E-Book کتاب The Principles of Successful Awake Craniotomy, Perioperative Tips and Tricks (اصول جراحی مغز در شرایط بیداری) توسط انتشارات اشپرینگر منتشر شد. نسخه چاپی این کتاب مرجع نیز پس از دو سال تلاش بی‌وقفه در ۱۷ سپتامبر 2023 (۲۶ شهریور 1402) توسط انتشارات اشپرینگر انتشار خواهد یافت.
دکتر احمد پوررشیدی، متخصص جراحی مغز و اعصاب، مدیر تیم نویسندگان و ویراستار علمی کتاب «The Principles of Successful Awake Craniotomy, Perioperative Tips and Tricks» درباره تدوین آن توسط متخصصان ایرانی، گفت: «کتاب اصول جراحی مغز در شرایط بیداری، نکات پیرامون عمل جراحی، اولین اثر علمی ثبت و چاپ شده در کل دنیا در زمینه Awake Craniotomy به‌شمار می‌رود؛ ازآنجایی‌که در دنیا خلاء کتابی علمی در این زمینه وجود داشت و به داشتن چنین منبع علمی نیاز بود، تصمیم گرفتیم تدوین آن را شروع کنیم.»
استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با یادآوری اینکه تدوین این کتاب از ایده‌ای بسیار خام شروع شد و با پیگیری‌های فراوان به مرحله چاپ رسید، افزود: «هم‌اکنون E-Book این کتاب توسط انتشارات اشپرینگر منتشر شده است؛ علاقه‌مندان می‌توانند با پرداخت هزینه به آن دسترسی داشته باشند.»
وی با بیان اینکه نسخه چاپی کتاب نیز ۱۷ سپتامبر 2023 (۲۶ شهریور 1402) توسط انتشارات اشپرینگر منتشر خواهد شد و در دسترس همگان قرار خواهد گرفت، تصریح کرد: «کتاب در وبسایت‌های متعددی نیز به‌فروش می‌رسد و علاقه‌مندان با جستجوی عنوان آن به تمامی اطلاعات کتاب دسترسی خواهند داشت.»
به‌گفته پوررشیدی، نکته بسیار مهمی که باعث عملیاتی شدن ایده انتشار کتاب شد، انجام جراحی تومورهای مغزی یا جراحی پاتولوژی‌های مغز در حالت بیداری بیمار است. این نمونه‌ای از کاری است که جراحان مغز و اعصاب برای تومورهای مغزی و بسیاری از پاتولوژی‌های دیگر انجام می‌دهند؛ زیرا ترجیح بر این است که بیمار در شرایط بیداری باشد تا بتوانند با او ارتباط برقرار کرده و صحبت و یکسری سئوال و جواب کنند.
این جراح مغز و اعصاب در تکمیل توضیح خود اضافه کرد: «بدین‌ترتیب هرکجا خللی وارد یا عمل متوقف شود یا جراح متوجه نقصی بشود، می‌توان زودتر پیشگیری کرد؛ طبیعتا بیمار نیز از این نوع جراحی بسیار سود خواهد برد.»
پوررشیدی با یادآوری اینکه تقریبا از سال ۱۳۹۳ این نوع جراحی در ایران درحال انجام است، اظهار داشت: «این جراحی در کشور با حمایت دکتر کتابچی، دکتر شیرانی و سایر اساتید بخش و به‌خصوص با تلاش‌های فراوان دکتر علی‌محمدی پا گرفت. تیم ما نیز از همان زمان شروع به انجام جراحی به روش بیدار کرد و به‌مرور تیم جراحی و بیهوشی به مهارت کامل در این زمینه رسیدند.»
به‌گفته وی، به‌تدریج سایر بیمارستان‌ها نیز کمابیش شروع به اجرای این روش جراحی کردند.
این جراح مغز و اعصاب که با تاکید بر علمی بودن این روش و جلوگیری از هرگونه بهانه و انتقادی نسبت به این روش جراحی، اقدام به تدوین این کتاب کرده است، گفت: «Awake Craniotomy فقط بیدار کردن کردن بیمار و حرف زدن با او در حین عمل جراحی نیست؛ بلکه باید کارها و تست‌های زیاد دیگری همچون چک کردن عملکرد دست و پای بیمار، زبان، ارتباط او با محیط و مهم‌تر از همه وضعیت شناختی بیمار باید بررسی شود؛ یعنی برای جراح مهم است که اگر تومور یا پاتولوژی را در مغز جراحی می‌کند، بیمار پس از عمل کمترین آسیب شناختی را داشته باشد.»
پوررشیدی باتوجه‌به این مسائل، بر ضرورت تدوین این کتاب تاکید و تصریح کرد: «تدوین کتابی جامع که به تمامی مباحث این حوزه در آن پرداخته شده باشد، مستلزم داشتن تجربه و مقالات معتبر است؛ ما نیز علاوه‌بر داشتن تجربه‌ای ۱۰ ساله در این حوزه، مقالات متعددی در زمینه‌های بیهوشی، جراحی و شناختی چاپ کرده‌ایم.»
مدیر تیم نویسندگان و ویراستار علمی کتاب «The Principles of Successful Awake Craniotomy, Perioperative Tips and Tricks» با اشاره به تدوین آن در ۱۰ فصل مجزا، گفت: «در فصول کتاب به‌ترتیب به مباحث تاریخچه Awake Craniotomy، Awake Craniotomy در تومورهای مغزی، Awake Craniotomy در جراحی برای تشنج، نحوه انتخاب بیماران مشمول برای این نوع جراحی، تصویربرداری‌های مورد نیاز پیش از انجام عمل جراحی، اصول بیهوشی بیماران، مدیریت حین عمل بیماران، مراقبت‌های پس از عمل جراحی، نقش نورومانیتورینگ در بیماران، وضعیت عصب‌شناختی بیمار، قبل، حین و پس از عمل پرداخته شده است.»
وی با اظهار اینکه مباحث بسیار متنوع و فراوانی در حوزه Awake Craniotomy وجود دارد، افزود: «فعلا سعی کرده‌ایم به مهم‌ترین مباحث این حوزه بپردازیم و در نسخه‌های بعدی کتاب، آن‌ها را بسط دهیم؛ بی‌شک کتاب در آینده نیاز به ارتقاء، افزایش فصول و نویسندگان جدید و به‌روز کردن داده‌ها خواهد داشت، اما اکنون در نوع خود بی‌نظیر است.»
به‌گفته این جراح مغز و اعصاب، یکی از نقاط برجسته این کتاب پرداختن به حوزه‌های نورومانیتورینگ حین عمل جراحی و ارزیابی‌های شناختی قبل، حین و بعد از عمل جراحی است؛ این مباحث در دو فصل مجزا توسط دکتر سجاد حق‌شناس، نوروساینتیست و دکتر ملیسا اسماعیلی نگاشته شده است.
پوررشیدی که هدف از تدوین این کتاب را داشتن استانداردی مشخص بیان کرد که در تمام دنیا رعایت می‌شود، یادآور شد: «عملکرد جراحان مغز و اعصاب در جراحی به روش بیدار بر اساس این استانداردها، بیشترین کمک را به بیماران می‌کند؛ به‌ویژه اینکه قرارگیری این کتاب در اختیار دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها و به‌ویژه برای متخصصان حوزه شناختی، روانپزشکی، نورولوژی و نوروساینس مفید است؛ زیرا در کنار بیان اصول کلی، بر جزئیات بسیار مهمی تکیه دارد.»
وی با تاکید بر اهمیت، اعتبار و ارزشمندی این کتاب، توضیح داد: «کتاب اصول جراحی مغز در شرایط بیداری، مرجعی بسیار معتبر و عالی به‌شمار می‌رود؛ به‌ویژه اینکه پروفسور دوفو، جراح برجسته و شماره یک در زمینه Awake Craniotomy علاوه‌بر صحه گذاشتن بر کتاب، پیشگفتار آن را نیز نوشته است.»
مدیر تیم نویسندگان و ویراستار علمی کتاب با بیان اینکه دکتر جودی اعرابی ویراستار ادبی کتاب است، گفت: «همچنین همکارانی از دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران و ایران و نویسندگانی از برزیل، فیلیپین، آمریکا و ترکیه در نگارش کتاب کمک کرده‌اند تا بتوانیم کار تیمی بین‌المللی را ارائه بدهیم.»
این جراح مغز و اعصاب همچنین با اشاره به حساسیت بسیار بالای مغز و احتمال بروز عوارض پس از جراحی آن، تصریح کرد: «در گذشته برخی از بیماران درگیر تومورهای مغزی یا تشنج، پس از انجام عمل جراحی دچار عوارضی همچون فلج یا حتی مرگ می‌شدند؛ به‌مرور با پیشرفت دستگاه‌ها و روش‌های جراحی، این عوارض کمتر شدند، اما جراحی بیمار در بیداری، به جراحان کمک می‌کند که همزمان با جراحی تومور یا جراحی برای رفع پاتولوژی مغز، حرکات، تکلم، بینایی، حواس و شناخت بیمار را نیز چک کنند.»
پوررشیدی با تاکید بر اینکه در جراحی به‌روش بیدار نه‌تنها عمل با موفقیت انجام می‌شود بلکه کمترین عارضه نیز به بیمار تحمیل خواهد شد، اظهار داشت: «نورومانیتورینگ وضعیت عصبی بیمار، قبل، حین و پس از عمل، فقط مختص به حرکت نیست بلکه تکلم، قدرت پاسخگویی و توانایی بیمار در برقراری ارتباط و… را نیز چک می‌کند؛ به‌گونه‌ای که پس از جراحی بیمار قادر باشد به محیط کار قبلی و زندگی نرمال گذشته خود بازگردد.»
به‌گفته وی، دستگاه‌های موجود در ایران که حین عمل Awake Craniotomy استفاده می‌شوند با تمرکز بر این نکات مهم، بخشی از روند جراحی را شکل می‌دهند.
دیدگاه ها