نویسنده: رامین محمدی زند، آرمین محمدی زند، مریم ایمانی
مطالعه میکروسکوپی سلول‌ها و بافت‌های گیاهان و جانوران با بررسی سلول‌ها و تکه‌های بافتی رنگ آمیزی شده در زیر میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترونی انجام می‌شود. مشاهده میکروسکوپی یکی از روش‌های ضروری برای بررسی و تشخیص در زیست شناسی و پزشکی است. این امر امکان پذیر نیست مگر با رنگ آمیزی دقیق بافت که نیاز به پردازش دقیق و اصولی بافت دارد.
پردازش بافت شامل مراحل زیر است:
• Fixation ثبوت بافت
• Dehydration آبگیری از بافت
• Clearing تصفیه وشفاف کردن
• Impregnation in paraffin and embedding آغشتگی با پارافین
• Sectioning برش گیری
در انجام هرکدام از این مراحل باید دقت لازم به عمل آید تا در تشخیص دقیق میکروسکوپی خللی وارد نشود. بعد از انجام مراحل پردازش بافتی نوبت به رنگ آمیزی میرسد و سپس نمونه آماده بررسی‌های میکروسکوپی خواهد بود.
در صورتی‌که آماده سازی بافت و رنگ آمیزی اسلاید انجام شود، تهیه اسلاید بافت‌های رنگ شده و در نتیجه تشخیص پاتولوژی با کیفیت بالاتری نسبت به روش غیراتوماتیک یا دستی، انجام خواهد پذیرفت.
این مقاله سعی بر آشنایی بیشتر با دستگاه پردازنده بافت و رنگ کننده اسلاید مدل MZ – 2003 که یکی از افتخارات ملی در ایران است دارد.
شرکت پژوهشی تولیدی نوآفرین سپهر عضو مرکز رشد و تحقیقات تجهیزات پزشکی دانشگاه تهران، دارای جوازتاسیس مرکزپژوهش‌های صنعتی ازوزارت صنایع ومعادن، افتخارداردروبات پردازنده بافت و رنگ کننده اسلاید (لام) پاتولوژی، سیتولوژی ، هماتولوژی، میکروبیولوژی، ایمونولوژی مدلMZ – 2003 را معرفی کند. MZ – 2003 مجهزبه بازوی روباتیکی است که توانایی حرکت سه بعد در هر سه محور فضائی را دارا است و نیروی محرکه آن به‌وسیله سه Stepper موتور مجزا تامین می‌شود.
روش عملکرد بازوی روباتیک
بازو پس از گرفتن سبد، آن را از داخل ظرف محلول خارج نموده وطبق برنامه داده شده ، سبد را داخل ظرف دیگر قرار داده وآن را رها می‌سازد. در طول زمان مجاورت نمونه‌های موجود درسبد با محلول، بازوآماده جابجایی سبدهای دیگر بین ظروف مختلف است.
دستگاه MZ – 2003 با استفاده ازفناوری بازوی آزاد روباتیک تحولی چشمگیردر روش‌های
پردازش بافت و رنگ آمیزی اسلاید ایجاد کرده است که در اینجا به آن‌ها اشاره خواهد شد.
سلامت محیط کار
جلوگیری از انتشار گازهای خطرناک وآلوده کننده با طراحی محیط بسته و هواکش فعال و قابلیت اتصال به انواع فیلترها و بسته بودن درب کلیه ظروف هنگام جابجایی سبدها بین ظروف مربوطه.
سهولت درکاربری
به دلیل انجام تمام مراحل توسط بازوی روباتیک کل مراحل پردازش بدون حضور کاربر انجام می‌شودو خطاهای انسانی و هزینه‌های مربوط به آن حذف می‌شود. از مزایای این دستگاه می‌توان به موارد دیگری نیز اشاره کرد از جمله:
1- کاربری بسیار ساده و بدون نیاز به حفظ کردن مطالب
2- انتخاب گزینه ، فقط با لمس کردن آن روی صفحه نمایش لمسی
3- نمایش راهنمای مناسب بر روی هرصفحه
4- قابلیت تصحیح اطلاعات یا بازگشت به صفحه قبل
5- دارای UPSداخلی بدون توقف برای ادامه انجام پردازش در صورت قطع برق
شاخص‌های کیفیت
مزیت این دستگاه نسبت به دستگاه‌های دیگر پردازنده بافت:
1- دارای 100 مکان حافظه مجزا برای انجام 100 روش مختلف پردازش بافت با رنگ آمیزی اسلاید
2- ا فزایش مراحل ومحلول های مورد نیاز پردازش (بیشتر از 12عدد)
3- طراحی هر برنامه با استفاده از 1 تا 60 مرحله، بدین صورت که در هر برنامه می توان تا 60 مرحله برای دستگاه تعریف کرد.
4- انتخاب نوع هم زدن برای هر مرحله در این دستگاه پیش بینی شده است
5- شستشو با آب جاری طبق زمان قابل برنامه ریزی
6- قابلیت کالیبراسیون واستاندارد سازی روش عملکرد
7- قابلیت انطباق پذیری هوشمندانه جهت انجام روش‌های مختلف پردازش بافت ورنگ آمیزی اسلاید به طور مثال در صورت نیاز به جابجایی دوسبد به صورت همزمان به علت حساسیت بازه زمانی در رنگ آمیزی، ابتدا سبد مربوط به رنگ آمیزی و سپس سبد مربوط به پردازش بافت جابجا می‌شود.
ظرفیت، سرعت وتوان بالا
1- پذیرش سبد نمونه‌های جدید هم زمان با پردازش سبدهای نمونه‌های قبل
2- استفاده هوشمندانه ازچند ظرف محلول هم نام برای سبدهای مختلف
3- اجرای برنامه‌های متفاوت برای هریک از سبدها
4- افزودن ظرف محلول جدید هنگام پردازش نمونه‌های قبلی
توجیه پذیری اقتصادی
1- صرفه جویی قابل توجه در مصرف مواد به علت کاهش تبخیر ، حجم کم و بسته بودن درب ظروف
2- صرفه جویی در فضای قابل استفاده آزمایشگاه
3- بهره وری قابل توجه حتی در آزمایشگاه هایی با تعداد نمونه بسیار کم.
مشخصات فنی دستگاه
همان طور که اشاره شد دستگاه پردازنده بافت و رنگ کننده اسلاید
MZ – 2003 مجهزبه بازوی روباتیکی است که توانایی حرکت سه بعد در هر سه محور فضائی X,Y,Z را دارا است و نیروی محرکه آن به‌وسیله سه موتور Stepper مجزا تامین می‌شود. چرخش Stepper موتور با پالس متوالی کنترل می‌شودکه هر پالس برابر با 8/1 درجه است.
Stepper ها توسط یک میکروکنترلر به نام میکروکنترلر مکانیکی هدایت می‌شوند که این میکروکنترلر خود از طریق میکروکنترلر مرکزی (central) کنترل می‌شود.
در بین ظروف تعبیه شده در دستگاه، دو ظرف برای پارافین مذاب در نظر گرفته شده که باید تحت تاثیر گرما باشد. این گرما تا 64درجه سانتیگرادتنظیم می شود که از طریق میکرکنترلری به نام میکرکنترلرحرارتی کنترل می شود. میکروکنترلر حرارتی نیز توسط میکرو کنترلر مرکزی (central) کنترل می شود.
داده‌ها توسط نمایشگر لمسی به دستگاه ارائه می‌شود و اطلاعات روی همین نمایشگر قابل مشاهده است. این نمایشگر به میکروکنترولر مرکزی (central) متصل است.
روبات MZ – 2003 با تکیه به فناوری پیشرفته و منحصر به فرد خود توانسته است با کسب افتخاراتی چند درعرصه پژوهش، تولید و صنعت کشور عزیزمان ایران ازقبیل، اخذگواهی ثبت اختراع از اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی، دریافت لوح و تندیس دستگاه برگزیده جشنواره خوارزمی ،دستگاه برگزیده جشنواره علم تا عمل، اخذ گواهی کیفیت تولید (1-IEC60601 ) از وزارت علوم، دریافت گواهی تا ییدیه کارکرد از اداره کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت ودرمان وآموزش پزشکی و عملکرد مفید و موثر در آزمایشگاه‌های معتبر، اعتماد اساتید و متخصصان محترم را جلب نموده وجایگاه ویژه خود را در آزمایشگاه‌های مدرن و پیشرفته امروزی آشکار ساخته است.
دیدگاه ها