از دانش آموختگان مهندسي پزشکي چه خبر؛ بازار مهندسي پزشکي بسيار گسترده است

نویسنده: سيده مينا مجابي

در بخش چهره به چهره اين شماره براي اولين بار به گفتگو با يک زوج جوان مهندسي پزشکي که در حال حاضر مديران شرکت سهند بهامين طب هستند، نشسته ايم. در ادامه با فعاليت هاي علمي وکاري اين زوج فعال و موفق بيشتر آشنا مي شويد.

 بيوگرافي اين دو عزيز
خانم مهندس: 

مهندس فائزه روزي در دي ماه سال 1363 در شهر تهران چشم به جهان گشود و پس از اتمام دبيرستان در رشته رياضي و فيزيک در سال 1382 در مقطع کارشناسي پيوسته مهندسي پزشکي (گرايش بيو الکتريک)  در دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات مشغول به تحصيل شد. در دوران دانشجويي در کنار درس به کار تدريس زبان انگليسي در آموزشگاه و همچنين ترجمه متون تخصصي مهندسي پزشکي مشغول بود و در نهايت در اسفندماه سال 1386 از پروژه خود با عنوان “تشخيص سلول هاي سرطاني با استفاده ازتصاوير هولوگرافي” دفاع کرده و از دانشگاه فارغ التحصيل شد. وي در سال 1387 در حين گذراندن دوره آموزشي در مرکز قلب تهران با مهندس عبدالرضا هوشمند که در آن زمان مسئول واحد مهندسي پزشکي بيمارستان مرکز قلب تهران بود آشنا شده و در همان سال ازدواج کرد. اکنون ثمره اين ازدواج موفق، فرزند يک ساله شان آرمان عزيز است که با اين هديه خداوند شيريني زندگي اين زوج  صد چندان شد. وي در حال حاضر مدير بخش فروش شرکت سهند بهامين طب است.

آقاي مهندس:

مهندس عبدالرضا هوشمند در شهرستان خوي درآذربايجان غربي در سال 1358  به دنيا آمد و  در سال 1376 تحصيلات متوسطه را در رشته ي رياضي فيزيک در دبيرستان البرز تهران به پايان برد. پس ازآن، تحصيل در رشته مهندسي پزشکي را در سال 1377 در دانشگاه صنعتي سهند تبريز آغاز کرد و در سال1382 نيز فارغ التحصيل شد. در سال آخر دانشگاه در يک شرکت مهندسي پزشکي به فعاليت پرداخته و در سال 1383 به خدمت سربازي اعزام شده و پس از طي دوره آموزشي ادامه خدمت سربازي را در واحد مهندسي پزشکي بيمارستان 501  ارتش سپري کرد. بعد از اتمام مدت سربازي به عنوان مدير واحد مهندسي پزشکي به مرکز قلب تهران پيوسته و در حال حاضر مدير عامل شرکت سهند بهامين طب است.
در ادامه گفتگو بيشتر با  اين زوج مهندسي پزشکي آشنا مي شويم.

کمي در خصوص شرکت سهند بهامين طب  توضيح دهيد

شرکت سهند بهامين طب در سال 1388، توسط جمعي از فارغ التحصيلان رشته مهندسي پزشکي تاسيس شد و فعاليت خود را با واردات تجهيزات قلبي و بيهوشي آغاز کرد. در سالهاي بعد دپارتمان هاي تنفسي، خواب، آلرژي و تجهيزات عمومي بيمارستاني نيز به بخش  واردات و فروش  اين مجموعه اضافه شد.
ما در طي اين سال ها، واردات محصولات مصرفي و تجهيزات پيشرفته بيمارستاني را از کمپاني هاي معتبر دنيا و با رعايت کامل استانداردهاي به روز کيفي بين المللي، در پيش گرفته و مطابق با نياز جامعه پزشکي به آن وسعت بخشيده ايم.
ارائه خدمات پس از فروش به بهترين نحو (با کيفيت، در اسرع وقت و مقرون به صرفه) از اصلي ترين و مهم ترين اهداف ماست، مسالهاي که متاسفانه اين روزها کمي رنگ باخته و به دغدغه بزرگ مراکز درماني تبديل شده است.
هم چنين در جهت ارتقاء کمي و کيفي توليدات ملي در حوزه سلامت کشور و در راستاي پيشبرد اهداف خود برآن شديم، تا بخشي از نيازهاي مراکز درماني کشور را  در حد توان، با توليدات بومي و با کيفيت برآورده سازيم.
به لطف پروردگار نيز تاکنون موفق به اخذ پروانه ساخت براي پروب هاي پالس اکسيمتري و تشک هاي بيمارستاني شده ايم. همچنين بخشي از پروسه توليد قلم هاي يکبار مصرف دستگاه الکتروکوتر جراحي در داخل کشور و توسط متخصصان اين شرکت صورت مي پذيرد. مجوز هاي لازم نيز از وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکي در اين خصوص اخذ شده است.
هم اکنون نيز کارشناسان واحد توليد اين شرکت، در حال کار بر روي پروژه هاي متعدد ديگري هستند که به ياري خدا در سال هاي آتي شاهد نتايج آنها خواهيم بود.

خانم مهندس روزي، هدف شما از انتخاب رشته ي مهندسي پزشکي چه بود؟
علاقه من به مهندسي پزشکي در حقيقت نشات مي گيرد از علاقه هم به مهندسي و هم پزشکي. سال 1378 وقتي که دانش آموز سال اول دبيرستان بودم، در يک کتاب فروشي کتابچهاي ديدم با عنوان “آشنايي با رشته مهندسي پزشکي”، اين کتاب توجه من را جلب کرد. بعد از خريد و مطالعه بارها  و بارهاي آن کتاب بود که علاقه و  جستجوي هر چه بيشتر من در مورد اين رشته شروع شد. تا اين که رشته مهندسي پزشکي در اولويت هاي من در انتخاب رشته قرار گرفت.
بنابر آن چه گفته شد انتخاب رشته مهندسي پزشکي بيشتر از سر علاقه بود تا هدفمندي جدي.  اما من وقتي وارد دانشگاه شدم با هدف معين و مشخصي به تحصيل در اين رشته پرداختم. به ياد مي آورم در همان ترم هاي اول دانشگاه واحدي داشتيم با عنوان  “مقدمه اي بر مهندسي پزشکي” که در جلسه اول آن گفته شد مهندسي پزشکي پلي است بين پزشک و بيمار و تا  اين پل نباشد، پزشک و بيمار قادر به برقراري ارتباط نيستند. لذا من بر آن  شدم تا به مفهوم واقعي يک پل، رابط و راه گشا باشم براي ارتباط پزشک و بيمار.

آقاي مهندس هوشمند شما چطور به اين رشته علاقه مند شديد؟
بنده وقتي رشته مهندسي پزشکي را انتخاب کردم، ديد روشني از اين رشته نداشتم. شايد تنها اسم پر زرق و برق اين رشته مرا به خودش جذب کرد. اتفاقا  شايد گفتن اين مطلب خالي از لطف نباشد که اين رشته جزء 5 انتخاب اول من در کنکور بود و نکته جالب تر اين بود که وقتي وارد دانشگاه شدم، اکثر هم دوره اي هاي من هم همين شرايط را داشتند. چه بسا رتبه هايشان در کنکور بسيار خوب بود و شايد اين انتخاب در اولويتهاي بالا تري نيز، براي آنها قرار گرفته بود.
با توجه به نو بودن اين رشته و عدم اطلاع کافي از بازار کار آن و فقدان تجربه کافي براي فارغ التحصيلان اين رشته نمي توان گفت، انتخاب اين رشته با هدف خاصي بوده است. ولي به جرات مي توانم بگويم، هميشه از انتخاب و تحصيل در رشته مهندسي  پزشکي به خود باليده ام و اطمينان دارم اگر بارها  فرصت انتخاب داشته باشم، همين رشته تحصيلي را انتخاب خواهم کرد. شايد اين امر به اين دليل باشد که توانسته ام ارتباط بسيار خوبي با اين رشته برقرار کنم. من همواره از تمام لحظه هاي فعاليت در شغلم لذت برده ام و در يک کلام عاشق شغلم بوده و هستم. کار در اين زمينه و در موقعيت هاي مختلفي که تجربه کرده ام، مرا راضي کرده است.

مهندس هوشمند لطفا در مورد سوابق کاري خود بگوييد:
ورود بنده به بازار کار مهندسي پزشکي در سال آخر دانشگاه و در يک شرکت خصوصي بود. شرکتي که توسط چند تن از اولين فارغ التحصيلان اين رشته تاسيس شده بود. بعد از آن در شرکت ديگري که در زمينه پوست وزيبايي فعال بود، مدتي کار کردم. در آن سالها شرکت هاي فعال در زمينه تجهيزات پزشکي مانند اين روزها زياد نبود، لذا را ه پيشرفت با توجه به بازار خوبي که وجود داشت سهل تر بود. در سال1383 به خدمت سربازي اعزام شدم و پس از طي دوره آموزشي ادامه خدمت مقدس سربازي را در بيمارستان 501 ارتش سپري کردم و همزمان به عنوان نيروي  فني همان شرکت در آنجا نيز فعاليت مي کردم.
بيمارستان  501 ارتش واحد مهندسي پزشکي بسيار کوچکي داشت که تنها در بخش تعميرات تجهيزات فعال بود. در سالهايي که رشته مهندسي پزشکي آرام آرام فارغ التحصيلان خود را به بازار کار عرضه مي کرد، شغل مهندسي پزشکي جايگاه خود را آنچنان که اين روزها دارد پيدا نکرده بود. کمتر کسي چيزي درباره اين رشته شنيده بود و مقاومت زيادي در خصوص پذيرش فارغالتحصيلان اين رشته از سوي بازار کار وجود داشت. متاسفانه به کارشناسان مهندسي پزشکي به چشم تعميرکار نگاه مي کردند و در نتيجه به ايشان خيلي اجازه اظهار نظر کارشناسي داده نمي شد.
در بهمن ماه سال 1384 پس از پايان دوره خدمت سربازي از طريق مصاحبه و به لطف تجربه اي که در بيمارستان 501 ارتش به دست آمده بود، وارد مرکز قلب تهران شدم و به عنوان مسئول واحد مهندسي پزشکي در اين بيمارستان مشغول به کار شدم.
کار در مرکز قلب تهران:
کار در بيمارستان مرکز قلب تهران از آن منظر که جايگاه مهندسي پزشکي به رسميت شناخته شده بود و خوشبختانه تمام شرايط برروي اصول مشخصي پيش ميرفت  تجربه بسيار خوبي براي من بود. به جرات مي توانم بگويم کار در يکي از مراکز درماني  استاندارد که هنوز هم بر همان رويه  روزهاي اوليه استوار است از بزرگترين افتخارات من به شمار ميرود.
البته درک بالاي مديران اين مرکز از جايگاه و ارزش نيروهاي انساني به عنوان اصلي ترين سرمايه مرکز و سيستم بسيار منظم و اصولي حاکم بر واحد مهندسي پزشکي که از زمان مسئولان قبل از بنده پايه ريزي  شده بود پارامترهاي بسيار مهمي بود که نه تنها من، بلکه هر فرد ديگري را که به جاي من در اين مجموعه وارد مي شد تشويق مي کرد حافظ شرايط موجود باشد و خوشبختانه من هم تمام تلاش خود را معطوف اين موضوع کردم که اميدوارم در اين مسير موفق بوده باشم.
در سال 1392 تصميم گرفتم که به عرصه تجارت در بازار تجهيزات پزشکي ورود پيدا کنم، لذا از مرکز قلب تهران استعفا کردم و در بهمن ماه همان سال در شرکت سهند بهامين طب به عنوان مدير عامل فعاليتم را آغاز کردم.
بنده به عنوان کسي که در موقعيت هاي شغلي مختلف در بازار تجهيزات پزشکي تجربه فعاليت دارم- از کارشناس فني و فروش در شرکت هاي خصوصي تا مسووليت هاي بالاتر در سيستم هاي دولتي و خصوصي- معتقدم موفقيت مرحله به مرحله به دست مي آيد. تا در يک پله موفق نشويد و شرايط پايدار پيدا نکنيد نبايد پله بالاتر برويد. به نظر من اگر کسي بدون ترس و با علاقه وارد يک عرصه شود و سعه صدر داشته باشد و ثابت قدم بماند قطعا آينده درخشاني در انتظار اوست.
لازم به ذکر است که يکي از افتخارات مهندس هوشمند کسب رتبه برتر تامين و حفظ و نگهداشت تجهيزات پزشکي در بين
بيمارستان هاي دانشگاه علوم پزشکي تهران و ايران در زمان حضورش در مسووليت مهندسي پزشکي مرکز قلب تهران بوده است.
و شما خانم  مهندس روزي:
پس از خروج از دانشگاه در سال 1387 يک دوره فشرده آموزش تجهيزات قلبي را به صورت جدي و تخصصي گذراندم و پس از آن سه سال به عنوان کارشناس و پشتيبان کلينيکي کاشت و مراقبت باتري هاي قلبي در دو شرکت خصوصي مشغول به کار شدم.
همان طور که  مي دانيد بيماران قلبي که دچار مشکلات فعاليت الکتريکي قلب و آريتميهاي مربوط به آن هستند، کانديد کاشت ICD  (دفيبريلاتور) و  pacemaker (ضربانساز) هستند.
مسووليت من در آن سال ها، حضور در کنار پزشک در حين کاشت، به منظور پشتيباني کلينيکي و انجام تست ها ي در حين کاشت و پس از آن و نهايتا برنامه ريزي دستگاه کاشته شده، بنا به نظر پزشک و نياز بيمار و هم چنين انجام تست هاي مراقبتي دوره اي پس از کاشت بود.
اواخرسال 1389 بنا به احساس آمادگي براي استقلال در اين عرصه با خريد بخشي از سهام شرکت تازه تاسيس سهند بهامين طب به عنوان مدير فروش و بازرگاني به اين شرکت پيوستم.
در اينجا به توضيح بسيار کوتاهي از اين دو دستگاه مي پردازيم:
پيس ميکر: يک وسيله کوچک الکترونيکي است که براي درمان بيماراني که به دليل اختلال سيستم هدايتي قلب، دچار علايم شده اند، استفاده مي شود. اگر تعداد ضربان قلب بيمار کاهش يابد، پيس ميکر توانايي ايجاد و نگهداري ضربان قلب طبيعي براي بيمار را دارد.
ICD: اين دستگاه مشابه ضربان ساز جهت فرستادن پيام هاي الکتريکي به قلب داراي ضربان آهسته، از نيروي باتري استفاده مي کند. همچنين مي تواند به قلبي که ضربان نا منظم و بسيار سريعي دارد، شوک الکتريکي بدهد تا ضربان قلب طبيعي شود. دفيبريلاسيون قلبي راهي براي باز گرداندن ضربان سريع و غيرطبيعي يا نامنظم قلب به حالت طبيعي از طريق يک شوک الکتريکي است.
وضعيت بازار کاري را در رشته مهندسي پزشکي چگونه مي بيند؟
مهندس روزي:
از ديدگاه من بر خلاف تصور عموم، بازار کار مهندسي پزشکي بسيار نامحدود و قابل توسعه است. از آنجايي که نو آوري، ساخت و توليد تجهيزات پزشکي، با علم دنيا به روز است، فضا براي پيشرفت و موفقيت، بسيار باز و فراهم است.
اموري از جمله نصب و راه اندازي و آموزش دستگاه هاي پزشکي،  سرويس و نگهداري،  مشاوره فني و تخصصي در سفارش و خريد،  واردات،  فروش و ارائه خدمات پس از فروش،  طراحي،  ساخت و توليد دستگاه هاي پزشکي و انجام پروژه هاي تحقيقاتي  از جمله
فعاليت هايي است که فارغ التحصيلان و حتي دانشجويان ترم هاي آخر  از عهده آنها بر خواهند آمد.
 مهندس هوشمند:
به نظر من خوشبختانه مهندسي پزشکي در کشور ما روز به روز در حال توسعه است و جايگاه خود را تثبيت خواهد کرد. مهندسي پزشکي مانند نهالي است که در ابتداي مسير رشد و تعالي خود قرار دارد. به طور کلي بازار کار مهندسي پزشکي به سه بخش تقسيم مي شود:
بازار خصوصي که شامل توليد،  واردات و نگهداري است .
بازار دانشگاهي که شامل بخش تحقيقاتي و آموزشي است .
بازار کار دولتي که شامل بخش هاي ستادي و بيمارستاني است.
شما ارتباط ميان علم و صنعت را  در اين رشته چگونه ارزيابي مي کنيد؟
مهندس هوشمند:
پيشرفت صنعت در کشور ما قديمي تر از علم است، به اين معنا که صنعت ما در بيشتر موارد مبتني برتجربه است تا دانش. البته اين مطلب از جهاتي مثبت ازريابي مي شود ولي قطعا نقاط ضعفي هم دارد.
خوشبختانه در سال هاي اخير به ويژه در صنعت تجهيزات پزشکي، ما شاهد ورود دانش به صنعت کشور هستيم. البته اصولي تر آن است که اين موضوع با دخالت دانشگاه ها که متوليان توليد دانش هستند، پايه ريزي شود تا شاهد ارتباطي روز به روز قوي تر ميان علم و صنعت باشيم.
مهندس روزي:
ارتباط ميان علم و صنعت در اين رشته مانند ساير رشته ها برقرار است و خوشبختانه در سالهاي اخير به مدد دانش رو به رشد مهندسي پزشکي، اين صنعت به سر و سامان رسيده است و نتيجه اين که شاهد افزايش شمار شرکت هاي دانش بنيان هستيم. در حال حاضر در کشور پتانسيل هاي خوبي برا ي قوي تر کردن اين ارتباط وجود دارد، اما متاسفانه در دانشگاه ها در رشته ي مهندسي پزشکي تنها در دروسي چند، دانشجويان تنها با اساس کاري اين رشته آشنا مي شوند و بيشتر اطلاعات مفيد و کاربردي را در فعاليت هاي جدي و در محيط کار به دست مي آورند. به نظر من براي پيشرفت در اين رشته به جز تجربه که آن هم جز در محيط کار حاصل نمي شود، فاکتور بسيار موثر ديگري وجود ندارد. ادامه ي تحصيل در مقاطع ارشد و دکتري بسيار ارزشمند است،  اما به نظر من براي ورود به بازار کار اين رشته مدرک کارشناسي نيز کفايت مي کند.
چه توصيه اي به دانش آموختگان اين رشته و کساني که به تازگي مي خواهند به اين رشته وارد شوند داريد؟
مهندس روزي:
مهندسي پزشکي يکي از رشته هاي سخت و در عين حال جذاب است. لذا لازمه توفيق در آن علاقه مندي و داشتن پشتکار بسيار است. بسيار کوچک تر از آن هستم که توصيه اي کنم  اما به عقيده من آن دسته از دوستاني که تمايل دارند وارد عرصه کار و فعاليت جدي در بازار تجهيزات پزشکي شوند، همانطور که گفته شد تحصيلات کارشناسي کفايت مي کند چرا که کسب تجربه در اين بازار بسيار متفاوت و متمايز از کسب دانش آن در دانشگاه است.
مهندس هوشمند:
من معتقدم که دانشجويان اين رشته قبل از فارغ التحصيلي بايد آينده خود را ترسيم کنند و با توجه به هدفي که برمي گزينند، ادامه مسير بدهند.  صد البته نياز است براي شروع هر کاري  الفباي آن را ياد بگيريم. دانشگاه محلي است که يکسري اطلاعات و داده هاي خام و متفرقه را در اختيار دانشجو قرار مي دهد. حال دانشجوست که بايد به دسته بندي و طبقه بندي اطلاعات و  اولويت بندي آنها بر اساس هدف انتخاب شده خود بپردازد.  به نظر من پيشرفت در هر کاري تنها نيازمند علاقه و صبر و تلاش در آن است.
سخني با فعالان عرصه تجهيزات پزشکي:
متاسفانه مهندسي پزشکي و به طور کلي تجهيزات پزشکي در کشور ما متولي خوبي ندارد. هيچ انجمن يا صنف و سازماني وجود ندارد که به درد دل فعالان اين صنف گوش کند و از آنان حمايت کند. هر چند وقت يکبار گروهي دور هم جمع مي شوند و با هدف سر و سامان دادن به وضعيت تجهيزات پزشکي و مهندسان پزشکي ايده پردازي مي کنند. ولي متاسفانه پس از مدتي يا نااميد مي شوند و فعاليت آنها متوقف مي شود و يا  از هدف اصلي آن دور مي ماند.
واقعيت اين است که اگر فعالان در اين صنف هم دل نباشند و از يکديگر حمايت نکنند، شرايط به ضرر خودشان پيش خواهد رفت. تا زماني که در اين عرصه، نظامي مانند نظام مهندسي عمران و يا نظام پرستاري ايجاد نشود، مورد هجمه قرار خواهيم گرفت. تمامي قوانين براي کنترل و نظارت بر روند فعاليت هاي ما وضع مي شود و هيچ قانوني در حمايت از فعالان اين صنف ايجاد نخواهد شد.
روي سخن بنده با تمامي فعالان در اين فيلد است. منافع دوستان با هم منافاتي ندارد، چه فعالان بخش خصوصي و چه دوستاني که در مراکز درماني فعاليت مي کنند و چه دانشگاهيان، همه نيازمند به يک سازمان يک پارچه هستيم، که نه تنها شامل بايد ها و نبايدها باشد بلکه حمايت و امنيت را براي همه اعضا فراهم کند. اميدوارم روزي اين مشکل با تلاش مهندسان عزيز برطرف شود.
سخن پاياني:
مهندس عبدالرضا هوشمند:
در پايان ضمن تشکر از ماهنامه مهندسي پزشکي به خاطر زماني که به من  و همسرم اختصاص داده ايد،
مي خواهم از فرصت استفاده کنم و از مادرم که فداکارانه  زندگي و جواني خود را وقف فرزندانش کرد تشکر کنم. مادر ثروت بزرگي است که حضورش و گرماي نفسش پشت آدم را گرم مي کند. براي مادرم و همه مادران دنيا سلامتي و عاقبت به خيري و طول عمر آرزو مي کنم.
مهندس فائزه روزي:
در پايان سپاسگزار همسرم هستم که آموزهها، حمايت و تشويق او سرآغاز فعاليت من در عرصه تجهيزات پزشکي بود.
براي اين زوج جوان جامعه مهندسي پزشکي،  فائزه روزي و عبدالرضا هوشمند آرزوي موفقيت روزافزون داريم.