از دانش آموختگان مهندسي پزشکي چه خبر؛ حمايت از توليدکننده و به روز رساني دروس دانشگاهي، دو آرزوي من…

نویسنده: سيده مينا مجابي

روزبه بابازاده کارشناس مهندسي برق (الکترونيک) دانشگاه آزاد فني تهران جنوب ورودي سال 1377 و کارشناس ارشد مهندسي پزشکي دانشگاه آزاد تهران مرکز مهمان اين شماره چهره به چهره است. فعاليت هاي کاري وي شامل مديريت بخش ابزار دقيق مرکز تحقيقات کنترل صنعتي جنوب در راستاي اتوماسيون صنعتي، اتوماسيون خودرو و مهندسي پزشکي است.

فعاليت هاي علمي وي نيز شامل دستيار آموزشي و پژوهشي دانشکده مکانيک دانشگاه شريف و عضو گروه پژوهشي توانبخشي، دانشکده مکانيک دانشگاه شريف است.
روزبه بابازاده اختراعاتي نيز در زمينه هاي تجهيزات ذخيره سازي اطلاعات (کامپيوتر) و گجت هاي پوشيدني (مهندسي پزشکي) دارد و علاقه شخصي وي در اين رشته  گجت هاي پوشيدني, سيگنال هاي حياتي و توانبخشي است.
وي در پاسخ به اين سوال که چرا رشته مهندسي پزشکي را برگزيده است اظهار داشت: برق به خصوص الکترونيک و مهندسي پزشکي رشته هاي مورد علاقه من بودند و من در ارشد تصميم گرفتم بيشتر با دنياي پرکاربرد و جالب مهندسي پزشکي که با زندگي انسان ها در ارتباط است آشنا شوم. گفتگوي ما با وي شنيدني است:

تفاوت الکترونيک و بيوالکترونيک را چگونه توصيف مي کنيد؟
الکترونيک در تمامي حوزه ها از جمله ارتباطات، اتوماسيون و… بسيار عميق تر و کلي تر است در حالي که مهندسي پزشکي صرفا  بر روي سلامت کار مي کند. علاوه بر اين زيبايي اين رشته که همواره من را جذب خود مي کند، خدمتي است که از طريق اين رشته به قشر مظلوم و آسيب ديده جامعه مي توان انجام داد.
وي در خصوص نقش مهندسي پزشکي در توان بخشي نيز اظهارداشت: توان بخشي در راستاي کمک به افراد معلول، کمک به سالمندان در راه رفتن،  بهبود کيفيت زندگي روزمره افراد و… فعاليت مي کند. در واقع همانطور که مي دانيد توانبخشي شاخه اي از پزشکي است که همه افراد جامعه به آن نياز دارند. اگر در جواني نيازي نداشته باشند در کهنسالي حتما با اين مبحث در گير مي شوند و با توجه به اينکه جوامع به سوي پير شدن مي روند نياز به اين مبحث روز به روز پررنگ تر مي شود. در پزشکي تخصصي شايد بتوان گفت بيشترين مراجعه مربوط به خدمات درماني درحوزه توانبخشي است.
بابازاده در بخش ديگري از اين مصاحبه در باره وضعيت توليد در کشورمان گفت: در ايران واردات تجهيزات پزشکي بسيار بيشتر از توليد انجام مي شود که اين مورد يکي از موضوعات ناراحت کننده براي من است. متاسفانه توليدکنندگان با قوانين پيچيده نمي توانند در مقابل حجم عظيم واردات بايستند. به طور کلي مفهوم توليد در ايران هنوز کامل تعريف نشده و هنوز تعريفي مبني بر اينکه چند درصد از مراحل توليد را در کارخانه و در کشور بايد انجام داد مشخص نشده است. از طرفي متاسفانه افراد محدودي هم که از قدرت اقتصادي و اجتماعي برخوردارند و قابليت توليد محصول و رقابت با رقباي خارجي را دارند, با يکسري قوانين دست و پا گير و غير ضروري مواجهند که باعث عدم رونق توليد مي شود. قوانيني که در حوزه سلامت شايد سخت گيرانه تر از CE اروپا و FDA آمريکا باشد. در حالي که ما بسياري از تجهيزات از جمله انواع مانيتور ها، اقلام آزمايشگاهي و… را قادر به توليد گسترده در کشور هستيم اما شايد آن طور که بايد اين زمينه در برخي موارد براي صنعتگران کشور ما  فراهم نشده است.

شما ارتباط دانشگاه ها و صنعت در ايران را چگونه توصيف مي کنيد؟
به نظر من در حال حاضر ارتباط خوبي ميان دانشگاه و صنعت وجود ندارد. مشکل دانشگاه راکد ماندن در مباحث درسي است مخصوصا در زمينه الکترونيک و بيوالکتريک که شايد مي توان گفت پيشرفت به ثانيه است. متاسفانه ما هنوز کتاب هايي داريم که ازحدود 20 سال پيش بدون تغيير مانده است، بطور مثال مدارات کاربردي کتاب راتول که پايه اي براي درس بيو اينسترومنت است به قدري قديمي است که در صنعت اصولا کاربرد ندارد و متاسفانه بخش هيات علمي دانشگاه ها بعد از سال ها نتوانسته اند کتاب جايگزين انتخاب کنند که هم  بومي، هم رفرنس و هم قابليت به روز رساني را داشته باشد. از طرفي در ايران بيشتر مقالات در فاز انتشار متوقف مي شود و تنها تعداد بسيار انگشت شماري از مقالات منجر به توليد محصول مي شود.
از طرف ديگر گاهي کاربري محصولات مهندسي پزشکي از سوي پزشکان نيز ضربه مي خورد، به طور مثال پزشکان استفاده از گوشي معمولي را به گوشي هاي الکترونيکي ترجيح مي دهند در صورتي که اگر فقط بخواهيم در زمينه قلب بررسي کنيم  گوشي هاي رايج تنها قادر به شنيدن دو صدا از چهار صداي دريچه  قلب هستند. اين در حالي است که در تکنولوژي ديجيتال قادر به شنيدن چهار صدا هستند و علاوه بر شنيدن اصوات، قابليت ذخيره سازي و آناليز را هم دارند که کمک شايان توجهي به تشخيص بيماري ها مي کند، اما پزشکان معمولا از اين دستگاه استفاده نمي کنند.
من در بين دروس دانشگاه از دروس کنترل عصبي عضلاني، ابزار دقيق, پردازش تصوير و مدل سازي بسيار لذت بردم اما متاسفانه مثلا درس ابزار دقيق بسيار قديمي است و نيازمند به روز رساني است.

توصيه شما به دانشجويان اين رشته چيست؟
تا زماني که واقعا علاقه اي به رشته اي ندارند وارد آن رشته نشوند. به عقيده من در زمينه مهندسي پزشکي يا  بايد در بخش توليد وارد شوند و سختي هاي اين راه را تحمل کنند يا بازرگاني, که پيشنهاد من با توجه به علاقه شخصي خودم توليد است و مهم ترين مورد اين که هميشه به روز باشيد. رشته بايو الکتريک را مثال مي زنم, با توجه به اينکه پايه اين رشته الکترونيک است  و الکترونيک رشته اي است که به ثانيه به روز مي شود هميشه سعي کنيد خودتان را اپ ديت کنيد تا از دانش و بازار عقب نمانيد و به تيمي کار کردن عادت کنيد که رمز يک شروع موفق است.

در خصوص زمينه هاي کاري  و پژوهشي خود در حوزه توانبخشي هم براي خوانندگان ما صحبت کنيد.
از جمله کارهاي من و همکارانم در زمينه مهندسي پزشکي عصاي تحريک کننده  مربوط به بيماران پارکينسون و تاندون ويبراتور و همکاري با تيم تحقيقاتي از دانشگاه علوم پزشکي ايران در جهت برهم زدن حس عمقي بيماران پارکينسون، تحريک بيماران پارکينسون و در نهايت تلاش ها در جهت  بهبود وضعيت تعادل بيماران پارکينسون است.
همچنين تجهيزات آناليز گيت از قبيل فوت سويچ، کفي هاي هوشمند کفش، سنجش مرکز ثقل، موقعيت سنج ها، شتاب سنج خطي،شتاب سنج دوراني و ….از ديگر دست آورد هاي ما است.
طراحي ويلچير و واکر بهينه، ثبت سيگنال هاي حياتي، استتوسکوپ ديجيتال و بي سيم و افزارهاي مختلف درحوزه سلامت  سالمندان، اتوماسيون پزشکي و تله متري پزشکي از پروژه هاي علمي و توليدي ما است. در نهايت بزرگ ترين پروژه اي که  من و همکارانم بر روي آن کار مي کنيم اينترنت اشيا در حوزه پزشکي MIOT است که زمينه جديدي در ايران و جهان است که من آن را به همه دوستان توصيه مي کنم. از ديدگاه من دو عامل مهم در کارآفريني بسيار اهميت دارد  اول  تحقيق و پشتکار ودوم تيم خوب. اين نکته را هم در نظر داشته باشيد که موفقيت خيلي سخت به دست مي آيد. به نظر من يک مهندس  پزشکي بايد دانش الکترونيک، کامپيوتر و مکانيک را در کنار پزشکي در اين رشته کسب کند تا حاصل دانش او به محصول ختم شود.

لطفا از تفريحات خودتان هم برايمان بگوييد.
از تفريحات خوب من پژوهش در زمينه تکنولوژي ها است که وقت زيادي را به  اين موضوع  اختصاص مي دهم ولي خارج از پژوهش هر ازگاهي با دوستانم بازي هاي کامپيوتري استراتژيک بازي مي کنيم. تفريحات ورزشي  هم مثل کوه نوردي، شنا و دوچرخه سواري است که البته آن هم  هر ازگاهي اتفاق مي افتد.

آيا خاطره شيريني هم در ذهن داريد که براي خوانندگان ما بازگو کنيد؟
من در دوران هنرستان خيلي از مباحث دانشگاهي را مطالعه کرده بودم و به ياد دارم اولين جلسه کلاس در دانشگاه پس از حل يک سوال ساده که استاد به روش سنگين و طولاني حل کرده بود, پس از ارائه نظرم و راه حل پيشنهادي ام که در هنرستان خوانده بودم توسط استاد از کلاس بيرون شدم.
در پايان به همه عزيزان توصيه مي کنم از زمين خوردن نبايد بترسند چون تا زمين خوردني نباشد بلندشدني هم نيست و در پايان دو آرزو و خواسته از مسوولان دارم: حمايت واقعي از توليدکننده و به روزرساني دروس دانشگاهي.