خاتم الانبياء بايد درباره آن تحليل و بررسي دقيقي انجام دهم.

دولت، بزرگ ترين چالش گردشگري سلامت
سعيد صدري، مديرعامل شرکت گردشگري سلامت مارکوپولو، پزشک عمومي با 21 سال سابقه طبابت در زمينه پوست و مو و زيبايي، نقش به سزايي در ساماندهي توريسم درماني ايران از سال 85 داشته است.
وي در اولين سمينار گردشگري سلامت دانشگاه خاتم الانبياء به بررسي موضوعات افزايش ظرفيت و ارتباط مراکز و خدمات درماني، ارتقاء مراکز و خدمات گردشگري، آموزش و توسعه نيروي انساني در سطوح مختلف پزشکي و گردشگري، اعتباربخشي مراکز درماني، تقويت بيمه ها و قراردادهاي بيمه اي، برندسازي، برنامه بازاريابي مؤثر، سيستم آمارگيري، فرهنگ سازي و ساماندهي مرزهاي ورودي پرداخت.
به گفته صدري برپايي اولين نمايشگاه پزشکي ايران در فرانسه، مشکلات عمده و پايه گردشگري سلامت در کشور را مشخص کرد. به گفته وي در آن سال ها به دليل پخش فيلم ضد ايراني و اسلامي و بي اعتبار 300، تصوير بدي از ايران در ذهن اروپاييان بود و مشکلات ويزا و خروج بيمار خارجي به ايران وجود داشت.
صدري گفت: همکاري من با سازمان ميراث فرهنگي هم به دليل برپايي اين نمايشگاه از سال 86 شروع شد و در طي سه سال موفق شدم در 20 استان ايران کميته گردشگري سلامت متشکل از رييس دانشگاه، معاون درمان، رييس جامع هتل داري و تورگرداني و کارشناسان استاني و نمايندگان بيمارستان هاي خصوصي راه اندازي کنم. اين درحالي بود که بيمارستان ها هيچ آشنايي با توريسم درماني و نحوه برخورد با بيمار خارجي نداشتند.
صدري افزود: در ادامه مسير با تشکيل شوراي راهبردي گردشگري سلامت توسط نمايندگان دولتي چند پروژه مهم انجام داديم و آيين نامه مراکز گردشگري سلامت را نيز نوشتم. همينطور براي جا افتادن موضوع گردشگري سلامت با برگزاري همايش هاي علمي و بين المللي متعدد و احداث بخش بيماران خارجي (IPD)، موجي ايجاد کرديم تا بيمارستانها از درآمد حاصل از آن با خبر شوند.
وي افزود: در ادامه مسير زماني که خواستيم شرکت بين المللي گردشگري سلامت ايران را به منظور برندسازي و تبليغ خدمات پزشکي بيمارستان هاي خصوصي درجه يک ثبت کنيم با بوروکراسي هاي اداري سازمان هاي دولتي و تعويض مديران مرتبط مواجه شديم که ترجيحاً بايد متوقف ميشد و بنده به شرکت مارکوپولو که يکي از اولين هلدينگ هاي گردشگري ايران است آمدم.

خودتحريمي
مديرعامل شرکت مارکوپولو در پاسخ به خبرنگار ماهنامه مهندسي پزشکي و تجهيزات آزمايشگاهي مبني بر اينکه وضعيت ايران در مقايسه با رقباي منطقه اي گردشگري سلامت چگونه است با تاکيد بر پيشينه خوب پزشکي ايران که يادآور جمله «دست پزشک ايراني شفا است» گفت: ارزانتر بودن خدمات فوق تخصصي در زمينه جراحي قلب، چشم، درمان سرطان، ناباروري و پيوند اعضاء کشش زيادي براي جذب بيمار خارجي ايجاد ميکند. همچنين ما با کشورهاي همسايه که بازار هدف ما هستند نزديکي جغرافيايي داريم. برخي از تجهيزات پزشکي ما تحريم هستند مانند پت اسکن، گامانايف که ميتوان براي آنها نيز مجوز دريافت کرد. جراحي رباتيک ما هنوز ناشناخته است در صورتي که در حال حاضر ترکيه از جراحي رباتيک، درآمدي 150 هزار دلاري کسب ميکند.
وي در ادامه گفت: تمام ضعف هايي که در جذب بيماران خارجي داريم با رفع مشکلات زيرساختي توسط دولت برطرف خواهد شد. آغازگر مسير توريسم پزشکي در هر کشوري ابتدا دولت است. شايد ايران به دليل داشتن منابع مهمي مانند نفت و گاز، تن به کار و برنامه ريزي و روش هاي ارزآوري ديگر نميدهد. بايد گفت دچار نوعي خودتحريمي هستيم و دولت دغدغه مندي براي دادن بودجه نداريم. از منظر اعتباربخشي، با وجود داشتن 1000 بيمارستان و 140 هزار تخت بيمارستاني، هنوز هيچ بيمارستاني در ايران موفق به دريافت گواهينامه معتبر آمريکايي (JCI)نشده است.
صدري در اولين سمينار گردشگري سلامت دانشگاه خاتم الانبياء با معرفي کتاب گردشگري سلامت با رويکردي جامع نوشته آقاي دکتر علي اصغر شالبافيان، مساله آموزش در حوزه سياست گذاري را براي رونق توريسم درماني حياتي دانست و خاطر نشان کرد: اين بيزينس بينالمللي است اگر نتوانيم خودمان را با دنيا هماهنگ کنيم در اين صنعت موفق نميشويم. به همين منظور بايد ابتدا وزير، قانون گذاران، وزارت بهداشت و سازمان گردشگري توجيه شوند و دوره هاي بين المللي برگزار کنيم تا در کل دنيا ما را قبول داشته باشند.

از نگاه درونگرايي بپرهيزيد
امير اصلان زاده، نقش همکاري هاي دو بخش دولتي و خصوصي در شناسايي فرصت هاي همکاري را در بهره بردن از اتفاقاتي که در عرصه بين المللي گردشگري سلامت افتاده است را مهم دانست و گفت: ما بايد به خارج مرزها نگاهي بيندازيم و مدل بومي شدن را سرلوحه کارمان قرار دهيم. بايد به دنبال مدل پلتفرم موفقي باشيم که از نظر فرهنگي نيز با ايران سازگار باشد. گردشگري سلامت امري عرضه محور است و بايد بازار آن ساخته شود.

اقيانوس آبي
اصلان زاده در مورد مدل اقيانوس آبي کشور مالزي گفت: اين کشور با 32 ميليون جمعيت توانسته 26 ميليون گردشگر سلامت داشته باشد و در مرز مشترک خود با سنگاپور در يک منطقه 63 هکتاري، سرمايه گذاري کرده و موسسه هاي مرتبط با گردشگري سلامت ايجاد کرده و اکنون درآمدي 12 ميليون دلاري دارد. حال سؤال اينجاست که ايران با جمعيت 5.2 برابر بيشتر نسبت به مالزي چه تعداد گردشگر دارد؟
مدير کل منطقه خاورميانه و مدير توسعه تجارت بين المللي گردشگري سلامت و تندرسي مالزي، بحث گردشگري سلامت را به دو بخش عمده گردشگري درمان و تندرستي تقسيم کرد و افزود: يک توريست براي درمان يک نارسايي به جايي سفر ميکند ولي بخش ديگري که فعلاً به آن بهاء داده نشده است بخش اصلاح و تندرستي و سلامت است. مالزي در اين حوزه در 44 کشور دنيا نمايندگي دارد و در اين نمايندگي ها همه با هم تلاش ميکنند تا براي سال 2020 بهانه اي براي سفر به مالزي ايجاد کنند. البته اين سرمايه گذاري را با مطالعه انجام دادهاند و دولت نيز همواره به عنوان پروژهاي ملي از آن حمايت کرده است.