از دانش آموختگان مهندسي پزشکي چه خبر؛ سرمايه گذاري، تحقيق و توسعه و آشنا کردن دانشجويان با صنعت، عوامل پيشرفت روز افزون در مهندسي پزشکي است

در بخش چهره به چهره اين شماره، گفتگويمان به سمت دانشجويان مقطع دکتري مهندسي پزشکي گرايش يافته و با مهندس رامتين زرگري دانشجوي دکتري مهندسي پزشکي که جواني نخبه با پشتکار و پژوهشگر است به گفتگو نشستيم که ميخوانيد.

آقاي مهندس زرگري در ابتدا بيوگرافي خود را براي خوانندگان ماهنامه بگوييد.

من در سال 1365 در تهران به دنيا آمدم و در دوران دبيرستان به دليل علاقه فراوان، رشته رياضي و فيزيک را  انتخاب کردم و به تحصيل در آن پرداختم. پس از پايان دوران پيش دانشگاهي در کنکور سراسري سال 1383 در رشتهي مهندسي برق گرايش الکترونيک در دانشگاه شهيد رجائي پذيرفته شدم. پس از اتمام مقطع کارشناسي نزديک به دو سال مشغول به کار شدم و تصميم به ادامه تحصيل در مقطع کارشناسي ارشد گرفتم. در نتيجه در سال 1389 تحصيلات خود را در مقطع کارشناسي ارشد در رشتهي مهندسي پزشکي گرايش بيوالکتريک در دانشگاه علم و صنعت ادامه دادم. پس از آن هم از سال 1392 تاکنون در مقطع دکتري گرايش بيوالکتريک در دانشگاه علم و صنعت مشغول به تحصيل هستم.

از ويژگي هاي دوران تحصيل در مقطع کارشناسي و کارشناسي ارشد خود بگوييد؟
در ابتداي دوران کارشناسي علاقهي زيادي به انجام پروژههاي عملي داشتم. براي همين به همراه دوستانم براي اولين بار در دانشگاه، يک گروه روباتيک تشکيل داديم و با ساخت يک روبات تعقيب خط، در مسابقات روباتيک شرکت کرديم. در ترمهاي آخر کارشناسي با تخصصيتر شدن دروس، تمرکزم را روي مطالعهي بيشتر و گذراندن موفقيتآميز واحدهاي باقيمانده گذاشتم. در دوران کارشناسي ارشد با برخي مباحث پزشکي آشنا شدم که بسيار برايم جالب توجه و الهامبخش بود. همچنين، با شرکت در کنفرانسهاي علمي مختلف و ارائهي مقالات در آنها و مجلات معتبر بين المللي با روند کارهاي پژوهشي و ادبيات علمي بيشتر آشنا شدم.

اکنون که در مقطع دکتري مهندسي پزشکي تحصيل مي کنيد، نظر شما در مورد رشته مهندسي پزشکي و گرايشهاي آن چيست؟
از ديدگاه من مهندسي پزشکي يکي از شاخههاي جذاب مهندسي است، زيرا طيف گستردهاي از کاربردها را در دنياي پزشکي و به طور کلي سيستمهاي زيستي را پوشش ميدهد. گرايشهاي اصلي مهندسي پزشکي شامل بيوالکتريک، بيومکانيک و بيومتريال است که به ترتيب مرتبط با مهندسي برق، مکانيک و متريال است که البته گرايشهاي فرعي ديگري نيز وجود دارد.

هدف شما از انتخاب رشته مهندسي پزشکي چه بود؟
آنچه که اين رشته را براي من جذاب کرد ارتباط دنياي مهندسي با پزشکي بود، همينطور کنجکاوي در مورد پزشکي. مسئله ديگر اين بود که به فناوريهاي مرتبط با سيستمهاي زيستي علاقه داشتم و دوست داشتم تکنيکها و روشهايي را که در مهندسي فرا گرفتهام در حوزهي پزشکي پيادهسازي کنم.

 لطفا وضعيت کاري، سوابق و فعاليتهاي مرتبط تان با رشته مهندسي پزشکي را بيان کنيد؟
در زمينهي مهندسي پزشکي بيشتر فعاليتهاي من در حوزهي پروژههاي تحقيقاتي بوده است. به عنوان نمونه اين پروژهها ميتوانم به طرح خودکفايي توليد تجهيزات پزشکي در همکاري با دانشگاه صنعتي شريف و همکاري با سازمان بينالمللي تحقيقات مغز براي آموزش دانشجويان بورسيهي اين سازمان اشاره کنم. پيش از ورود به مقطع کارشناسي ارشد هم به مدت حدود دو سال با مشاور ارشد شهرداري تهران در زمينهي مديريت شهري با تمرکز بر توسعهي پايدار فعاليت ميکردم. اکنون هم در کنار تدريس در دانشگاه پيام نور واحد تهران شمال، در مقطع دکتري در دانشگاه علم و صنعت مشغول به تحصيل هستم.

وضعيت بازار کاري اين رشته را چگونه ارزيابي مي کنيد؟
به نظر من در حال حاضر بيشتر شغلهاي موجود در کشور ما در زمينه مهندسي پزشکي شامل تعمير و نگهداري تجهيزات پزشکي، آموزش کاربران تجهيزات پزشکي و فروش اين تجهيزات است و کمتر به تحقيق و توسعه پرداخته ميشود. يکي از علل عدم توجه کافي به تحقيق و توسعه اين است که شرکتها به دلايل مختلف از جمله عدم پشتوانهي مالي مناسب، خيلي به دنبال سرمايه گذاري بلندمدت و صادرات نيستند و به واردات تجهيزات پزشکي با ريسک پايين اکتفا ميکنند.
ازسوي ديگر توليد تجهيزات پزشکي مستلزم فناوري بسيار پيشرفتهاي است اما به دليل سودآوري زياد و ارزش افزودهي اين اقلام، کشورهاي پيشرفته سرمايهگذاري کلاني روي اين زمينه ميکنند. به عنوان مثال در مقالهاي ذکر شده بود که مهندسي پزشکي بالاترين حقوق را در بين مشاغل کشور امريکا دارد و اين يعني توجه ويژه به نيروي انساني متخصص در اين رشته. از طرفي سهم ايران از صادرات تجهيزات پزشکي در دنيا کمتر از يک درصد است در حالي که کشور ما با داشتن نيروي انساني بسيار قوي و بااستعداد بايد با مديريت درست و حمايت مالي، سهم بيشتري از اين بازار بزرگ جهاني پيدا کند.

لطفا در مورد پروژه کارشناسي ارشد خود توضيح دهيد؟
پروژه کارشناسي ارشد من تحليل فرآيندهاي شناختي به کمک حرکات چشم بود. در اين پروژه حرکات چشم افراد را با روش الکترواکولوگرافي ثبت کردم و در آزمايشهاي مختلفي فرآيندهاي شناختي از جمله فراخواني حافظه، تصميمگيري و تصور را مورد بررسي قرار دادم. زيرا حرکات چشم ارتباط تنگاتنگي با فرآيندهاي شناختي دارد و مطالعهي اين ارتباطات ميتواند به درک روند شناخت در مغز و همچنين تشخيص برخي اختلالات کمک کند.

در مورد مقالات به چاپ رسيده خود لطفا توضيح دهيد.
بنده تعدادي مقاله در ارتباط با پروژه کارشناسي ارشدم به چاپ رساندهام، مثلاً در  يکي از مقالات خود که به چاپ رسيد با روشهاي بازشناسي الگو نشان دادم که الگوهاي حرکات چشم انسان در ارتباط با تصاوير تکراري با تصاوير غير تکراري تفاوت معناداري دارد. در آخرين مقالهام که در مجلهي روشهاي تحقيقات رفتاري انتشارات اشپرينگر در سال 2014 به چاپ رسيد جنبهي نورومارکتينگ مطالعهي حرکات چشم را بيان کردم. در اين پژوهش يک مدل کيفي از چگونگي تصميمگيري افراد هنگام انتخاب بين دو کالا را معرفي کردم در واقع مشاهده شد که افراد هنگام بيان انتخاب خود به کالاي منتخبشان نگاه ميکنند. افزون بر مقالات ياد شده، در حال حاضر در زمينههاي پردازش سيگنالهاي بيولوژيک، علوم اعصاب شناختي و فناوريهاي غيرتهاجمي در پزشکي در حال تحقيقات هستم.

چه توصيه اي براي پيشرفت دانشجويان در اين رشته داريد؟
از نظر من متاسفانه برخي دانشجويان به دليل عدم اطمينان به بازار کار و عدم ثبات و استقلال مالي، انگيزه زيادي به يادگيري از خود نشان نميدهند. گروهي ديگر هم انگيزه اصلي خود را صرفاً گرفتن مدرک ميدانند. به نظر من انسان بايد در هر کاري که شروع ميکند تلاش کند تا آن کار را به بهترين شکل ممکن انجام دهد. توصيه اصلي من اين است که دانشجويان، زمينه مورد علاقه خود را با مطالعه مقالات در مجلات معتبر پيدا کنند و مهارت هاي فني و نرمافزاري خود را در زمينههاي مورد علاقه خود افزايش دهند. از نظر من شرکت در کنفرانس ها و مجامع علمي، ايجاد ارتباط با موسسات علمي معتبر در خارج از کشور بسيار مفيد است و کمک بسياري به دانشجويان مي کند. دانشجويان مهندسي پزشکي بايد افزون بر به روز نگهداشتن دانش مهندسي خود، سيستمهاي زيستي مورد مطالعه خود را به خوبي بشناسند که در واقع اين وجه تمايز آشکار رشته مهندسي پزشکي با ساير رشتههاي مهندسي است.

شما ارتباط علم و صنعت در اين رشته را چگونه ارزيابي مي کنيد؟
به نظر من متاسفانه هنوز تلاش سيستماتيکي در اين زمينه ديده نميشود، درحالي که کارهاي زيادي ميتواند انجام شود، مثلاً دانشگاهها ميتوانند از شرکتهاي فعال و موفق در زمينه مهندسي پزشکي دعوت کنند تا دانشجويان بيشتر با اين صنعت آشنا شوند. از طرف ديگر شرکتها ميتوانند پروژههاي مورد نياز خود را در قالب قراردادهايي با دانشگاهها بر عهدهي دانشجويان بگذارند. از اين طريق هم از دانشجويان حمايت مالي ميشود و هم پروژهها با هزينه کمتري اجرا ميشوند.

مهم ترين نکات براي پيشرفت در اين رشته از نظر شما چيست؟
پيشرفت در اين رشته نيازمند پيشرفت صنعتي در زمينههاي مختلف است. ساخت يک دستگاه پزشکي موفق، نيازمند همکاري گروهي از متخصصان در رشته هاي مختلف است. کشورهايي که در اين زمينه حرف اول را ميزنند عمدتاً کشورهاي صنعتي تراز اول جهان هستند و براي رسيدن به اين مرحله سال هاي سال برنامهريزي و فعاليت کرده اند. به نظر من براي پيشرفت در اين زمينه ميبايست ابتدا با بررسي بازار کاري رشته مهندسي پزشکي در جهان و بررسي مباحث و شاخههايي که در آنها پتانسيل موفقيت وجود دارد و همچنين با استفاده از تجربيات کشورهاي موفق واستفاده از علم و دانش متخصصان و مهمتر از همه، سرمايهگذاري گسترده در اين امر مهم روز به روز به سمت پيشرفت وموفقيت پيش برويم.

و سخن پاياني:
درپايان از خانواده، دوستان، استادان و تمامي کساني که مرا در  مراحل مختلف زندگي به خصوص پيشرفت در رشته مهندسي پزشکي ياري کردهاند تشکر ميکنم. همچنين از ماهنامه مهندسي پزشکي که اين فرصت را در اختيار من قرار داد سپاسگزارم و براي همه خوانندگان اين ماهنامه آرزوي پيروزي، تندرستي و دلخوشي دارم.
با تشکر از مهندس رامتين زرگري به خاطر وقتي که در اختيار ماهنامه قرار داد و همچنين آرزوي موفقيت روز افزون براي وي و شما خوانندگان گرامي. راه ارتباطي با مهندس رامتين زرگري از طريق ايميل ramtin.zargari@gmail.com