آشنايی با تاپل ها در زبان پايتون

در اين شماره به معرفی يکی ديگر از انواع ساختار داده‌ها در زبان پايتون خواهيم پرداخت. تاپل ها نيز در حالت کلی مشابه ليست‌ها هستند اما يکی از تفاوت‌های مهم تاپل ها با ليست‌ها، عدم تغيير عناصر موجود در تاپل ها پس از تعريف يک تاپل است. عدم تغيير عناصر داده‌ها در برخی از موارد که نياز است محتوی داده تغيير نکند و فقط به صورت خواندنی باشد، مفيد است. برای ساخت تاپل از پرانتز استفاده مي‌شود و عناصر درون تاپل به کمک کاما از هم جدا می‌شوند. عناصر درون تاپل ها مي‌تواند متفاوت و به صورت صحيح، اعشاری، رشته، ليست و … باشند. شکل 1، نحوه توليد داده به کمک تاپل را نشان می‌دهد. همانطور که در اين شکل مشخص است متغير تاپل A شامل سه عدد صحيح است که توسط دستور print مقادير آن ظاهر شده است. در متغير B ترکيبی از داده‌های رشته‌ای، صحيح و ليست تعريف شده است که خروجی اين تاپل نيز با دستور print نشان داده شده است. استفاده از پرانتز برای ايجاد ساختار داده تاپل ضروری نيست. متغير C نحوه ايجاد داده تاپل بدون استفاده از پرانتز را نشان می‌دهد.

شکل 1) نحوه ايجاد داده تاپل در زبان پايتون

جداسازی عناصر تاپل

به منظور جداسازی عناصر تاپل می‌توانيد، متغيرهای دلخواه خود را پيش از نوشتن مساوی تعريف کنيد و به تعداد متغيرهای تعريف شده، داده تاپل نسبت دهيد و سپس هر يک را با دستور print فراخوانی کنيد. شکل 2 نحوه جداسازی داده تاپل را نشان می‌دهد. ابتدا يک داده تاپل با چهار عنصر (صحيح، اعشاری، ليست و رشته) با توجه به شيوه‌ای که در بالا اشاره شد تعريف می‌شود. نام متغير تاپل A در نظر گرفته می‌شود. چهار متغير z ،y ،x وw تعريف می‌شوند که هر يک از آن‌ها برای نمايش عناصر موجود در تاپل تعريف شده، استفاده می‌شوند.

شکل 2) نحوه جداسازی عناصر موجود در تاپل

نحوه دسترسی به عناصر تاپل ها

دسترسی به عناصر تاپل ها از طريق انديس عناصر موجود در تاپل صورت می‌گيرد. همانطور که پيشتر نيز اشاره شد، انديس عناصر در زبان پايتون از صفر شروع می‌شود. بنابراين سطر اول يا ستون اول، به نوعی با انديس صفر مشخص می‌شود. برای دسترسی به عنصری در تاپل علاوه بر انديس از کروشه استفاده می‌شود و انديس عنصر مورد نظر در کروشه نوشته می‌شود. در شکل 3 چند حالت برای دسترسی به عناصر در تاپل نشان داده شده است. متغير A دارای سه مقدار صحيح و اعشاری است که انديس‌های صفر تا دو دارد. بنابراين با نوشتن انديس هر عنصر می‌توان آن عنصر را نمايش داد. در صورتيکه داده‌های موجود در تاپل ها رشته، ليست يا داده‌ای شامل چند عنصر درون خود باشد و بخواهيد به يک يا چند عنصر درونی دسترسی پيدا کنيد بايد علاوه بر جايگاه داده مورد نظر، انديس عنصر يا عناصری که بايد نمايش داده شوند را نيز در نظر بگيريد. متغير B در شکل 3 يک تاپل با سه نوع داده صحيح، رشته و ليست است. همانطور که در شکل 3 مشاهده می‌کنيد متغير x و y تنها به عناصر اول و دوم در تاپل B اشاره دارند اما متغير z ابتدا به عنصر دوم که رشته MED&LAB است اشاره دارد و سپس در اين رشته به عنصر سوم که D است، اشاره می‌شود. در صورتيکه بخواهيد به عبارت OM در رشته موجود در ليست تعريف شده در تاپل B دسترسی پيدا کنيد بايد به صورت تعريف شده در متغير w اقدام کنيد. ابتدا به جايگاه سوم (انديس دوم) در تاپل اشاره و سپس با توجه به ليست بايد دوباره به جايگاه سوم (انديس دوم) که رشته است، اشاره کرده و در نهايت دو عنصر موجود در رشته که در انديس‌های دوم و سوم آن رشته قرار دارند را فراخوانی کنيد.

شکل 3) نحوه دسترسی به عناصر موجود در تاپل

از طريق انديس گذاری منفی که در ليست‌ها نيز توضيح داده شد می‌توان به عناصر موجود در تاپل ها دسترسی پيدا کرد. شکل 4 نحوه انديس گذاری منفی عناصر استخراج شده در مثال شکل 3 را نشان می‌دهد.

شکل 4) نحوه دسترسی به عناصر موجود در تاپل به کمک انديس گذاری منفی